Tag: Αλεξάνδρεια

Ο Γλαύκος Αλιθέρσης, μαζί με τον Πέτρο Μάγνη, θεωρείται ότι συγκαταλέγεται στους σημαντικότερους αιγυπτιώτες ποιητές ύστερα, βέβαια, από την κορυφαία μορφή του Καβάφη και σε μεγάλη απόκλιση από τον τελευταίο. Αν ο Καβάφης βρίσκεται στο κέντρο του κύκλου ο Αλιθέρσης και μαζί του ένας ικανός αριθμός ποιητών κινούνται στον περίγυρο διανθίζοντας και συμπληρώνοντας τον ενδιάμεσο κενό χώρο. Η σημασία και η προσφορά τους δεν έχουν αποτιμηθεί επαρκώς ακόμη μέχρι τις μέρες μας, γεγονός που σηματοδοτεί αξιοπρόσεκτη έλλειψη για μια συνθετική και σφαιρικότερη μελέτη της πνευματικής και διανοητικής εν γένει κίνησης της αλεξανδρινής παροικίας και, συνολικότερα, των ελληνικών παροικιών στην Αίγυπτο.

Είναι, νομίζουμε, εξαιρετικά ενδιαφέρον και ελκυστικό για τον επίδοξο μελετητή της νεοελληνικής γραμματείας να ερευνήσει και να φωτίσει με τη δέουσα προσοχή, συνδυαστικά, διαλεκτικά και αντιστικτικά όχι μόνο τις δεσπόζουσες μορφές, αλλά όλες εκείνες τις ποικίλες λογοτεχνικές και διανοητικές κινήσεις, τάσεις, ροπές, ιδέες και ρεύματα που θα μπορέσουν να ερμηνεύσουν το μοναδικό, σε μεγάλο βαθμό, φαινόμενο για τον νεότερο απόδημο ελληνισμό μιας εξαιρετικά πολύμορφης, πρωτότυπης και πλούσιας διανοητικής διαδρομής.

Ύστερα από την παραπάνω μικρή παρένθεση ας γυρίσουμε ξανά στον «ελάσσονα» ποιητή Γλαύκο Αλιθέρση, ψευδώνυμο του Μιχάλη Χατζηδημητρίου, ο οποίος σε νεαρή ηλικία άφησε τη Λεμεσό, την αγαπημένη γενέθλια πόλη του, για να μεταναστεύσει στην Αλεξάνδρεια. Μετά τις γυμνασιακές σπουδές πήγε στην Αθήνα για να σπουδάσει φυσική αγωγή. Εκεί στα φοιτητικά χρόνια του ήρθε σε στενότερη γνωριμία με τους ελληνικούς λογοτεχνικούς κύκλους και τις πνευματικές αναζητήσεις της εποχής. Τότε έγραψε την ποιητική συλλογή Γαλανά δαχτυλιδάκια (1919), την οποία, σε μεταγενέστερη αποτίμηση του έργου του, περιέγραψε ως «βιβλίο των μιμήσεων». Στη συνέχεια κυκλοφόρησε στα 1921 τα Κρινάκια του γιαλού και δύο χρόνια αργότερα, στα 1923 τους Οραματισμούς του εωσφόρου, μιας συλλογής όπου διακρίνεται καθαρότερα πλέον η προσωπική γραφή του ποιητή, ο οποίος αρχίζει να  βρίσκει την δική του διακριτή φωνή.  Εργάστηκε ως γυμναστής στα εκπαιδευτήρια της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξάνδρειας. Επαναπατρίστηκε στην Κύπρο το 1963 όπου δυο χρόνια αργότερα απεβίωσε.

Ο Αλιθέρσης, στη γνωστή διαμάχη για την πρωτοκαθεδρία μεταξύ του Καβάφη και του Παλαμά, συντάσσεται ανεπιφύλακτα με τον τελευταίο, όχι τόσο επειδή η ποίησή του συγκλίνει με την παλαμική όσο, μάλλον, για λόγους ιδιοσυγκρασιακής συγγένειας. Στα 1934, ένα μόλις χρόνο μετά τον θάνατο του αλεξανδρινού ποιητή, κυκλοφόρησε το βιβλίο Το πρόβλημα του Καβάφη, ένα κείμενο με το οποίο επιχειρεί να αποτιμήσει απαξιωτικά την καβαφική ποίηση υπερτονίζοντας τις αρνητικές εντυπώσεις του ανθρώπου σε βάρος του δημιουργήματός του. Παραθέτουμε τις πρώτες γραμμές του κειμένου που προδιαθέτουν σε μεγάλο βαθμό για όσα ακολουθούν:

«Η καθαρή αξία της προσωπικότητας του Καβάφη, νομίζω δε βρίσκεται τόσο στην ποίησή του, όσο στις «φήμες» που ο μεγάλος εκείνος ηθοποιός κατόρθωσε να δημιουργήση. Ο Καβάφης δημιούργησε φήμες για τη ζωή του και φήμες για την τέχνη του. Ο τρόπος της ομιλίας κ’ η προφορά του, η στάση κ’ η χειρονομία του, η απόκρυψη της ηλικίας κ’ η φαινομενικά ιδιόρρυθμη και σαν αποτραβηγμένη από την κοινωνία ζωή του, από τη μια∙ κι απ’ την άλλη, ο παράξενος ιστορισμός του με τα παράξενα θέματα και πρόσωπα που αγκαλιάζει ο στίχος του, τα ύπουλα και θεληματικά ξεκαρφώματα του, ενάντια των καθιερωμένων στην ποίησή μας μετρικών συστημάτων και μεθόδων, οι φωναχτές και εξεζητημένες του ομοιοκαταληξίες, σπάνιες μα συχνά κωμικές, τα feuilles volantes κ’ η μυστική κυκλοφορία των ποιημάτων του. Και γύρω του, και πάνω απ’ όλα, οι ψίθυροι για ένα εντελώς αλοιώτικο τρόπο ζωής, με πρόσωπα ύποπτα, με υποκείμενα καταδικασμένα στην κοινή αντίληψη και ξεγραμμένα στην εχτίμηση της κοινωνίας. Μυστικές πληροφορίες και διάδοσες για μια ζωή δοσμένη και ζυμωμένη με σκάνδαλα και διανθισμένη με μύθους κι αλήθειες».

Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τον Μανώλη Γιαλουράκη, ο Αλιθέρσης, «μετά τον θάνατο του Καβάφη, υπήρξε ο κορυφαίος της αιγυπτιώτικης ποίησης. Κι ο στερνός της».

Ο Κύπριος ποιητής υπήρξε ανήσυχο πνεύμα δοκιμάζοντας διαφορετικές τεχνοτροπίες και παρακολουθώντας με ενδιαφέρον τα λογοτεχνικά ρεύματα της εποχής του. Αν και κυρίως ασχολήθηκε με την ποίηση, ωστόσο, έγραψε μια αξιόλογη συλλογή διηγημάτων με τίτλο Αράχνες (1936), μια σειρά από κείμενα κριτικής, από τα οποία ξεχωρίζουν εκείνα για τον Νίκο Σαντορινιό και τον συμπατριώτη του Νίκο Νικολαΐδη,  μετέφρασε με αριστοτεχνικό τρόπο ποιήματα του Ρούπερτ Μπρουκ και δημοσίευσε δύο θεατρικά δράματα, ενδιαφέροντα για ανάγνωση αλλά χωρίς αξιώσεις να παρασταθούν στη σκηνή.

Αξίζει να παραθέσουμε ορισμένες ζωηρές περιγραφές του Μανώλη Γιαλουράκη για τον άνθρωπο-ποιητή:

«Γνωστός σα δάσκαλος και σε κείνους που δεν τον διάβασαν ποτέ, με τον ιδιόρρυθμο χαρακτήρα του και την ιδιόμορφή του αντίληψη της ζωής, έμεινε ως το τέλος ένας αλεξανδρινός «τύπος». Αρεσκόταν πολύ να περιτριγυρίζεται από νέους και να διηγείται ανέκδοτα και αναμνήσεις. Το καθιερωμένο του γνωστό «στέκι» ο Αθλητικός Όμιλος Ιβραημίας, συγκέντρωνε σχεδόν κάθε βράδυ νεαρούς διανοούμενους που τον άκουαν με σεβασμό. Ήτανε τότε συνταξιούχος… Σ’ ελληνικά μπακάλικα ο Αλιθέρσης έκανε πότε-πότε τραπέζια σε φίλους… Αλλά και «στο πόδι» έπινε συχνά στην Ιμπραημία. Ήταν ένας αληθινός εραστής της Αλεξάνδρειας που δεν ήθελε να πιστέψει πως ζούσε τη διάλυση της παροικίας. Όταν έφυγε για την Κύπρο έφυγε με μισή καρδιά».

Ο Αλιθέρσης σε πολλά ποιήματα της πρώτης περιόδου με έντονη νοσταλγία και καημό θυμάται και αναλογίζεται τα παιδικά χρόνια στη γενέθλια πόλη του, τη Λεμεσό:

     «…Τώρα μονάχα νοσταλγώ ένα γυρισμό∙ να ζήσω

     μες στο ίδιο σπίτι ταπεινός και νάχω συντροφιά

     τα πράματα όλα που έτυχε παιδάκι ν’ αγαπήσω

     και στα ίδια ζώντας να με βρουν τα γερατιά.»

Ωστόσο, από την Κύπρο, όπου επέστρεψε συνταξιούχος και έμεινε μονάχα δυο χρόνια πριν τον θάνατό του, νοσταλγεί την άλλη πατρίδα που εγκατέλειψε για πάντα, την Αλεξάνδρεια, όπου άφησε το «μισό εαυτό του», τους νεκρούς και ζωντανούς φίλους και πολλούς από τους πρώην μαθητές του. Αυτό το μετέωρο συναίσθημα είναι επίμονο και βασανιστικό στην περίπτωση του Αλιθέρση, όπως και πολλών λογοτεχνών της διασποράς, φανερώνοντας τη δυστοπία του βίου του μετανάστη, του πρόσφυγα, του εξόριστου, ο ορίζοντας του οποίου διαρκώς μετακινείται δίχως να βρίσκει ένα σταθερό σημείο ηρεμίας και γαλήνης.

Η σπαρακτική κραυγή του ποιητή βρίσκει την πιο καθαρή λυρική έκφρασή της στην ποιητική συλλογή Μυστικός δείπνος (1944), ένα έργο με το οποίο θρηνεί τον θάνατο της πολυαγαπημένης κόρης του. Ο ίδιος σημειώνει: «Τα ποιήματα αυτά, που αφιερώνονται στην αξέχαστη Γλαύκη, δεν είναι παρά συνδυασμοί αισθημάτων και στοχασμών, προσαρμοσμένων στη μουσική διάθεση της στιγμής, που συνηθίσαμε καταχρηστικώς ν’ αποκαλούμε: στιγμή εμπνοής. Εικόνες και ίχνη μυστικισμού ανευρίσκονται κάπου. Μα ποτέ δεν ξεχνώ το Ελληνικό φως. Κι όταν ακόμα τη φωνή μου την εξαντλώ σ’ ένα επιφώνημα λύπης ή θαυμασμού και τότε πάλι δεν είναι άγονη. Περιέχει βαθύτερο, απ’ ότι μπορεί να συγκρατήσει μια εικόνα, στη συνθετότερη ουσία της. Ο παραλογισμός και τ’ όνειρο, που κεντρίζοντας τη διάθεση, σα να εξουσιάζουν το τραγούδι μου, δεν είναι η αναζήτηση καινοτροπίας. Γιατί η υφή μένει κλασσική».

Οι κριτικοί του έργου του διαπιστώνουν μια επικράτηση ενός ιδιότυπου λογιοτατισμού στις τελευταίες συλλογές του, γεγονός που αποστερεί ζωτικούς χυμούς από την ποιητική δημιουργία του.

Ωστόσο, αποτιμώντας την προσφορά του Αλιθέρση στα νεοελληνικά γράμματα ο Γιαλουράκης υποστηρίζει: «μια αισθητική αξιολόγηση της αιγυπτιώτικης λογοτεχνίας, μ’ οσοδήποτε αυστηρά κριτήρια, θα διαφυλάξει για τον Γλ. Αλιθέρση μια δεσπόζουσα θέση. Στη νεοελληνική λογοτεχνία, άλλωστε, η θέση του ανάμεσα στους ποιητές του «ελάσσονος λόγου», είναι εξασφαλισμένη».  Ο Ι. Μ. Χατζηφώτης παρατηρεί: «Ο Γλαύκος Αλιθέρσης δεν είναι μόνο ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της περιόδου, αλλά και ένας από τους πιο αξιόλογους τοων αλεξανδρινών Γραμμάτων».

Ο στόχος της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας να μετατρέψει τους χώρους του «Ελληνικού Τετραγώνου» σε πόλο έλξης για τους νέους της Παροικίας, ώστε να αξιοποιούν τον ελεύθερο χρόνο τους μέσα σε ένα ασφαλές, σύγχρονο και παράλληλα ελεγχόμενο κα υγιές περιβάλλον γίνεται πραγματικότητα. Οι εργασίες της ανάπλασης του Γηπέδου, στις οποίες είχε προχωρήσει η Ελληνική Κοινότητα εδώ και αρκετούς μήνες, ολοκληρώθηκαν με την αλλαγή του χλοοτάπητα και την τοποθέτηση καινούριων «τερμάτων». Το ιστορικό κοινοτικό στάδιο πλέον αποτελεί ένα λειτουργικό και ασφαλή χώρο, έτοιμο να φιλοξενήσει πληθώρα αθλητικών δραστηριοτήτων και να προσελκύσει καινούριο κοινό.

Δεν ξέρω κανένα άλλο πειο δυνατό διεγερτικό της

                               θρέψεως και προ παντός των πεπτικών λειτουργιών,

                               από τον αέρα της θάλασσας.

Dujardin–Beaumetz.

 

Την αλήθεια του αξιώματος αυτού, ενός των μεγελειτέρων Γάλλων θεραπευτών, του περασμένου αιώνος, την διαβάζουμε καθημερινώς στα χαρωπά προσωπάκια των παιδιών μας, που η αύρα της θάλασσας και το κυματάκι του γιαλού, μεταμορφώνουν πολύ γρήγορα, σε απίστευτο βαθμό.

Η διαμονή στη θάλασσα όχι μόνον διεγείρει και αυξάνει την ζωτικότητα του παιδικού οργανισμού, όχι μόνον ζωντανεύει τις νωθρές λειτουργικές του ικανότητες, αλλά και δυναμώνει τους μυς και τα κόκκαλα, τονώνει τα νεύρα του, τακτοποιεί την πέψι και αυξάνει τις θρεπτικές εναλλαγές. …

Το θαλάσσιο λουτρό – τι θαυμάσιος εναρμονισμός θεραπευτικών αρετών – με την διάχυτη θαλπωρή των ηλιακών ακτίνων, είνε ένα από τα πειο αποτελεσματικά μέσα που διαθέτουμε, για να αναζωογονήσουμε τον οργανισμό των παιδιών μας και εξασφαλίσουμε την υγεία των.

Είναι ένα αλάνθαστο δυναμωτικό φάρμακο που δεν μπορεί να συναγωνισθή και η πειο πλούσια σε τονωτικές ιδιότητες, φαρμακευτική συσκευασία.

Όλα του, από τα χημικά του συστατικά και προ παντός το ιώδιό του, έως την αλμύρα του και την αφθονία των ραδιενεργών του ουσιών, αποτελούν ένα θεραπευτικό περιβάλλον πρώτου βαθμού, όπου τα κουρασμένα σώματα των παιδιών μας, ξαναβρίσκουν όλο το σφρίγος και τη ζωηρότητα που χάνουν μέσα στο «Βάραθρο αυτό των ανθρωπίνων υπάρξεων» τις ασφυκτικές πόλεις.

Όσοι λοιπόν  έχετε παιδιά αναιμικά και χλωρωτικά με καθυστερημένην την θρέψι και την ανάπτυξί των, όσοι έχετε παιδιά, με το μυϊκό σύστημα ελαττωματικό και τα κόκκαλα αδυνατισμένα, όσοι έχετε παιδιά χοιραδικά, λυμφατικά ή και ραχιτικά, μην διστάζετε να τα στέλλετε στην πλαζ, για να επωφεληθούν από την σωτηρία επίδρασι του θαλασσίου νερού, για να φρεσκάρουν και δυναμώσουν τους πνεύμονας και την καρδιά.

Μην ξεχνάτε ότι, πίσω από τις αρρώστιες εκείνες, που προσβάλλουν το τρυφερό στήθος των παιδιών σας, όπως είναι η ιλαρά, η γρίππη, η βρογχοπνευμονία, παραμονεύει η φυματίωσις, ο μεγαλείτερος και αγριώτεροςκαταστροφεύςτης παιδικής ηλικίας. Χρειάζεται λοιπόν μεγάλη προσοχή κατά την ανάρρωσι των παιδιών σας.

Η θάλασσα, ο καθαρός αέρας και ο ζωογόνος ήλιος, τα τρία αυτά θαυματουργά δυναμωτικά, είναι τα μόνα, τα πειο βέβαια και τα πειο αποτελεσματικά μέσα, που ενισχύουν τον οργανισμό των παιδιών σας και θα τα προφυλάξουν από τον πειο επίβουλο εχθρό της υγείας των, την φυματίωσι. …

Μες στην υγρή αγκαλιά της, μικροί και μεγάλοι, υγιείς και ασθενικοί, χλωρωτικοί και αδύνατοι, παίρνουν το ευεργετικό βάπτισμα ανανεώσεως υγείας και ευμορφιάς.

Η θάλασσα και ο ήλιος, ο εχθρός αυτός των χλωρώσεων, καθώς τον τραγουδεί ο Baudelaire, είναι οι πειο χρήσιμοι, οι πειο καλοί γιατροί των παιδιών!

Μην διστάζετε λοιπόν, ούτε στιγμή.

Δώστε στα παιδιά σας, κάθε δυνατή ελευθερία. Στείλτε τα στην πλαζ.

Ελευθερώστε τα από την φυλακή των ρούχων, που τα περισφίγγουν.

Προφυλάξτε μόνον το κεφάλι τους με ένα πλατύ, μεγάλο, ψάθινο καπέλο.

Αφήστε τα, με την δερμάτινη μόνον φορεσιά τους, για να ψηθή σιγά-σιγά και μεθοδικά, να κοκκινίση σαν το φρούτο και να γείνη στο τέλος σοκολατένια. . .

Συνηθίστε τα παιδιά σας να λατρεύουν τον ήλιο και το θαλάσσιο νερό και τότε θα τα δήτε πλημμυρισμένα από χαρά, από ευθυμία και με το ηθικό εξυψωμένο και πάντα ακμαίο και δυνατό.

Έτσι, το κορμί των, όταν βρίσκεται σε επαφή, με το φως και με το νερό, θα γείνη σιδερένιο, ώμορφο και πλαστικό και θα αντέχη στις αρρώστιες και στις κακουχίες της ζωής.

Θάλασσα! Πόσες άραγε φορές δεν νοσταλγούμε, την αξέχαστή σου συντροφιά, ποθώντας να ζήσουμε, όπως πρώτα, κοντά στα φύκια σου και στις αμμουδιές σου, και πόσες φορές δεν σμίγουμε με το παράπονο του κλαυθμηρού τραγουδιού σου, το βουβό πόνο μας, τον πόνο του ποιητού, που σε τραγούδησε τόσον αγνά, τόσον εύμορφα και τόσον απλά;

«Στενάζεις καρδιά μου, το ίδιο αναστέναγμα:

Να ζούσα και πάλι,

στη θάλασσα εκεί, την ρηχή και την ήμερη

στη θάλασσα εκεί, την πλατειά, την μεγάλη».

Δρ. ΚΑΒΟΥΡ

 

Στην πλαζ κατέβηκα ένα απομεσήμερον

και σαν να διάβασα του Βοκκακίου Δεκαήμερον

το . . . νευρικόν μου σύστημα επανεστάτησε

γιατί τα βλέμματά μου εν ακαρείεκράτησε

μια θηλυκοπαρέα που εν σώματι

ελούετο, και ήσαν όλες . . . κόμματοι.

 

Στην πλαζ τα θήλεα δείχνουνε καμπυλότητας

συνάμα κι ερεθιστικάς κοιλότητας,

λούζονται ξένοιαστες και αμεράκωτες,

κι ακόμα λίγο να φανερωθούν ξεβρ. . . .

 

Στην πλαζ ζεύγος ερωτικόν πορεύεται

τον απηγορευμένον στην καμπίνα γεύεται,

τον μήνα παίρνει ο γκαφίρης μισό δολλάριον

και μέρα νύχτα τους κρατάει . . . το φανάριον.

 

Στην πλαζ κάθε τύπον καλλονής θα συναντήσετε

και σώματα με το μαγιό θα αντικρύσετε,

που λες από Φειδία σμίλη και λαξευθήκανε

μα κι άλλα που μοιάζουν λουκουμάδες . . . που στραβοχυθήκανε.

 

Στην πλαζ θα συναντήσετε γερόντια

που προ πολλού εχάσανε . . . τα δόντια

και μόλις δουν ανήλικα τεντώνονται

και στο λεφτό τα μάτια τους γουρλώνονται.

 

Στην πλαζ η πίστις η συζυγική εξαφανίζεται

και του συμβίου η κεφαλή στολίζεται,

γιατί τώρα οι σύζυγοι, σ’ όλης της γης τα πέρατα,

έχουν για «μάρκα ντεποζέ» τα . . . κέρατα.

 

Στην πλαζ θα συναντήσετε κάθε μορφής σουλούπι,

αγαλματένια σώματα, και σώματα καλούπι

θα δήτε δίπλα σε περικαλλή σας συμπολίτιδα

μέλη γεροντικά που πάσχουν από  . . αρθρίτιδα.

 

Αλεξάνδρεια Ιούλιος 1933

ΣΤ. Μ. ΧΡΙΣΤΟΦΙΔΗΣ

Ο οικογενειάρχης: Μου φαίνεται πως αυτοί που πνίγονται και οι φαμελίτες, είμαστε οι κυριώτεροι εκπρόσωποι της δραματικής φιλολογίας της πλαζ. Τι βάσανα! Το πρωί υποχρεώνουμαι να ξυπνώ με τους κοκόρους γιατί η γυναίκα μου θέλει να κάνει το πρωινό της μπάνιο με τα παιδιά στην πλαζ κι αρχίζει τις ετοιμασίες της αναχωρήσεως από τα ξημερώματα. Σηκώνουμαι, πάω αγουροξυπνημένος στη δουλειά μου. Σκοτούρες, ζέστη, σκασίλα. Κατά το βράδυ περνώ να τους πάρω και ν’ αναπνεύσω κι εγώ λιγάκι. Δεν βαριέσαι! Η ώρα του γυρισμού μου βγάζει ξυνή όλη την ευχαρίστησι. Νταραβέρι, τρεχάματα, καρδιοχτύπι. Η καϋμένη η Πολυξένη αφήνει το γλυκανάλατο ύφος τής καθώς πρέπει κυρίας, αγριεύει και παίρνει τον βλοσυρό τόνο του τσαούση για να . . . συμμαζέψη τα παιδιά που δεν έχουν ξεκολλημό από τα παιχνίδια τους: Γιωργάκη έλα θα σου τις βρέξω. . . Καιτούλα, μωρή δεν ακούς; φεύγουμε . . . Παυλάκη βρε εσύ! Φέρε τον Τοτό . . . Όταν τέλος δίνει ο Θεός και συμμαζεύονται και σιγυρισθούν θορυβωδώς τα τσανάκια και τα λοιπά εφόδια της εκδρομής στο καλάθι, ξεκινούμε. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως τέλειωσαν οι δοκιμασίες μας. Αμ δε! Όσο να βολευθούμε τόσοι άνθρωποι στο τραίνο βγαίνει η ψυχή μας. Και στο σπίτι ησυχάζουμε τάχα; Η Πολυξένη είνε νευριασμένη και για να ξεσπάση μου κάνει τον λογαριασμό των εξόδων. Το γούστο είνε που στο τέλος, όταν καλμάρει, μου λέει: Δεν βγάλαμε καϋμένε καμιά φωτογραφία στην πλαζ να θυμούμαστε. . .

Τι να θυμούμαστε!

Ο χωριανός: Ξάπλα στην πλαζ κι άγιος ο Θεός! Ήλιος, αεράκι και άμμος ζεστή, σαν πουπουλένιο στρώμα. Νοιώθεις μάτια μου τη αξία της τεμπελιάς, ύστερα απ’ την καθημερινή αγγαρεία στο φελλαχοχώρι. Χορταίνει το μάτι σου από σάρκα. Μανούλα μου τι γύμνια! Όλα στη φόρα! Μπράτσα, γάμπες και τα παρακατινά, αφρατιές και γλύκες που θυμίζουν το ζαχαροκάλαμο . . .

Ο ερωτευμένος: Γυμνισμός, φυσική ζωή και ψευτοηθική. Γνωρισθήκαμε πλάι στο κύμα και στον καθαρό ορίζοντα. Κουβεντιάσαμε, βουτήξαμε στη θάλασσα, λουσθήκαμε στις ακτίνες του ήλιου. Η άμμος σχημάτισε τη φόρμα των κορμιών μας, η καμπίνα γνώρισε την συντροφιά μας. Παίξαμε, γελάσαμε ξένοιαστοι και ανυπόκριτοι στη γύμνια μας. Χαρήκαμε τη φυσική μας οντότητα χωρίς την ετικέτα των τύπων. Δεν με σκανδάλιζε το τοσούδικο βρεμένο μαγιώ της και δεν της έκανε εντύπωσι η ηλιοθεραπεία μου. Μου χάριζε την επαφή της χωρίς τις επιτηδεύσεις της σεμνοτυφίας. Πρόσφερε στα μάτια μου την ροδισμένη απ’ τον ήλιο γύμνια της . . . Αυτά στην πλαζ. Όταν την συνάντησα σε κάποιο κέντρο ντυμένη ή μάλλον γδυμένη κατά το σύστημα της τελευταίας μόδας, συμμάζεψε τα χείλη της σε τυπικό χαμόγελο κι έβαλε το ’να πόδι πάνω στ’ άλλο για να δείξη την ξεκάλτσωτη γάμπα της που την περιέβαλλαν οι κυματισμοί της κρεπ ζωρζέτ που φορούσε κι εγώ έκανα πως δεν έβλεπα. . .

Ο σνομπ: Επί τέλους! Μπορεί κανείς να λέη ότι παραθέρισε στην πλαζ του Ραμλίου χωρίς να ντροπιασθή από κείνους που πάνε στη Νίτσα και στο Μπιαρίτζ. Επεκράτησε τάξις και ευπρέπεια. Έλειψε ο παρακατιανός κοσμάκης που έκανε τα ρούχα του ένα μπογαλάκι και περιφρονώντας την χρήσι της καμπίνας και την δημοσίαν ηθική, γδύνονταν πίσω από ένα τεντωμένο σεντόνι ή μια προεξοχή βράχου. Τώρα οι καμπίνες είνε θαυμάσιες, βλέπεις να κυκλοφορούν πυτζάμες φαρδοσκελείς, μοντέλα ντερνιέ κρι, γύμνια που διαφέρει από της κυράς του Καρακόλ Λαμπάν ή της δεσποινίδος Ατταρινιώτου . . . Γνωρίσθηκα με μια μονταίν, αιθέριο πλάσμα! Φλερτ διακριτικό. Προχθές τα είπαμε τετ-α-τετ ενώ ο ήλιος βασίλευε, τα σύννεφα χρυσοκόκκινα φλογίζανε το άπειρο και η μεταξένια πυτζάμα της αντανακλούσε τις τελευταίες λάμψεις της . . .

Ο φουτουριστής: Που είνε αυτοί που λένε ότι η θεωρία του σιόρ Μαρινέττι είνε αερολόγημα. Ορισμένως δεν θα πήγαινε ποτέ στην πλαζ. Τι ανομοιομορφία και ανακατωσούρα! Το δράμα γρονθοκοπείται με την κωμωδία και η πεζότης με την ποίησι. Η ωραιότης σκοντάφτει στην ασχήμια και η γαλήνη στον θόρυβον. Εδώ κάποιος χλωμός άρρωστος βυθίζεται σε μελαγχολία, ξένος αυτός στον οργασμό της Φύσεως και την χαρά της Ανοίξεως. Εκεί δύο ερωτευμένοι γλυκοσαλιάζουν το αιώνιο τραγούδι της αγάπης. Πάρα κάτω μια σειρήνα αφρόπλαστη στο πλευρό κάποιου ασχημάνθρωπου. Στην ακρογιαλιά οι μυριόσχημες δαντέλες των αφρών του κύματος, στον αέρα η κνίσσα του καπνού του οβελία που σιγοψήνεται στο γειτονικό καζίνο. Ο ψίθυρος της αύρας και ο ορυμαγδός της τζαζ-μπαντ! Πλαζ: φουτουριστικός πίνακας χωρίς αρχή και τέλος. . .

ΛΟΥΚΙΑ ΜΑΡΒΑ

Έχομε τόσες λέξεις ελληνικές για να μεταφράσωμε την γαλλική plage: ακτή, παραλία, ακρογιάλι, ακροθαλασσιά, περιγιάλι, γιαλός, αμμουδιά, και όμως καμμιά δεν εκφράζει ακριβώς την έννοια της plage, στη σημερινή της μορφή.

Η σημερινή plage είναι: μια, δυο, ή τρεις σειρές από καμπίνες, κοντά στη θάλασσα. Μεταξύ των καμπινών και της θαλάσσης, περιδιαβάζουν διάφορες δεσποινίδες με κομψά maillotsκολημμένα στις καμπύλες τους σώματός των. Τα maillotsκαι το περιεχόμενόν των, συνοδεύονται ή παρακολουθούνται εκ του πλησίον ή από μακρυά από διαφόρους… λατρευτάς των ωραίων γραμμών.

Οι διάφοροι αυτοί οφθαλμολάτρεις των ωραίων αυτών πλαζ-μάτων της plage, αρκούνται εις το οπτικόν αυτό ζαχάρωμα. Μπορούν να ιδρύσουν σύλλογον, τον σύλλογον των ζαχαρο-πλαζ-τών.

Η σημερινή επίδειξις των maillots και των σωμάτων, αποκλείει εις κάθε ώριμον ή ημιώριμονκυρίαν από του να κάμη λουτρά θαλάσσια, την ώρα της κοσμοσυρροής. Η σύγκρισις με τα νεαρά κορίτσια θα ήτο εξευτελιστική δια τα τυχόν υπολειπόμενα κάλλη των.

Η διάφορες baigneuses, δεν πολυσκοτίζονται να μπουν στο νερό. Προτιμούν το ηλιόλουτρον, και σαν να θέλουν να πουν εις τους διαφόρους θαυμαστάς των: «τούτο μου εστί το σώμα, το υπέρ υμών και πολλών εκδυόμενον εις πρόκλησιν αμαρτιών».

Εις το Sidi-Bishrετοιμάζεται μία μεγάλη piscine, διά νυκτερινά λουτρά. Εις τας piscine θα γίνεται διαρκής επίδειξις . . . πισινών.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα θαλάσσια λουτρά είναι υγιεινότατα  και ως sport συντελούν εις την διάπλασιν ενός αρτίου σώματος. Δίδουν δε μια ιδιαίτερη νοστιμάδα εις τας λουομένας, αι οποίαι αναγκαστικώς διατηρούν επάνω των . . . και κάτω των, κάποια δόσινακτικού άλατος.

ΣΟΔΑΣ

 

 

Ο «Αλεξανδρινός Ταχυδρόμος», με την ευκαιρία του καλοκαιριάτικου φύλλου του Ιουλίου,  θέλει να προσφέρει στους αναγνώστες του μια λησμονημένη αίσθηση από αλεξανδρινά καλοκαίρια παλιότερων χρόνων.

Εκείνη την μακρινή εποχή του μεσοπολέμου, εκτός από την κυκλοφορία καθημερινώνεφημερίδων, φιλολογικών και πολλών άλλων εξειδικευμένων περιοδικών, τους καλοκαιρινούς μήνες έβγαιναν και περιοδικά με ποικίλη ύλη από ποιήματα, ανέκδοτα, χρονογραφήματα, ιατρικές συμβουλές, παροιμίες και ελαφρά ηθογραφήματα με θέματα έμπνευσης τη θάλασσα και τις πλαζ. Παρουσίαζαν, επιπλέον, εκτενή φωτογραφικά στιγμιότυπααπό τις γνωστές παραλίες της Αλεξάνδρειαςκαι διαφημιστικό υλικό που διαφήμιζε  κέντρα διασκέδασης, ξενοδοχεία, ζαχαροπλαστεία, εστιατόρια, αλκοολούχα ποτά και αναψυκτικά, οι ιδιοκτήτες των οποίων ήταν Έλληνες ή άλλοι ξένοι κάτοικοι.

Ένα τέτοιο περιοδικό ήταν η «Πλαζ», της οποίας ως εκδότες φέρονται ο Στέφανος Πάργας και ο Αντώνιος Σαρρής. Από το τεύχος του 1933 επιλέξαμε ορισμένα κείμενα και φωτογραφίες για τις ανάγκες του σημερινού αφιερώματος. Διατηρήσαμε την ορθογραφία των πρωτότυπων κειμένων, τα οποία γράφτηκαν από κάποιους γνωστούς λόγιους και δημοσιογράφους εκείνων των χρόνων. Σε κάποιους ηλικιωμένους πιθανόν να είναι οικεία ορισμένα ονόματα. Στους νεότερους μπορεί το αφιέρωμα να λειτουργήσει ως ένα ενδεικτικό μέτρο σύγκρισης της σημερινής εικόνας των ακτών της Αλεξάνδρειας με εκείνη της «κοσμοπολίτικης» εποχής.

Η Ελληνική Κοινότητα Αλεξάνδρειας και η συντακτική επιτροπή του «Αλεξανδρινού Ταχυδρόμου» σας εύχονται ολόψυχα καλά μπάνια και καλές διακοπές.

Σε ένα έργο εξέχουσας ιστορικής, πολιτισμικής αλλά και ερευνητικής σημασίας προχωρά η Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας. Η βιβλιοθήκη του Αβερωφείου Γυμνασίου Αλεξανδρείας αποτελεί σημαντικό κομμάτι της ιστορικής διαδρομής της Ελληνικής Παροικίας της Αλεξάνδρειας και με γνώμονα αυτό η Κοινοτική Επιτροπή αποφάσισε να προχωρήσει στην υλοποίηση αυτού του μεγαλόπνοου εγχειρήματος. Για την πραγμάτωση του έργου δημουργήθηκε μία ομάδα με επικεφαλή τον Δρ. Κυριάκο Σαββόπουλο. Το επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό της ομάδας στελεχώνεται από τους: Νατάσα Σέφχε, Αλέξη Τσαμαδό, Δημήτρη Κάβουρα, Μαίρη Σκαμβούγερα, Χριστιάνα Τρεχαντζάκη, Βάσσω Λάγαρη και Θανάση Κουτουπά.

Το πρόγραμμα διακρίνεται στα παρακάτω στάδια:

1. Διαχωρισμός, απομάκρυνση και αποθήκευση όλων των εγγράφων (περιοδικά, έγγραφα κτλ) τα οποία δεν ανήκουν στην βιβλιοθήκη.
2. Αριθμομέτρηση των τόμων, επανατοποθέτηση στις κατηγορίες όπου ανήκουν με προσωρινό inventory number.
3. Εκκένωση της βιβλιοθήκης, και προσωρινή μεταφορά των τόμων σε χώρο κατάλληλα διαμορφωμένο, με ταυτόχρονη αναταξινόμηση σύμφωνα με την αρχική τους θέση.
4. Καθαρισμός του χώρου και τοποθέτηση του απαραίτητου εξοπλισμού για την διατήρηση των κατάλληλων συνθηκών στον χώρο της βιβλιοθήκης.
5. Καθαρισμός, βάσει επιστημονικής μεθοδολογίας, των τόμων και διαχωρισμός αυτών που χαρακτηρίζονται ως ακατάλληλα προς έκθεση και χρήζουν επείγουσας συντήρησης
6. Επανατοποθέτηση των τόμων στην αρχική τους θέση και τοποθέτηση νέου inventory number.
7. Δημιουργία ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων των τίτλων που συμπεριλαμβάνονται στην βιβλιοθήκη.

Με την ολοκλήρωση του προγράμματος θα έχει επιτευχθεί ο πλήρης καθαρισμός της βιβλιοθήκης και των τόμων, οι οποίοι θα φέρουν ανανεωμένο inventory number και θα έχουν καταγραφεί σε μια ηλεκτρονική βάση δεδομένων, η οποία θα έχει καταχωρηθεί σε υπολογιστή της βιβλιοθήκης, και θα είναι διαθέσιμη για τους μελλοντικούς χρήστες. Ταυτόχρονα θα έχει ετοιμαστεί ειδική λίστα με τόμους οι οποίοι χρήζουν άμεσης συντήρησης, λόγω παλαιότητας και σημαντικότητας και μία λίστα-πρόταση τόμων οι οποίοι θα μπορούσαν  να ψηφιοποιηθούν και να είναι διαθέσιμοι μέσω διαδικτύου ή βάσης δεδομένων στον χώρο της βιβλιοθήκης.

Στόχος του έργου είναι η ανάδειξη και η επαναλειτουργία της βιβλιοθήκης του Αβερωφείου Γυμνασίου, η προστασία των τόμων που φιλοξενούνται (πολλοί από τους οποίους είναι ιδιαίτερης ιστορικής σημασίας), η δημιουργία και ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων σχετιζόμενα με τα νεαρά μέλη της Ελληνικής Κοινότητας, σε συνεργασία με τα Ελληνικά Εκπαιδευτήρια Αλεξανδρείας, αλλά και να καταστήσει τη βιβλιοθήκη πόλο έλξης έρευνας και μελέτης.

Η προσκοπική κατασκήνωση έχει αυτή τη μοναδικότητα που την κάνει να ξεχωρίζει και ταυτόχρονα να δίνει αξέχαστες εμπειρίες και βιώματα στους νέους και τις νέες. Για το λόγο αυτό η κατασκήνωση θεωρείται και είναι η κορυφαία δράση του χρόνου για κάθε τμήμα.

Ο ιδρυτής του Προσκοπισμού γράφει: Η προσκοπική εργασία του χειμώνα δεν είναι τίποτα άλλο από την προετοιμασία των κατασκηνωτικών ημερών του καλοκαιριού.

Έτσι και φέτος, οι Πρόσκοποι και οι Οδηγοί της Αλεξάνδρειας, τηρώντας τα λόγια του λόρδου Robert Baden-Powell, πραγματοποίησαν με μεγάλη επιτυχία τη θερινή τους κατασκήνωση στο Etap, κοντά στη Marsa Matrouh, από τις 20  έως και τις 23 Ιουνίου. Οι δεκατρείς Πρόσκοποι και Οδηγοί, που συμμετείχαν στην κατασκήνωση γέμισαν με τις χαρούμενες φωνές και τα παιχνίδια τους, την όμορφη παραλία του Εtap.

Σε μία δύσκολη χρονιά, για την Αίγυπτο, οι πρόσκοποι και οι οδηγοί τήρησαν, όπως πάντα, την υπόσχεσή τους και οι μικροί κατασκηνωτές μας είχαν την ευκαιρία να μάθουν την έννοια τη ευγενούς άμιλλας, να ενισχύσουν την αυτοπεποίθησή τους, να ενταχθούν σε μικρές ομάδες, να αναπτύξουν τις αθλητικές τους ικανότητες, να έρθουν σε επαφή με την φύση και να νοιώσουν το μέγεθος και το μεγαλείο της.

Οι δραστηριότητες της φετινής κατασκήνωσης περιελάμβαναν: παιχνίδια στη θάλασσα, μεγάλα παιχνίδια με κώδικες, προσκοπικές γνώσεις καθώς και πλήθος άλλων δραστηριοτήτων.

Το βράδυ της τελευταίας ημέρας οι επικεφαλής των ενωμοτιών είχαν την ευκαιρία να ετοιμάσουν το βραδυνό δείπνο για της ενωμοτίες τους, γεγονός που εκτιμήθηκε όπως έπρεπε από τους υπόλοιπους προσκόπους και οδηγούς, οι οποίοι συνεχάρησαν θερμά τους ενωμοτάρχες τους.

Κανείς δεν κατάλαβε πως πέρασαν τέσσερις (4) ημέρες και στις 23 του Ιουνίου τα παιδιά γύρισαν πίσω κουβαλώντας μαζί τους αμέτρητες αναμνήσεις, οι οποίες θα τους συνοδεύουν για πολύ καιρό.