Tag: Κάιρο

Την Πέμπτη 8 Ιουνίου στην αίθουσα της Αχιλλοπουλείου Σχολής έλαβε χώρα μία πολύ συγκινητική εκδήλωση-αφιέρωμα στο έργο και την προσφορά της Δέσποινας Ζαμπάφτη, γνωστής σε όλους ως “Θεία Δέσπω”, αλλά και στο ελληνικό πρόγραμμα του Αιγυπτιακού ραδιοφώνου που εδώ και πολλές δεκαετίες συντροφεύει τον Απόδημο Ελληνισμό της Αιγύπτου.

Η διοργάνωση της εκδήλωσης πραγματοποιήθηκε με τη συνεργασία του Ελληνικού Πολιτιστικού Κέντρου Καΐρου και της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου και υπό την αιγίδα του Γενικού Προξενείου της Ελλάδας στο Κάιρο. Βασικοί ομιλητές της εκδήλωσης ήταν ο κ. Σαμουήλ Μπισάρα διερμηνέας, μεταφραστής Αραβικών, η κα Σούλα Θεοχάρη, Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Πορτ Σαΐντ και ο κ. Δημήτριος Σκουφαρίδης.

Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά σπάνιο αρχειακό υλικό, από το προσωπικό αρχείο της “Θείας Δέσπως”, το οποίο ευγενικά παραχώρησε η κόρη της κα Χρυσάνθη Σκουφαρίδη, Γενική Γραμματέας της Ε.Κ.Κ. σε δύο προθήκες στο διάδρομο της Σχολής έξω από την είσοδο του Θεάτρου, ενώ ακούστηκε σπάνιο επίσης ηχητικό ντοκουμέντο από τις εκπομπές.

Οι ομιλητές μίλησαν για την προσωπικότητα της Δέσποινας Ζαμπάφτη, αλλά και για τη μεγάλη της προσφορά προς τον Ελληνισμό της Αιγύπτου μέσω των ραδιοφωνικών της εκπομπών.

Η Δέσποινα Ζαμπάφτη γεννήθηκε στο Κάιρο στις 20 Μαρτίου 1933. Το 1951 αποφοίτησε από το Εμπορικό τμήμα του Γυμνασίου της Αχιλλοπουλείου Σχολής. Το αμέσως επόμενο έτος προσλαμβάνεται ως υπάλληλος στα καταστήματα γουναρικών του Έλληνα επιχειρηματία Σιστοβάρη και σε μικρό χρονικό διάστημα αναλαμβάνει τη διεύθυνση τους ωε το κλείσιμο τους το 1971 λόγω επαναπατρισμού του ιδιοκτήτη στην Ελλάδα. Τον ίδιο χρόνο ξεκινά να εργάζεται στο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα της Αιγυπτιακής ραδιοφωνίας συμπαρουσιάζοντας μς τον κ. Σπύρο το παιδικό πρόγραμμα “Η γωνιά του παιδιού”. Γίνεται μέλος του ερασιτεχνικού θεατρικού συγκροτήματος του Συλλόγου Αποφοίτων Αμπετείου Σχολής που αναλαμβάνει ο ηθοποιός του θεάτρου και του Αιγυπτιακού κινηματογράφου Γεώργιος Ιορδανίδης. Το 1960 καλείται από τον κ. Αμπντέλ Χαμίντ Ελ Χαντίντι, τότε υποδιευθυντή της Αιγυπτιακής ραδιοφωνίας, υπεύθυνο για τα ξένα προγράμματα, ο οποίος της ζητάει να παρουσιάζει μόνη της το πρόγραμμα εβδομαδιαία και για 30 λεπτά λόγω επαναπατρισμού του συμπαρουσιαστή της. Μετά από περίοδο έξι μηνών παρουσιάζει επίσης το πρόγραμμα “Κατ’ εκλογή των ακροατών” τρεις φορές την εβδομάδα, όπου λαμβάνει πάνω από 600 επιστολές εβδομαδιαίως, που της ζητούν να ακουστούν συγκεκριμένα τραγούδια. Στην αρχή της δεκαετίας του ’70 παρουσιάζει τη 45΄εβδομαδίαια εκπομπή “Τραγούδια και εκπλήξεις”. Ακολουθούν διάφορα άλλα προγράμματα. Το 1984 και στα πλαίσια των εορτασμών των 50 χρόνων της Αιγυπτιακής ραδιοφωνίας παρασημοφορείται από τη διεύθυνση της για την προσφορά της στο Ελληνικό πρόγραμμα.

«Μία μικρή Ελλάδα προσπαθούμε να έχουμε εδώ εμείς οι Ελληνες της Αιγύπτου», αρχίζει να λέει ο κ. Χρήστος Καβαλής, γέννημα-θρέμμα Αιγυπτιώτης και πρόεδρος της ελληνικής κοινότητας Καΐρου. Με σπουδές ηλεκτρονικού μηχανικού εργάζεται ως διευθύνων σύμβουλος σε επιχείρηση παραγωγής χαρτιού και ανήκει στην τρίτη γενιά Ελλήνων. Με τη συρρίκνωση στην οποία έχει οδηγηθεί σήμερα το ελληνικό στοιχείο στην Αίγυπτο, οι προσπάθειες να παραμείνει ζωντανό το «κύτταρο», αποκτούν ιδιαίτερη σημασία: «Περίπου 5.000 έχουμε απομείνει σήμερα, διάσπαρτοι στη χώρα. Πλέον, δεν είμαστε αμιγής ελληνική κοινότητα, η μεικτή γλώσσα –ελληνική και αραβική– έχει επικρατήσει. Οι προσλαμβάνουσες των παιδιών είναι κυρίως στα αραβικά και παρόλο που λαμβάνουν απολυτήριο ισότιμο μ’ εκείνο της Ελλάδας ή συμμετέχουν σε δράσεις των ελληνικών σωματείων, η γενικότερη παιδεία τους παρουσιάζει κενά. Η ανάγκη για εκδηλώσεις πολιτιστικού περιεχομένου, οι οποίες θα τα κάνουν να αισθανθούν ότι βρίσκονται στην Ελλάδα, είναι επιτακτική», καταλήγει.

Ανταποκρινόμενοι σε αυτό ακριβώς το κάλεσμα, η Ομάδα Τέχνης «Πάροδος», εδώ και περίπου 23 χρόνια, δημιουργεί σε ετήσια βάση δράσεις με τους μαθητές των δύο ελληνικών εκπαιδευτηρίων στην Αίγυπτο: στην Αλεξάνδρεια, το δημοτικό στην Τοσιτσαία Σχολή και το Αβερώφειο Γυμνάσιο, στο Κάιρο, το δημοτικό στην Αχιλλοπούλειο Σχολή και το γυμνάσιο, λύκειο στην Αμπέτειο.

Η παρότρυνση έρχεται από τον Αιγυπτιώτη, Ηλία Πίτσικα, υπεύθυνο της Ομάδας: «Προτεραιότητά μου, να δημιουργούμε διαδραστικά προγράμματα για τους Ελληνες μαθητές της Αιγύπτου, ενώ είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι οι νεότερες γενιές συνεργατών, χωρίς να έχουν κάποια σχέση με τη χώρα και με νωπές ακόμη τις μνήμες από το ευρωπαϊκό τοπίο όπου οι περισσότεροι βρέθηκαν στο πλαίσιο των σπουδών τους, έρχονται με μεγάλη χαρά».

Ποιο ήταν όμως το περιεχόμενο των δράσεων στην Αχιλλοπούλειο Σχολή; Σύμφωνα με τον κ. Πίτσικα, «στόχος μας ήταν να οδηγήσουμε τα παιδιά σε μία καλλιτεχνική έκφραση, η οποία εκτέθηκε την τελευταία μέρα στους γονείς. Τα μικρότερα ασχολήθηκαν με το θεατρικό παιχνίδι, ενώ από τα μεγαλύτερα, ορισμένα δημιούργησαν μία χορογραφία και κάποια άλλα γύρισαν μία μικρού μήκους ταινία. Ολα τραγούδησαν ελληνικά τραγούδια. Στις δράσεις μας εντάχθηκαν με ένα δυναμικό εργαστήρι και οι μαθητές του γυμνασίου της Αμπετείου Σχολής. Σε ρόλο εμψύχωσης από την Ομάδα ήταν οι: Γιάννης Σφυρής, Ελένη Καλογιάννη, Σοφία Δράκου, Λεωνίδας Τσαγανός, Δημήτρης Καρατζάς και Νιόβη Ρέλλα», θα πει ο υπεύθυνός της.

Τις δικές της εντυπώσεις από την ολιγοήμερη παραμονή της στο Κάιρο και τη συμμετοχή της στις καλλιτεχνικές δράσεις, καταγράφει η 23χρονη χημικός, Ελένη Καλογιάννη: «Από την πρώτη στιγμή που θα βρεθείς σε αυτό το γεμάτο αντιθέσεις, άναρχο αλλά ταυτόχρονα κινηματογραφικό σκηνικό, γοητεύεσαι. Στο σχολείο, το συναίσθημα φοβερό! Μόλις ανοίγει η πόρτα, ένα κύμα παιδιών έρχεται τρέχοντας να σε υποδεχθεί, σε αγκαλιάζει. Αλλά και όταν τελειώσαμε, έρχονταν τα παιδιά για να μας αφήσουν γράμματα: “Σας αγαπάμε!”, “Νιώσαμε πολύ όμορφα με όσα κάναμε!”, “Ελπίζουμε να σας έχουμε σύντομα πάλι κοντά μας”, έγραφαν. Είναι συγκινητικό το πόσο έντονα βίωσαν όλη αυτή την εμπειρία. Και πόση αγάπη μας έδειξαν!».

Πώς καταγράφει το μέλλον των παιδιών της ελληνικής κοινότητας ο κ.Καβαλής; «Ο σχεδιασμός της κοινοτικής πολιτικής προσβλέπει στο να σταδιοδρομήσουν τα παιδιά αυτά στην Αίγυπτο, διαφορετικά οι κοινότητες θα διαλύονταν. Αλλωστε, οι προοπτικές της αιγυπτιακής οικονομίας είναι αρκετά καλές με μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης σε όλους τους τομείς: στα καταναλωτικά προϊόντα, στην ενέργεια, ενώ διαθέτει υπόγειο και υποθαλάσσιο πλούτο. Στα συν, η εξαιρετική γεωγραφική της θέση και οι καλές διμερείς και πολυμερείς σχέσεις της με όλη την Αφρική».

Θέσεις εργασίας

Υστερα από μία τόσο ελκυστική παρουσίαση των επαγγελματικών δυνατοτήτων στην Αίγυπτο, μήπως θα αποτελούσε λύση και για τους νέους στην Ελλάδα; «Κακώς δεν γίνεται καμία κίνηση να έρθουν νέοι Ελληνες προς εμάς. Από την άλλη, πώς θα μπορούσαμε εμείς, που δεν είμαστε παρά ένας σχετικά μικρός, φιλανθρωπικός οργανισμός να πούμε “ελάτε”; Υπάρχουν κάποιες θέσεις στα νοσοκομεία ή στο γηροκομείο μας, χρειαζόμαστε ψάλτες, μουσικούς… επαγγέλματα που θα μπορούσαν να ενισχύσουν την κοινότητα. Αν πάλι κάποιος κατέχει ξένες γλώσσες, υπάρχουν ευκαιρίες για εργασία στη βιομηχανία. Βέβαια δεν είμαστε Ντουμπάι – οι μισθοί είναι χαμηλότεροι, όμως και η ζωή είναι πολύ φθηνότερη εδώ. Βασικά πλεονεκτήματα αποτελούν ακόμη τόσο η κοντινή απόσταση – δύο ώρες Κάιρο-Αθήνα– όπως και η καλή αντιμετώπιση των Ελλήνων. Σκεφτείτε πως στους ελέγχους ασφαλείας, όταν σου ζητήσουν εθνικότητα και πεις “greek”, περνάς αμέσως!».

(www.kathimerini.gr)

Στη φιλόξενη Αίθουσα Εκδηλώσεων της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης και Επικοινωνίας στην Αθήνα και υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα κου Ελευθέριου Κρέτσου, επανελήφθη με πολύ μεγάλη επιτυχία την Πέμπτη 4 Μαΐου η εκδήλωση-αφιέρωμα στα Αρχεία της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου.

Την εκδήλωση συνδιοργάνωσαν η Ελληνική Κοινότητα Καΐρου, την οποία εκπροσώπησε ο Πρόεδρος της Ε.Κ.Κ. κ. Χρήστος Καβαλής, ο Σύνδεσμος Αιγυπτιωτών Ελλήνων από τον οποίο παραβρέθηκε ο Πρόεδρος κ. Κώστας Μιχαηλίδης και ο Σύλλογος Ελλήνων Καΐρου από τον οποίο μίλησε ο Πρόεδρος κ. Μιχάλης Μπίσκος. Ομιλίες απηύθυναν επίσης ο Πρόεδρος της Επιτροπής Αποδήμου Ελληνισμού της Ελληνικής Βουλής κ. Τριανταφυλλίδης, ο βουλευτής κ. Σιούφας, ο Αναπληρωτής Γενικός Δ/ντής της Γ.Γ.Α.Ε. κ. Δημ. Πλευράκης, η Επόπτρια Γραφείων της Ε.Κ.Κ. κα Βίλλυ Πολίτη και το στέλεχος των Αρχείων κα Χάιδω Ζώτου, ενώ προβλήθηκε τηλεοπτικό και φωτογραφικό υλικό που πραγματικά εντυπωσίασε τους 150 παρευρισκομένους που τίμησαν με την παρουσία τους την εκδήλωση, που έγινε παρουσία του Ειδικού Γραμματέα των θεμάτων ενημέρωσης της μεταβαστευτικής πολιτικής κου Γιώργου Φλωρεντή.

Τίτλος της εκδήλωσης ήταν “Αρχείο της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου: Ένας αιώνας και πλέον ιστορίας”. 

(Πηγή: Νέο Φως)

της Μαρίας Μενεγάκη και της Ελένης Καλογιάννη

Για εικοστή τρίτη συνεχή χρονιά, τέλη Φλεβάρη, η ομάδα τέχνης Πάροδος “έπιασε λιμάνι” στην Κορνίς της Αλεξάνδρειας.  Με την υποστήριξη της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξάνδρειας, ανέλαβε να οργανώσει το ετήσιο διαδραστικό και καλλιτεχνικό πρόγραμμα με τίτλο “Μέρες χαράς και δημιουργίας”.

Τα μέλη της ομάδας, νέοι με παιδαγωγική εμπειρία που ασχολούμαστε με το θέατρο, τη μουσική, το χορό, το σινεμά, σε συντονισμό του κ. Ηλία Πίτσικα μαζί με τη Μαρία Μενεγάκη και την Ελένη Καλογιάννη, γεμίσαμε τις βαλίτσες με ιδέες, κιθάρες, γκόου προ, και κανά δυο ρούχα και την Πέμπτη 23/02 ανεβήκαμε στο αεροπλάνο με προορισμό το Κάιρο. Φέτος ήμασταν δεκατέσσερις. Αφού προσγειωθήκαμε, μπήκαμε ευθύς σε λεωφορείο για την “Εσκεντερέια”. Τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής ακούσαμε τον ήχο των κυμάτων να ξεβράζονται παραλιακά και ξέραμε ότι είχαμε φτάσει στη ρομαντική και ποιητική Αλεξάνδρεια.

Κι έτσι, την Παρασκευή 24/02, με μεγάλη χαρά και τρεις ώρες ύπνου, ξαναβρεθήκαμε ύστερα από ένα χρόνο, με τους μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Τοσιτσαίας και Πρατσικείου Σχολής και του Αβερωφείου Γυμνασίου-Λυκείου.  Μικροί και μεγάλοι ανταλλάξαμε στα γρήγορα νέα και χωριστήκαμε σε εργαστήρια χορού, κινηματογράφου και σύνθεσης στίχων-ποιήματος.  Η μέρα κύλησε μες τις φωνές, το παιχνίδι, την κίνηση.  Και να ‘σου το βράδυ, που παίξαμε μουσική στο εντευκτήριο της Ένωσης με πρώτο, τον Κώστα με το μπουζούκι του! Κάηκε το πελεκούδι!

Το Σάββατο 25/02, συνεχίστηκαν τα εργαστήρια, ώσπου την Κυριακή ήμασταν καλεσμένοι στη γιορτή που οργάνωσε το Λύκειο Ελληνίδων Αλεξάνδρειας στο Ελληνικό γηροκομείο, όπου γευτήκαμε τις λιχουδιές του Ντελίς -παραδοσιακά ελληνικό ζαχαροπλαστείο- και παίξαμε ζωντανή μουσική. Στη συνέχεια, ήρθε κι ο αποκριάτικος χορός που οργανώσαμε μαζί με την υποστήριξη του Σ.Ε.Π. και Σ.Ε.Ο. στο γυμναστήριο, γεμάτος  μασκαράδες, σφυρίχτρες, τραγούδι. Ο χορός έκλεισε με την παρουσίαση του αποτελέσματος του εργαστήριου χορού, το οποίο συντόνισε και σχεδίασε η Ελένη Βασιλονικολού.

Την Δευτέρα 27/02 το πρωί, κάποιοι από μας έμειναν πίσω στο Γιούνιον Χοτέλ να ολοκληρώσουν το μοντάζ της μαθητικής ταινίας, ενώ οι υπόλοιποι ανταποκριθήκαμε στην πρόσκληση του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού και πήγαμε στο προάστιο Αμπου-Κιρ, όπου επισκεφθήκαμε το αραβικο-φραντζεσκάνικο σχολείο της Σάντα Λουτσία και οργανώσαμε δράσεις θεατρικού παιχνιδιού σε τρεις διευρυμένες αριθμητικά ομάδες μαθητών.  Παρ’ότι δεν μιλούσαμε την ίδια γλώσσα, πολλές φορές καταλαβαίναμε ο ένας τον άλλο χωρίς λόγια,  μες απ’τ’τον κώδικα του παιχνιδιού. Χρέη διερμηνέα από αραβικά σε ελληνικά και αντίστροφα τέλεσε η ελληνίδα φοιτήτρια στη φαρμακευτική σχολή της Αλεξάνδρειας, Μαρία Σκαμβούγερα. Αισθανθήκαμε ότι αυτή επικοινωνία άρεσε στους μαθητές κι έτσι μας αποχαιρέτησαν τραγουδώντας στίχους της Umm Kulthum, το αηδόνι της Ανατολής.

Την Τρίτη 28/02, τελευταία μέρα στην Εσκεντερέια, συναντήσαμε ξανά τους φίλους από το δημοτικό και το γυμνάσιο και οργανώσαμε δράσεις παιχνιδιού και θεατρικής έκφρασης με κατάληξη την παρουσίαση του κειμένου “Καθαρίστρια Χάος” της Κατερίνας Κρις, εκδ. Πατάκη, στην αίθουσα Ιουλία Σαλβάγου, με ερμηνείες της Νιόβης Ρέλλα και της Ελένης Καλογιάννη. Λίγο πριν το σχόλασμα και πριν πούμε αντίο, παρουσία εκπαιδευτικών, διευθυντών, δασκάλων, μαθητών των εκπαιδευτηρίων, εκπροσώπων τη Ε.Κ.Α. και του Γενικού Πρόξενου Αλεξάνδρειας, έγινε το κλείσιμο της τετραήμερης ανταλλαγής μας. Το κερασάκι στην τούρτα ήταν η πρώτη παγκόσμια προβολή της τρίλεπτης ταινίας που δημιουργήθηκε από το εργαστήρι κινηματογράφου με τίτλο “Step by Step”, σε σκηνοθεσία Λεωνίδα Τσαγανού και Γιάννη Μπρουκλόγιαννη και μουσική Γιώργου Μενεγάκη, Δημήτρη Καρατζά και Κωσταντίνου Καρανάσιου.  Θέμα της είναι το ομώνυμο τραγούδι ραπ που γράφτηκε από τους μαθητές με την ενθάρρυνση των  μελών της Παρόδου. Τα γυρίσματα έγιναν μες στο ελληνικό τετράγωνο και η ηχογράφηση στο “Προσκοπείο Studios”. “Ω – Ω, βήμα – βήμα τη φορά, με την αγάπη στη καρδιά, έτσι θα παμε μακριά, στην Αλεξάνδρεια”.

Αποχαιρετίσαμε τους μαθητές μαζί και με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας που ήταν μαζί μας: τη Ζήνα Παναγοπούλου, το Μίχαλη Σαχά, το Μάνο Αλεξαντωνάκη και την Αριάδνη Κουρεμένου. Κι έτσι αφήσαμε πίσω μας την πόλη του Καβάφη, βάζοντας πλώρη για το κοσμοπολίτικο Κάιρο.  Βέβαια,  καθ’οδόν, δεν μπορέσαμε να μην επισκεφθούμε το Φαγιούμ, μια -πλέον- κωμόπολη, νότιοδυτικά του Καϊρου, όπου γεννήθηκε ο Ηλίας.  Το βράδυ, Κάιρο, τσεκ ιν στο ξενοδοχείο και στα καπάκια τσεκ ιν στην μουσικοχορευτική παράσταση των δερβίσιδων, ακολουθούμενη από βόλτες και τσάι στο παζάρι του Αλ Χαλίλι.

Την Πέμπτη 02/03, επισκεφθήκαμε τα Ελληνικά Εκπαιδευτήρια του Καϊρου και το Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο, όπου οργανώσαμε δράσεις και παιχνίδια με τους μαθητές κι ανταλλάξαμε λέξεις και τραγούδια με τους Αιγυπτίους που μαθαίνουν την ελληνική γλώσσα.

Μετά από έξι μέρες δημιουργίας και χαρας, η Παρασκευή 03/03 ήταν η μέρα της επιστροφής.  Βάλαμε στις βαλίτσες τις εμπειρίες και τις εντυπώσεις μας, πήραμε μια βαθιά ανάσα Αιγύπτου και μπήκαμε στο αεροπλάνο με προορισμό την όμορφη Αθήνα, ελπίζοντας του χρόνου να ξανανταμώσουμε τους φίλους μας του νότου, με νέες ιδέες, όρεξη για παιχνίδι και δημιουργία.

“Η παραμονή μας στην Αλεξάνδρεια είχε πολλές δυνατές στιγμές. Μία σπουδαία που συγκρατώ είναι στο Αμπου-Κιρ, όταν ένας μαθητής πήρε το ρόλο του διευθυντη που φωνάζει στους αργοπορημένους υπαλλήλους του, με μεγάλη ωριμότητα και ειλικρίνεια. Εκείνος μας φώναζε στα αραβικά, εμείς λέγαμε “Λα”-όχι στ’αραβικά- κι ελληνικά και με κάποιο τρόπο συνεννοηθήκαμε. Μία άλλη στιγμή που θα μου μείνει είναι καθ’οδόν για το Φαγιούμ, όπου μείναμε από λάστιχο στην εθνική οδό, στη μέση της ερήμου.  Ο οδηγός μας, ο κ. Σέχντα, ψύχραιμος όσο δεν πάει, συνεχίζει να οδηγεί  ως που εμφανίστηκε στα δεξιά μας, σαν όαση, ένα μίνι βουλκανιζατέρ ερήμου.  Οι πέντε άνθρωποι που δούλευαν εκεί σήκωσαν το γεμάτο με ανθρώπους πούλμαν κι άλλαξαν το λάστιχο στο πιτς φιτίλι.  Παλιότερα, όταν είχα επισκεφθεί την Αλεξάνδρεια με είχε εντυπωσιάσει η ατμόσφαιρα:  η θάλασσα, η αρχιτεκτονική, τα λόγια του Καβάφη. Σήμερα όμως η μυρωδιά της Αιγύπτου για μένα είναι οι άνθρωποι.  Εκείνοι που παρά τις δυσκολίες, επιμένουν.  Οι φτωχοί άνθρωποι με τη χρυσή καρδιά.”  – Μαρία Μενεγάκη, ασχολείται με το θέατρο στη Λυών

“Αν κλείσω για λίγο τα μάτια αμέσως έρχεται στο μυαλό μου η αυλή του Αβερώφειου, τα παιχνίδια, τα γέλια, τα τραγούδια. Η Αλεξάνδρεια είναι σταθμός χαράς και δημιουργίας. Ξεχωρίζω τη μέρα που επισκεφτήκαμε ένα αραβικό σχολείο στο Αμπου Κιρ, και επικοινωνήσαμε με το παιχνίδι παρά με τις λέξεις, καθώς οι μαθητές μιλούσαν αραβικά και εμείς ελληνικά! Είναι σπουδαίο η γλώσσα να μην αποτελεί εμπόδιο στην επικοινωνία, αλλά να είναι τελικά πρόκληση για να βρεις άλλη δίοδο αλληλεπίδρασης – και τι καλύτερο από τη μουσική και το παιχνίδι. Μία εικόνα που μου έμεινε, είναι οι πρωινές τρεχάλες στην αυλή του δημοτικού σχολείου στην ελληνική κοινότητα και οι κρυψώνες πίσω απ’τα μεγάλα δέντρα. Μακάρι να ‘χα και εγώ μια τέτοια αυλή στο σχολείο μου όταν ήμουν μαθήτρια! Φεύγοντας από την Αλεξάνδρεια και με την προσδοκία να επιστρέψω ξανά σύντομα, σκέφτομαι την πολύβουη ατμόσφαιρα, τον αέρα, τα αρώματα, τον ουρανό και τη Μεσόγειο, και την πηγαία ευγένεια των ανθρώπων που σε κάθε βήμα σου είναι αισθητή.” – Ελένη Καλογιάννη, χημικός

Ευχαριστούμε απο καρδιάς την Ε.Κ.Α. για τη φροντίδα και το ιδιαίτερο νοιάξιμο καθ’όλη τη διάρκεια της παραμονής μας στην όμορφη Αλεξάνδρεια.

Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια των δραστηριοτήτων της Ομάδας Τέχνης “Πάροδος” στην Αλεξάνδρεια ο κ. Ηλίας Πίτσικας, συντονιστής της Ομάδας και ο κ. Δημήτρης Κάβουρας, Έφορος Τύπου & Επικοινωνίας της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας μίλησαν στη ραδιοφωνική εκπομπή “City Skai Lights” και στους Μαρία Αναστασοπούλου και Γιάννη Κολοκυθά για αυτή τη μακρόχρονη συνεργασία ανάμεσα στην “Πάροδο” και την Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας.

Την περίοδο 1881-1895 δεν υπήρχαν σωματεία που να διοργανώνουν χορευτικές εσπερίδες για τον πολύ κόσμο. Έτσι μοναχά τα αλεξανδρινά ¨Καρναβάλια¨, ιδιαιτέρως αυτής της περιόδου, σημείωσαν σταθμό στην ιστορία της κοσμικής ζωής της πόλης. Με πρωτοβουλία των προκρίτων Ελλήνων, Συναδινών, Ζερβουδάκιδων, κ.ά., που αποτελούσαν το ¨Κομιτάτον των Απόκρεω¨, οργανώνονταν παρελάσεις μεταμφιεσμένων αφάνταστου θεαματικότητας. Αρχαίες αναπαραστάσεις, διακωμωδήσεις επίκαιρων γεγονότων, συμβολικά άρματα μυθώδους πολυτέλειας παρήλαυναν σε πομπή από την κεντρική πλατεία δια των οδών Σερίφ Πασά και Ροζέτης μέχρι του κατοπινού Δημαρχιακού Μεγάρου και τανάπαλιν, ενώ τα πλήθη κατά χιλιάδες παρακολουθούσαν την παρέλαση από τα πεζοδρόμια και τους εξώστες των σπιτιών, ραίνοντας τον Καρνάβαλο με λουλούδια και πολύχρωμα κουφέτα. Έρχονταν δε ομογενείς όχι μόνο από το Κάιρο, αλλά και από το εσωτερικό της Αιγύπτου. Για την οργάνωση αυτής της παρέλασης, για τις πολυτελείς στολές και για τη διακόσμηση των αρμάτων, δαπανούνταν περί τις 30.000 λίρες, εκ των οποίων το μεγαλύτερο μέρος κατέβαλλαν τα μέλη του Κομιτάτου.

Μα και προηγουμένως έχουμε αναφορές για αποκριάτικες συναθροίσεις, όπως αυτή του 1876 στο Κάιρο, η οποία και περιγράφεται σε άρθρο της εποχής:

¨Την εσπέραν της παρελθούσης Τετάρτης έλαβε χώραν εν τω Ιταλικώ Θεάτρω της Α.Υ. του Κεδίβου ο προαγγελθείς χορός των προσωπιδοφόρων, δοθείς υπέρ των εκπαιδευτικών καταστημάτων της ημετέρας Κοινότητος.

Εάν προεθέμεθα να ποιήσωμεν ακριβή περί του χορού τούτου περιγραφήν, στήλαι ολόκληροι της ημετέρας εφημερίδος δεν ήθελον αρκέσει όπως απεικονίσωμεν λεπτομερώς τα κατά την εσπέραν εκείνην, ήτις και ως χορός και ως θέαμα υπήρξεν ανώτερον παντός επαίνου.

Εκτός του ωραίου στολισμού και φωταψίας του Θεάτρου, όπερ είχε ολόκληρον μεταβληθή εις παμμεγίστην αίθουσαν, πάντα ανεξαιρέτως τα θεωρεία ήσαν πλήρη εκλεκτού και ωραίου κόσμου, ιδία δε ελληνικού, όστις αθρόος έσπευσε να παρευρεθή την εσπέραν εκείνην, και συν τη διασκεδάσει, προσφέρη τον υπέρ της ελληνικής εκπαιδεύσεως οβολόν του, ον ο Έλλην ουδέποτε καθυστέρησεν.

Τον χορόν ετίμησε προσέτι δια της παρουσίας Του η Α.Υψ. ο Κεδίβης και πάσα άνευ εξαιρέσεως η Ηγεμονική οικογένεια, παραμείναντες μέχρι της 4^ης πρωϊνής ώρας. Η ευγένεια μεθ΄ ης η Α.Υ. απεδέξατο την προσφερθείσαν Αυτώ ανθοδέσμην και η επί του προσώπου Του φαινομένη ευθυμία, υπήρξαν γνωρίσματα αναμφίλεκτα της ευαρέσκειας Του, ην άλλως εξεφράσατο εις τον πολύτιμον την Α.Ε. τον Δρανέτ βέην, γενικόν έφορον των θεάτρων της Α.Υ. δια την επικρατήσασαν τάξιν καθ΄ όλον το διάστημα του χορού, και τα εκτελεσθέντα κατ΄ αυτόν διάφορα κατά πρώτον την εσπέραν εκείνην παίγνια.

Ο σκοπός λοιπόν δι΄ ον εδόθη ο χορός ούτος επετεύχθη εντελώς, δεν είναι δε υπερβολή αν είπωμεν ότι υπερέβη πάντων τας ελπίδας και ως προς το υπό πάσαν έποψιν ωραίον αυτού και ως προς το εισπραχθέν χρηματικόν ποσόν, όπερ ίσως υπερέβη τας δώδεκα χιλιάδας φράγκων.

Απονέμοντες όμως τον οφειλόμενον έπαινον εις τον πρωτουργόν του έργου τούτου, τον Κύριον Αλέξανδρον Ιωαννίδην, οφείλομεν δημοσία ν΄ ανομολογήσωμεν ότι άνευ των ενεργειών και ατρύτων κόπων του φιλοτίμου τούτου ομογενούς, ου μόνον κατά το έτος τούτο ουδέν ήθελεν επιτευχθή, αλλ΄ ουδέ κατά τα παρελθόντα ήθελε τι κατορθωθή υπέρ των εκπαιδευτικών καταστημάτων της ημετέρας κοινότητος. Μάρτυρες αυτόπται της αφοσιώσεως μεθ΄ ης ηργάσθη ο κ. Ιωαννίδης όπως το παν κατορθώση και προβλέψη προς επιτυχίαν της εσπέρας ταύτης, ως και της εντελούς εγκαταλείψεως πάσης ατομικής του απασχολήσεως, φέρομεν ως παράδειγμα τα παντός επαίνου άξια αισθήματα ταύτα όπως χρησιμεύσωσιν εις εκείνους οίτινες  είτε αγνοούσιν, είτε δεν θέλουσι να εννοήσωσιν ότι αρκεί ενός και μόνου η επίμονος θέλησις και εργασία όπως πλείστα όσα ωφέλιμα έργα, εις κοινοφελή αποβλέποντα σκοπόν, επιτελεσθώσιν.

Δεν δυνάμεθα όμως να διέλθωμεν εν σιγή και την προθυμίαν μεθ΄ ης Ελληνίδες Κυρίαι προσεφέρθησαν όπως προσέλθωσιν αυτοπροσώπως και προσκαλέσωσι τα των Πριγκίπων Χαρέμια, συντελέσασαι ουκ΄ ολίγον εις την αύξησιν των υπέρ των ημετέρων σχολείων χρηματικών συνδρομών.

Καταλήγοντες την ατελή του χορού σκιαγράφησιν, εκφράζομεν πάσαν την ενδόμυχον ευγνωμοσύνην της ημετέρας αποικίας προς τε την Α.Υ. τον Κεδίβην και άπασον την Ηγεμονικήν οικογένειαν δια τε την ευγενή παραχώρησιν του Θεάτρου και την τιμήν ην δια της παρουσίας Των περιεποιήσαντο εις το ελληνικόν κοινόν, τας εγκαρδίους δε ημών ευχαριστίας προς τον παρά πάντων αγαπώμενον και τιμώμενον ομογενή, Εξοχώτατον Δρανέτ βέη, όστις ουδενός εφείσθη όπως καταστήση όσον οιόν τα λαμπροτέραν την ελληνικήν ταύτην εορτήν.

Αναμιμνησκόμενοι όμως, οποία ποικιλία θεαμάτων και χορών υπήρξε την εσπέραν εκείνην και την εμφάνισιν της λέμβου με την αναπεπταμένην εις την πρύμνην Ελληνικήν σημαίαν μετά των Ελλήνων κωπηλατών, προκαλεσάντων παταγώδεις χειροκροτήσεις και ανευφημίας ολοκλήρου του πλήθους, απείρους χάριτας ανομολογούμεν τω Κυρίω Mendez, Διευθυντή του χορού, όστις μετ΄ ειλικρινούς ενθουσιασμού ηργάσθη όπως εκτελεσθώσι κατά πρώτον την εσπέραν εκείνην χοροί και άλλαι παραστάσεις, και ιδία ο παρά του ιππικού τετράχορος (guadrilles) και το κωμικόν cancan, άτινα εξαιρέτως επευφημίσθησαν¨.

Στο αλεξανδρινό καρναβάλι του 1881αναφέρονται περιστέρια και ανθοδέσμες ¨βροχηδόν ριπτομένας εις τους εξώστας υπό ομάδες νέων¨, καθώς και ¨προσωπιδοφορούσα Σφίγγα ανά τας ιεράς οδούς συρομένην υπό πλαστής ατμαμάξης συρομένης και ταύτης υπό 6 ίππων εστολισμένων από κεφαλής μέχρις ουράς δια πολυτελούς εσθήτος¨ και διάβολοι κερασφόροι ¨επί πυράς πηδώντες και πολεμούντες σατανικώς παν το πρόστυχον¨. Τα παράθυρα ήταν στολισμένα με τάπητες ή άλλα καλύμματα και οι εξώστες με άνθη, τάπητες, κόκκινες τσόχες ή λευκά υφάσματα, ¨την δε νύκτα έκπεμπον ζωηρόν βεγγαλικόν φως¨. Παράλληλα, η Επιτροπή προμηθεύτηκε τρία τηλεβόλα από κάποιο εμπορικό πλοίο, τα οποία και θα τοποθετούσε στην πλατεία Μωχάμεντ Άλη. Την ίδια χρονιά καταγράφεται πως και στη Μανσούρα γινόντουσαν προετοιμασίες για τις Απόκριες και μάλιστα, μιμούμενοι τους Αλεξανδρινούς, περιέφεραν στους δρόμους κάποιον ¨ανθοστεφή επί όνου¨.

Σχεδόν 15 χρόνια αργότερα, στην Αλεξάνδρεια του 1895, ένα άλλο άρθρο καταγράφει την αποκριάτικη δράση του ¨Κομιτάτου των Απόκρεω¨:

¨Δαψιλώς αντήμειψε τους αξιοτίμους καταστηματάρχας της οδού Καλογραιών τους αποτελέσαντες την επιτροπήν των Απόκρεω, ο ενθουσιώδης έπαινος ον δημοσία εν τω θεάτρω Ζιζίνια έπλεξεν αυτοίς χθες ο κ. Γ. Γούσιος, μέλος της μονίμου επιτροπής των εορτών. Ότι δεν ηδυνήθημεν είπε να πράξωμεν ημείς, τα μέλη του κομιτάτου, το κατόρθωσαν οι αξιότιμοι καταστηματάρχαι της οδού Καλογραιών και μετά τόσης επιτυχίας, ώστε η εορτή να γίνη πάνδημος και να φαιδρυνθή η πόλις επί τρεις ημέρας. Ο κ. Γούσιος απένειμε κατόπιν τα ορισθέντα υπό του κομιτάτου βραβεία και το μεν πρώτον εδόθη εν μέσω γενικών χειροκροτημάτων εις το ανθοφόρον κάνιστρον, το δε δεύτερον εις τους παρωδήσαντες το χρηματιστήριον. Βραβείον εις το καλαισθητικώτερον εστολισμένον εξώστην δεν εδόθη, αφού άλλως ο εξώστης του κ. Περάκη δεν ηδύνατο να βραβευθή, διότι ούτος απετέλει μέλος της επιτροπής. Ο κ. Γούσιος επήνεσε θερμώς τον ικανώτατον καλλιτέχνην κ. Βίτταν, όστις κατασκεύασε το βραβευθέν ανθοφόρον κάνιστρον, υπέμνησε δε ότι εις τον αυτόν καλλιτέχνην οφείλομεν κατά τας παρελθούσας απόκρεω την κατασκευήν της γήϊνης σφαίρας και κατά το προπαρελθόν έτος την επωάζουσαν όρνιν. Θερμών επαίνων ηξιώθη υπό του κ. Γουσίου και η ¨Αργώ¨, ήτις διασχίσασα τας οδούς της πόλεως εφαίδρυνε τους πάντας δια των αρμονικών ασμάτων των αργοναυτών, οίτινες ως γνωστόν ήσαν μέλη της Φιλαρμονικής μας. Ο λόγος του κ. Γουσίου κατεχειροκροτήθη.

Η επιτροπή η διοργανίσασα την παρέλασιν των προσωπιδοφοριών της παρελθούσης Κυριακής και της χθες εκφράζει και δημοσία τας απείρους αυτής ευχαριστίας προς τον αξιότιμον διευθυντήν της Αστυνομίας της πόλεως μας Χάρβεϋ πασσάν, επί τω αόκνω ζήλω ον ανέπτυξε και τη ευγενεί προθυμία μεθ΄ ης υπεβοήθησε τας ενεργείας αυτής προς επιτυχή διεξαγωγήν της εορτής¨.

Μια όμορφη γενικότερη περιγραφή του παλαιού αλεξανδρινού καρναβαλιού δίνει ο Μ. Γιαλουράκης στα 1948:

¨Καρναβάλι ! Η παληά Αλεξάνδρεια, η μικρή πολιτεία γύρω στα 1894, που η Πλατεία του Μωχάμετ Άλυ ήταν το άπαντο στον κατάλογο των αξιοθεάτων της, από μέρες ετοιμαζότανε για το μεγάλο γλέντι. Πλούσιοι και φτωχοί προσμένανε με την ίδια συγκίνηση την ημέρα. Ήτανε η εποχή της ¨Σοσιετέ Αρτιστίκ¨. Ο Πρόεδρος της, ο μακαρίτης Κωνσταντίνος Συναδινός, έδινε τον τόνο σε κάθε της εκδήλωση. Το Σωματείο, στο οποίο ήσαν γραμμένοι πολλοί πρόκριτοι Έλληνες και ξένοι είχε Γραμματέα τον Βίκτωρα Συναδινό και φρόντιζε ανάμεσα στ΄ άλλα για να φέρνη θιάσους στο τότε θέατρο ¨Ζιζίνια¨. Στις αποκρηές σχημάτιζαν μία Επιτροπή με πρόεδρο τον αείμνηστο Γεώργιον Γούσιον, έναν Αλεξανδρινό που πολέμησε με τους Γαριβαλδινούς, και στην οποία μετείχε και ο Περ. Γλυμενόπουλος. Η Επιτροπή αυτή φρόντιζε για την οργάνωση του καρναβαλιού με αληθινή μαεστρία. Αυτή κατήρτιζε το πρόγραμμα παρελάσεως των αρμάτων, του ¨κόρσο¨ όπως το έλεγαν, που ήταν το αισθαντικό γεγονός της χρονιάς. Ξεκινούσε δηλαδή μια ολόκληρη πομπή, περνούσε από τις κεντρικές αρτηρίες της πόλεως, από την οδό Ροζέττης – σήμερα οδό Φουάτ – την οδό Σερίφ και την οδό Τεουφίκ, έκανε το γύρο της Πλατείας και πάλι απ΄ την αρχή ένα-δύο φορές, για να περάσουν και ξεμονοχιασμένα άρματα απ΄ την οδό Γερμανίας, την σημερινή Λεωφόρο Σουλτάν Χουσεΐν. Κι ήταν τα άρματα αυτά, χάρμα οφθαλμών. Αναπαραστάσεις φρουρίων και σκηνές ιστορικές. Άρματα διασκευασμένα σε Παρθενώνες και άλλα, όπου ο Φραγκίσκος ο βασιληάς κι ο Τριβουλέτος ο γελωτοποιός ρίχνανε άφθονο κομφετί στους θεατές, που κατακλύζανε τα πεζοδρόμια. Μια χρονιά, η Κλεοπάτρα και ο Καίσαρ αφήσανε εποχή. Η Κλεοπάτρα, μια Αλεξανδρινή καλλονή περιστοιχισμένη από ολόδροσα κορίτσια, σκορπούσε γύρω χαμόγελα και σερπαντίνες… Κι ακολουθούσανε άλλα άρματα. Άρματα Σωματείων και Λεσχών, άρματα ιδιωτών και ομίλων. Και μουσική, που αντιλαλούσανε οι δρόμοι… Και το γαϊτανάκι ακόμα… Την πομπή κλείνανε τ΄ αμάξια της εποχής, τα ¨λαντώ¨ και οι ωραίες ανθοστόλιστες ¨Βικτώριες¨ με προσωπιδοφόρους μεταμφιεσμένους και γυναίκες κάθε τάξεως, από τις κυρίες της αριστοκρατίας, ως τις ¨αρτίστες¨ που ποιος ξέρει ποιες οικονομικές αναποδιές φέρανε στο λιμάνι της Αλεξανδρείας.

Και μαζί με τούτα ένας κόσμος πούτρεχε μαζί, όλο χαρά, ένας κόσμος ¨μασκαράδων¨ που είχε τις τσέπες του γεμάτες κομφετί και που το πετούσε απλόχερα σε κάθε του βήμα. Όσοι βρίσκονταν στ΄ άρματα ή στ΄ αμάξια είχαν με το τσουβάλι τα κομφετί. Μια σωστή μάχη γινότανε μεταξύ τους και των θεατών. Άφθονα τα χάρτινα πολεμοφόδια, σπονδή στον θεό Καρνάβαλο, γέμιζαν τους δρόμους απ΄ όπου περνούσαν Μαζί μ΄ αυτά, το βαρύ πυροβολικό, τα ¨καρνάντολι¨, μικρά κουφετάκια από γύψο, σκορπίζονταν με αληθινή μανία στα τέσσερα σημεία. Κι η μάχη έφθανε στο κατακόρυφο όταν πέρνανε μέρος και οι ένοικοι από τα μπαλκόνια. Οι σερπαντίνες ανεμίζανε στον αέρα και τα ¨καρνάντολι¨ στρώνανε τους δρόμους. Κι ήταν τα μπαλκόνια κι αυτά καταστόλιστα με άνθη και βελούδινα υφάσματα. Κάθε χρόνο, βραβεία έπερναν όχι μόνο τα ωραιότερα άρματα, μα και τα ωραιότερα μπαλκόνια. Η Αλεξάνδρεια την ημέρα εκείνη ήταν στο πόδι από το πρωί. Εξέδρες στημένες στην Πλατεία στέναζαν απ΄ το βάρος των θεατών. Η Δημαρχία, της οποίας διευθυντής ήταν τότε ο φιλόπολις Σακκούρ βέης και Αντιπρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου ο Αμβρόσιος Ράλλης, βοηθούσε με κάθε μέσο την επιτυχία του καρναβαλιού.

Μετά τον τρίτο γύρο, η πομπή διαλυόταν για ν΄ αρχίση μια νέα μάχη, ανάμεσα στα χαμίνια, που βρίσκανε άφθονα κομφετί στους δρόμους για τις επιχειρήσεις τους.

Το βράδυ εκείνο οι Αλεξανδρινοί χόρευαν. Χόρευαν κάθε βράδυ την περίοδο της αποκρηάς. Μα ο χορός που άφηνε εποχή κάθε χρόνο ήταν εκείνος της ¨Φιλοπτώχου¨ στο θέατρο ¨Ζιζίνια¨. Όλη η Αλεξάνδρεια περνούσε από εκεί, απ΄ το βεγιόνε , όπως ονομάζανε τον χορό εκείνο. Θεέ μου τι τρέλλα… Τι πόλεμος με κομφετί και με λουλούδια. Τι μουσική και τι χαρά… Χιλιάδες οι μεταμφιεσμένοι… Άφθονο το πιοτό… Ο χορός άρχιζε από νωρίς. Στις 12 οι ¨αυστηρών ηθών¨ αποχωρούσαν μαζί με τις περισσότερες δεσποινίδες. Γιατί μετά τις 12 γινόταν του… Κουτρούλη ο γάμος. Πολλά λέγουν οι παλαιοί για τον χορό εκείνο. Φαίνεται πως πολλές κυρίες ξεχνούσαν για μια βραδιά την ακατάλυτη αξία της συζυγικής πίστης και πολλοί κύριοι συνάπτανε εφήμερη γνωριμία με υπόπτου παρελθόντος ¨κολομπίνες¨. Το πιοτό, η μουσική, η βαρειά ατμόσφαιρα απ΄ το συνωστισμό, ας θεωρηθή η μόνη αιτία  που οδηγούσε, έστω και για λίγες ώρες, τους Αλεξανδρινούς να γευθούν τον γλυκό καρπό της αμαρτίας…

Μεγάλη επιτυχία σημείωνε επίσης κι ο χορός στο παλιό θέατρο ¨Αλάμπρα¨, κοντά στο Σταθμό Καΐρου, που το διατηρούσε ο Εβραιο-Κερκυραίος Κονελλιάνο.

Με το πέρασμα των ετών, το καρναβάλι στην πόλη μας χάνει έδαφος. Τα ¨κόρσο¨ μας, που ήταν εφάμιλλα, αν όχι ανώτερα εκείνων της Νίκαιας, παύουν να κάνουν την εμφάνιση τους. Γίνονται βέβαια μεγάλοι χοροί, όπως εκείνος του ¨Αισχύλου¨ στο ωραίο της εποχής εκείνο κέντρο ¨Σκαίητιγκ¨ της οδού Ροζέττης, στην οργανωτική επιτροπή του οποίου ήταν κι ο φίλος κ. Άις Κριμ. Εξακολουθούν οι προσωπιδοφόροι πάνω στ΄ αμάξια να γυρίζουν στους δρόμους και τα μπαλκόνια να είναι καταστόλιστα από τις πολύχρωμες κορδέλλες. Ρίχνουν, αντί ¨καρνάντολι¨… φασόλια. Αλλά η Αλεξάνδρεια του μεγάλου καρναβαλιού και των… αμαρτωλών χοροεσπερίδων είναι πια μακριά. Ο πόλεμος του 1914 ρίχνει στο τέλος την αυλαία, στην πιο ξέγνοιαστη περίοδο της νεώτερης ιστορίας της…¨.

Πηγές: Ηρ. Λαχανοκάρδης ¨Παλαιά και Νέα Αλεξάνδρεια¨, Αλεξάνδρεια1927, σ. 13  – ¨Ομόνοια¨, Αλεξάνδρεια 27-8/2/1881, 13-25/2/1881, 19-3/3/1881 – ¨Κάιρο¨, Κάιρο 20-4/3/1876 – ¨Μεταρρύθμισις¨, Αλεξάνδρεια 15-27/2/1895 – ¨Ταχυδρόμος¨, Αλεξάνδρεια 22/2/1948

Ν. Νικηταρίδης

Ο «σεφ Ντιμίτρι», όπως αλλιώς αποκαλούν στην Αίγυπτο τον Αγρινιώτη σεφ Δημήτρη Κουτσονικόλα βρίσκεται στο Κάιρο εδώ και 14 χρόνια, εργάζεται σε αλυσίδα ξενοδοχείων και έχει γίνει πρεσβευτής της ελληνικής κουζίνας στη Μέση Ανατολή!

Ο έλληνας σεφ έχει υπό την επίβλεψή του 183 αιγύπτιους μάγειρες. Τον περασμένο Οκτώβριο σαναδείχτηκε ως ο σεφ που σερβίρει το καλύτερο πρωινό στο Ramses Hilton. Εκεί μπροστά στο Νείλο οι Αιγύπτιοι τρώνε υπό τους ήχοτς της άρπας μιας αιγύπτιας μουσικού που, μεταξύ άλλων, παίζει και «Τα Παιδιά του Πειραιά, αναφέρει η Espresso.

Οι Άραβες λατρεύουν την ελληνική κουζίνα, σύμφωνα με τον κ. Κουτσονικόλα και ζητούν συγκεκριμένα πιάτα και κυρίως μουσακά. «ΣτηνΑίγυπτο ο μουσακάς λέγεται «μουσα-ά» αλλά δεν είναι ακριβώς αυτλο που φτιάχνουμε στην Ελλάδα. Η μεγάλη μου χαρά είναι να προσφέρω τις ελληνικές γεύσεις και μυρωδιές σε όλο τον κόσμο, ιδιαίτερα σε εκείνους που επιζητούν μόνιμα το καλό ελληνικό φαγητό» λέει.

(www.newsbeast.gr)

Ήταν Γενάρης του 1916, 100 χρόνια πριν, όταν ο αλεξανδρινός ¨Ταχυδρόμος¨ περιέγραφε τους εορτασμούς της πρώτης του έτους σε Αλεξάνδρεια και Κάιρο. Αιγυπτιώτες που να έζησαν εκείνα τα τεκταινόμενα φυσικά δεν υπάρχουν πια… Ίσως, κάποιοι απόγονοι τους να διατηρούν ως αναμνήσεις κάποια λεγόμενα από τις ημέρες εκείνες… Αξίζει όμως να δημιουργήσουμε κάποιες ¨ιστορικές πλασματικές αναμνήσεις¨ στο σήμερα, με την αναδημοσίευση του παλιού αυτού άρθρου, οι οποίες και θα μεταφέρουν το νου μέσω της φαντασίας σε στιγμές και εικόνες μιας άλλης, μακρινής εποχής :

          Εν Αλεξανδρεία : ¨Με την συνήθη επισημότητα εωρτάσθη χθες η πρώτη του έτους υπό της παροικίας μας, σημαιοστολισθέντων των ελληνικών καταστημάτων και των οικιών των ομογενών μας.

          Η επίσημος δοξολογία, ήτις ετελέσθη εις τον Ευαγγελισμόν, συνεκέντρωσε και εφέτος πλήθος κόσμου, παρέστησαν δε κατ΄ αυτήν ο Γεν. Πρόξενος κ. Σακτούρης μεθ΄ ολοκλήρου του προσωπικού του Προξενείου εν στολή. Κατά την άφιξιν του κ. Σακτούρη η Ελληνική Φιλαρμονική ανέκρουσε τον εθνικόν ύμνον. 

          Μετά την δοξολογίαν, το πλήθος μετά της Φιλαρμονικής μετέβησαν εις το Προξενείον, όπου ανεκρούσθη ο ελληνικός, ο αγγλικός και ο σουλτανικός ύμνος, μεθ΄ ο η Φιλαρμονική μετέβη εις τον οίκον του προέδρου της Κοινότητος κ. Συναδινού, τον οποίον εχαιρέτησε ανακρούσασα εμβατήρια.

          Εις το προξενείον ο κ. Σακτούρης, περιστοιχιζόμενος υπό του κ. Καψαμπέλη και των λοιπών γραμματέων, εδέχθη τας ευχάς των προκρίτων και των επισήμων, μεταξύ των οποίων πρώτοι έφθασαν οι συνάδελφοι αυτού πρόξενοι των ξένων δυνάμεων, η Α.Ε. ο Διοικητής, η Α.Ε. ο Διευθυντής της Αστυνομίας, κ.ά.

          Το απόγευμα εδέχθησαν επί τρίωρον τους προκρίτους μας εν τη οικία των ο κ. και η κ. Σακτούρη.

          Εις το Νοσοκομείον : Συγκινητικόν εορτασμόν της πρωτοχρονιάς είχον διοργανώσει χθες το απόγευμα εις το Νοσοκομείον δια τους Έλληνας ασθενείς οι Ελληνίδες Κυρίαι του Ερυθρού Σταυρού μετά της Διευθύνσεως του Νοσοκομείου. Εις τον πρώτον όροφον του ιδρύματος είχε στολισθεί ο διάδρομος του χειρουργικού τμήματος με τας εικόνας του Βασιλέως και του Βενιζέλου, μεγάλη δε τράπεζα είχε στρωθή δια το τσάι, τα δώρα και τις βασιλόπητες των ασθενών, εις τας κλίνας των οποίων είχον στηθεί μικραί ελληνικαί σημαίαι.

          Εις την εορτήν των ασθενών, ήτις ήρχισε περί την 4^ην και επερατώθη την 7^ην μ.μ., παρέστησαν, εκτός των Κυριών και των ιατρών του Νοσοκομείου, ο Γεν. Πρόξενος κ. Σακτούρης μετά της κ. Σακτούρη, ο πρόεδρος κ. Συναδινός και πολλοί κοινοτικοί Επίτροποι.

          Εις τους ασθενείς, ο οποίοι έκοψαν βασιλόπητες, αι Κυρίαι, ο κ. Σακτούρης και ο κ. Συναδινός διένειμον ωραιότατα δώρα εντός κυτίων.

          Προς τους ασθενείς η κ. Σακτούρη απέστειλε ποσότητα δώρων και γλυκισμάτων.

          Οι Έλληνες Πρόσκοποι : Κατά τας 5 μ.μ. της προχθές εγένετο η ωραία απογευματινή των προσκόπων, οργανωθείσα δαπάναις των κυριών Αυγουστίνου, Κότσικα και Δέλτα, εις μίαν των μεγάλων αιθουσών του κήπου Ροζέττης.

          Διακόσιοι και πλέον πρόσκοποι υπό τους αρχηγούς, υπαρχηγούς και ενωμοτάρχας των και τον Πρόεδρον της Επιτροπής κ. Μπενάκην, μετέσχον της εορτής, καθ΄ ην προσεφέρθη σοκολάτα, άφθονα γλυκίσματα και βασιλόπητες εις μικρά τραπεζάκια κατά ενωμοτίας.

          Προσεφέρθη επίσης τέιον και εις τα μέλη της Επιτροπής των προσκόπων, εις μερικάς οικογενειας, ειδικώς προσκληθείσας, και αντιπροσώπους του ελληνικού τύπου.

          Προ τις ενάρξεως της εορτής εις των προσκόπων απηύθυνε την κεκανονισμένην προσευχήν, μεθ΄ ην όλαι αι ομάδες από κοινού έψαλλον τον Εθνικόν Ύμνον.

          Μικρά αργυρά νομίσματα της βασιλόπητας ηυνόησαν τους πλέον τυχερούς.

          Εν Καΐρω : Η παροικία μας διήλθεν ευφρόσυνως την Πρωτοχρονιάν παρά την επικρατούσαν οικονομικήν κρίσιν, αι διασκεδάσεις εις πολλάς οικίας και το χαροπαίγνιον δεν έλειψαν. Εις τον ναόν των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης ετελέσθη η επίσημος δοξολογία σήμερον της 10½ πρωϊνήν, χοροστατούντος του Αγίου Μέμφιδος κ. Νεκταρίου. Οι Πρόσκοποι μας ετήρουν την τάξιν, η δε Φιλαρμονική παρετάχθη εις το προαύλιον προς χαιρετισμόν των επισήμων.

          Ο Διπλωματικός πράκτωρ κ. Ξυδάκης, ο Πρόξενος κ. Ξανθόπουλος και ο κ. Μελάς εν επισήμω στολή μετά των αξιοτίμων κυριών αυτών φθάνουν ακριβώς την 10½ χαιρετισθέντες δια του εθνικού ύμνου. Ο αντιπρόεδρος της Κοινότητος κ. Σπετσερόπουλος, ο κ. Πίσσυνος, διευθυντής της Αστικής, ο δικαστής κ. Στούπης, οι διευθυνταί των Τραπεζών Αθηνών και Ανατολής, και άλλοι επίλεκτοι της παροικίας παρέστησαν εις την δοξολογίαν. Ο ναός ήτο εντελώς κατάμεστος. Ο Άγιος Μέμφιδος εξεφώνησε κατάλληλον τη περιστάσει λόγον, μετά το πέρας του οποίου έδωκε το σύνθημα των ζητωκραυγών υπέρ του Βασιλέως και του Έθνους, ενώ οι κώδωνες ήχουν χαρμοσύνως, η δε Φιλαρμονική επαιάνιζε τον εθνικόν ύμνον.

Η υποδοχή εις το Πρακτορείον : Μετά την δοξολογίαν, ήτις έληξε περί την 11½, πάντες διηυθύνθησαν εις το εν Κασρ Ντουμπάρα Διπλωματικόν Πρακτορείον δια την επίσημον δεξίωσιν. Εκεί ο κ. Ξυδάκης και ο κ. Ξανθόπουλος μετά των κυριών των υπεδέχοντο με αβρότητα τους προσερχομένους, μεταβαίνοντας ίνα εκφράσουν τας θερμάς αυτών ευχάς προς την εθνικήν μας αντιπροσωπείαν επί τω νέω έτει. Το κυλικείον ήτο πλουσιώτατον. Προπόσεις εγένοντο θερμαί υπέρ του έθνους μας, προς ας ανταπήντησαν ο κ. Ξυδάκης και ο κ. Ξανθόπουλος.

Έξωθεν του Πρακτορείου ήσαν παρατεταγμένοι οι πρόσκοποι, εντός δε αυτού η Φιλαρμονική, ήτις επαιάνιζε θαυμάσια ενθουσιώδη εμβατήρια, η επιτυχής εκτέλεσις των οποίων τιμά πράγματι τον κ. Βαρβίαν και το Διοικητικόν Συμβούλιον του λαμπρού τούτου Σωματείου.

Τον κ. Ξυδάκην συνεχάρησαν πάντες σχεδόν οι ενταύθα συνάδελφοι του, ως και αντιπρόσωποι της Αιγυπτιακής Κυβερνήσεως.

Μεταξύ των προσελθόντων εις το Πρακτορείον ήτο και ο Άγιος Σιναίου, ο Άγιος Μέμφιδος, ο πρωτοσύγγελος κ. Ευαγγελίδης και πάντες ανεξαιρέτως οι κατά την δοξολογίαν παραστάντες επίλεκτοι.

Περί την 1 μ.μ. πάντες απήλθον καταγοητευμένοι από την προσήνειαν της εθνικής μας αντιπροσωπείας¨.

 

Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ

Με την Υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής και Διασποράς της Αιγύπτου Δρ. Ναμπίλα Μακράν συναντήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου στο Κάιρο ο Υφυπουργός Εξωτερικών για τον Απόδημο Ελληνισμό Τέρενς Κουίκ.

Η συνάντηση έγινε σε εξαιρετικό κλίμα, με τους δύο Υπουργούς να κάνουν αλληλοενημέρωση για τη δομή και τα θέματα των Ομογενειακών τους Κοινοτήτων.

Μίλησαν επίσης για το ενδεχόμενο κοινών δράσεων και σε τρίτες χώρες με μεγάλο όγκο διασποράς και των Ελλήνων και των Αιγυπτίων, όπως οι ΗΠΑ και η Αυστραλία, που θα βοηθήσει και σε πολιτιστικά και σε τουριστικά θέματα.

«Η Αιγύπτια Υπουργός, διπλωμάτης καριέρας με μεγάλη εμπειρία, συμφωνήσαμε να έρθει τον άλλο μήνα στην Ελλάδα, και αφού προηγουμένως έχω ενημερώσει τη συνάδελφό μου Έλενα Κουντουρά, θα μπορούμε με τη βοήθεια των δύο Ομογενειών να ανοίξουμε πολλά παράθυρα επικοινωνίας που περνάνε και μέσα από πολιτιστικές και τουριστικές δράσεις. Έτσι και αλλιώς οι πολιτικές, οικονομικές και διπλωματικές σχέσεις των δύο χωρών είναι σε πολύ υψηλό επίπεδο, οπότε είμαι βέβαιος ότι οι Ομογένειες Ελλάδας και Αιγύπτου μπορούν να βοηθήσουν ακόμα περισσότερο σε όλο αυτό το εξαιρετικό διακρατικό κλίμα που έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια», δήλωσε ο Υφυπουργός Εξωτερικών Τέρενς Κουίκ μετά το τέλος της συνάντησης που κράτησε 50 λεπτά.

Από ελληνικής πλευράς συμμετείχαν η Γενική Πρόξενος στο Κάιρο κα Λαμπρινή Κομήνη και η Διευθύντρια του Διπλωματικού Γραφείου του Υφυπουργού, κα Μάγια Σολωμού.

Ένα μαγευτικό ταξίδι στον χρόνο, μέσα από την ιστορία του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού προσέφερε σε όλη την ελληνική παροικία στο Κάιρο, το Τμήμα Αρχείων της Ελληνικής Κοινότητας στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα, με την εκδήλωση που την περασμένη Πέμπτη 15 Δεκεμβρίου πραγματοποίησε στο Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο Καΐρου, για τον έναν και πλέον αιώνα ιστορίας του Καϊρινού Ελληνισμού. 

Για μία τουλάχιστον ώρα, όσοι είχαν την τύχη να παραβρεθούν, είδαν να διαδραματίζονται μπροστά τους από τα σημαντικότερα κεφάλαια της ιστορίας του Καϊρινού και γενικότερα Αιγυπτιώτη Ελληνισμού: οι πάλαι ποτέ λειτουργούσες Ελληνικές Κοινότητες στη Χώρα του Νείλου, οι εκκλησιές, τα σχολεία, τα σωματεία, οι μεγάλοι αθλητικοί αγώνες, οι εφημερίδες, τα μεγάλα γεγονότα της εποχής, αλλά και μικρές καθημερινές ιστορίες, όλα όπως είναι τεθησαυρισμένα και φυλαγμένα στο Τμήμα Αρχείων της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου, που πλέον διαθέτει και το νέο μουσειακό του χώρο, που είναι επισκέψιμο στο ευρύ κοινό.

Σημαντική η συμβολή στην εκδήλωση της Γενικής Προξένου της Ελλάδας στο Κάιρο κας Λαμπρινής Κομίνη, αλλά ιδιαίτερα τιμητική και η παρουσία πολύ κόσμου. 

Και μεταξύ αυτών, ο Έλληνας Πρέσβης στο Κάιρο κ. Μιχαήλ Χρήστος Διάμεσης, ο Κύπριος Πρέσβης κ. Χάρης Μορίτσης, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου κ. Χρήστος Καβαλής και ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας κ. Ιωάννης Παπαδόπουλος. 

Όλοι τους παρακολούθησαν να ξετυλίγεται μπροστά τους, φωτογραφία – φωτογραφία, η μεγαλύτερη περίοδος του Καϊρινού Ελληνισμού, όταν στα μέσα του 20ού αιώνα, γέμιζαν οι δρόμοι στους Ελληνικούς επιταφείους στο κέντρο των αιγυπτιακών πόλεων, αντηχούσαν οι ελληνικές φωνές στα ελληνικά στάδια, ήταν ασφυκτικά γεμάτες οι εκκλησίες, οι επίσημοι γίνονταν δεκτοί από πολλές εκατοντάδες στις εκδηλώσεις, ιδιαίτερα εκείνοι που έρχονταν από την Ελλάδα, και γενικότερα μεσουρανούσε ο Αιγυπτιώτης Ελληνισμός.

Ιδιαίτερη μνεία έγινε για όλους όσοι συνέβαλαν στο έργο των Αρχείων της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου όλα αυτά τα χρόνια, από την Προϊσταμένη του Τμήματος και Επόπτρια Γραφείων της Ελληνικής Κοινότητας κα Βίλλυ Πολίτη Ζουέ η οποία μεταξύ άλλων τόνισε ότι «η πρώτη προσπάθεια για την ταξινόμηση του Αρχείου της Κοινότητας έγινε το 1944 από τον τότε Διευθυντή Γραφείων και τη Γραμματεία. 

Πολλά χρόνια μετά και συγκεκριμένα το 1988, η Διαχειριστική Επιτροπή της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου αποφάσισε να φωτογραφήσει σε μικροφίλμ το Αρχείο και ανατέθηκε η εργασία αυτή στο ειδικό εργαστήριο της εφημερίδας «Αλ Αχράμ». 

Η εργασία αυτή διήρκησε μέχρι το 1992. Αργότερα το 1995 η Ιερά Μονή Σινά προσέφερε ειδικό μηχάνημα για την φωτογράφηση μικροφίλμ, λαμβάνοντας ένα αντίγραφο για την ιστορική βιβλιοθήκη της Μονής, και η Κοινότητα ανέθεσε σε αιγύπτιο φωτογράφο την εργασία αυτή, που συνεχίστηκε τακτικά μέχρι τις αρχές του 2001 χωρίς όμως να γίνεται η σχετική καταλογογράφηση. 

Λίγα χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα το 1999, με την αδυναμία στελέχωσης που είχε η παροικία τότε, η Κοινοτική Επιτροπή  σκέφτηκε να σταλούν τα αρχεία στο Ίδρυμα Ε.Λ.Ι.Α.Σ. στην Ελλάδα, ακολουθώντας το παράδειγμα άλλων Κοινοτήτων και Σωματείων της Αιγύπτου. 

Η απόφαση αυτή τελικά δεν υλοποιήθηκε, διότι η τότε Κοινοτική Επιτροπή με πρόταση του τότε Αντιπροέδρου κ. Νικόλα Βαδή, αποφάσισε να παραμείνουν τα Αρχεία στο Κάιρο.

Το 2002, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου κ. Χρήστος Καβαλής ζήτησε τη ενεργή συμμετοχή των νέων για την τακτοποίησή του. 

Ουσιαστική για την ιστορία του αρχείου αποτελεί η συνεργασία με το Πάντειο Πανεπιστήμιο και η έκδοση καταλόγου. 

Το 1991 συστήνεται για πρώτη φορά εφορεία που είναι υπεύθυνη για τα Αρχεία και ονομάζεται Εφορεία Διάσωσης Ιστορίας της Ε.Κ.Κ. Προϊστάμενός της είναι ο κ. Νικόλαος Βαδής και Κοινοτικά Μέλη οι Ιωάννης Κανάρης, Γεώργιος Καραΐσκος και Βασίλης Σαραντινός. 

Το 1993 προστίθενται στην ίδια εφορεία τα πολιτιστικά θέματα και ο αθλητισμός. 

Από το 1995 μέχρι το 2000 ασχολείται με τα θέματα του Αρχείου η Εφορεία Πολιτιστικών ενώ αργότερα μετονομάζεται σε Εφορεία Πολιτιστικών, Κοινοτικών Αρχείων και Σ.Α.Ε. και αργότερα γίνεται Εφορεία Αρχείων. 

Σήμερα είναι Εφορεία Αρχείων, Εκδόσεων, Νέου Φωτός και Σχολής Βυζαντινής Μουσικής.

Για την πραγματοποίηση της εκδήλωσης, ευχαρίστησε θερμά ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου κ. Χρήστος Καβαλής, μιλώντας για τον τεράστιο πλούτο των Αρχείων της Κοινότητας. 

Τέλος, τα θερμά τους συγχαρητήρια μετέφεραν οι Πρέσβεις της Ελλάδας και της Κύπρου καθώς και η Γενικής Πρόξενος κα Λαμπρινή Κομίνη για το έργο αυτό που επιτελείται στο νευραλγικό αυτό κομμάτι της Κοινότητας υπό την επίβλεψη νέων ανθρώπων, της υπευθύνου κας Χάιδως Ζώτου και της Ράνιας Άττα.

(www.pyramisnews.gr)