Tag: Θεόδωρος Β’

       

          Την 10^η Οκτωβρίου 2004, την επομένη της εκλογής στον Θρόνο του Αγίου Μάρκου του Πατριάρχη Θεοδώρου Β΄, δημοσίευμα αθηναϊκής εφημερίδας ανέφερε προφητικά για το νέο Αλεξανδρινό Προκαθήμενο: “Έχει γενική γνώση και άποψη πάνω στα προβλήματα του Πατριαρχείου – λατρευτικά, κοινωνικά, πνευματικά, ανθρωπιστικά, οικονομικά. Παράλληλα, έχοντας παρακολουθήσει πολλά διεθνή συνέδρια θρησκευτικού ενδιαφέροντος, είναι γνώστης και των ρευμάτων, των τάσεων, των ισορροπιών, των κινδύνων που αντιμετωπίζει η Ορθοδοξία στον κόσμο σήμερα. Κι αυτό είναι πολύ σημαντικό. Διότι το Πατριαρχείο δεν έχει μόνο πνευματικές, λειτουργικές, ιεραποστολικές, κοινωνικές προοπτικές. Έχει να αντιμετωπίσει και τα γενικότερα προβλήματα του Χριστιανισμού, τις σχέσεις με τις ομόδοξες Εκκλησίες αλλά και με τις άλλες θρησκείες, σε μια εποχή γενικών ανακατατάξεων, σε μια αραβική χώρα με μακρά ιστορία και παράδοση και σε μια Πόλη που αντικατοπτρίζει το μεγαλείο του Ελληνισμού και του Ελληνικού Πολιτισμού.”

          Σήμερα και με την εμπειρία των δέκα πρώτων ετών της Πατριαρχίας του, γίνεται αντιληπτό ότι η συνεκτική ύλη των λόγων και των έργων του Μακαριωτάτου δεν είναι άλλη παρά η αξεδιάλυτη συμπόρευση πίστης και έργων αγάπης, καθώς “ἡ πίστις, ἐάν μή ἒχῃ ἒργα, νεκρά ἐστίν καθ΄ ἑαυτήν” (Ια. 2,17). Ωστόσο η πίστη καθίσταται ζώσα, μόνο εάν είναι “δι΄ ἀγάπης ἐνεργουμένη” (Γαλ. 5,6). Η αξεδιάλυτη αυτή συμπόρευση πίστης και έργων αγάπης μορφοποιήθηκε ως αδιαπραγμάτευτη ανάλωση στην προσφορά προς όλους όσους έχουν ανάγκη, κατ΄ εφαρμογή της ευαγγελικής περικοπής «μή ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδέ γλώττῃ ἀλλ΄ ἐν ἒργῳ καί ἀληθείᾳ» (Α΄ Ιω. 3,18).

          Το πλέριο αυτό πάντρεμα πίστης και έργων αγάπης, κατά την διαρρεύσασα δεκαετία της Πατριαρχίας του,  κινήθηκε επί δύο αξόνων. Ο πρώτος συνέχεται με την αποστολική παράδοση της πρεσβυγενούς και παλαιφάτου Εκκλησίας της Αλεξανδρείας. Δεν είναι άλλος από την πολυεύθυνο προσπάθεια διατήρησης και προβολής της βαρύτατης και πολύτιμης εκκλησιαστικής και θεολογικής κληρονομιάς είκοσι αιώνων.      Διαθέτοντας και το θέλειν και το ενεργείν για την πραγμάτωση αγαθών σκοπών, ο Μακαριώτατος, με ακατάβλητη διάθεση και χωρίς αναβολές και βραδύτητες, αγρύπνως μερίμνησε για την εξεύρεση των αναγκαίων οικονομικών πόρων και αδιακόπως επέβλεψε την ολοκλήρωση σειράς σημαντικών έργων, συνεχίζοντας και επαυξάνοντας το ανακαινιστικό έργο των Προκατόχων του. Το έπραξε με γνώμονα την ενίσχυση της αυτογνωσίας του Δευτερόθρονου Πατριαρχείου της Ορθοδοξίας μέσα στον ιστορικό χωροχρόνο.

          Περάτωσε σε σύντοµο χρονικό διάστηµα την ανακαίνιση του Πατριαρχικού Οίκου και του Ι.Ναού Ευαγγελισµού της Θεοτόκου στην Αλεξάνδρεια. Ανακαίνισε την Ι.Πατριαρχική Μονή Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου στην Αλεξάνδρεια, ενώ στο Κάιρο ανακαίνισε τον Ι.Ναό Αγ.Νικολάου και την Πατριαρχική Επιτροπεία Καΐρου και ευπρέπισε το ενδιαίτημα-κελί του Αγίου Νεκταρίου.

          Εκσυγχρόνισε εκ βάθρων την ιστορική Πατριαρχική Βιβλιοθήκη και, σε συνεργασία με το Κέντρο Χειρογράφων της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, ξεκίνησε το τιτάνιο έργο συντήρησης και ψηφιοποίησης χειρογράφων κωδίκων της. Δημιούργησε Αρχαιολογικό Μουσείο στις ελληνορωμαϊκές υδατοδεξαμενές του Πατριαρχικού Οίκου και Σκευοφυλακείο στον πρώτο όροφο της Πατριαρχικής Βιβλιοθήκης.

          Κορωνίδα της πολυδιάστατης ανακαινιστικής δράσης του Μακαριωτάτου συνιστά η αποκατάσταση του συγκροτήματος της αρχαίας Βασιλικής και Πατριαρχικής  Μονής του Αγίου Γεωργίου στο Παλαιό Κάιρο. Ο προϋπολογισμός του σολομώντειου αυτού έργου, που αναδεικνύει τον ιερό τόπο καταφυγίου της Αγίας Οικογένειας και φυλάκισης του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου, έφθασε το ιλιγγιώδες ποσό των 6,5 εκατομμυρίων ευρώ.

          Ο δεύτερος άξονας της πατριαρχικής δραστηριότητας του Θεοδώρου Β΄ σχετίζεται με την ενεστώσα πραγματικότητα του Θρόνου του Αγίου Μάρκου και την ιεραποστολική κλήση των Αφρικανικών λαών “εἰς κοινωνίαν τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ” (Α΄ Κορ. 1,9) από τη Μεσόγειο Θάλασσα στο βορρά έως το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδος στο νότο, από το Κέρας της Ερυθραίας στην ανατολή έως το Πράσινο Ακρωτήριο στη δύση. Πολύτιμο στάθηκε για τον Μακαριώτατο το γεγονός ότι είχε ζήσει πολλά χρόνια ανάμεσα στους αφρικανικούς λαούς, είχε αποκτήσει σοβαρή γνώση των συνθηκών και είχε καλλιεργήσει πνεύμα μαθητείας για την κατανόηση των ανθρώπων, ήρεμη αυτοθυσία, χαρούμενο θάρρος και ανεξάντλητη υπομονή.

          Ο ίδιος έχει πει χαρακτηριστικά: “Δεν έχω να παρουσιάσω περγαμηνές και κοσμικά διπλώματα, αλλά την προσφορά, τη διάθεση μου για να βοηθήσω όπως μπορώ, με όλες τις δυνάμεις της ψυχής μου, την αγάπη μου στους εμπερίστατους Αφρικανούς αδελφούς που πεινάνε, που διψάνε, που περιμένουν να τους δώσουμε ένα ρούχο να φορέσουν, ένα πιάτο φαγητό, ένα τετράδιο να μάθουν λίγα γράμματα, να τους μιλήσουμε για τον Χριστό και την Εκκλησία. Αυτό που έχει πραγματική ανάγκη σήμερα ο κόσμος, ο σύγχρονος άνθρωπος, είναι η αγάπη και η διάθεση για προσφορά.”  

          Σε κάθε γωνιά της Αφρικής ιερούργησε και εγκαινίασε ναούς και παρεκκλήσια. Έδωσε σάρκα και οστά στην αλήθεια ότι ο τόπος συνάντησής μας με τον Χριστό δεν είναι άλλος από το πρόσωπο του αδελφού, του αδικημένου και του ξένου, που μας χρειάζεται. Παράλληλα μπόλιασε την Αφρικανική ψυχή με τα ήθη και τα έθιμα, την τιμή και τον λόγο, την πίστη και το φιλότιμο, την ντομπροσύνη και την παλικαριά, τη φιλοξενία και το σπλάχνος του Κρητικού. Μετάγγισε τις αρχές και τις αξίες του Ελληνισμού, όχι ως στεγανής εθνικής ταυτότητας, αλλά ως τρόπου σκέψης και ζωής των μετεχόντων της ελληνικής παιδείας.

          Χωρίς να αφίσταται του πρωτεύοντος στόχου της μετάγγισης της Ορθοδοξίας στους αφρικανούς αδελφούς, ο Μακαριώτατος επισταμένως προώθησε την ιδέα της Ορθόδοξης Ιεραποστολής και ως φορέα αλλαγών στο περιβάλλον κοινωνικό σώμα. Και τούτο διότι πιστεύει πως η Ιεραποστολή δεν μπορεί να αδιαφορεί και να αποποιείται των ευθυνών της αναφορικά προς την αντιμετώπιση των κοινωνικών προβλημάτων των συνανθρώπων μας, στον βαθμό που μπορεί.

          Έτσι οι δημιουργούμενοι ιεραποστολικοί πυρήνες εργάζονται, αναλόγως των μέσων που διαθέτουν και της βοήθειας που δέχονται, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της φτώχειας και της πείνας, να στηριχθούν ορφανά και χήρες, να βοηθηθούν άποροι ασθενείς, να δοθεί νερό σε εμπερίστατους ανθρώπους, να προαχθεί η μόρφωση απροστάτευτων παιδιών, να δοθεί καταφύγιο σε γέροντες που είναι εγκαταλελειμμένοι στο έλεος του Θεού, να ευαισθητοποιηθούν οι τοπικές κοινωνίες για την προστασία του περιβάλλοντος και την συνετή χρήση των φυσικών πόρων, να καλλιεργηθεί πνεύμα ειρήνης και καταλλαγής σε κοινωνίες πληγωμένες από εμφύλιες διαμάχες, να διασφαλιστεί ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως απαραίτητης προϋπόθεσης, ώστε οι πολυπολιτισμικές και πολυφυλετικές αφρικανικές κοινωνίες να θεμελιώσουν την ευημερία τους στη στερεά βάση όχι απλά της συνύπαρξης, αλλά της αλληλεγγύης και του αμοιβαίου σεβασμού, χωρίς αποκλεισμούς και στερεότυπα.

          Έχοντας την ευθύνη της ανάπτυξης, του συντονισμού και της οργάνωσης των παραπάνω κατευθυντήριων γραμμών κοινωνικής, εκπαιδευτικής, υγειονομικής και εν γένει ανθρωπιστικής δράσης των ιεραποστολικών πυρήνων σε ολόκληρη την αφρικανική ήπειρο, ο Μακαριώτατος διέτρεξε και διατρέχει την Αφρική για να επιβλέψει τη λειτουργία εκπαιδευτικών ιδρυμάτων όλων των βαθμίδων, σχολών κατάρτισης σε πρακτικές τέχνες, κέντρων προώθησης εναλλακτικών τρόπων αγροτικής παραγωγής, ιατρείων και κλινικών, ιδρυμάτων για απόρους, για άτομα με ειδικές ανάγκες και για άγαμες μητέρες, ορφανοτροφείων, γηροκομείων, συσσιτίων. Με πίστη, πάθος, ακράδαντη πεποίθηση αλλά και ελπίδα εργάστηκε για τον εμπερίστατο και ταλαιπωρημένο, τον πεινασμένο και δυστυχισμένο, αυτόν που με μάτια δακρυσμένα και χείλη ματωμένα από τη δίψα και τη στέρηση περιμένει, περιμένει την ανακούφιση και την προσφορά της αγαπώσας του καρδιάς. Κοινός παρανομαστής όλης αυτής της ανθρωπιστικής του προσπάθειας είναι ο άνθρωπος, ως πλήρης και τέλεια εικόνα του Θεού, πέρα από σύνορα, φυλή και χρώμα, χωρίς διακρίσεις και χωρίς προαπαιτούμενα.

          Αν πρέπει να συγκεφαλαιώσει κάποιος δέκα χρόνια πολύμοχθης και όμορφης διακονίας θυσιαστικής αγάπης, χωρίς μέση οδό, προς δόξα Χριστού και να επισημάνει ένα και μόνο χαρακτηριστικό της δράσης του Πατριάρχη Θεοδώρου Β΄, αυτό δεν μπορεί να είναι άλλο παρά η ανθρωπιά που κρύβει μέσα του. Ανθρωπιά που δεν γνωρίζει στενόψυχους υπολογισμούς, αψηφά τα πάντα, είναι εφευρετική, πολυμήχανη, ριψοκίνδυνη, αποφασιστική. Ανθρωπιά που ενέχει την ανιδιοτέλεια, τη θυσία, τη διαρκή ταύτιση με τον άλλο, ως κατ΄ εἰκόνα Θεού ύπαρξη. Ανθρωπιά που συνδυάζει τη ρώμη και την ομορφιά και κρύβει αληθινό μεγαλείο ψυχής στον ανηφορικό δρόμο της δυναμικής μεταχάλκευσης του κατ΄ εἰκόνα σε καθ΄ ὁμοίωσιν Θεού. Εις έτη πολλά Μακαριώτατε!

Αρχιμ.Απόστολος Τριφύλλης

Διευθυντής Ιδιαιτέρου Γραφείου της Α.Θ.Μ.

Με αφορμή τον έντονο προβληματισμό εξαιτίας της παγκόσμιας απειλής που συνιστά η ραγδαία άνοδος του τζιχαντισμού, ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ.Θεόδωρος Β΄ απέστειλε, μέσω συνέντευξης στην εφημερίδα ELL NEWS, μήνυμα προς τη διεθνή κοινότητα ότι, αν δεν απαλειφθεί η ανθρώπινη δυστυχία, δεν θα μπορέσει ποτέ να χτυπηθεί ο φανατισμός και οι άνθρωποι θα συνεχίσουν να παρασύρονται από τις σειρήνες του εξτρεμισμού. Ο Μακαριώτατος, απαντώντας σε ερωτήσεις του δημοσιογράφου Φώτη Νάκου, ανέφερε χαρακτηριστικά τα εξής:

• Μακαριώτατε η κοινή γνώμη παγκοσμίως πάγωσε, όταν είδε τον αποκεφαλισμό του Αμερικανού δημοσιογράφου Τζέιμς Φόλει από τους Τζιχαντιστές.  Ποια είναι αυτή τη στιγμή η κατάσταση  και πως εξελίσσεται ο διωγμός των Χριστιανών από φανατικούς ισλαμιστές;

Ο δημόσιος αποκεφαλισμός του Αμερικανού δημοσιογράφου ανάγκασε την ανθρωπότητα να κοιτάξει κατάματα την πλέον ακραία έκφραση θρησκευτικού φονταμενταλισμού, η οποία αρνείται στο όνομα του Θεού την ελευθερία του άλλου και απαξιώνει ή και εκμηδενίζει την ανθρώπινη ζωή, όταν αυτή δεν προσαρμόζεται στις παράλογες επιταγές της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας. Βέβαια ο φονταμενταλισμός ευδοκιμεί στο έδαφος της πολιτικής ανελευθερίας, της οικονομικής ανέχειας και της κοινωνικής εξαθλίωσης. Και η Μέση Ανατολή έγινε η ιδεώδης φωλιά επώασης του αυγού του φιδιού, που φέρει το όνομα τζιχαντισμός, διότι στη Μέση Ανατολή, στη διαχρονική αυτή σκακιέρα υψίστης γεωπολιτικής και ενεργειακής αξίας, εκείνοι που μετακινούν τα πιόνια δεν ενδιαφέρθηκαν ποτέ ειλικρινά για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των απλών ανθρώπων. Ενδιαφέρθηκαν μόνο για τα δικά τους συμφέροντα, θυσιάζοντας την κοινωνική αρμονία στο βωμό του σεκταριανισμού κατ’ εφαρμογή της γνωστής μεθόδου του διαίρει και βασίλευε.

Ο τζιχαντισμός ως θρησκευτική και πολιτική ιδεολογία μεταγγίστηκε και στις ερημικές περιοχές της δυτικής Αφρικής, με πλέον χαρακτηριστικό το παράδειγμα της οργάνωσης Μπόκο Χαράμ στη Νιγηρία, η οποία έγινε ευρέως γνωστή κυρίως μετά την απαγωγή των εκατοντάδων κοριτσιών στα βόρεια της χώρας. Η ανθρωπότητα ίσως να έσπρωχνε το πρόβλημα αυτό αδιάφορα κάτω από το χαλί της ιστορίας, αν δεν πρόβαλλε απειλητική η προοπτική της διασποράς του τζιχαντισμού στις ανεπτυγμένες δυτικές κοινωνίες. Και αυτό που πρέπει να γίνει αντιληπτό είναι ότι το πρόβλημα θα αντιμετωπιστεί μόνο αν χτυπηθεί η ρίζα του κακού, δηλαδή η ανθρώπινη δυστυχία. Μόνο αν χτυπηθεί η τροφός αυτή του φανατισμού, θα σταματήσουν οι άνθρωποι να παρασύρονται από τις σειρήνες του εξτρεμισμού.

• Ζείτε σε μια περιοχή, όπου βιώνετε καθημερινά τέτοιες καταστάσεις. Πόσο επικίνδυνη είναι αυτή η έκρηξη βίας εν’ ονόματι του Ισλάμ για την περιοχή;

Εδώ θα πρέπει να γίνει ένας διαχωρισμός μεταξύ του Ισλάμ και του ισλαμικού φονταμενταλισμού. Το Ισλάμ ως διαφορετική θρησκευτική αντίληψη και πράξη είναι απολύτως σεβαστό. Ο ισλαμικός φονταμενταλισμός ως αντίληψη και πράξη θρησκευτικής ανωτερότητας που υπονομεύει την ανοχή στην διαφορετικότητα είναι απολύτως καταδικαστέος. Στη δεκαετία της πατριαρχικής μου διακονίας εφαρμόζω κατά γράμμα αυτό που ο Πατριάρχης Νικόλαος ο Μυστικός έγραψε για τον ιερό Φώτιο: “ἐφίλει τούς κοσμουμένους ὑπό τῶν ἀρετῶν τῆς φρονήσεως, τῆς ἀγχινοίας, τῆς φιλανθρωπίας Μουσουλμάνους, εἰ καί μεταξύ τό διαφέρον τῆς πίστεως ἳστατο» (Migne Ε.Π. 111, 37). Καρπός αυτής της προσέγγισης υπήρξε το γεγονός ότι η Δευτερόθρονη Εκκλησία της Ορθοδοξίας χαίρει όχι μόνο της προστασίας, της ασφάλειας, αλλά και των διευκολύνσεων για την άσκηση του έργου της από την Αιγυπτιακή Κυβέρνηση, αλλά και της εκτίμησης του απλού αιγυπτιακού λαού.

Η μεγάλη πλειοψηφία αυτού του λαού αποστρέφεται τον φανατισμό και την βία στο όνομα του Ισλάμ. Αποστρέφεται όμως και τις πολιτικές που συχνά χαράσσονται στα μεγάλα κέντρα αποφάσεων όχι μόνο ερήμην του, αλλά ενίοτε και σε βάρος του. Ξέρετε η Αφρική εν γένει δεν έχει διαγράψει από την ιστορική της μνήμη τις οδυνηρές εμπειρίες της αποικιοκρατίας και με απογοήτευση βλέπει την αποικιοκρατία του παρελθόντος να επανεμφανίζεται μεταλλασσόμενη από εδαφική σε οικονομική. Ας μην επιτρέψουμε λοιπόν στον θρησκευτικό φανατισμό να εκμεταλλευτεί το συναίσθημα της αδικίας που γεννά ο πολιτικός και οικονομικός αμοραλισμός των δυνατών της Γης.

• Το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας πως προσπαθεί να βοηθήσει και να εμψυχώσει του χριστιανικούς πληθυσμούς της Αφρικής;

Το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας κινείται αταλάντευτα στη γραμμή που χάραξε ο Κύριός μας: «πάντα ὅσα προσεύχεσθε και αἰτεῖσθε, πιστεύετε ὅτι ἐλάβετε, και ἔσται ὕμῖν” (Μρκ, 11,24). Σήμερα λοιπόν που η φλόγα της εν Χριστώ ελπίδας φαίνεται να τρεμοσβήνει, απειλούμενη από τους ανέμους των ερίδων, εθνικών και διεθνών, πολιτικών και κοινωνικών, ιδεολογικών και θρησκευτικών, αγωνιζόμαστε να μη χαθεί από τις ψυχές των ανθρώπων η δύναμη της πίστης να μετακινήσει όρη και η αποτελεσματικότητα της προσευχής να αποτελέσει την προεικόνιση της ειρήνευσης της κτίσης του Θεού.

Αγωνιζόμαστε να μη χαθεί από τις ψυχές των ανθρώπων η πίστη στη δυνατότητα διαμόρφωσης των σχέσεων με τον συνάνθρωπο στο πρότυπο της σχέσης του Θεού με τον άνθρωπο, όπως αυτή έλαβε σάρκα και οστά στο θεανδρικό πρόσωπο του Σωτήρα μας Ιησού Χριστού, ο Οποίος θυσιαστικώς προσέφερε «ἑαυτόν ἀντίλυτρον ὑπέρ πάντων» (Α΄Τιμ. 2, 6-7). Οι  ιεραποστολικοί μας πυρήνες απανταχού της Αφρικής εργάζονται θυσιαστικώς για να βιώσει ο Αφρικανός αδελφός την πίστη στον Θεό της Αγάπης ως αναστάσιμη ελπίδα, νοηματοδότηση του πόνου, φιλανθρωπία και διακονία, δικαιοσύνη και ειρήνη.

• Δυστυχώς στην Αφρικανική ήπειρο εξελίσσεται και ένα άλλο δράμα, με την έξαρση του ιού Έμπολα. Έχουμε πολλούς νεκρούς σε Λιβερία, Νιγηρία Σιέρρα Λεόνε. Περιγράψτε μας την κατάσταση που σας μεταφέρουν οι οικείοι μητροπολίτες, αλλά και οι ιεραπόστολοι του Πατριαρχείου.

Η κατάσταση είναι δύσκολη διότι λείπουν τα μέσα πρόληψης, διάγνωσης και παρακολούθησης της θανατηφόρου αυτής ιογενούς λοίμωξης. Λείπει η πρόσβαση των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού σε μονάδες νοσηλείας. Λείπει η πρόσβαση σε πόσιμο νερό, γεγονός που πολλαπλασιάζει τη διασπορά του ιού. Λείπει η αγωγή υγείας, ώστε το πρόβλημα να αντιμετωπιστεί στις σωστές του διαστάσεις. Το πρόβλημα μπορεί να αποβεί παγκόσμιο και για αυτό καλούμε όλους τους εμπλεκόμενους διεθνείς οργανισμούς αφενός να ενισχύσουν τις πληττόμενες χώρες με τον απαραίτητο υλικοτεχνικό εξοπλισμό, αφετέρου να επιταχύνουν τις προσπάθειες εξεύρεσης της κατάλληλης θεραπείας. Τα πρώτα μηνύματα από την δοκιμή πειραματικών φαρμάκων είναι ελπιδοφόρα. Μέχρι όμως αυτά να καταστούν ευρέως διαθέσιμα, τα ιεραποστολικά μας κλιμάκια εντείνουν τις προσπάθειές τους ώστε να συνδράμουν αποτελεσματικά τις υπάρχουσες υποδομές υγειονομικής περίθαλψης.

• Στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας έχετε διδάξει πως μπορεί να είναι επιτυχής η ειρηνική συμβίωση ετερόδοξων και αλλόθρησκων. Ποιο είναι το μήνυμα  που στέλνετε ως Προκαθήμενος του παλαίφατου Πατριαρχείου Αλεξανδρείας για την έξαρση βίας.

Το παράδειγμα του Ιησού Χριστού που ανοίχτηκε προς τους καταφρονημένους, προσέφερε φιλοξενία προς τους ξένους και αποδέχτηκε τους άλλους ας γίνει πηγή έμπνευσης για τη δική μας ειρηνική συμπεριφορά. Στις μέρες μας οφείλουμε να κάνουμε πράξη την φιλοξενία ως ειρηνικό άνοιγμα προς τους άλλους. Ένα άνοιγμα θεμελιωμένο στο σεβασμό της αξίας όλων των ανθρώπων. Ένα άνοιγμα βασισμένο στην ακλόνητη πίστη ότι ο Θεός που γνωρίζουμε μέσω του Ιησού Χριστού, μας συναντά καθημερινά στην ειρηνική και αγαπητική επαφή μας με τους συνανθρώπους μας· συνανθρώπους αγνώστους προς εμάς, φτωχούς και βασανισμένους· αλλά και συνανθρώπους εθνικά, πολιτισμικά και θρησκευτικά ξένους προς εμάς. Η αποδοχή του άλλου είναι το πρώτο βήμα για την περιθωριοποίηση των βίαιων ενστίκτων και την παγίωση της εσωτερικής και της διαπροσωπικής ειρήνης. Η αποδοχή του άλλου είναι η πραγματοποίηση της εντολής “ἀγάπα τόν πλησίον ὡς σεαυτόν”. Η αποδοχή του άλλου μπορεί να αλλάξει τον άλλο, όπως μπορεί να αλλάξει και εμάς.

Η Α.Θ.Μ., ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρος Β’, πραγματοποίησε, κατόπιν προσκλήσεως του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Καρελίας και πάσης Φιλανδίας κ.Λέοντα, ειρηνική επίσκεψη στη Φιλανδία από 23^ης έως 30^ης Ιουνίου ε.έ., συνοδευόμενος από τον Διευθυντή του Ιδιαιτέρου του Γραφείου Παν.Αρχιμ. κ.Απόστολο Τριφύλλη.

Τον Αλεξανδρινό Προκαθήμενο υπεδέχθησαν την Δευτέρα 23η Ιουνίου στο αεροδρόμιο του Ελσίνκι, πλην του Σεβ.Αρχιεπισκόπου, οι Εξοχ.Πρέσβεις στο Ελσίνκι της Αιγύπτου, κ.Μ.Κάσσεμ, της Ελλάδος, κ.Δ.Καράμπαλης και της Κύπρου, κ.Φ.Κρητιώτης. Η άφιξη της Α.Θ.Μ. συνέπεσε με την τελευταία ημέρα της επισκέψεως στη Φιλανδία του Πατριάρχου των Κοπτών κ.Ταουάντρος. Προς τιμήν των δύο θρησκευτικών ηγετών παρετέθη γεύμα, όπου συζητήθηκαν θέματα σχετικά με τη θέση των Χριστιανών στη Μ.Ανατολή.

Το απόγευμα της ιδίας ημέρας η Α.Θ.Μ. παρευρέθη σε εκδήλωση της ανθρωπιστικής οργανώσεως της Εκκλησίας της Φιλανδίας Φιλανθρωπία, στα πλαίσια της οποίας ο Μακαριώτατος ξεδίπλωσε ενώπιον των επιτελικών στελεχών της οργανώσεως τις ποικίλες εκφάνσεις του ιεραποστολικού έργου και της φιλανθρωπικής δράσεως του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας απ΄ άκρου εις άκρον της Αφρικανικής ηπείρου, έγινε απολογισμός της άχρι τούδε κοινής δράσεως σε Κένυα και Τανζανία και προγραμματίστηκε η προοπτική εντάσεως των κοινών πρωτοβουλιών.

Την Τρίτη 24η Ιουνίου ε.έ, ο Μακαριώτατος μετέβη στον Καθεδρικό Ι.Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Ελσινκίου, όπου εξέφρασε την ευγνωμοσύνη της Εκκλησίας των Αλεξανδρέων προς τα συναγμένα επ΄ ευκαιρία της επισκέψεώς του ιερατικά και λαϊκά μέλη της ενορίας αυτής για την αδιάλειπτη συνεισφορά τους προς το ιεραποστολικό έργο του Πατριαρχείου. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας ο Μακαριώτατος επεσκέφθη την Κατασκήνωση της Ι.Μητροπόλεως Ελσινκίου στο Kaunisniemi, όπου μοιράστηκε με την Ορθόδοξη Νεολαία της φιλανδικής πρωτευούσης μνήμες και εμπειρίες από την μακρά ιεραποστολική του δράση στην Αφρική. Παρηκολούθησε το πρόγραμμα που τα παιδιά της Κατασκηνώσεως είχαν ετοιμάσει με αφορμή την επίσκεψή του και ενθουσιάστηκε από την απόδοση σε άψογα ελληνικά των ύμνων προς τιμήν του Θεοτόκου, των συγγραφέντων υπό του Αγίου Νεκταρίου. Ο Μακαριώτατος τραγούδησε μαζί με τα παιδιά και περπάτησε μαζί τους στις όχθες της λίμνης Luppi.

Την Πέμπτη 26η Ιουνίου ε.έ, ο Μακαριώτατος συναντήθηκε με τον Εξοχ.Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Φιλανδίας κ.Sauli Niinisto στη θερινή προεδρική κατοικία την ευρισκομένη στην περιοχή Kulturanta Naantali. Κατά την συνάντηση ο Μακαριώτατος ενημέρωσε το Φιλανδό Πρόεδρο για το επιτελούμενο ιεραποστολικό έργο του Πατριαρχείου στην Αφρική και συζήτησαν τις προοπτικές συνεργασίας στα πλαίσια της προσπάθειας που καταβάλλεται προκειμένου να εκπληρωθούν οι στόχοι της χιλιετίας οι τεθέντες εκ των Ηνωμένων Εθνών. Ο Φιλανδός Πρόεδρος έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την θέση του Πατριαρχείου επί διαχριστιανικών και διαθρησκειακών ζητημάτων στην Αφρική, ως και για την εμπειρία του Πατριαρχείου από την μεστή σε κοινωνικά και πολιτικά γεγονότα τελευταία περίοδο στην Αίγυπτο. Καταληκτικώς ο Μακαριώτατος περιεκόσμησε τον Φιλανδό Πρόεδρο με τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Λέοντος, θέλοντας με τον τρόπο αυτό να τιμήσει στο πρόσωπό του όλους εκείνους τους Φιλανδούς, κληρικούς και λαϊκούς, που έχουν διαχρονικά στρατευτεί στον ιεραποστολικό αγώνα του Πατριαρχείου. Ακολούθως οι Προκαθήμενοι των Εκκλησιών Αλεξανδρείας και Φιλανδίας διέσχισαν με την συνοδεία τους οδικώς μεγάλο κομμάτι της καταπράσινης και κατάσπαρτης από λίμνες Φιλανδίας και αργά το βράδυ έφθασαν στην Ι.Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Νέου Βάλαμο, όπου τον Μακαριώτατο υπεδέχθη σύσσωμος η μοναστική Αδελφότητα.

Την Κυριακή 29η Ιουνίου ε.έ, ετελέσθη Συλλείτουργο στο Καθολικό της Ι.Μονής, προεξαρχούσης μεν της Α.Θ.Μ., συλλειτουργούντων δε του Σεβ.Αρχιεπισκόπου Καρελίας και πάσης Φιλανδίας κ.Λέοντα, του Σεβ.Μητροπολίτου Ελσινκίου κ.Αμβροσίου και του Θεοφ.Επισκόπου Γιόενσου Ιωάννη. Κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργίας η Α.Θ.Μ., προς επίρρωση των αδελφικών σχέσεων των δύο Εκκλησιών, χειροτόνησε, κατόπιν παρακλήσεως του Φιλανδού Προκαθημένου, σε Διάκονο τον, γαλλικής καταγωγής, αδελφό Κασσιανό, υπεύθυνο του Αρχείου και μεταφραστή στην φιλανδική κείμενων Πατέρων της αιγυπτιακής ερήμου.

Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας ο Μακαριώτατος περιεκόσμησε διά του Μεγαλοσταύρου του Τάγματος του Αγίου Σάββα τον Φιλανδό Προκαθήμενο, ο οποίος, από την πλευρά του, επεφύλαξε στον Μακαριώτατο την Ανωτάτη Τιμητική Διάκριση του Τάγματος του Αμνού του Θεού, περιεκόσμησε δε προσηκόντως και τον συνοδεύοντα αυτόν Παν.Αρχιμ.Απόστολο Τριφύλλη. Ο Ηγούμενος της Ι.Μονής Παν.Αρχιμ.Σέργιος προσέφερε στον Μακαριώτατο ως δώρο περίτεχνη εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου. Το απόγευμα της ιδίας ημέρας η Α.Θ.Μ. επεσκέφθη την γυναικεία Ιερά Μονή Αγίας Τριάδος Λίντουλα, η οποία φημίζεται για την παραγωγή κεριών, και προσευχήθηκε στον τάφο της μακαριστής Ηγουμένης Μαρίνης, η οποία εργάστηκε ιεραποστολικώς στην Κένυα. Καταληκτικώς προσεφέρθη στον Μακαριώτατο η ευκαιρία να παρατηρήσει διασχίζοντας την λίμνη την ευρισκόμενη εντός της Ιεράς Μονής του Νέου Βάλαμο την ανόθευτη φιλανδική φύση και να θαυμάσει τον σεβασμό των Φιλανδών προς το φυσικό περιβάλλον.

Αρχιμ.Απόστολος Τριφύλλης

Δ/ντης Ιδιαιτέρου Γραφείου Α.Θ.Μ.

Στα μέσα του προηγούμενου μήνα οι μαθητές που συμμετείχαν στην εκπληκτική παράσταση της «Αντιγόνης», επισκέφτηκαν τον Μακαριώτατο Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρο Β’. Ο σκοπός της επίσκεψης τους ήταν να του ευχηθούν καλό καλοκαίρι, αλλά και να τον ευχαριστήσουν εκ του σύνεγγυς για το πολύ ωραίο δώρο που τους έκανε, προσφέροντας τους ένα τριήμερο στο Sidi Heneish, όπως τους είχε υποσχεθεί με τη λήξη της θεατρικής παράστασης.

Οι μαθητές περιέγραψαν στον Μακαριώτατο τις ευχάριστες στιγμές που πέρασαν στην εκδρομή τους, ενώ του ανέφεραν και τη βοήθεια που τους προσέφερε αυτή η εκδρομή, λίγο πριν τις εξετάσεις τους, ξεκουράζοντας τους τόσο σωματικά, όσο και πνευματικά.

Ο Μακαριώτατος τους ευχήθηκε να έχουν καλό καλοκαίρι, στους τελειόφοιτους ευχήθηκε καλή επιτυχία στη νέα τους σταδιοδρομία, και παρακάλεσε όλους τους μαθητές να συνεχίσουν να προσφέρουν τέτοιας ποιότητας δρώμενα.

Η Α.Θ.Μ., ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρος Β’, πραγματοποίησε ποιμαντική επίσκεψη σε Θράκη και Άγιο Όρος το δεύτερο δεκαήμερο του Μαΐου. Πρώτος σταθμός της επίσκεψής του ήταν το Διδυμότειχο. Το πρωί της 13^ης Μαΐου τον υποδέχθηκαν στον Ι.Καθεδρικό Ναό Παναγίας Ελευθερωτρίας Διδυμοτείχου ο επιχώριος Μητροπολίτης κ.Δαμασκηνός, ο Υφυπουργός Εξωτερικών κ.Κ.Γεροντόπουλος, οι αρχές του τόπου και πλήθος κόσμου.

Το απόγευμα της ίδιας ημέρας ο Μακαριώτατος έφθασε στην Αλεξανδρούπολη προκειμένου να συμμετάσχει στον εορτασμό της 94^ης επετείου των Ελευθερίων της ακριτικής πόλης. Η επίσημη υποδοχή της Α.Θ.Μ. έλαβε χώρα στον Ι.Μητροπολιτικό Ναό Αγ.Νικολάου, όπου τελέστηκε Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός. Προσφωνών την Α.Θ.Μ., ο επιχώριος Μητροπολίτης κ.Άνθιμος τόνισε μεταξύ άλλων:

«Ο λόγος σας, το βλέμμα σας, το πνεύμα σας, ο τρόπος σας, η τακτική σας, η τεχνική σας, η διάκριση, η πρόβλεψη, η ευελιξία που σας χαρακτηρίζουν, είναι όσα έχουμε κι εμείς ανάγκη, τώρα περισσότερο απὸ ποτέ, τώρα ποὺ χάνονται στὴν Πατρίδα μας καὶ στὴν ευρύτερη γύρω περιοχή μας, τα εξής τρία: η ξεγνοιασιὰ περὶ των θρησκευτικών δεδομένων, η σταθερότητα περὶ των εθνικών ζητημάτων, και η ψευδαίσθηση περὶ των αμιγών πολιτισμών.

Η προσωπική σας πορεία, στα χνάρια του παλαιφάτου Πατριαρχείου σας, νομίζω ότι εκφράζεται δόκιμα απὸ τον νομπελίστα ποιητή μας, σαν “το μακρὺ ποτάμι, που βγαίνει μέσα απ’ τις μεγάλες λίμνες τις κλειστές, βαθιὰ στην Αφρικὴ και ήτανε κάποτε θεὸς κι έπειτα γένηκε δρόμος και δωρητὴς και δικαστὴς και δέλτα· που δεν είναι ποτές του το ίδιο, …κι ωστόσο μένει πάντα το ίδιο σώμα, το ίδιο στρώμα …ο ίδιος προσανατολισμός”.

Την 14η Μαΐου η Α.Θ.Μ. χοροστάτησε του Όρθρου, προεξήρχε της Θείας Λειτουργίας, τέλεσε Δοξολογία για την απελευθέρωση της πόλης και παρακολούθησε την επίσημη παρέλαση μαθητών και στρατιωτών. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας ο Μακαριώτατος επισκέφθηκε το Ίδρυμα Χρονίως Πασχόντων Ο Άγιος Κυπριανός και την Ι.Μονή Παναγίας στη Μάκρη του Έβρου.

Το πρωί της 15^ης Μαΐου, ο Μακαριώτατος, αναχωρών από την πρωτεύουσα του Έβρου, επισκέφθηκε τον Βρεφονηπιακό Σταθμό της Μητροπόλεως, ευλογών τα εκεί ευρισκόμενα νήπια και βρέφη. Κατευθυνόμενος προς την Καβάλα, πραγματοποίησε, κατόπιν παράκλησης των οικείων Μητροπολιτών, σύντομες επισκέψεις σε Κομοτηνή και Ξάνθη. Παρά τον ανεπίσημο χαρακτήρα της παρουσίας του, αξίζει να σημειωθεί ότι ο Μακαριώτατος έγινε θερμά δεκτός από τις Αρχές, τον Ιερό Κλήρο και πλήθος κατοίκων των δύο θρακικών πόλεων. Σημειωτέον ότι στην Ξάνθη εδόθη στον Μακαριώτατο η ευκαιρία να συναντηθεί με τριάντα συγγενείς εκ της μητρός του, καταγομένης από το χωριό Δαφνώνας.

Το απόγευμα της ίδιας ημέρας την Α.Θ.Μ. υποδέχθηκε ο Σεβ.Μητροπολίτης κ.Προκόπιος στο Ιερό Προσκύνημα του Αγ.Γρηγορίου Θεολόγου Νέας Καρβάλης. Εν συνεχεία ο Μακαριώτατος μετέβη στον Καθεδρικό Ι.Ναό του Αποστόλου Παύλου Καβάλας, όπου και τελέστηκε πανηγυρική Δοξολογία επ΄ αφορμή της πατριαρχικής επίσκεψης, η οποία πραγματοποιήθηκε ως ελάχιστο δείγμα ευγνωμοσύνης για την αφειδώλευτη προσφορά του δραστηρίου Γραφείου Εξωτερικής Ιεραποστολής της Ιεράς Μητροπόλεως Φιλίππων.

Την 16^η Μαΐου ο Μακαριώτατος εισήλθε στο Άγιο Όρος. Τον Μακαριώτατο υποδέχθηκαν, κατά το αγιορείτικο τυπικό, στις Καρυές η Ιερά Επιστασία υπό τον Πρωτεπιστάτη Στέφανο Χιλανδαρινό, οι αντιπρόσωποι των Ιερών Μονών και ο Πολιτικός Διοικητής του Αγίου Όρους κ.Α.Κασμίρογλου. Τελέστηκε δοξολογία στο Πρωτάτο, ενώ στο αρχονταρίκι της Ιεράς Κοινότητας, μετά το αγιορείτικο κέρασμα, δόθηκε η ευκαιρία στον Μακαριώτατο να αναφερθεί στη συνδρομή του Αγιωνύμου Όρους στο μεγάλο έργο της Ιεραποστολής το οποίο τελείται στην Αφρική. Πολλοί μοναχοί και ιερομόναχοι προερχόμενοι από Ιερές Μονές και Σκήτες του Άθωνα, τρεις εξ αυτών Επίσκοποι, δίνουν καθημερινά την μαρτυρία της Ορθοδοξίας κηρύσσοντας έργω και λόγω, βαπτίζοντας στο όνομα της Αγίας Τριάδος πλήθος αφρικανών αδελφών.

Το απόγευμα της ίδιας ημέρας ο Μακαριώτατος κατέφθασε στη Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου προκειμένου να προεξάρχει στην Ιερά Πανήγυρη επ΄ ευκαιρία της συμπλήρωσης 300 ετών (1714-2014) από την Κοίμηση του Πατριάρχου Αλεξανδρείας Αγίου Γερασίμου του Παλλαδά.

Το Σάββατο 17 Μαΐου ο Μακαριώτατος επισκέφθηκε προσκυνηματικώς της Ι.Μονή Χιλανδαρίου και το απόγευμα της ίδιας ημέρας προεξήρχε της αγρυπνίας στη μνήμη του Αγίου Γερασίμου του Παλλαδά. Μετά το πέρας της αγρυπνίας παρουσιάστηκε στο Μέγα Συνοδικό της Μονής ο πρώτος τόμος των «Απάντων» του συγγραφικού έργου του Αγίου, την έκδοση του οποίου ανέλαβαν από κοινού η Ι.Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου και ο Σύλλογος προς διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων. Καταληκτικώς ο Μακαριώτατος περιεκόσμησε τον Καθηγούμενο της Ι.Μονής Αρχιμ.Εφραίμ διά του Σταυρού του Αποστόλου Μάρκου.

Τον Μακαριώτατο συνώδευσαν κατά την ποιμαντική του περιοδεία ο Σεβ. Μητροπολίτης Καρθαγένης κ.Αλέξιος και ο Παν.Αρχιμ. κ.Μελέτιος Κούμανης, Ηγούμενος της Ι.Πατριαρχικής Μονής Οσίου Σάββα Ηγιασμένου Αλεξανδρείας, ενώ στο Άγιο Όρος στην πατριαρχική συνοδεία προσετέθη και ο Σεβ.Μητροπολίτης Κεντρώας Αφρικής κ.Νικηφόρος.

Την 7η Μαΐου ε.έ. η Α.Θ.Μ. ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρος Β’ απευθύνθηκε στη Διάσκεψη για τη Θρησκευτική Ελευθερία και Ασφάλεια των Χριστιανικών Κοινοτήτων στη Μέση Ανατολή και τη Νότια Μεσόγειο, η οποία έλαβε χώρα στην Αίθουσα Γερουσίας της Βουλής των Ελλήνων. Η Διάσκεψη συνεκλήθη με πρωτοβουλία της επικεφαλής της Ελληνικής Αντιπροσωπείας στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης, κας Θεοδώρας Μπακογιάννη, στα πλαίσια Συνεδρίασης της Επιτροπής Πολιτικών Υποθέσεων και Δημοκρατίας της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης. Τοποθετούμενος για τη θέση των Χριστιανών στην ιστορική τους κοιτίδα, ο Μακαριώτατος τόνισε μεταξύ άλλων:

Στη Μ.Ανατολή και στη Β.Αφρική, ο θρησκευτικός αυτοπροσδιορισμός, αντί να αποβαίνει παράγων ειρηνοποιΐας, ενίοτε καθίσταται παράγων διχασμού και μισαλλοδοξίας, φανατισμού και βίας. Αυτό συμβαίνει όταν η θρησκευτική συνείδηση χειραγωγείται και ο θρησκευτικός ζηλωτισμός αρνείται την ελευθερία του άλλου στο όνομα του Θεού. Αυτό συμβαίνει όταν η θρησκευτική συνείδηση εκπορθείται από δυνάμεις μεσιανισμού, φονταμενταλισμού και ιδεολογικής αποκλειστικότητας.

Η εξέλιξη αυτή μπορεί να καταστεί επικίνδυνη, καθώς σήμερα, τόσο στην εν λόγω περιοχή όσο και παγκοσμίως, δεν υπάρχει ανθρώπινη κοινωνία που να μην περιλαμβάνει ανθρώπους διαφορετικών πολιτισμικών καταβολών, με διαφορετικές απόψεις για τις σχέσεις μεταξύ Θεού και ανθρώπου. Η εξέλιξη αυτή μπορεί να καταστεί επικίνδυνη καθώς σήμερα ο θρησκευτικός αυτοπροσδιορισμός τείνει να υπερκεράσει τον εθνικό αυτοπροσδιορισμό ως παράγων διαφοροποιήσεως της συμπεριφοράς του ανθρώπου.

Μπροστά σε αυτή την πραγματικότητα είναι απαραίτητο να γίνει κατανοητό ότι η διέξοδος από τις υφιστάμενες πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές αγκυλώσεις δεν βρίσκεται στην ριζοσπαστικοποίηση των κοινωνιών μέσω της θρησκευτικής πολιτικοποιήσεως, ούτε στον σφιχτό εναγκαλισμό πολιτικών και θρησκευτικών ιδεολογιών. Όπου και όποτε επεδιώχθη κάτι τέτοιο στη Μέση Ανατολή και στη Βόρειο Αφρική δημιουργήθηκαν συνθήκες αξιολογικής κατατάξεως των πολιτών βάσει της θρησκευτικής τους ταυτότητας με οδυνηρές συνέπειες.

Προκειμένου να μην θρησκειοποιηθεί η πολιτική και να μην πολιτικοποιηθεί η θρησκεία, είναι απαραίτητο να κατοχυρωθεί θεσμικά, αλλά και να εφαρμοστεί στην πράξη η προτεραιότητα της ιδιότητας του πολίτη έναντι όποιας άλλης ιδιότητας που συνιστά την ιδιοσυστατική ταυτότητα του κάθε προσώπου· εθνική, θρησκευτική ή πολιτική. Προκειμένου να αποφευχθεί τόσο η λήθη της πιστευομένης αληθείας όσο και ο φανατισμός της πιστευομένης αληθείας του κάθε προσώπου, είναι απαραίτητο να κατοχυρωθεί θεσμικά αλλά και να εφαρμοστεί στην πράξη όχι μόνο η ανεκτικότητα έναντι του διαφορετικού, αλλά και ο έμπρακτος σεβασμός της διαφορετικότητος του άλλου…

…Γνωρίζω ότι ο δρόμος θα είναι μακρύς και δύσκολος. Ωστόσο αν δεν τον διαβούμε, δεν θα αλλάξουν τα πράγματα. Ας έχουμε δε γνώμονα τα λόγια του ιερού Αυγουστίνου: “Πίστη είναι να πιστεύεις αυτό που δεν βλέπεις, η ανταμοιβή είναι να δεις αυτό που πιστεύεις.”

Την 22α Μαρτίου ε.ε. η Α.Θ.Μ. ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρος Β’, υπεδέχθη στην Ιερά Πατριαρχική Μονή Αγίου Γεωργίου Παλαιού Καΐρου τον Εξοχ.Πρωθυπουργό της Αιγύπτου κ.Ιμπραχήμ Μάχλεμπ, ο οποίος, συνοδευόμενος από τον Εξοχ.Υπουργό Τοπικής Διοίκησης κ.Αντέλ Λαμπίμπ, ανταποκρίθηκε σε πρόσκληση του Αλεξανδρινού Προκαθημένου να επιθεωρήσουν, μαζί με τον μεγάλο δωρητή κ.Αθανάσιο Μαρτίνο, την εξέλιξη των εργασιών ανακαινίσεως της Ροτόντας της Ανατολής. Η γνωριμία του Μακαριωτάτου με τον Αιγύπτιο Πρωθυπουργό χρονολογείται από την εποχή της αναλήψεως του ανακαινιστιστικού έργου, αφού ο κ.Μάχλεμπ διετέλεσε Πρόεδρος της υπεύθυνης του έργου εταιρείας Arab Contractors, ενώ μακρά είναι και η φιλία του Μακαριωτάτου με τον διατελέσαντα Κυβερνήτη της Αλεξάνδρειας, νυν Υπουργό κ.Λαμπίμπ.

Η αποκατάσταση του συγκροτήματος της αρχαίας Βασιλικής και Πατριαρχικής  Μονής του Αγίου Γεωργίου στο Παλαιό Κάιρο, η οποία αποτελεί πανορθόδοξο και παναθρώπινο προσκύνημα μεγάλης θρησκευτικής και πνευματικής σπουδαιότητας, αποτελεί την κορωνίδα της πολυδιάστατης ανακαινιστικής δράσης του Μακαριωτάτου. Οι ρηγματώσεις στους φέροντες τοίχους, οι καθιζήσεις του εδάφους και οι αλλοιώσεις στη φέρουσα λιθοδομή είχαν καταστήσει επισφαλή την στατικότητα της Ροτόντας της Ανατολής, της εδραζομένης επί τριωρόφου ρωμαϊκού πύργου κυκλικής κάτοψης του 1^ου μ.Χ. αιώνα, ο οποίος αποτελούσε τμήμα του οχυρού της Βαβυλώνας. Το συλλογικό αυτό έργο αρχαιολόγων, μηχανικών, αρχιτεκτόνων και συντηρητών περιλαμβάνει εργασίες στερέωσης και αναστήλωσης του ρωμαϊκού πύργου, του νεοτέρου ναού, καθώς και συντήρηση των αγιογραφιών του Κωνσταντίνου Παρθένη. Ο προϋπολογισμός του σολομώντειου αυτού έργου, που αναδεικνύει τον ιερό τόπο καταφυγίου της Αγίας Οικογένειας και φυλάκισης του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου, έφθασε το ιλιγγιώδες ποσό των 6,5 εκατομμυρίων ευρώ, ποσό το οποίο ευσεβώς και φιλογενώς δωρήθηκε από την Μαρίνα και τον Αθανάσιο Μαρτίνο.

Κατά την επιθεώρηση του έργου, ο Μακαριώτατος κατέστησε τον Αιγύπτιο Πρωθυπουργό κοινωνό του οράματός του για ανέγερση νοσοκομείου σε χώρο παραπλεύρως της Ιεράς Μονής. Ο Πρωθυπουργός από την πλευρά του χαρακτήρισε το έργο κομβικό για την ανάπλαση της περιβάλλουσας την Ιερά Μονή συνοικία του Παλαιού Καΐρου, αλλά και συμβολικό αφ΄ ενός των πολυαιώνιων δεσμών που συνδέουν τους λαούς της Ελλάδας και της Αιγύπτου, αφ΄ ετέρου της ειρηνικής συμπορεύσεως της μουσουλμανικής και της χριστιανικής θρησκείας στη χώρα του Νείλου. Τον Μακαριώτατο και τους Αιγύπτιους υψηλούς αξιωματούχους πλαισίωσαν κατά την επιθεώρηση ο Εξοχ.Πρέσβης της Ελλάδος στο Κάιρο κ.Χριστόδουλος Λάζαρης, ο Πατριαρχικός Επίτροπος Καΐρου Σεβ.Μητροπολίτης Μέμφιδος κ.Νικόδημος και ο Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Θεοφ.Επίσκοπος Βαβυλώνος κ.Νήφων.

Ἀριθμ. Πρωτ.  40/2014

 

ΘΕΟΔΩΡΟΣ  Β’

ΕΛΕῼ  ΘΕΟΥ  ΠΑΠΑΣ  ΚΑΙ  ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ  ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ

ΚΑΙ  ΠΑΣΗΣ  ΑΦΡΙΚΗΣ  ΠΑΝΤΙ  Τῼ  ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ

ΤΟΥ  ΚΑΘ’  ΗΜΑΣ  ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΥ  ΚΑΙ  ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟΥ  ΘΡΟΝΟΥ  ΧΑΡΙΣ  ΚΑΙ  ΕΛΕΟΣ  ΚΑΙ  ΕΙΡΗΝΗ  ΠΑΡΑ  ΤΟΥ  ΑΝΑΣΤΑΝΤΟΣ  ΚΥΡΙΟΥ  ΚΑΙ  ΘΕΟΥ  ΚΑΙ  ΣΩΤΗΡΟΣ  ΗΜΩΝ  ΙΗΣΟΥ  ΧΡΙΣΤΟΥ

  Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

          Ὁ Θεός ἀπό ἂκρα ἀγαθότητα κάλεσε τόν ἂνθρωπο στο εἶναι καί τόν μόρφωσε κατ΄ εἰκόνα Του. Ὁ ἂνθρωπος πλουτίστηκε μέ τό ἐξαιρετικό χάρισμα τῆς λογικῆς ψυχῆς, ὣστε νά εἶναι θεωρητής τῶν ὂντων καί ἐπιστήμων. Ὁ ἂνθρωπος προικίστηκε μέ ψυχή καθαρεύουσα, ἐντός τῆς ὁποίας καθρεφτίστηκε ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ καί ἀποτυπώθηκε ἡ ὁδός τῆς γνώσεως τοῦ Θεοῦ καί τῆς σωτηρίας.

          Ὃταν ὁ ἂνθρωπος, κάνοντας κακή χρήση τῆς ἐλευθερίας του, ἀποστράφηκε τόν Θεό καί συντάχθηκε μέ τό κακό, ὁ ὑπέρκαλος Θεός δέν τόν ἐγκατέλειψε. Ἀντιθέτως “ἡ ἡμῶν παράβασις τοῦ Λόγου τήν φιλανθρωπίαν ἐξεκαλέσατο, ὥστε φανῆναι τόν Κύριον ἐν ἀνθρώποις” (Μ.Αθανασίου, Περί τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Λόγου, 1). Διά τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Υἱοῦ Του, ὁ Θεός ἀποκατέστησε τήν ὠραιότητα τῆς λογικῆς ψυχῆς καί ἀνανέωσε τό κατ΄ εἰκόνα στόν ἂνθρωπο.

          Διά τοῦ σταυροῦ καί τῆς ἀναστάσεώς Του, ὁ Σωτήρας μας Ἰησούς Χριστός κατέστησε τόν ἂνθρωπο καί πάλι δεκτικό θεότητος. Ἒδωσε στόν ἂνθρωπο κάτι μεγαλύτερο καί ἀπό τήν δημιουργία, τήν ὑιοθεσία. Ὁ ἂνθρωπος προικίστηκε μέ τήν δυνατότητα νά γίνει κατά χάριν υἱός τοῦ Θεοῦ. Ωστόσο διατήρησε στό ἀκέραιο τήν ἐλευθερία του νά δεχθῇ ἢ νά ἀπορρίψῃ τή θεία δωρεά. Ἒκτοτε ἡ χρήση τοῦ αὐτεξουσίου ἀπό τόν ἂνθρωπο ἂλλοτε φωτίζει καί ἂλλοτε συσκοτίζει τήν πορεία του πρός τήν θέωση καί τήν σωτηρία.

          Στίς μέρες μας μία ἀπό τις πλέον ἀποτρόπαιες μορφές ἀμαυρώσεως τῆς εἰκόνας τοῦ Θεοῦ στόν ἂνθρωπο, ἀποτελεῖ ἡ τρομοκρατία. Ἡ συστηματική χρήση ἢ ἡ ἀπειλή χρήσης βίας, πέρα καί ἒξω ἀπό κάθε ὃριο λογικῆς καί συνέσεως, αἰφνιδιάζει, ἐνσπεῖρει τόν πανικό, ἀφαιρεῖ ἀνθρώπινες ζωές. Ἡ ὑπόθαλψη τῆς ἀνασφάλειας στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων εὐτελίζει τήν ἀλήθεια τῆς ζωῆς καί ἀναιρεῖ τήν κοινωνία μέ τόν ἂλλον ὡς εἰκόνας τοῦ Θεοῦ. Ἡ ὓπαρξη παῦει νά βιώνεται ὡς συνύπαρξη, ἡ ἐπιβίωση παῦει νά πραγματώνεται ὡς συμβίωση. Τό ἐν δυνάμει καθ΄ ὁμοίωσιν μοιάζει μέ οὐτοπία, συνθλιβόμενο ὑπό τήν πίεση τοῦ φόβου.

          Καί ἐνώ ὁ Θεός, ὡς δημιουργός καί ἀναδημιουργός τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως, ὁριοθέτησε τήν ἐλευθερία ὡς πράξη ἀγάπης καί εὐθύνης, ὁ τρομοκράτης διαστρεβλῶνει τήν ἐλευθερία ὡς ἀνέραστη αὐθαιρεσία. Δέν πρᾶττει αὐτό που θέλει, ἀναλαμβάνοντας τό βάρος τῶν εὐθυνῶν του καί καταβάλλοντας τό κόστος τῶν πράξεων τῆς ἐλεύθερης ἐπιλογῆς του. Ἀντιθέτως πρᾶττει αὐτό που θέλει, ἐπιβαρύνοντας τούς συνανθρώπους του μέ τίς συνέπειες τῶν ἐπιλογῶν του.

          Τό λογικό ποίμνιο τοῦ Πατριαρχείου Ἀλεξανδρείας καί πάσης Ἀφρικῆς βιῶνει συχνά τόν παραλογισμό τῆς τρομοκρατίας. Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἀλεξανδρείας ἀποκηρύσσει τήν τρομοκρατία ὡς ἀδιέξοδη ἒκφραση ἠθικῆς συναυτουργίας τῆς ἰδεολογίας μέ τή βία. Προβάλλει ὡς ἀλάνθαστο δείκτη πορείας Ἐκεῖνον που δέν ἰδεολόγησε, ἀλλά μέ τή ζωή καί τό θάνατό Του ἐνσάρκωσε τήν ἐλευθερία ὡς σεβασμό τοῦ ἂλλου καί τήν ἀγάπη ὡς ὑπέρτατη θυσία. Διατηρεῖ ἂσβεστη τήν πίστη στή συγκατάβαση τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος “οὓτω ἠγάπησεν τόν κόσμον, ὣστε τόν υἱόν αὐτοῦ τόν μονογενῆ ἒδωκεν” (Ιω. 3,16). Φιλανθρώπως ἐργάζεται πρός ἒξωση τοῦ τυφλοῦ ἐνστίκτου τῆς τρομοκρατικῆς βίας ἀπό τήν ἀνθρώπινη ψυχή καί πρός ἀποκατάσταση τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς ὡς κατοικητηρίου τοῦ Θεοῦ.

  Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

          Διακονῶντας τόν πλησίον στήν Ἀφρική ὃλα αὐτά τά χρόνια, ἒμαθα ὃτι, ἂν οἱ ἂνθρωποι μποροῦν νά διδαχθοῦν τό μῖσος, μποροῦν πολύ πιό εὒκολα νά διδαχθοῦν τήν ἀγάπη. Καί τοῦτο διότι τήν ἀγάπη ἐνστάλαξε ὁ Θεός στίς ψυχές μας στόν ὂρθρο τῆς ἀνθρώπινης ἱστορικῆς πορείας. Καί μήν λησμονεῖτε τοῦτο: ὁ ἂνθρωπος μπορεῖ νά πεῖ ὂχι στόν Θεό, ὁ Θεός ὂμως δέν λέει ὂχι στόν ἂνθρωπο καί δεν σταματᾶ νά περιμένῃ ἐλεύθερα νά ἀνταποκριθοῦμε στό κάλεσμά Του!

Χριστός Ἀνέστη! 

† Θ Ε Ο Δ Ω Ρ Ο Σ  Β΄

Πάπας καί Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας καί πάσης Ἀφρικῆς

Ἒν τῇ Μεγάλῃ Πόλει τῆς Ἀλεξανδρείας

Ἃγιον Πάσχα 2014

Την 17η Μαρτίου ε.ε. η Α.Θ.Μ. ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρος Β’ υπεδέχθη στην Πατριαρχική Έδρα τον διακεκριμένο επιχειρηματία και πολιτικό κ.Ιβάν Σαββίδη, Πρόεδρο της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συλλόγων της Ρωσίας και Συντονιστή του Συμβουλίου Αποδήμου Ελληνισμού της Περιφέρειας Χωρών πρώην ΕΣΣΔ. Γνώριμοι από την εποχή της ενάρξεως λειτουργίας του Συμβουλίου Αποδήμου Ελληνισμού, ο Μακαριώτατος και ο κ.Σαββίδης είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν διά μακρών θέματα αφορώντα το παρόν και το μέλλον του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας στη Διασπορά. Τιμώντας την μακρά προσφορά του κ.Σαββίδη στην προάσπιση και κραταίωση της παρουσίας των πολυπληθών Ελληνικών Κοινοτήτων της πρώην ΕΣΣΔ, ο Μακαριώτατος περιεκόσμησε τον υψηλό επισκέπτη διά του Ανωτάτου Ταξιάρχη Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου. Ακολούθησε περιήγηση στους χώρους της Πατριαρχικής Έδρας. Τον κ.Σαββίδη συνώδευσαν κατά την επίσκεψή του ο πρώην Πρόεδρος του ΣΑΕ και Επίτιμος Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητος Αλεξανδρείας κ.Σ.Ταμβάκης και η Επίτιμη Πρόξενος της Αυστρίας στην Αλεξάνδρεια κ.Α.Αλεξανιάν.

Ήδη από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου, η Αγία Ορθόδοξος Εκκλησία, μας εισήγαγε σε μιά νέα περίοδο του εορτολογίου της, την περίοδο του Τριωδίου. Μας δίνεται έτσι η αφορμή να στρέψουμε την προσοχή μας προς το νόημα και το περιεχόμενό της και να προσεγγίσουμε κάποιες πτυχές της, που μπορούν να μας βοηθήσουν σε μιά βαθύτερη κατανόηση της σημασίας της στην πνευματική μας ζωή.

     Είναι μια πένθιμη και κατανυκτική περίοδος, που αρχίζει, όπως είπαμε από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου και φθάνει μέχρι τον εσπερινό του Μεγάλου Σαββάτου. Είναι περίοδος εντονωτέρου πνευματικού αγώνος, στην οποία η Εκκλησία, με τα τροπάρια, τους ύμνους, τα αναγνώσματα, τις κατανυκτικές Προηγιασμένες Θείες Λειτουργίες, τους Χαιρετισμούς της Θεοτόκου, με την νηστεία, την οποία αρχίζουμε από την Καθαρά Δευτέρα και με την όλη κατάλληλη ατμόσφαιρα των ημερών αυτών, μας καλεί σε μιά ακριβέστερη και βαθύτερη βίωση του μυστηρίου της μετανοίας, μας καλεί να παλαίψουμε και να σταυρώσουμε τα πάθη και τον παλαιόν άνθρωπον, που φέρουμε μέσα μας, έτσι ώστε συσταυρωμένοι και συναναστημένοι με τον Χριστό, να εορτάσουμε τα άγια Πάθη και την Ανάστασή Του.

     Ιδιαίτερο γνώρισμα των ημερών αυτών είναι ο αγώνας προς τα πάθη με την βοήθεια της νηστείας υπό την διπλή της μορφή: Νηστεία των τροφών και νηστεία των παθών.

    Η όλη δομή του Τριωδίου παρομοιάζεται σαν μία κλίμακα, μία ανοδική πορεία, που ανεβάζει τον πιστό από την γη στον ουρανό. Με την πρώτη βαθμίδα της, (Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου) εισάγει τον πιστό στην ταπείνωση και την συντριβή της καρδιάς, σαν το πιο απαραίτητο εφόδιο για τη θεραπεία της ψυχής από τα πάθη. Κατόπιν, στην επόμενη βαθμίδα της (Κυριακή του Ασώτου), μας παρουσιάζει την δύναμη της μετανοίας και το μέγεθος της ευσπλαγχνίας του Δεσπότου Χριστού, ο οποίος δέχεται την μετάνοια του αμαρτωλού, όταν αυτός μετανοεί ειλικρινά και τον αποκαθιστά και πάλι στην κατάσταση του υιού και κληρονόμου της Βασιλείας του. Στην επόμενη βαθμίδα (Κυριακή της Απόκρεω), μας υπενθυμίζει την μεγάλη αλήθεια, ότι ο Θεός είναι μεν εύσπλαγχνος, αλλά είναι και δίκαιος. Και όσο μεγάλη είναι η ευσπλαγχνία του, άλλο τόσο μεγάλη είναι και η δικαιοσύνη του. Και θα έρθει κάποτε η φοβερά ημέρα της κρίσεως, για να κρίνει τον κόσμο και να αποδώσει στον καθένα κατά τα έργα του. Στην επόμενη βαθμίδα (Κυριακή της Τυρινής), μας φέρνει στην αρχή της ιστορίας του ανθρωπίνου γένους, στη ζωή των πρωτοπλάστων μέσα στον παράδεισο. Μας υπενθυμίζει, ότι η αιτία της εξορίας των από τον παράδεισο, ήταν η παρακοή στην εντολή του Θεού, που ήταν εντολή νηστείας και μας διδάσκει, ότι αν θέλουμε να ξαναβρούμε αυτόν τον χαμένο παράδεισο, θα πρέπει να ακολουθήσουμε τον εντελώς αντίθετο δρόμο, τον δρόμο δηλαδή της υπακοής στο θέλημα του Θεού και της νηστείας.

     Στην επόμενη βαθμίδα (Κυριακή της Ορθοδοξίας), μας διδάσκει την μεγάλη αλήθεια, ότι σε τίποτα δεν ωφελεί τον πιστό ο αγώνας, που κάνει να νεκρώσει τα πάθη και να κάνει κτήμα του τις αρετές, αν δεν πιστεύει ορθά, αν δεν βρίσκεται στους κόλπους της μόνης αληθινής Εκκλησίας του Χριστού, της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Στην επόμενη βαθμίδα (Β΄ Κυριακή των νηστειών), μας παρουσιάζει μια μεγάλη ασκητική μορφή και ταυτόχρονα έναν μεγάλο αγωνιστή και υπέρμαχο της Ορθοδοξίας, τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, προκειμένου να μας εμπνεύσει τόσον από τους αντιαιρετικούς του αγώνες, όσον επίσης και από την ζωή της ασκήσεώς του. Στην επόμενη βαθμίδα (Γ΄ Κυριακή των νηστειών, ή της Σταυροπροσκυνήσεως), φέρνει στη μνήμη μας το πάθος του Κυρίου και προβάλλει εις προσκύνηση τον τίμιο και ζωοποιό Σταυρό του ως ισχυρότατο όπλο, ως στήριγμα, παρηγορία και αναψυχή, ως πηγή δυνάμεως στον αγώνα κατά των παθών. Στις επόμενες δύο βαθμίδες (Δ΄και Ε΄ Κυριακές των νηστειών), μας παρουσιάζει δύο ακόμη μεγάλες ασκητικές μορφές, τον άγιο Ιωάννη τον Σιναΐτη και την οσία Μαρία την Αιγυπτία, ως παραδείγματα τελείας ασκητικής διαγωγής. Τέλος στην τελευταία βαθμίδα (Κυριακή των Βαΐων), μας εισάγει στο πάθος του Κυρίου και εν τέλει μας οδηγεί στην φωτεινή ατμόσφαιρα της λαμπροφόρου Αναστάσεως.

     Η όλη αυτή ανοδική πορεία, το ανέβασμα στην κλίμακα των αρετών, στην οποία μας καλεί να βαδίσωμε η αγία μας Εκκλησία διά του Τριωδίου, δεν είναι από τα πράγματα, που εύκολα κατορθώνονται. Απαιτείται αγώνας σκληρός και οδυνηρός με θυσίες πολλές, για να κόψει κανείς τα πάθη του, για να ξεριζώσει από μέσα του όσα αγκάθια ρίζωσαν μέσα στο χώρο της καρδιάς του. Δεν θα πρέπει όμως κανείς να απελπίζεται και να αποθαρρύνεται, αναλογιζόμενος τους κόπους και τις δυσκολίες του πράγματος. Στον αγώνα αυτόν δεν έχει σημασία σε ποιά πνευματικά μέτρα θα φθάσει. Σημασία έχει να ξεκινήσει τον αγώνα με ζήλο και προθυμία πολλή και να μην παύσει αγωνιζόμενος μέχρι τελευταίας του αναπνοής. Και τότε ας είναι βέβαιος, ότι θα έχει μαζί του την παντοδύναμο βοήθεια της Θείας Χάριτος και τις πρεσβείες των αγίων.

Αρχιμ. Μελέτιος Κούμανης

Ηγούμενος Ι.Μονής Οσίου Σάββα Ηγιασμένου