ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΠΑΠΑΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΟΥ ΚΑΘ’ ΗΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟΥ ΘΡΟΝΟΥ ΧΑΡΙΣ ΚΑΙ ΕΛΕΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΑΝΑΣΤΑΝΤΟΣ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
Αγαπητοί μου αδελφοί,
Χριστός Ανέστη!
Ο Υιός του Θεού σαρκώθηκε για να αποκατασταθεί ο άνθρωπος στην αρχική του πληρότητα. Ο Υιός του Θεού σταυρώθηκε για να μπορέσει ο άνθρωπος να μορφώσει λυτρωτική σχέση κοινωνίας με το Θεό. Ο Υιός του Θεού κατήργησε το θάνατο για να αποκτήσει ο άνθρωπος προοπτική σωτηρίας· μια προοπτική θεμελιωμένη στην άφθαρτη, άνευ όρων και ορίων αγάπη του Θεού για τον άνθρωπο.
Σωτηρία, μέσα από το σταυρό και την ανάσταση του Χριστού, σημαίνει ότι αίρονται όλα τα εμπόδια που συσκοτίζουν την καρδιά του ανθρώπου. Σωτηρία σημαίνει ότι θεραπεύεται η ασθένεια εκείνη που κρύβει από τον άνθρωπο το Θεό. Σωτηρία σημαίνει καθημερινή καταξίωση του ανθρώπου μέσα από την υπαρξιακή του ευθυγράμμιση με τη ζωή του ίδιου του Χριστού.
Κατ΄ εξοχήν ύπαρξη ανοικτή στο Θεό είναι τα παιδιά. Τα παιδιά έχουν εκείνη την τόσο χαρακτηριστική ικανότητα να θαυμάζουν, να αγαλλιούν, να είναι γνήσια στη χαρά και στη λύπη. Έχουν την ικανότητα να εμπιστεύονται, να αφήνονται στην αγάπη, να πιστεύουν με όλη τους την ύπαρξη. Έχουν την ικανότητα να βλέπουν, να ακούν, να νιώθουν όσα οι μεγάλοι έχουν πάψει να βλέπουν, να ακούν και να νιώθουν. Γι΄ αυτό και ο Χριστός μας είπε: “Γένησθε ως τα παιδία” (Ματθ. 18,3).
Ωστόσο σήμερα απειλείται το δικαίωμα των παιδιών να βιώνουν την ύπαρξη του Θεού. Απειλείται το δικαίωμά τους να αποδρούν από την σκληρή καθημερινή πραγματικότητα. Απειλείται το δικαίωμά τους να υπερβαίνουν την κυνική καχυποψία των μεγάλων. Απειλείται το δικαίωμά τους σε αυτό που συχνά λησμονεί ο κόσμος των μεγάλων: την κατά Χριστόν ζωή.
Παιδιά πέφτουν θύματα εμφύλιων σπαραγμών και θρησκευτικών φανατισμών. Παιδιά στρατεύονται από μικρή ηλικία για την εξυπηρέτηση συμφερόντων. Παιδιά γίνονται αντικείμενα εργασιακής εκμετάλλευσης. Παιδιά γνωρίζουν την οικογενειακή βία. Παιδιά υποσιτίζονται και δεν χαίρουν υγειονομικής περίθαλψης. Παιδιά ζουν με την προοπτική ενός περιβαλλοντικού ολοκαυτώματος εξαιτίας της κακοποίησης της κτίσης του Θεού.
Αγαπητοί μου αδελφοί,
Ο Χριστός είπε: “άφετε τα παιδία έρχεσθαι προς με και μη κωλύετε αυτά· των γαρ τοιούτων εστίν η βασιλεία του Θεού” (Μρκ. 10,13-14). Αυτή η εντολή πρέπει να μετατραπεί σε μια αγκαλιά για τα παιδιά που, χωρίς να φταίνε, σημαδεύονται από τις επιλογές των μεγάλων. Αυτή η εντολή είναι ανάγκη να μετουσιωθεί σε αναμόρφωση της παιδικής ταυτότητας, της διαταραγμένης από την αστάθεια των καιρών μας. Αυτή η εντολή είναι απαραίτητο να σημάνει την επάνοδο στο αρχικό κάλλος της παιδικής ψυχής προς εφαρμογή των λόγων του Κυρίου “ος εάν μη δέξηται την βασιλείαν του Θεού ως παιδίον, ου μη εισέλθη εις αυτήν” (Μρκ. 10,15-16).
Αυτή την ευαγγελική επιταγή κάνει πράξη η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αφρικής, εργαζόμενη σκληρά για να χτιστεί ένας κόσμος σεβασμού και αλληλεγγύης προς τα παιδιά. Με την μαρτυρία και τη δράση της, η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αφρικής προσλαμβάνει, μεταμορφώνει και καινοποιεί την τραυματισμένη παιδική ψυχή. Αρθρώνει τη δική της πρόταση ζωής, τη δική της ιεράρχηση ζωής, στην κορυφή της οποίας βρίσκεται το παιδί ως ο δυναμικός φορέας της ελπιδοφόρας προοπτικής για ένα κόσμο αληθεύοντα εν αγάπη.
† Θ Ε Ο Δ Ω Ρ Ο Σ Β΄
Πάπας καί Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής
Την 22α Μαρτίου ε.ε. , η Α.Θ.Μ. ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ.Θεόδωρος Β’ εχοροστάτησε κατά την Ακολουθία της Α΄ Στάσεως των Χαιρετισμών προς την Υπεραγία Θεοτόκο στον Καθεδρικό και Πατριαρχικό Ι. Ναό του Αγίου Σάββα εν Αλεξανδρεία.
Την 24η Μαρτίου ε.ε., Κυριακή της Ορθοδοξίας, ο Μακ. Πατριάρχης εχοροστάτησε κατά τον Όρθρο και ετέλεσε την Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Αλεξανδρείας, συλλειτουργούντος του Σεβ. Μητροπολίτου Λεοντοπόλεως κ.Γαβριήλ, Πατριαρχικού Επιτρόπου Αλεξανδρείας.
Προ της απολύσεως της Πατριαρχικής Θείας Λειτουργίας πραγματοποιήθηκε, εντός του Ιερού Ναού, η λιτάνευση των ιερών εικόνων και η καθιερωμένη επιμνημόσυνη δέηση υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των αοιδίμων Πρόεδρων, Μ.Ευεργετών και μελών της Ελληνικής Κοινότητος Αλεξανδρείας.
Το εσπέρας της ιδίας ημέρας, ο Μακ. Πατριάρχης εχοροστάτησε κατά τον Μ.Εσπερινό στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Αλεξανδρείας. Τον Μακαριώτατο πλαισίωνε ο Σεβ. Μητροπολίτης κ.Γαβριήλ, Πατριαρχικός Επίτροπος Αλεξανδρείας.
Την 25η Μαρτίου, εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, η Α.Θ.Μ. μετά την τέλεση της Θείας Λειτουργίας, προηξήρξε της Δοξολογίας για την Εθνική Επέτειο, κατά την οποία προσήλθαν ο Εξοχ. Πρέσβης της Ελλάδος στην Αίγυπτο κ.Χριστόδουλος Λάζαρης, ο Εντιμ. Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στην Αλεξάνδρεια κ.Χρήστος Καποδίστριας, ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Αποδήμου Ελληνισμού κ.Στέφανος Ταμβάκης, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητος Αλεξανδρείας κ.Ιωάννης Σιόκας, Πρόεδροι ελληνικών συλλόγων και φορέων, οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές των ελληνικών σχολείων της Μεγάλης Πόλεως και πλήθος πιστών.
Προ του πέρατος της Δοξολογίας και της επιμνημοσύνου Δεήσεως των υπέρ της Πίστεως και της Πατρίδος Πεσόντων, ο Εξοχ. Πρέσβης κ.Λάζαρης, ανέγνωσε το μήνυμα του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας κ.Καρόλου Παπούλια προς τους αποδήμους Έλληνες.
Την Παρασκευή, 5η Απριλίου ε.ε. ο Αλεξανδρινός Προκαθήμενος, εχοροστάτησε κατά την Ακολουθία της Γ΄ Στάσεως των Χαιρετισμών προς την Υπεραγία Θεοτόκο στον κοινοτικό Ιερό Ναό των Αγίων ενδόξων Ισαποστόλων Κωνσταντίνου και Ελένης Καΐρου, συμπαραστατούμενος υπό του Πατριαρχικού Επιτρόπου Καΐρου, Θεοφ. Επισκόπου Νιτρίας κ.Νικοδήμου, και του Θεοφ. Επισκόπου Βαβυλώνος κ.Νήφωνος, Καθηγουμένου της Π.Ι. Μονής Αγίου Γεωργίου Παλαιού Καίρου, παρουσία του Εξοχ. Πρέσβεως της Ελλάδας στο Κάιρο κ.Χριστοδούλου Λάζαρη, Μελών της Διαχειριστικής Επιτροπής της Ελληνικής Κοινότητος Καίρου και πλήθους κόσμου.
Κατά την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως, 7η Απριλίου ε.ε. ο Μακ. Πατριάρχης εχοροστάτησε κατά τον Όρθρο και προηξήρξε της Πατριαρχικής Θείας Λειτουργίας στον Πατριαρχικό Καθεδρικό Ναό του Αγίου Νικολάου Καΐρου, συλλειτουργούντων του Πατριαρχικού Επιτρόπου Καΐρου, Θεοφ. Επισκόπου Νιτρίας κ.Νικοδήμου, του Καθηγουμένου της Ιεράς Μονής Αγίου Γεωργίου Παλαιού Καΐρου, Θεοφιλ. Επισκόπου Βαβυλώνος κ.Νήφωνα και του ιερού κλήρου, ενώ προ της απολύσεως ετέλεσε την τελετή της Σταυροπροσκυνήσεως κατά το τυπικό της Εκκλησίας.
Στην Ευχαριστιακή Σύναξη παραβρέθηκαν ο Έλληνας Πρέσβης κ. Χριστόδουλος Λάζαρης, ο Κύπριος Πρέσβης κ. Σώτος Λιασίδης, ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στο Κάιρο κ. Ιωάννης Χατζαντωνάκης, ο Κύπριος Πρόξενος κ. Φώτης Φωτίου, ο Πρόεδρος της Κοινότητας των Αραβοφώνων κ.Ρομπέρ Χόσνι, ο Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου κ.Κήμης Φλεβοτομάς, η Αρχόντισσα των Εκκλησιών κα Στέλλα Κυριάζη, εκπρόσωποι παροικιακών σωματείων και φορέων, καθώς και άλλοι επίσημοι. Αμέσως μετά, ο Αλεξανδρινός Προκαθήμενος ομίλησε καταλλήλως για την σπουδαιότητα της εορτής, την σημασία του Τιμίου Σταυρού στην ζωή και τον αγώνα των πιστών, καθώς και για την θυσιαστική αγάπη των χριστιανών προς τον πλησίον.
Το εσπέρας της ιδίας ημέρας παρέστη στην Δεξίωση του Ἐλληνος Πρέσβεως κ.Χριστοδούλου Λάζαρη στην Αιγυπτιακή Πρωτεύουσα επ΄ευκαιρία της επετείου της Εθνικής Παλλιγενεσίας, παρουσία σύμπασας της Ελληνικής Παροικίας και πολλών ξένων Διπλωματών.
Ιεραποστολική πορεία αγάπης του Πατριάρχη Αλεξανδρείας Θεοδώρου Β΄ στην Τανζανία και το Μπουρούντι
Ιεραποστολική επίσκεψη στην Τανζανία και το Μπουρούντι πραγματοποίησε η ΑΘΜ ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ.Θεόδωρος Β΄, από 15ης έως 27ης Φεβρουαρίου ε.έ. Ο Μακαριώτατος αφίχθη στην πρωτεύουσα της Τανζανίας Νταρ ες Σαλαάμ, πρώτο σταθμό της ποιμαντικής του πορείας, το πρωΐ της 15ης Φεβρουαρίου ε.έ., συνοδευόμενος από τον Πανοσιολ.Αρχιμ. κ.Μελέτιο Κούμανη, Ηγούμενο της Π. Ι. Μονής του Αγίου Σάββα Αλεξανδρείας.
Το απόγευμα της ιδίας ημέρας μετέβη στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό της Αγίας Παρασκευής, όπου εγένετο επισήμως δεκτός από τον Σεβ.Μητροπολίτη Ειρηνουπόλεως κ.Δημήτριο, κληρικούς της τοπικής Εκκλησίας και πλήθος πιστών όχι μόνον Ελλήνων και Ιθαγενών, αλλά και πολλών Σλαυοφώνων ορθοδόξων που διαβιούν κι εργάζονται στην Τανζανία.
Αμέσως μετά εψάλη Δοξολογία, κατά την οποία παρευρέθησαν ο Σεβ.Μητροπολίτης Μουάνζας κ.Ιερώνυμος, και ο Εξοχ.Πρέσβης της Ρωσίας κ.Alexander Rannikh, προ του πέρατος της οποίας ο οικείος Μητροπολίτης κ.Δημήτριος προσεφώνησε την ΑΘΜ, λέγων μεταξύ άλλων ότι η παρουσία του Μακ.Πατριάρχου στην Τανζανία αποτελεί ένα μήνυμα ελπίδος, αγάπης, θάρρους και ευλογίας τόσο για τους Έλληνες και τους άλλους παραδοσιακά Ορθόδοξους λαούς που για περισσότερα από εκατό χρόνια αγωνίζονται και διαπρέπουν, όσο και για τους ιθαγενείς που με ζήλο καθημερινά εντάσσονται στην Ορθόδοξη Οικογένεια της Αλεξανδρινής Εκκλησίας.
Κατά την αντιφώνησή Του ο Μακ.Πατριάρχης ανέφερε ότι έρχεται για δεύτερη φορά να ευλογήσει ως Προκαθήμενος της Αφρικανικής Ορθοδοξίας τον ευλογημένο λαό της Ι.Μητροπόλεως Ειρηνουπόλεως, ενώ με συγκίνηση θυμήθηκε ότι πριν δεκαεπτά έτη επισκέφθηκε για πρώτη φορά την Τανζανία ως συνοδός του μακαριστού Πατριάρχου Παρθενίου Γ΄.
Την επομένη, 17η Φεβρουαρίου, ημέρα κατά την οποία η Ορθόδοξος Εκκλησία πανηγυρίζει την ιερά μνήμη του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Θεοδώρου του Τήρωνος, η Α.Θ.Μ. ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρος Β΄,εόρτασε τα ονομαστήριά του με Πατριαρχική Θεία Λειτουργία στον Καθεδρικό Ιερό Ναό της Αγίας Παρασκευής στο Νταρ ες Σαλαάμ της Ιεράς Μητροπόλεως Ειρηνουπόλεως, συλλειτουργούντων των Σεβ.Μητροπολιτών Μουάνζας κ.Ιερωνύμου και Ειρηνουπόλεως κ.Δημητρίου.
Κατά την Ευχαριστιακή Σύναξη, παρέστησαν σύσσωμη η Ελληνική παροικία, αλλά και πλήθος Τανζανών, Ρώσων, Ουκρανών, Σέρβων και Ρουμάνων χριστιανών, καθώς και μέλη του πληρώματος του ρωσικού Αντιτορπιλικού Marshal Shaposhnikov. Επίσης, παρευρέθησαν ο Αποστολικός Νούτσιος του Βατικανού στην Τανζανία, πολλοί Διπλωμάτες ορθοδόξων χωρών, ενώ τους ύμνους απέδωσαν με τέλειο βυζαντινό ύφος ο χορός των ιθαγενών ιεροψαλτών σε ελληνικά και σουαχίλι.
O Πατριάρχης εν μέσω αναγνωστών από τη φυλή των Μασάι (17-2-2013)
Προ του πέρατος της Θείας Λειτουργίας, η Α.Θ.Μ. απένειμε οφφίκια και τιμητικές διακρίσεις σε συνεργάτες της Ιεράς Μητροπόλεως, και χειροθέτησε τρεις νέους Αναγνώστες εκ της φυλής των Μασάι. Αμέσως μετά, συνεκάλεσε ιερατικό συνέδριο με τον τοπικό ιερό Κλήρο, προς τον οποίον έδωσε πατρικές συμβουλές, επήνεσε το επιτελούμενο ιεραποστολικό έργο υπό την πεφωτισμένη καθοδήγηση του επιχωρίου Σεβ.Μητροπολίτου κ.Δημητρίου και προσέφερε δώρα και ευλογίες προς τους Ιερείς και τα 35 ορφανά παιδιά που συντηρεί η Ιερά Μητρόπολη.
Ο Πατριάρχης θεμελιώνει Παρεκκλήσι στο Νταρ ες Σαλάμ (17-2-2013)
Εν συνεχεία, ο Μακαριώτατος έθεσε τον θεμέλιο λίθο του ιερού Παρεκκλησίου του Αποστόλου Πέτρου, στον παρακείμενο χώρο του Καθεδρικού Ναού, εις μνήμην της προσφάτως δολοφονημένης ιατρού, Πετρούλας Χατζηπανταζή, που βρισκόταν εθελοντικά στην Τανζανία προς συναρωγή του ιεραποστολικού έργου. Τέλος, ο Μακ.Πατριάρχης εδέχθη τις ευχές και την έκδηλη αγάπη του Εκκλησιάσματος, στην Αίθουσα της Ελληνικής Κοινότητος του Νταρ ες Σαλαάμ, όπου έλαβε χώρα και η εόρτια δεξίωση προς τιμήν Του.
Το εσπέρας δε της ιδίας ημέρας, επισκέφθηκε το Ρωσικό Αντιτορπιλικό «MARSHAL SHAPOSHNIKOV», το οποίο, ευρισκόμενο στα παράλια της Τανζανίας λόγω ειρηνευτικής αποστολής, επ΄ ευκαρία των σεπτών ονομαστηρίων του Μακαριωτάτου κατέπλευσε στον Λιμένα του Νταρ ες Σαλαάμ, απέδωσε τις δέουσες τιμές προς τον υψηλό επισκέπτη, ο οποίος είχε την ευκαιρία να ξεναγηθεί στους χώρους του Αντιτορπιλικού, να μιλήσει στους Αξιωματικούς και τα 350 μέλη του πληρώματος, εμψυχώνοντάς τους και νουθετούντας τους πατρικά, ενώ ο Κυβερνήτης προσέφερε αναμνηστικά δωρά επ΄ ευκαιρία των ονομαστηρίων του Μακαριωτάτου, τονίζοντας την μεγάλη ευλογία και σπουδαιότητα που είχε για όλους η επίσκεψη αυτή.
Την Δευτέρα 18η Φεβρουαρίουο Μακ.Πατριάρχης, στα πλαίσια της ποιμαντικής επισκέψεώς του στην Τανζανία, συναντήθηκε με τον Εξοχ. Πρόεδρο της χώρας, κ. Jakaya M. Κikwete στο Προεδρικό Μέγαρο. Γενόμενος θερμά δεκτός, ο Σεπτός Προκαθήμενος της Αλεξανδρινής Εκκλησίας είχε την ευκαιρία να παρουσιάσει τόσο την ιστορική πορεία του Πατριαρχείου, όσο και την πολυσχιδή δράση του στην Αφρικανική Ήπειρο σε φιλανθρωπικά και κοινωνικά θέματα.
Ιδιαιτέρως, μίλησε για το έργο που επιτελεί η Ορθόδοξη Εκκλησία στη χώρα της Τανζανίας μέσω των δύο Ιερών Μητροπόλεων, της Ι.Μητροπόλεως Ειρηνουπόλεως και της Ι.Μητροπόλεως Μουάνζας, τονίζοντας την συνεισφορά τους στην εκπαίδευση και κυρίως στην υγεία, με την δημιουργία πολλών κλινικών σε όλη τη χώρα και την φροντίδα που παρέχουν πολλές εθελοντικές ιατρικές αποστολές από την Ελλάδα.
Με την σειρά του ο Πρόεδρος ευχαρίστησε τον Μακ.Πατριάρχη για την τιμή να επισκεφθεί την χώρα και τον ίδιο, τον διαβεβαίωσε ότι η πολιτεία και οι τοπικές αρχές θα είναι πάντοτε αρωγοί στο έργο της Ορθοδόξου Εκκλησίας, η οποία συνδράμει κατά πολύ τον λαό της Τανζανίας και εντυπωσιάστηκε όλως ιδιαιτέρως για τις πρωτοβουλίες του Μακ.Πατριάρχου προς αντιμετώπιση της μάστιγος του HIV/AIDS στην Αφρική.
Επίσης, αναφέρθηκε με θερμά λόγια και στην υπερεκατονταετή παρουσία της Ελληνικής Κοινότητας στην Τανζανία, εξέφρασε την χαρά του διότι οι Έλληνες που διαβιούν και εργάζονται στη χώρα είναι φιλοπρόοδοι, εργατικοί και φιλήσυχοι πολίτες, συμβάλλοντας και αυτοί στην ανάπτυξη και την ευημερία της χώρας.
Τις επόμενες ημέρες η Α.Θ.Μ. συνέχισε την ιεραποστολική περιοδεία στην ενδοχώρα όπου επισκέφθηκε τις 61 Ενορίες και τα 4 Ιεραποστολικά Κλιμάκια.
Την 21η Φεβρουαρίου περατώσας την ποιμαντική του επίσκεψη στην Ιερά Μητρόπολη Ειρηνουπόλεως στην Τανζανία, ο Μακ.Πατριάρχης αφίχθη στην Μπουζουμπούρα , πρωτεύουσα του Μπουρούντι και έδρα της Ιεράς Επισκοπής Μπουρούντι και Ρουάντας πραγματοποιώντας την πρώτη του ιεραποστολική επίσκεψη στην χώρα αυτή.
Την επομένη, 22α Φεβρουαρίου, ο Αλεξανδρινός Προκαθήμενος έγινε δεκτός από τον Αντιπρόεδρο της Κυβερνήσεως του Μπουρούντι κ.Rufyikiri Gervais, απουσιάζοντος εκτάκτως του Εξοχ.Προέδρου της χώρας στο εξωτερικό. Στην συνάντηση αυτή, ο Μακαριώτατος εξέφρασε την ιδιαίτερη χαρά του διότι επισκέπτεται το Μπουρούντι για πρώτη φορά, και ανεφέρθη στο γεγονός της επικείμενης ενθρονίσεως του νέου Επισκόπου, Θεοφιλεστάτου κ.Ιννοκεντίου. Επίσης, δήλωσε εντυπωσιασμένος από την εικόνα ευημερίας που παρουσιάζει η χώρα και ευχήθηκε για την πρόοδο της.
Με τη σειρά του, ο Εξοχ.Αντιπρόεδρος καλωσόρισε εγκάρδια την Α.Θ.Μ., υπεσχέθη ότι θα παράσχει κάθε δυνατή βοήθεια στην Ορθόδοξη Εκκλησία και ζήτησε τις ευχές του Μακαριωτάτου για ειρήνη και πρόοδο του Λαού του Μπουρούντι που τόσο δοκιμάσθηκε κατά το παρελθόν. Αμέσως μετά ο Μακ.Πατριάρχης και ο Εξοχ.Αντιπρόεδρος έδωσαν συνέντευξη τύπου προς τα Μ.Μ.Ε.
Εν συνεχεία, η Α.Θ.Μ. επισκέφθηκε τον Ιερό Ναό του Αγίου Αρσενίου του Καππαδόκου στην περιοχή Sanik και ξεναγήθηκε στο παρακείμενο Ιεραποστολικό Κέντρο, όπου δημιουργείται Σχολή Κατηχητών και Τεχνολογικό Ινστιτούτο. Ακολούθως, επιθεώρησε την ανέγερση του Ιερού Ναού του Αγίου Δημητρίου Tsarama, δωρεά της Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής Θεσσαλονίκης, καθώς και την ευρισκόμενη παραπλεύρως του Ναού Πολυκλινική.
Ο Πατριάρχης περιστοιχισμένος από ορφανά στην Μπουραμάτα (23-2-2013)
Εν συνεχεία, την 23η Φεβρουαρίου, επισκέφθηκε στην περιοχή Buramata τον καταυλισμό που έχει δημιουργηθεί με την συνεργασία της Κυβερνήσεως του Μπουρούντι, της Ιεράς Επισκοπής και της Μ.Κ.Ο. «Γιατροί της Καρδιάς» από την Ελλάδα, και φιλοξενεί 600 ορφανά παιδιά, θύματα του εμφυλίου πολέμου του παρελθόντος. Στην συγκινητική υποδοχή, τα μικρά παιδιά τραγουδούσαν και αγκάλιαζαν τον Μακ. Πατριάρχη, ενώ του προσέφεραν και αναμνηστικά δώρα.
Ο Πατριάρχης με το Νέο Επίσκοπο Ρουάντα-Μπουρούντι και Αφρικανές Μοναχές (24-2-2013)
Αμέσως μετά την Δοξολογία που εψάλη στον παρακείμενο Ιερό Ναό του Αγίου Αλεξίου, η Α.Θ.Μ., απηύθυνε πατρικούς λόγους προς τα παιδιά, συνεχάρη το διδακτικό προσωπικό του Δημοτικού Σχολείου του Ορφανοτροφείου και είχε συνεργασία με κυβερνητικούς παράγοντες για την βελτίωση του προσφερομένου έργου, ενώ πρότεινε και τη δημιουργία φάρμας για τις ανάγκες σίτισης του Ορφανοτροφείου, δωρίζοντας ο ίδιος τα χρήματα για την αγορά των πρώτων ζώων.
Τέλος, την 24η του ιδίου μηνός, προ της απολύσεως της Πατριαρχικής Θείας Λειτουργίας που τέλεσε στον Καθεδρικό Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Μπουζουμπούρα, συλλειτουργούντων του Σεβ.Μητροπολίτου Καμπάλας κ.Ιωνά και του Θεοφιλ.Επισκόπου Μπουρούντι και Ρουάντας κ.Ιννοκεντίου, ο Μακ.Πατριάρχης ετέλεσε και την Ενθρόνιση του νέου Επισκόπου Μπουρούντι και Ρουάντας κ.Ιννοκεντίου, ο οποίος κατάγεται από την Ουγκάντα και διαδέχθηκε στην διαποίμανση της Ιεράς Επισκοπής, τον νυν Σεβ.Μητροπολίτη Άκκρας κ.Σάββα.
Στον ενθρονιζόμενο Επίσκοπο, ο Μακ.Πατριάρχης είπε ότι η Αλεξανδρινή Εκκλησία και ο Αφρικανικός Λαός προσδοκούν πολλά από το προσωπό του, αλλά είναι βέβαιος ότι θα καταφέρει να σηκώσει επάξια την διαποίμανση της νεοσύστατης αυτής Ιεράς Επαρχίας του Θρόνου. Με την σειρά του ο Θεοφιλ. Επίσκοπος κ.Ιννοκέντιος ευχαρίστησε την Α.Θ.Μ. και την Ιερά Σύνοδο για την τιμή και την εμπιστοσύνη προς την ελαχιστότητά του, τονίζοντας ότι θα δώσει τον εαυτό του ολόκληρο στην διακονία των ταλαιπωρημένων ανθρώπων των δύο αυτών χωρών, ενώ κύριο μέλημά του θα είναι η οργάνωση της έμπρακτης αγάπης και της χριστιανικής αλληλεγγύης προς άπαντας αδιακρίτως.
Μετά το πέρας της Ενθρονίσεως, στον προαύλειο χώρο του Καθεδρικού Ναού, ο Μακ.Πατριάρχης παρακολούθησε υπαίθρια εκδήλωση που διοργάνωσε η τοπική Εκκλησία, με παραδοσιακούς αφρικάνικους χορούς και τραγούδια, ενώ το εσπέρας της ιδίας ημέρας, η Α.Θ.Μ., περατώσασα αισίως την πρώτη της Ποιμαντική επίσκεψη στο Μπουρούντι, ανεχώρησε αεροπορικώς για την Κένυα, από όπου επέστρεψε στην Πατριαρχική Καθέδρα στην Αλεξάνδρεια.
Στον όρθρο κάθε νέας χρονιάς, η Α.Θ.Μ., ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ.Θεόδωρος Β΄, ανελλιπώς τηρεί το πατροπαράδοτο έθιμο της κοπής της Βασιλόπιτας και με ειλικρινή χαρά ανταποκρίνεται στο κάλεσμα Φορέων και Συλλόγων της Μεγάλης Πόλεως, προκειμένου με την παρουσία του να σηματοδοτήσει την άρρηκτα δεμένη με το έθιμο αυτό προσδοκία των ανθρώπων να βελτιωθεί η βιωτή τους σε πείσμα καιρών χαλεπών και δυσπραγών.
Το έθιμο της Βασιλόπιτας ανάγει τις ρίζες του στην αρχαιότητα. Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν το έθιμο κάθε Πρωτοχρονιά να τελούν εορτές προς τιμήν του Θεού Κ(Χ)ρόνου, ενώ οι Ρωμαίοι τελούσαν τις εορτές των Σατουρναλίων, από το ρωμαϊκό όνομα του Κρόνου (Saturn). Κατά τις εορτές αυτές, Έλληνες και Ρωμαίοι έφτιαχναν γλυκά και πίτες μέσα στα οποία έβαζαν νομίσματα. Ιδιαιτέρως γνωστός ήταν ο μελίπηκτος άρτος των αρχαίων Ελλήνων. Η ορθόδοξη παράδοση συνέδεσε το έθιμο αυτό με τον Άγιο της Εκκλησίας Μεγάλο Βασίλειο.
Στις μέρες μας το πρόσωπο του Αγίου Βασιλείου συγχέεται με το πρόσωπο του Santa Claus, για τον οποίο στη Δύση υπάρχει η δοξασία ότι επισκέπτεται τα σπίτια την παραμονή των Χριστουγέννων. Η μορφή του Santa Claus διαμορφώθηκε από τον αμερικανό σκιτσογράφο Τόμας Ναστ το 1862 με στολή στα χρώματα του ουράνιου τόξου, αργότερα δε για να ικανοποιηθούν οι διαφημιστικές ανάγκες της γνωστής αμερικανικής εταιρείας αναψυκτικών, ντύθηκε με κόκκινη στολή, την οποία φέρει έως σήμερα. Βέβαια η εμφάνιση του Santa Claus, ως χοντρούλη και πονηρούλη γέροντα που ταλαιπωρείται να χωρέσει μέσα από τις καμινάδες των σπιτιών, δεν έχει καμιά σχέση με τον ρωμιό ασκητικό Άγιο Βασίλειο.
Ο ρωμιός Άγιος Βασίλειος είναι, όπως παρουσιάζεται στις αγιογραφίες, ψηλός, λεπτός, με μακριά γενειάδα και σοβαρό ασκητικό βλέμμα. Γεννήθηκε το 330 μ.Χ. στην Καππαδοκία της Μικράς Ασίας από ευσεβή οικογένεια και είχε έντεκα αδέλφια, τα οποία όλα αφιερώθηκαν στην Εκκλησία, είτε ως επίσκοποι είτε ως μοναχοί. Ταξίδεψε πολύ και σπούδασε στις ονομαστότερες σχολές τις εποχής εκείνης. Ήταν πολύ μορφωμένος και αυτό φαίνεται από τα περίφημα συγγράμματα που μας άφησε κληρονομιά και τα οποία διαβάζονται και διδάσκονται μέχρι σήμερα στα πανεπιστήμια όλου του κόσμου.
Μόλις χειροτονήθηκε μοίρασε όλη του την περιουσία στους φτωχούς. Για να ανακουφίσει τον πόνο των πασχόντων συνανθρώπων του, έκτισε έξω από την Καισάρεια μια μικρή πόλη, την Βασιλειάδα, με νοσοκομεία, γηροκομεία, ορφανοτροφεία, σχολεία και εργαστήρια που παρήγαγαν κάθε αγαθό για τους κατοίκους της Καισάρειας. Ήταν ατρόμητος και έλεγε τη γνώμη του με θάρρος, μη διστάζοντας να έρχεται σε σύγκρουση με την εξουσία, όταν αυτή στρεφόταν εναντίον της πίστεως.
Στην εποχή του ανέβηκαν στον θρόνο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, αυτοκράτορες που δεν ήταν φιλικοί προς τον χριστιανισμό, όπως ο Ιουλιανός και ο Ουάλης. Ο τελευταίος τοποθέτησε στην περιοχή του Αγίου ως διοικητή τον Μόδεστο, ο οποίος ήταν σκληρός και αδίστακτος προς τους χριστιανούς. Αυτός ζήτησε από τους κατοίκους να μαζέψουν ό,τι είχε αξία, χρήματα, κοσμήματα, σκεύη χρυσά και ασημένια, και να του τα παραδώσουν. Σε αντίθετη περίπτωση θα εξόριζε τους κατοίκους και θα δήμευε τις όποιες περιουσίες τους. Ο Μέγας Βασίλειος αρνήθηκε να εκτελέσει την εντολή, επισύροντας την οργή του επάρχου. Οι χριστιανοί όμως θέλοντας να βοηθήσουν τον επίσκοπό τους μάζεψαν ό,τι πολυτιμότερο είχαν και το πρόσφεραν για να σώσουν τον Άγιο.
Ο έπαρχος κατέλαβε την πόλη, επισκέφθηκε τον Άγιο και τον απείλησε με δήμευση της περιουσίας του, εξορία και βασανιστήρια. Η απάντηση του Βασιλείου ήταν ηρωική: “Δεν μπορείς να δημεύσεις και να πάρεις κάτι από κάποιον που δεν έχει τίποτα, εκτός εάν θέλεις να δημεύσεις το τριμμένο μου ράσο και τα λίγα βιβλία που έχω. Ακόμη η εξορία για μένα δεν έχει νόημα, αφού δεν έχω μόνιμη κατοικία. Τέλος τα βασανιστήρια δεν μπορούν να επιφέρουν τίποτε σε έναν άνθρωπο που δεν έχει σώμα, αφού το σαρκίο που κουβαλώ με την πρώτη πληγή θα πέσει νεκρό και ουσιαστικά θα με ευεργετήσει.” Εντυπωσιασμένος από την αγέρωχη στάση του, ο Μόδεστος συζήτησε αρκετή ώρα με τον Βασίλειο και ο στρατός του αποχώρησε από την πόλη χωρίς να πειράξει κανένα.
Τότε δημιουργήθηκε το πρόβλημα της επιστροφής των τιμαλφών που μαζεύτηκαν. Μετά από σκέψη ο Μέγας Βασίλειος είπε σε όλους τους διακόνους και τους βοηθούς του να μαζευτούν και να φτιάξουν μικρές πίτες-ψωμάκια, εντός των οποίων να βάλουν από ένα χρυσό νόμισμα ή ένα από τα συγκεντρωθέντα τιμαλφή. Οι πίτες μοιράστηκαν στα σπίτια και ο καθένας έβρισκε μέσα στην πίτα του ό,τι του έλαχε. Υπήρξε λοιπόν ένα ξεχωριστό ψωμάκι η Βασιλόπιτα. Έφερε στους ανθρώπους χαρά και ευλογία μαζί. Έτσι ξεκίνησε το χριστιανικό έθιμο της Βασιλόπιτας, το οποίο συνδέθηκε με την Πρωτοχρονιά λόγω του ότι ο Άγιος κοιμήθηκε την 1η Ιανουαρίου του 379 μ.Χ. και η εορτή του ορίστηκε την ημέρα εκείνη.
ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑΣ
Έκτοτε η εορτή του Αγίου Βασιλείου συνδέθηκε με την ευλογία του νέου χρόνου και έλαβε ξεχωριστή θέση εντός του εορτολογίου και των παραδόσεων των χριστιανών Ελλήνων. Οι πιστοί, είτε ως οικογένεια είτε ως κοινότητα, μαζεύονται στην αυγή κάθε νέου χρόνου όχι μόνο για να τελέσουν το έθιμο, αλλά και για να ενδυναμώσουν δεσμούς, να βιώσουν την κοινή καταγωγή και την κοινή πίστη, να ανανεώσουν τη βεβαιότητα ότι αποτελούν μια κοινότητα, ένα έθνος, το ελληνικό. Μια βεβαιότητα που επικυρώνουν, πέραν του όμαιμου, του ομόγλωσσου και του ομόθρησκου, το ομότροπον, δηλαδή οι κοινές συνήθειες και τρόποι συμπεριφοράς, μέσω των οποίων διασώζεται η κοινή ιστορική μνήμη.
Σήμερα βέβαια το πλανητικό φαινόμενο του φονταμενταλισμού της αγοράς αλλάζει ραγδαία τον τρόπο ζωής μας και μεταβάλλει τον τρόπο τηρήσεως των παραδόσεων και των εθίμων, αναμειγνύοντας έθιμα και πολιτιστικές παραδόσεις, με κυρίαρχες όσες καθοσιώνουν το πρότυπο του ακόρεστου καταναλωτή, παρά όσες προσφέρουν προσανατολισμό και νόημα ζωής. Στην παγκοσμιοποιούμενη κουλτούρα των καιρών μας, η τήρηση του εθίμου της Βασιλόπιτας αντέχει γιατί συνδέεται αφενός με την ανάγκη να τιμηθεί ο Θεός για τα προσφερόμενα αγαθά, αφετέρου με την ανάγκη να διατηρηθούν αναλλοίωτοι οι δεσμοί της κοινότητας.
Αυτήν ακριβώς τη διττή αναγκαιότητα εξυπηρετεί η συνεπής παρουσία του Αλεξανδρινού Προκαθημένου στις τελετές κοπής της Βασιλόπιτας στη Μεγάλη Πόλη. Προσωποποιεί την ανάγκη να αποδοθεί ο οφειλόμενος σεβασμός προς τον Θεό και τον Άγιό Του, Μεγάλο Βασίλειο. Συγκεφαλαιώνει την ανάγκη να αναπεμφθεί, αφενός μεν η πρέπουσα ευγνωμοσύνη για την ευλογία που παρείχε ο Θεός την χρονιά που πέρασε, αφετέρου δε η παράκληση για την ανανέωση της ευλογίας αυτής και για την ανατέλλουσα χρονιά. Διατρανώνει την ανάγκη να διατηρηθούν και να ανανεωθούν οι δεσμοί της κοινής καταγωγής, δεσμοί ζωτικοί για τον Ελληνισμό της Διασποράς.
Ως επικεφαλής του αρχαιότερου φορέα διαδόσεως του ευαγγελικού λόγου, αλλά και ως δυναμικός σκαπανέας του ευαγγελισμού των εθνών σε ολόκληρη την αφρικανική ήπειρο, διακηρύσσει προς το πλήρωμα της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Αλεξανδρείας ότι η έλευση του νέου έτους, συνδυαζομένη με την πραγμάτωση της ευαγγελικής εντολής της αγάπης προς τον πλησίον, προσφέρει την ευέλπιδα ευκαιρία να αναμορφώσουμε εν Χριστώ τον εαυτό μας, τον άλλο και τον άξενο κόσμο μας.
