Category: ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ

Την Κυριακή των Βαΐων, 9η Απριλίου ε.έ., η Α.Θ.Μ. ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρος ο Β´, εχοροστάτησε κατά τον Όρθρο και την Θεία Λειτουργία στην Ιερά Πατριαρχική Μονή Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου Αλεξάνδρειας.  Στην Ευχαριστιακή Σύναξη προσήλθαν ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στην Αλεξάνδρεια κ.Εμμανουήλ Κακαβελάκης, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξάνδρειας κ.Ιωάννης Παπαδόπουλος, Πρόεδροι Φορέων και Συλλόγων και πλήθος πιστών.

Το απόγευμα της ίδιας ημέρας, ο Μακ. Πατριάρχης μετέβη στον Ιερό Ναό των Παμμ. Ταξιαρχών Ιμβραημίας, όπου εχοροστάτησε κατά την Ακολουθία του Α΄ Νυμφίου.

Σύμφωνα με το τυπικό των πατριαρχικών παρρησιών ο Μακαριώτατος προεξήρχε και εφέτος των Ιερών Ακολουθιών της Μεγάλης Εβδομάδος, επισκεφθείς τις Ενοριακές Κοινότητες της Μ.Πόλεως.

Την 10^η Απριλίου, Μεγάλη Δευτέρα πρωί, η ΑΘΜ ετέλεσε την Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία στην Πατριαρχική Ιερά Μονή Οσίου Σάββα Αλεξανδρείας, ενώ το απόγευμα εχοροστάστησε κατά την Ακολουθία του Β΄ Νυμφίου.

Την 11^η Απριλίου, Μεγάλη Τρίτη απόγευμα, ο Αλεξανδρινός Προκαθήμενος εχοροστάτησε κατά την Ακολουθία του Γ΄ Νυμφίου (Τροπάριο της Κασσιανής), στον Ιερό Ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Αλεξάνδρειας, με την συμμετοχή και την παρουσία σύσσωμης της Ελληνικής Παροικίας της Μεγάλης Πόλεως.

Την Μεγάλη Τετάρτη, 12^η Απριλίου, η ΑΘΜ τέλεσε το Μυστήριο του Ιερού Ευχελαίου στην Πατριαρχική Μονή του Αγίου Σάββα και εν συνεχεία στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου των Αραβοφώνων.

Την 13^η Απριλίου, Μεγάλη Πέμπτη πρωί, ο Αλεξανδρινός Προκαθήμενος τέλεσε Πατριαρχική Θεία Λειτουργία στην Ιερά Πατριαρχική Μονή Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου Αλεξάνδρειας, ενώ το απόγευμα της ίδιας ημέρας, προεξήρχε της Ακολουθίας των Αγίων Παθών, στον Ιερό Ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Αλεξάνδρειας.

Το πρωί της Μ.Παρασκευής προηγήθηκε η τέλεση της Ακολουθίας των Μ.Ωρών και του Εσπερινού της Αποκαθηλώσεως στην Πατριαρχική Μονή Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου, ενώ αργότερα ο Μακ.Πατριάρχης επισκέφθηκε προσκυνηματικώς όλους τους Ναούς και το Ελληνικό Κοιμητήριο της Μ.Πόλεως, όπου ανέπεμψε επιμνημόσυνη δέηση υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των απ’ αιώνων κεκοιμημένων χριστιανών.

Το εσπέρας, ο Μακαριώτατος Πατριάρχης εχοροστάτησε της Ακολουθίας των Αγίων Παθών και του Επιταφίου Θρήνου στον Ιερό Ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Αλεξάνδρειας και προεξήρχε της περιφοράς του Ιερού Επιταφίου πέριξ αυτού. Σε όλες τις Ακολουθίες παρόντες ήσαν ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στην Αλεξάνδρεια κ.Εμμανουήλ Κακαβελάκης, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητος κ.Ιωάννης Παπαδόπουλος, οι Πρόεδροι και τα μέλη πολλών συλλόγων και φορέων καθώς και το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων με την Φιλαρμονική της Κοινότητος.

Το πρωί του Μ.Σαββάτου, η Α.Θ.Μ. εχοροστάτησε κατά την Θεία Λειτουργία της Πρώτης Αναστάσεως, στον Καθεδρικό Ι.Ναό του Αγίου Σάββα, όπου προσήλθε και πολυμελής όμιλος του Συνδέσμου Αιγυπτιωτών Ελλήνων, υπό τον Εντιμ. Πρόεδρό του κ.Κωνσταντίνο Μιχαηλίδη, τους οποίους ο Μακ.Πατριάρχης αμέσως μετά υπεδέχθη και ξενάγησε στο Πατριαρχικό Μέγαρο.

Το βράδυ του Μ.Σαββάτου, η Α.Θ.Μ. ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ.Θεόδωρος Β΄ προεξήρχε της Τελετής της Αναστάσεως και της Πασχαλινής Θείας Λειτουργίας στον Ιερό Ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Αλεξανδρείας.

Αξίζει να σημειωθεί πως κατά την διάρκεια της Τελετής της Ανάστασης παρευρέθηκε, για πρώτη φορά, εκπρόσωπος της Α.Ε. του Προέδρου της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου κ.Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι, ο Στρατηγός κ.Άσραφ Ζουγλούλ, καθώς και το σύνολο της Ελληνικής παροικίας και πολλοί Ρώσοι και Αραβόφωνοι πιστοί.

Την Κυριακή του Πάσχα ο Μακαριώτατος εχοροστάτησε κατά τον Εσπερινό της Αγάπης στον Ιερό Πατριαρχικό Ναό Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου Αλεξανδρείας με την συμμετοχή του Ιερού Κλήρου της Μεγάλης Πόλεως.

Εν συνεχεία, ο Μακαριώτατος επισκέφθηκε τους περιθαλπομένους γέροντες στο Γηροκομείο της Ε.Κ.Α., ευλογώντας το πασχάλιο γεύμα και μοιράζοντάς τους πασχαλινά αυγά και δώρα.

Επιθυμώ, μέσα από την καρδιά μου, να εκφράσω τις θερμότερες ευχαριστίες μου σε όλον τον κόσμο, που με τόση αγάπη συμπαραστάθηκε στο προσωπικό μας πένθος, για την απώλεια της αγαπημένης μητέρας μας, μακαριστής Κλεοπάτρας, τόσο προς εμένα προσωπικά, όσο προς την αδελφή μου και συνολικά στην οικογένειά μου. Με το άγγελμα της εκδημίας της, οι Διπλωματικές και Προξενικές μας Αρχές, οι Ελληνόφωνες και Αραβόφωνες Κοινότητές μας, ο Ιερός Κλήρος, τα Σωματεία, τα Σχολεία μας και ο πιστός λαός του Θεού, μάς κατέκλυσαν με τα μηνύματα της αγάπης τους και βρέθηκαν κοντά μας. Σας εκφράζω την ευγνωμοσύνη μου!

Η αείμνηστη μητέρα μου, αγάπησε πολύ την Αλεξάνδρεια και πάντοτε ομιλούσε για τις εκδηλώσεις αγάπης και σεβασμού εκ μέρους σας στο πρόσωπό της, καθ’ όλο το διάστημα της εδώ παρουσίας της. Η ευχή της, πλέον από τους Ουρανούς, να είναι πάντοτε κοντά σε όλους μας, διότι υπήρξε αληθινός άνθρωπος του Θεού.

Ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής

Θεόδωρος Β΄

Αριθμ. Πρωτ. 20/2017

ΘΕΟΔΩΡΟΣ Β’

ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΠΑΠΑΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ 

ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΟΥ ΚΑΘ’ ΗΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟΥ ΘΡΟΝΟΥ ΧΑΡΙΣ ΚΑΙ ΕΛΕΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΑΝΑΣΤΑΝΤΟΣ ΚΥΡΙΟΥ 

ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

«Καὶ ἰδοὺ ἐγὼ μεθ’ ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος.»

 (Ματθ. 28,20)

Αγαπητοί μου αδελφοί,

Με αυτά τα λόγια, με αυτή την ελπιδοφόρα υπόσχεση, ο Υιός του Θεού ολοκλήρωσε την σωτηριώδη επί της γης αποστολή Του. Εκείνος που άφησε τον ουρανό και κατέβηκε στη γη για να μας προσφέρει τον Παράδεισο. Εκείνος που έγινε πτωχός για εμάς. Εκείνος που ανέβηκε στο Σταυρό και έπαθε για εμάς. Εκείνος που ενταφιάστηκε για εμάς. Εκείνος που αναστήθηκε για εμάς κι έγινε πρόξενος αθανασίας.

Ωστόσο, ο επίλογος αυτός δεν υπήρξε ούτε απλά λεκτικός, ούτε στενά ιστορικός. Αντιθέτως, ο επίλογος αυτός υπήρξε δυναμικός και διαχρονικός. Φορέας της διαχρονικής δυναμικής της Αναστάσεως του Κυρίου έγινε η Εκκλησία. Όχι ως θρησκεία περιχαρακωμένη, αλλά ως Σώμα Χριστού, ως ανοικτή κοινότητα ανθρώπων αμαρτωλών που αναζητούν την σωτηρία. Ανθρώπων που δέχονται την κλήση του Κυρίου: «Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι, κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς.» (Ματθ. 11,28)

Η Εκκλησία απέβη τελικά η ζωντανή απόδειξη του πόσο μας αγαπά ο Αναστάς Κύριος. Διότι μπορεί κανείς τα πάντα να αμφισβητήσει, όχι όμως την αγάπη του Θεού. Τι είναι όμως εκείνο που μας κρατά μακριά από τον Οίκο του Πατρός; Τι είναι εκείνο που δεν μας αφήνει να γυρίσουμε πίσω στον Πατέρα που μας αγαπά και μας περιμένει; Μήπως η υπερβολική εμπιστοσύνη στις δικές μας δυνάμεις; Ή μήπως η εντύπωση ότι τα λάθη μας είναι τόσο μεγάλα που υπερβαίνουν την αγάπη του Θεού;

Όποια κι αν είναι η απάντηση, η απόσταση, που μας χωρίζει από τον Θεό, φανερώνει έλλειμμα πίστεως. Και τούτο διότι η ελπίδα και η αγάπη μας φέρνουν σε κοινωνία με τον Θεό, μόνο όταν στηρίζονται στη ορθή πίστη. Η ελπίδα και η αγάπη φωτίζουν τον δρόμο της επιστροφής προς τον Θεό, μόνο όταν είμαστε έτοιμοι να ομολογήσουμε, όπως ο Πέτρος, «σὺ εἶ ὁ Χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος» (Ματθ. 16,17). Και μόνο όταν η πίστη δεν μένει απλά καύχημα, αλλά γίνεται πηγή αστείρευτη ορθής πράξεως.

Στις μέρες μας δυστυχώς, μπορεί να κατακτήσαμε κορυφές γνώσεως, αλλά καταντήσαμε αναλφάβητοι της πίστεως. Μπορεί να αριστεύσαμε τεχνολογικώς, αλλά καταντήσαμε αμαθείς θεολογικώς. Παραμερίσαμε τον αποκαλυφθέντα λόγο του Θεού και πιστέψαμε σε νέα ευαγγέλια, από το χώρο της επιστήμης, της φιλοσοφίας, ή της πολιτικής. Αρνηθήκαμε τον Θεό και πιστέψαμε ότι δεν Τον έχουμε ανάγκη για να ορίσουμε την ύπαρξη μας. Λησμονήσαμε την ορθή πίστη και παραδοθήκαμε στην αίρεση των καιρών μας: στην αποθέωση του εγώ, της δυνάμεως και του πλούτου.

Και τώρα που με λύπη διαπιστώνουμε ότι στον κόσμο μας κυριαρχεί ο παραλογισμός των ισχυροτέρων, ψάχνουμε να βρούμε οδό σωτηρίας. Και τώρα που γίναμε αναλφάβητοι της αγάπης του Θεού, ψάχνουμε να βρούμε την δύναμη να πούμε: «ἀναστὰς πορεύσομαι πρὸς τὸν πατέρα μου» (Λουκ. 15,18). Η προσωπική μας όμως ανάσταση είναι αδύνατη χωρίς αναβάπτιση στην πίστη. Τον ευαγγελικό μας αναλφαβητισμό μπορεί να θεραπεύσει μόνο η βιωματική μας μαθητεία στον λόγο του Θεού.

Αγαπητοί μου αδελφοί,

21 αιώνες μετά την Ανάσταση του Θεανθρώπου και την σπορά του ευαγγελικού λόγου στα έθνη, η ανθρωπότητα έχει και πάλι απομακρυνθεί απελπιστικά από το θέλημα του Θεού. Μόνη ασφαλής πυξίδα επιστροφής στο πατρικό σπίτι, είναι ο επανευαγγελισμός στην πίστη. Στην πίστη όχι μόνο ως υποθέση του νου, αλλά κυρίως ως βιώμα της καρδιάς. Στην πίστη όχι ως ιδέα, αλλά ως μαρτυρία του προσώπου του Χριστού, που είναι η οδός, η αλήθεια, η ζωή. Στην πίστη ως ιεραποστολή, ως χρέος μεταδόσεως του Ευαγγελίου του Χριστού έως εσχάτου της γης.

Αυτό πράττουμε στην Αφρική, καθώς, όπως είπε ο Χρυσόστομος, δεν υπάρχει τίποτε ψυχρότερο από τον χριστιανό που δεν ενδιαφέρεται για τη σωτηρία των άλλων (P.G. 60,162). Και μπορεί το έργο να είναι τεράστιο και οι εργάτες λίγοι, την καρδιά όμως θερμαίνει η ελπιδοφόρα υπόσχεση του Κυρίου ότι «πύλαι ᾅδου οὐ κατισχύσουσιν» της Εκκλησίας (Ματθ. 16,18). Αυτή η ελπιδοφόρα υπόσχεση του Κυρίου είναι που μετουσιώνει την ιεραποστολή σε αποστολή αγάπης που ξεπερνά τον θάνατο. Όπως ακριβώς και ο Κύριός μας ξεπέρασε τον θάνατο με την Ανάστασή Του.

Χριστός Ανέστη!

†Ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής

Θ Ε Ο Δ Ω Ρ Ο Σ Β΄

Εν τη Μεγάλη Πόλει

της Αλεξανδρείας

Άγιο Πάσχα 2017

Ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ.Θεόδωρος Β΄, πληροφορηθείς τις αποτρόπαιες τρομοκρατικές βομβιστικές επιθέσεις σε χριστιανικές Εκκλησίες στην Αίγυπτο, έκανε την ακόλουθη δήλωση:

“Είμαστε στο πλευρό του Αιγυπτιακού λαού. Η δεύτερη έκρηξη σημειώθηκε σε σχετικά μικρή απόσταση από το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο μας, στην περιοχή Μανσέϊα της Αλεξάνδρειας, όπου βρίσκεται και η έδρα της Κοπτικής Εκκλησίας, έξω από τον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Μάρκου. Ας ελπίσουμε ότι ο ερχόμενος προς το εκούσιο πάθος Ιησούς Χριστός, θα απαλύνει τον πόνο των οικογενειών που τόσο άδικα έχασαν τους δικούς τους ανθρώπους και θα φέρει την ειρήνη Του στην ευλογημένη Αίγυπτο”.

(www.patriarchateofalexandria.com)

Τό Πατριαρχείον Ἀλεξανδρείας καί πάσης Ἀφρικῆς, θλίψει βαθυτάτῃ ἀγγέλλει τήν πρός Κύριον ἐκδημίαν τῆς Κλεοπάτρας Χορευτάκη, μητρός τοῦ Μακαριωτάτου Πάπα καί Πατριάρχου Ἀλεξανδρείας καί πάσης Ἀφρικῆς κ.κ.Θεοδώρου Β΄.

Ἡ ἐξόδιος ἀκολουθία θά τελεσθῇ εἰς τόν Ἱερόν Ναόν Ἁγίου Νικολάου Ἡρακλείου Κρήτης, τήν Παρασκευήν 31ην Μαρτίου 2017, καί ὤραν 14.00 μ.μ.

Σημείωσις: Θά ὑπάρξει Βιβλίον Συλλυπητηρίων εἰς τήν Ἔδραν τοῦ Πατριαρχείου εἰς Ἀλεξάνδρειαν καί εἰς τήν Ἐπιτροπείαν Καΐρου, ἀπό σήμερον Πέμπτης 30ης Μαρτίου ἔως τό Σάββατον 1ης Ἀπριλίου, ἀπό ὤρας 10:00 ἔως 13:00.

(www.patriarchateofalexandria.com)

Την 22^α Μαρτίου ε.έ., η Α.Θ.Μ. ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ.Θεόδωρος Β΄, υποδέχθηκε στο Συνεδριακό Κέντρο της Πατριαρχικής Βιβλιοθήκης, εντός του Πατριαρχικού Μεγάρου, τον Σύλλογο Επιστημόνων Αλεξανδρείας, ο οποίος επισκέφθηκε για πρώτη φορά το Πατριαρχείο.

Στην εκδήλωση παρευρέθηκε ο Γενικός Πρόξενος της Ισπανίας στην Αλεξάνδρεια κ. Juan Manuel López, καθηγητές πανεπιστημίων, εκπρόσωποι συλλόγων, φορέων και ινστιτούτων της Μεγάλης Πόλεως.

Ξεκινώντας, ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στην Αλεξάνδρεια κ.Εμμανουήλ Κακαβελάκης πραγματοποίησε εξαιρετική ομιλία με τίτλο: «Φιλοσοφία και Χριστιανισμός στην Αλεξάνδρεια, 1^ος – 6^ος αιώνας μ.Χ. Συμβιβασμός των δύο παραδόσεων», η οποία κίνησε το ενδιαφέρον όλων των ακροατών.

Μετά το πέρας της ομιλίας, ο Μακαριώτατος Πατριάρχης στον χαιρετισμό του προς τους παρευρισκόμενους, εμφανώς συγκινημένος, καλοσώρισε  τους επιστήμονες εκφράζοντας τις ευχαριστίες του και την χαρά του για την απαρχή υλοποίησης των ονείρων του που αφορούν την προβολή του θρησκευτικού και πολιτιστικού πλούτου του παλαίφατου Πατριαρχείου Αλεξανδρείας προς τον κόσμο. Έκανε αναφορά στους δύο δρόμους που πορεύεται στο διάβα της ιστορίας του το Πατριαρχείο. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε «…ο πρώτος, η ιστορία του παρελθόντος, με τους μεγάλους Πατέρες της Εκκλησίας και τους φιλόσοφους που έζησαν στην Αλεξάνδρεια. Είναι η ένδοξη ιστορία μας, παρελθούσα αλλά πάντοτε επίκαιρη, με παρουσία δύο χιλιάδων χρόνων, εδώ στην φιλόξενη γη της Αιγύπτου. Αυτήν την επιτομή της ιστορία μας, θα την βιώσετε κατά την ξενάγησή σας στα Μουσεία και την Πατριαρχική Βιβλιοθήκη μας. Μέσα εδώ, βρίσκονται θησαυροί του οικουμενικού ελληνισμού που εκτίθενται στην Αλεξάνδρεια, στην αγαπημένη μας Αίγυπτο. Εδώ, θα εντοπίσετε τόσο τα αποστάγματα της σοφίας των Πατέρων της Αιγυπτιακής ερήμου όσο και την ελληνική φιλοσοφική σκέψη. Αυτοί οι θησαυροί, προσφέρονται με την προβολή τους στην σύγχρονη ανθρωπότητα. Σας καλώ να γίνετε κι εσείς από σήμερα, πρεσβευτές του ελληνορθόδοξου πολιτισμού και της αγάπης του Ενός Θεού προς τον άνθρωπο…. 

Ο δεύτερος δρόμος, ο σύγχρονος, είναι η ιεραποστολή και η γνωριμία με το Πρόσωπο του Θεάνθρωπου Χριστού, στα πέρατα της αχανούς αφρικανικής ηπείρου. Έργο σπουδαίο και θαυμαστό, που πραγματοποιείται με την βοήθεια του Θεού και με την συμβολή όλων σας. Κυρίως, για τα παιδιά της Αφρικής, τα οποία αποτελούν την ελπίδα της ηπείρου μας, που είναι κοινή πατρίδα όλων μας…».

Στην συνέχεια, οι περευρισκόμενοι ξεναγήθηκαν στους χώρους του Πατριαρχείου, εκφράζοντας τον ενθουσιασμό τους για τα εκθέματα και την άρτια φιλοξενία και διοργάνωσης της εκδήλωσης.

του Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτη κου Δανιήλ Μπιάζη

Μετά την αραβική κατάκτηση του 642, οπότε οι Άραβες συνθηκολόγησαν με τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας, η ιστορία του Ελληνισμού στην Αίγυπτο είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το Πατριαρχείο, το οποίο, βάσει προνομίων κατοχυρωμένων με φιρμάνια του κατακτητή, είχε αναλάβει το ρόλο της υπεράσπισης των Ελλήνων κατοίκων της Νειλοχώρας. Στους αιώνες που ακολούθησαν ο άλλοτε περίλαμπρος Θρόνος του Αγίου Μάρκου βρέθηκε συχνά σε κατάσταση έσχατης ένδειας υλικών και ανθρωπίνων πόρων, ποιμαίνοντας ένα διαρκώς μειούμενο πληθυσμιακά, αλλά και πενόμενο σώμα πιστών. Χαρακτηριστικά είναι τα όσα διεκτραγωδεί ο Εθνεγέρτης Πατριάρχης Θεόφιλος Β΄ στο συγχαρητήριο γράμμα που έστειλε στον Μοχάμετ Άλι στην αρχή της σατραπείας του (1805): “Οι χριστιανοί μου, οι ραγιά φουκαράδες, είναι πολλά ολίγοι, μόλις ευγαίνουν 200 οσπίτια, και αυτοί προσμένουν από εμέ βοήθειαν.”
Αν και το Πατριαρχείο στερούνταν μέσων υλικής συνδρομής, προσήλθε από άποψη εθνική και θρησκευτική αρωγός στην Επανάσταση του 1821 με πρωτοστάτη τον Πατριάρχη Θεόφιλο, ο οποίος, με τα λόγια, τις πράξεις και την αυτοθυσία του, αναδείχθηκε σ’ έναν εκ των μοχλών της Εθνεγερσίας, μαζί με τον Πατριάρχη Κων/λεως Γρηγόριο Ε΄ και τον Παλαιών Πατρών Γερμανό. Οι Πατριαρχικοί Κώδικες φανερώνουν άνθρωπο ανήσυχο και ταξιδιώτη ακάμαντο, με βαθιά πίστη ότι έφθανε το πλήρωμα του χρόνου για την αποτίναξη του ζυγού της δουλείας. Μάλιστα ο Αλέξανδρος Υψηλάντης αποκαλούσε τον Θεόφιλο κλέος των Πατριαρχών, δόξα του Γένους και στήριγμα της Ελλάδας. Τα πρώτα δείγματα της εθνικής του δράσης  ανιχνεύονται ήδη πριν από την ανάρρηση του στον Πατριαρχικό Θρόνο, όταν, επί γαλλικής κατοχής, ως Επίτροπος του Πατριάρχη Παρθενίου Β΄, υπερασπίστηκε σθεναρά το ποίμνιο του κι έπεισε το Ναπολέοντα να μη φορολογήσει τους Έλληνες και να ακυρώσει τη σχεδιαζόμενη κατεδάφιση της Μονής του Αγίου Σάββα.

Στη γενέτειρα του Πάτμο μυείται στη Φιλική Εταιρεία και αφιερώνεται στον ιερό σκοπό ως ανώτερος βαθμούχος της, μη διστάζοντας να ζωστεί με φυσιγγιοθήκη και σπαθί, όταν οι περιστάσεις το επέβαλλαν. Χωρίς να παραιτηθεί ή να αναφέρει τίποτα για τα σχέδια του, αναχωρεί ανεπιστρεπτί από την Αλεξάνδρεια για την Πάτμο τον Αύγουστο του 1818. Με τη βοήθεια των Κων/νου Τοσίτσα και Αθανασίου Καζούλη πετυχαίνει την επίσημη αναγνώριση από τον Μοχάμετ Άλι του Αρχιμανδρίτη Νεκταρίου, κληρικού έμπιστου και μυημένου στη Φιλική Εταιρεία, ως Βεκίλη (αντιπροσώπου) κατά την απουσία του. Με τις συστάσεις του Πατριάρχη Θεόφιλου και τη συνδρομή του Αρχιμανδρίτη Νεκταρίου, άρχισε το 1820 από απεσταλμένους της Φιλικής Εταιρείας με μυστικότητα η κατήχηση και στρατολόγηση των Ελλήνων του Καίρου, στα Παλαιά Πατριαρχεία του Αγίου Μάρκου της Συνοικίας των Ρωμαίων, και των Ελλήνων της Αλεξάνδρειας, στη Μονή του Αγίου Σάββα, της οποίας ο ηγούμενος ήταν επίσης μυημένος. Την ίδια στιγμή τα ραγιάδικα καίκια μετέφεραν, κάτω από τη μύτη των Αιγυπτίων, πολεμοφόδια μαζί με τα εμπορεύματα.

Η κήρυξη της Επανάστασης έγινε γνωστή στην Αλεξάνδρεια την 31^η Μαρτίου 1821 από Μωραίτη καραβοκύρη, ο οποίος έφθασε με φορτίο για λογαριασμό των Αδελφών Τοσίτσα από τη Μεθώνη. Στο σπίτι των Τοσίτσα, στην οδό Γαλλίας 37, μαζεύτηκαν την 4^η Απριλίου οι Φιλικοί της Αλεξάνδρειας για να συσκεφθούν με ποιό τρόπο να βοηθήσουν τους επαναστατημένους. Το παρόν έδωσε και ο Πατριαρχικός Επίτροπος, ευλογώντας τον Αγώνα, ενώ μυστικά μηνύματα εστάλησαν στους Έλληνες Ραχιτίου, Δαμιέττας και Καίρου. Έλληνες πρόκριτοι συγκέντρωσαν 14.000 τάλληρα υπέρ των Επαναστατών και Έλληνες στρατιώτες αποσκίρτησαν από τον στρατό του Μοχάμετ Άλι και προσέτρεξαν προς βοήθεια στο Μωριά. Υπό την πίεση του Μοχάμετ Άλι, ο Αρχιμανδρίτης Νεκτάριος αναγκάζεται να εκδώσει εγκυκλίους, αποτρεπτικές δράσεων φιλικών προς την Επανάσταση, χλιαρού όμως χαρακτήρα.

Την ίδια ώρα ο Πατριάρχης Θεόφιλος ευλογεί την Επανάσταση στην Πάτμο και με πατρικές υποθήκες και παραινέσεις εμψυχώνει δι’ επιστολών τους Επαναστάτες σε διάφορα σημεία της Ελλάδας. Καλείται να λάβει μέρος στις εργασίες της Α΄ Εθνοσυνέλευσης και, παρά το γεγονός ότι υπέφερε από ποδάγρα, δεν διστάζει να επιβιβαστεί επανειλημμένα σε πλοία του ελληνικού στόλου, εμψυχώνοντας τους ναύτες, ξορκίζοντας τις αναφυόμενες έριδες και συστήνοντας ομόνοια μεταξύ των ηγετών του Αγώνα. Παράλληλα δεν λησμονεί το ποίμνιο του και δραστηριοποιείται για τη συγκέντρωση πόρων προκειμένου να ανακουφιστούν οι εισρέοντες στην Αίγυπτο πρόσφυγες και να απελευθερωθούν οι αιχμάλωτοι από τα σκλαβοπάζαρα.

Η φιλόπατρις δραστηριότητα του Θεόφιλου προκάλεσε την αντίδραση του Μοχάμετ Άλι, ο οποίος ήδη είχε τις υποψίες του λόγω της μακράς απουσίας του Θεόφιλου από το Θρόνο του. Στην πρόσκληση του να επιστρέψει με την υπόσχεση να ξεχαστεί το παρελθόν, ο Θεόφιλος επικαλείται τεχνηέντως λόγους υγείας. Τα περιθώρια όμως προβολής δικαιολογιών στένεψαν επικίνδυνα, όταν στις 10 Αυγούστου 1825 ο Κανάρης πραγματοποίησε τολμηρή επιδρομή εναντίον του σταθμεύοντος στην Αλεξάνδρεια Τουρκοαιγυπτιακού στόλου των 360 μπρικιών και των 2000 κανονιών. Μάρτυς της επιδρομής από τα ανάκτορα του Ρας Ελ Τιν υπήρξε ο ίδιος ο Μοχάμετ Άλι, ο οποίος όχι μόνο διέταξε την καταδίωξη του τολμηρού Ψαριανού, αλλά και απαίτησε, μέσω του κεχαγιά του στην Υψηλή Πύλη, την παύση του Θεόφιλου με την κατηγορία της ανάπτυξης επαναστατικής δραστηριότητας στην Ελλάδα.

Ο Θεόφιλος παύεται στις 14 Οκτωβρίου 1825. Ακόμα όμως και μετά την έλευση του διαδόχου του, Πατριάρχη Ιεροθέου, κλήρος και λαός διατηρούν μαζί του σχέσεις επιστολικές. Επί Ιεροθέου και συγκεκριμένα μετά την πτώση του Μεσολογγίου και το ξερίζωμα του Μωριά, γέμισαν τα αιγυπτιακά σκλαβοπάζαρα με Έλληνες αιχμαλώτους και οι εύπορες οικογένειες, ιδιαίτερα δε αυτές των αυλικών του Μοχάμετ Άλι, είχαν αποκτήσει Έλληνες σκλάβους. Μάλιστα ο νεαρός Ρουμελιώτης Γαλανός, που δόθηκε στον Σαίτ Πασά και πήρε το όνομα Ζουλφικάρ, έγινε Υπουργός και Αυλάρχης. Απόγονος του υπήρξε η πρώτη σύζυγος του βασιλιά Φαρούκ με το ίδιο όνομα. Στο Δέλτα του Νείλου η Μωραλία κατοικήθηκε από απογόνους Μωραϊτών αιχμαλώτων. Στα αρχεία του Πατριαρχείου επιστολές φανερώνουν τον αγώνα που κατέβαλαν τόσο η Αλεξανδρινή Εκκλησία, όσο και οι Έλληνες της Αιγύπτου για την εξαγορά και παλιννόστηση των Ελλήνων δούλων. Η Μονή του Αγίου Σάββα λειτούργησε μέχρι το 1830 ως σταθμός σύντομης παραμονής, πριν από την απόδοση τους στην Ελλάδα, όσων Ελλήνων γλίτωσαν τη δουλεία και τον εξισλαμισμό. Η διαδικασία ήταν χρονοβόρα και οδυνηρή, απαγορευτική όμως για όσες γυναίκες είχαν ήδη εγκλειστεί σε χαρέμια.

Ο Πατριάρχης Θεόφιλος πέθανε στις αρχές του 1833 στη Μονή της Πάτμου. Δεν πρόλαβε να μάθει το χαρμόσυνο νέο του διορισμού του Μιχαήλ Τοσίτσα ως πρώτου Γενικού Προξένου της Ελλάδας στην Αλεξάνδρεια. Σε ατμόσφαιρα φορτισμένη συγκινησιακά έγινε η έπαρση της ελληνικής σημαίας στη ταράτσα της οικίας Τοσίτσα, εκεί όπου δώδεκα χρόνια πριν είχε φθάσει η είδηση του ξεσηκωμού. Πολλοί Έλληνες της Αλεξάνδρειας γονυπετείς έκλαιγαν και ασπάζονταν τη σημαία.

Χωρίς θεωρητικές αγκυλώσεις και αφοριστικές προσεγγίσεις, είναι καιρός να αντιληφθούμε ότι η ιστορική μνήμη, ως η πρώτη ύλη για τη διαμόρφωση της εθνικής μας ιδιοπροσωπίας, δεν αποτελεί έπαθλο, το οποίο, οικειοποιούμενο ή απωλεσθέν, θα αναδείξει τους νικητές ή τους χαμένους στο πεδίο ενός ακήρυχτου ιδεολογικού πολέμου. Αντιθέτως, η ιστορική μνήμη, ως η νοητή αδιάσπαστη γραμμή που συνδέει το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον, ως η νοητή ακένωτη δεξαμενή ηθικής και πνευματικής δύναμης, ως η νοητή αβύθιστη κιβωτός που περιλαμβάνει τα βιώματα και τις γνώσεις του παρελθόντος σε όλους τους τομείς, πρέπει να προσεγγιστεί με διάθεση  ουσιαστικής σύνθεσης όλων των διαχρονικών όψεων της εθνικής μας ύπαρξης, χωρίς αποκλεισμούς και στερεότυπα, ώστε η ιστορική μας συνέχεια να είναι αφενός μεν αντάξια των ένδοξων στιγμών του παρελθόντος, αφετέρου δε απαλλαγμένη από τα στίγματα των αδυναμιών και των ελαττωμάτων μας.

(www.patriarchateofalexandria.com)

Την 16η Μαρτίου ε.έ., η ΑΘΜ ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ.Θεόδωρος Β΄, συνοδευόμενος από τον Σεβασμ. Μητροπολίτη Άκκρας και Πατριαρχικό Επίτροπο Αλεξανδρείας κ.Νάρκισσο και τον Γενικό Πρόξενο της Ελλάδος στην Αλεξάνδρεια κ.Εμμανουήλ Κακαβελάκη, επισκέφθηκε το Διοικητήριο της Μεγάλης Πόλεως Αλεξανδρείας, όπου προσέφερε περίτεχνη χάλκινη προτομή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, μοναδικό έργο Τήνιου καλλιτέχνη, με την επιγραφή «Πραξιτέλους».

Με την συμβολική αυτή κίνηση, ο Αλεξανδρινός Προκαθήμενος εξαίρει το σύμβολο της παρουσίας του Έλληνα Μακεδόνα ιδρυτή της Μεγάλης Πόλεως Αλεξανδρείας, Στρατηλάτη Αλέξανδρου, προκειμένου να προβάλει και να υπενθυμίζει διαρκώς με την παρουσία του τον ένδοξο ελληνικό πολιτισμό, την οικουμενικότητά του και τους δεσμούς αγάπης, συνεργασίας και αμοιβαίας ειρηνικής συνύπαρξης που συνδέουν για αιώνες τον Ελληνισμό με την Νειλοχώρα της Αιγύπτου.

του Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτη κου Δανιήλ Μπιάζη

Κυκλοφόρησε το νέο cd του Γρηγόριου Παπαεμμανουήλ, Άρχωντος Πρωτοψάλτη & Καθηγητή Βυζαντινής και Παραδοσιακής Μουσικής με τίτλο “Αλεξανδρινό Υμνολόγιο”, το οποίο είναι ένα αφιέρωμα στο παλαίφατο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής.

Είναι ένα αφιέρωμα στον Μακαριώτατο Πάπα και Πατριάρχη κ.κ. Θεόδωρο, τον Ιεραπόστολο Πατριάρχη της αγάπης, της ειρήνης και της συναδέλφωσης των λαών.
Είναι το νέο μου πνευματικό πόνημα, που δε θα έβλεπε το φως της δημοσιότητας χωρίς την ηθική και υλική συμπαράσταση της Αρχόντισσας Αικατερίνης Σοφιανού-Μπελεφάντη.
Το “Αλεξανδρινό Υμνολόγιο” αποτελείται από 2 μέρη.
Το πρώτο μέρος είναι ένα υμνολογικό απάνθισμα από τις εόρτιες ακολουθίες του Αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Μάρκου, του και ιδρυτού της των Αλεξανδρέων Εκκλησίας, του Αγίου Σάββα του Ηγιασμένου, της αλεξανδρινής Αγίας Αικατερίνης της Πανσόφου, των Αγίων Αθανασίου και Κυρίλλου Πατριαρχών Αλεξανδρείας, του Αγίου Νεκταρίου Επισκόπου Πενταπόλεως και του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου.
Το δεύτερο μέρος του δίσκου είναι μια εκλογή μαθημάτων όπως το “Άνωθεν οι προφήται” του Κουκουζέλη, το κοινωνικό “Εις μνημόσυνον” (πλ.δ) ένα κράτημα τεριρεμ (τρίτος) του Πέτρου Λαμπαδαρίου, ο καλοφωνικός ειρμός “Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός” (πλ.α 5φωνος) και “Φως ιλαρόν” (άγια) σε μέλος Γρηγορίου Στάθη.
Το “Αλεξανδρινό Υμνολόγιο” κλείνει με τη φήμη του Πατριάρχου Θεοδώρου.
Η ηχοληψία έγινε στα DopeBeat Recstudios στη Θεσσαλονίκη από τον Αλέξανδρο Δρακόπουλο.
Η καλαισθησία και η γραφιστική επιμέλεια του δίσκου ανήκουν στον Αθανάσιο Καγιά των εκδόσεων “Μυγδονία”.
Στις ηχογραφήσεις που έγιναν από τον Απρίλιο μέχρι τον Αύγουστο του 2016 συμμετείχαν οι μαθητές μου και μέλη του Ελληνικού Βυζαντινού Χορού “Οι Δομέστικοι”, Ανδρέογλου Άγγελος, Ανδρέογλου Αντώνης, Ανδρέογλου Ευθύμης, Βενέτης Ανδρέας, Γεροντίδης Μιχάλης, Μαυρόπουλος Όμηρος, Μιχαηλίδης Γιώργος, Μπλιός Γιάννης, Παπαδόπουλος Βασίλης, Τόλιας Γιώργος και Τσεπίδης Σωτήρης.