Η Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας, σήμερα Πέμπτη 9 Νοεμβρίου 2023, συναντήθηκε με το ιστορικό της παρελθόν.
Ενεθυμήθη τον Μέγα Ευεργέτη της, αείμνηστο Μιχαήλ Τοσίτσα, ο οποίος έχει συνδεθεί άρρηκτα με το παρόν και το μέλλον της Ελληνικής Παροικίας.
Ήταν το έτος 1843 όταν με πρωτοβουλία του πρώτου Γενικού Προξένου της Ελλάδας Μιχαήλ Τοσίτσα (Τοσίτζα) ιδρύεται η Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας που αποκλήθηκε «Η Ελληνοαιγυπτιακή Κοινότης των Αλεξανδρέων». Το 1888 μετονομάζεται σε «Ελληνική εν Αλεξανδρεία Κοινότητα» τα δε γραφεία της ΕΚΑ στεγάστηκαν σε ιδιόκτητο ακίνητο στην οδό Μοσκέ Ατταρίν.
Με δωρεές του Μ. Τοσίτσα και των αδελφών του, η ΕΚΑ αποκτά σε σύντομο διάστημα όλα τα ιδρύματα που κρίθηκαν απαραίτητα για την εξυπηρέτηση των αναγκών και την διατήρηση του εθνικού και θρησκευτικού φρονήματος των μελών της. Καθώς το μεταναστευτικό ρεύμα προς την Αλεξάνδρεια μεγαλώνει ιδρύεται ένα ακόμη σχολείο στα 1853. Πρόκειται για την «Τοσιτσαία Σχολή». Περιελάμβανε Σχολείο Αρρένων και Παρθεναγωγείο και λειτούργησε για 114 χρόνια. Στο κτίριο αυτό στεγάζεται σήμερα το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής. Στα 1847 ο Τοσίτσας προσέφερε το οικόπεδο για να ανεγερθεί η πρώτη κοινοτική εκκλησία, η «Εκκλησία του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου». Πρωταρχική μέριμνα υπήρξε η εξασφάλιση χώρου στην Αλεξάνδρεια για τη δημιουργία νεκροταφείου.
Ο Μωχάμετ ΄Αλι παραχώρησε στους Ορθόδοξους Έλληνες ειδικό οικόπεδο, το οποίο στα 1853 επεξέτειναν με αγορά επιπλέον γης, στην περιοχή όπου βρίσκεται σήμερα το ελληνικό νεκροταφείο. Όσο άνθιζαν τα οικονομικά της Ε.Κ.Α. τόσο απλώνονταν οι ποικίλες δραστηριότητές της και οι φιλανθρωπικές της προσφορές. Έγινε παράδειγμα προς μίμηση για όλες τις υπόλοιπες ελληνικές κοινότητες της Αιγύπτου, της Μέσης Ανατολής και ολόκληρης της Αφρικής.
Αυτόν, της ασυγκρίτου προσφοράς και ευεργεσίας Έλληνα Μιχαήλ Τοσίτσα, τίμησε σήμερα η Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας, ενεθυμούμενη ως οφείλει το λαμπρό έργο του, το οποίο την κατέστησε ως την πρώτη και σημαντικότερη Κοινότητα των Ελλήνων στην Αίγυπτο και όχι μόνο!
Γι αυτό και το έτος 2023, η ΕΚΑ το εορτάζει και το τιμά ως Επετειακό Μνήμης καθότι κλείνουν φέτος 180 χρόνια από την ίδρυση της Ελληνικής Κοινότητας.
Ανήμερα λοιπόν του Αγίου Νεκταρίου, ο φωτεινός Αιδεσιμολογιότατος Πρωτοπρεσβύτερος π. Πάνος Γαζής, διδάσκαλος συνάμα στο Τοσιτσαίο Πρατσίκειο Δημοτικό, τέλεσε τέλεσε τη Θεία Λειτουργία για τον Άγιο Νεκτάριο στο Παρεκκλήσιο της Αγίας Αικατερίνης του Ελληνικού Τετραγώνου.
Ο Ιερός Ναός γέμισε απ΄ τα χαμογελαστά πρόσωπα των παιδιών δημιουργώντας ένα κλίμα αισιοδοξίας, ότι όσο υπάρχουν μαθητές στα ιστορικά σχολεία της Κοινότητας, η ελπίδα θα δηλώνει πάντοτε παρούσα και θα φωτίζει το τούνελ για να πορευτεί η Παροικία προς το μέλλον.
Στη Θεία Λειτουργία έψαλε ο Γενικός Πρόξενος κ. Ιωάννης Πυργάκης και ο ιεροψάλτης της Κοινότητας και εκπαιδευτικός κ. Αλέξανδρος Μπάσης.
Ευχάριστη έκπληξη αποτέλεσε η ψαλτική δεινότητα του ανωτέρω Γενικού Προξένου, καθώς απεδείχθη άριστος γνώστης της Βυζαντινής Μουσικής.
Εκ μέρους της Κοινότητας Αλεξανδρείας, παρευρέθη ο Πρόεδρος κ. Ανδρέας Βαφειάδης και ο Διευθυντής κ. Γεώργιος Μπούλος, ενώ από τα Κοινοτικά Σχολεία οι διευθυντές τους: κα. Αφροδίτη Πεβερέτου, κ. Κωνσταντίνος Ρήγας και κα. Λένα Βοστάνη με το σύνολο των εκπαιδευτικών, που συνόδευσαν τους μικρούς και μεγάλους μαθητές.
Αξίζει να τονισθεί η ευτυχής συγκυρία το Πατριαρχείο και η Εκπαιδευτική Κοινότητα Αλεξανδρείας, να συμπεριλαμβάνουν στο «παρουσιολόγιό τους» την ιερατική και διδασκαλική προσωπικότητα του Πρωτοπρεσβυτέρου π. Πάνου Γαζή. Με τη σύζυγό του επίσης εκπαιδευτικό κα. Ελένη Παναρέτου – Γαζή και τα πέντε παιδιά τους, στηρίζουν τόσο τα Πατριαρχικά τελετουργικά όσο και τα σχολικά καθήκοντα.
Επιπροσθέτως να καταγραφεί ότι ο προαναφερθείς ιερωμένος, τέλεσε τρισάγιο για τον πατέρα του Μακαριωτάτου Πατριάρχη Αλεξανδρείας και για τη μητέρα του ιδίου Στρατούλα Γαζή.
Στο τέλος μίλησε προς τους πιστούς, για το έργο και τη ζωή του Αγίου Νεκταρίου, καθώς και για την προσφορά του Μιχαήλ Τοσίτσα. Παράλληλα ανεφέρθη και στα περί της Αγίας Αικατερίνης, καλωσόρισε εγκαρδίως τον νέο Γενικό Πρόξενο και επιβράβευσε τον Πρόεδρο κ. Βαφειάδη και την Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας, που τίμησαν την Πέμπτη τους Ταξιάρχες και σήμερα στο Ελληνικό Τετράγωνο το μεγάλο ευεργέτη.
Όλα αυτά πραγματώθηκαν όπως ανέφερε και με την ευλογία του Πατριάρχη Αλεξανδρείας
Ακολούθησε έμπροσθεν της προτομής του Μέγα Ευεργέτη Μιχαήλ Τοσίτσα, η Επιμνημόσυνη Δέηση της οποίας ο συμβολισμός ήταν ισχυρός καθώς η παρουσία του Γενικού Προξένου με τη θεσμική του ιδιότητα, τίμησε τον πρώτο Πρόξενο της Ελλάδας στην Αίγυπτο και Πρόεδρο της Ελληνικής Κοινότητας, διότι στο Παρεκκλήσιο παρέστη ως πιστός.
Εξίσου ισχυρός ο συμβολισμός των Σημαιοφόρων, οι οποίοι έφεραν τις σημαίες τους ενώ μαζί με τους μαθητές όλων των σχολικών βαθμίδων παρακολούθησαν την τελετή.
Συγκινητική η στιγμή κατά την οποία κρατήθηκε ενός λεπτού σιγή στη μνήμη του ζεύγους Τοσίτσα ενώ στη συνέχεια εψάλη ο Εθνικός Ύμνος από τους μαθητές των Σχολείων μας.
Ακολούθως μοιράστηκαν εδέσματα στους μικρούς μαθητές από τον Πρωτοπρεσβύτερο π. Πάνο Γαζή και κόλλυβα που έφτιαξε η δασκάλα και πρεσβυτέρα Ελένη Παναρέτου Γαζή.
Μια ημέρα Ελληνισμού και Θρησκευτικής Εορτής και Μνήμης, ολοκληρώθηκε με την πρέπουσα και ανάλογη Τιμή που αξίζει σε Αγίους κι Ευεργέτες!
