Κατηγορία: ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Η Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας έχοντας παράδοση στην προσφορά προς την Ελλάδα, δε θα μπορούσε να απέχει από το μεγάλο αγώνα που η πατρίδα διεξήγαγε κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η προσφορά μεγάλη και υλική αλλά και σε ανθρώπινο δυναμικό.

Το 1940 ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στην Αλεξάνδρεια Κ. Βαλτής αναλαμβάνει την πρωτοβουλία να συστήσει την Εθνική Επιτροπή Ελλήνων Αλεξανδρείας, με έδρα τα γραφεία της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας. Στην επιτροπή πρόεδρος είναι ο ίδιος ο Γενικός Πρόξενος και μετέχουν πολύ αξιόλογοι Αλεξανδρινοί:

Δ. Αφουδάκης, Ν. Βατίμπελας, Σ. Βλάχο;, Β. Δελλαπόρτας, Κ. Δημόπουλος, Δ. Ζερμπίνης, Α. Θεοδωράκης, Δ. Θεοδωράκης, Μ. Θερμιώτης, Α. Καζούλης, Μ. Καζούλης, Ε. Καλοχριστιανάκης, Ι. Κασιμάτης, Ν. Κοκκιναράς, Α. Κουταρέλλης, Μ. Λάσκαρις, Ν. Λέβη, Α. Λεοντής, Α. Μινώτος, Α. Μπενάκης, Μ. Μπενάκης, Π. Μοδινός, Ο. Μουστάκης, Γ. Νικολάου, Κ. Νικολάου, Δ. Οικονόμου, Γ. Οικονόμου, Χ. Περαίος, Π. Πετρίδης, Ι. Πηλαβάκης, Ρ. Ραδόπουλος, Ρ. Ρεμανδάς, Γ. Ρούσος, Κ. Σαλβάγος, Μ. Σαλβάγος, Α. Σαράτσης, Δ. Σαρσέντης, Α. Συναδινός, Κ. Ταβουλαρίδης, Ζ. Χαλκιάδης, Α. Χωρέμης και Γ. Χωρέμης.

Το Μάρτιο του 1941 τα σχολεία της Ε.Κ.Α. παραχωρούνται στον Ελληνικό Στρατό, που αρχίζει να καταφθάνει στην Αλεξάνδρεια, μετά την κατάρρευση του μετώπου της Βορείου Ελλάδος, για να φιλοξενηθούν οι ιππείς, οι οποίοι είναι και οι πρώτοι Έλληνες στρατιώτες που φτάνουν. Το Μπενάκειο Συσσίτιο αναλαμβάνει τη σίτιση τους. Ταυτόχρονα τα σχολεία της Ε.Κ.Α. γίνονται κέντρο της Ελληνικής Παθητικής Αεράμυνας, την οργάνωση της οποίας είχε αναλάβει ο Ρ. Ρεμανδάς σε συνεργασία με τον Κυανό Σταυρό του Συλλόγου Ελλήνων Επιστημόνων Αλεξανδρείας «Πτολεμαίος ο Α΄». Τα σχολεία όμως πρόσφεραν και ανθρώπινο δυναμικό. Μέχρι τις 18 Φεβρουαρίου 1942 και ως αποτέλεσμα της επιστράτευσης οκτώ ηλικιών, είχαν στρατολογηθεί 14 διοικητικοί υπάλληλοι και 2 καθηγητές, οι οποίοι πολέμησαν στο Αλαμέιν, στη Μεσόγειο με το Ελληνικό Ναυτικό και στην Ελληνική Αεροπορία που δρούσε στη Βόρειο Αφρική.

Στα κτίρια της Ε.Κ.Α. στεγάστηκε η έδρα της «Επιτροπής Περιθάλψεως Οικογενειών Επιστράτων», η «Φανέλλα του Στρατιώτου», το «Δέμα του Στρατιώτου», το «Σώμα Ελληνίδων Εθελοντριών Νοσοκόμων Αιγύπτου», το «Σπίτι του Ναύτη» κ.α.

Η μεγαλύτερη, ίσως, βοήθεια της Ε.Κ.Α., πέραν του ανθρώπινου δυναμικού, στην αγωνιζόμενη Ελλάδα προσφέρθηκε μέσω του Ελληνικού Νοσοκομείου «Θεοχ. Κότσικας». Αρχικά και για μερικούς μήνες του 1941 εγκαθήστατε και λειτουργεί στους χώρους του Ελληνικού Νοσοκομείου το Γενικό Αυστραλιανό Νοσοκομείο, χωρητικότητας 250 κλινών. Εν συνεχεία η Ε.Κ.Α. παραχωρεί το Ελληνικό Νοσοκομείο στην Ελληνική Κυβέρνηση για να λειτουργήσει εκεί το Ελληνικό Ναυτικό Νοσοκομείο, χωρητικότητας 250 κλινών. Ενώ στη συνέχεια προστίθενται άλλες 250 κλίνες για την κάλυψη των αναγκών στρατού ξηράς και αεροπορίας. Ταυτόχρονα η Ε.Κ.Α. υπογράφει συμβόλαιο φιλοξενίας του 2^ου Νεοζηλανδικού Εκστρατευτικού Σώματος και κάλυψης των αναγκών του σε θέματα περίθαλωης τραυματιών. Στο Ελληνικό Νοσοκομείο προσφεύγουν όμως και οι ναυτεργάτες και αξιωματικοί του εμπορικού ναυτικού, καθώς και μέλη οικογενειών επιστράτων και τραυματίες από τις αεροπορικές επιδρομές των δυνάμεων του Άξονα (Γερμανία, Ιταλία).

Ο Ιερός Ναός του Ευαγγελισμού εξυπηρετεί τις θρησκευτικές ανάγκες των Ελλήνων στρατιωτών, με την τέλεση Ακολουθιών, Δοξολογιών και Μνημοσύνων, τα οποία συνήθως τελούνταν από τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Χριστόφορο και στις οποίες παρευρίσκονταν η στρατιωτική και πολιτική ηγεσία. Στον αυλόγηρο του ναού εντοιχίστηκαν πλάκες με τα ονόματα των πεσόντων Ελλήνων στρατιωτών, ναυτών και αεροπόρων στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι περισσότεροι από αυτούς κηδεύτηκαν με δαπάνες της Ε.Κ.Α. Παράλληλα παραχωρήθηκε χώρος στο 2^ο Νεκροταφείο της Ε.Κ.Α. όπου ανεγέρθη το «Ηρώο των εν Μέση Ανατολή πεσόντων υπέρ της πατρίδος Ελλήνων αεροπόρων», με δαπάνη των Θ. Κότσικα, προέδρου της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου και Μ. Σαλβάγου, προέδρου της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας.

(Πηγή: Σουλογιάννης, Ε. Η Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας 1843-1993, Αθήνα: Ε.Λ.Ι.Α, 2005, σσ. 281-283)

Ο Γλαύκος Αλιθέρσης, μαζί με τον Πέτρο Μάγνη, θεωρείται ότι συγκαταλέγεται στους σημαντικότερους αιγυπτιώτες ποιητές ύστερα, βέβαια, από την κορυφαία μορφή του Καβάφη και σε μεγάλη απόκλιση από τον τελευταίο. Αν ο Καβάφης βρίσκεται στο κέντρο του κύκλου ο Αλιθέρσης και μαζί του ένας ικανός αριθμός ποιητών κινούνται στον περίγυρο διανθίζοντας και συμπληρώνοντας τον ενδιάμεσο κενό χώρο. Η σημασία και η προσφορά τους δεν έχουν αποτιμηθεί επαρκώς ακόμη μέχρι τις μέρες μας, γεγονός που σηματοδοτεί αξιοπρόσεκτη έλλειψη για μια συνθετική και σφαιρικότερη μελέτη της πνευματικής και διανοητικής εν γένει κίνησης της αλεξανδρινής παροικίας και, συνολικότερα, των ελληνικών παροικιών στην Αίγυπτο.

Είναι, νομίζουμε, εξαιρετικά ενδιαφέρον και ελκυστικό για τον επίδοξο μελετητή της νεοελληνικής γραμματείας να ερευνήσει και να φωτίσει με τη δέουσα προσοχή, συνδυαστικά, διαλεκτικά και αντιστικτικά όχι μόνο τις δεσπόζουσες μορφές, αλλά όλες εκείνες τις ποικίλες λογοτεχνικές και διανοητικές κινήσεις, τάσεις, ροπές, ιδέες και ρεύματα που θα μπορέσουν να ερμηνεύσουν το μοναδικό, σε μεγάλο βαθμό, φαινόμενο για τον νεότερο απόδημο ελληνισμό μιας εξαιρετικά πολύμορφης, πρωτότυπης και πλούσιας διανοητικής διαδρομής.

Ύστερα από την παραπάνω μικρή παρένθεση ας γυρίσουμε ξανά στον «ελάσσονα» ποιητή Γλαύκο Αλιθέρση, ψευδώνυμο του Μιχάλη Χατζηδημητρίου, ο οποίος σε νεαρή ηλικία άφησε τη Λεμεσό, την αγαπημένη γενέθλια πόλη του, για να μεταναστεύσει στην Αλεξάνδρεια. Μετά τις γυμνασιακές σπουδές πήγε στην Αθήνα για να σπουδάσει φυσική αγωγή. Εκεί στα φοιτητικά χρόνια του ήρθε σε στενότερη γνωριμία με τους ελληνικούς λογοτεχνικούς κύκλους και τις πνευματικές αναζητήσεις της εποχής. Τότε έγραψε την ποιητική συλλογή Γαλανά δαχτυλιδάκια (1919), την οποία, σε μεταγενέστερη αποτίμηση του έργου του, περιέγραψε ως «βιβλίο των μιμήσεων». Στη συνέχεια κυκλοφόρησε στα 1921 τα Κρινάκια του γιαλού και δύο χρόνια αργότερα, στα 1923 τους Οραματισμούς του εωσφόρου, μιας συλλογής όπου διακρίνεται καθαρότερα πλέον η προσωπική γραφή του ποιητή, ο οποίος αρχίζει να  βρίσκει την δική του διακριτή φωνή.  Εργάστηκε ως γυμναστής στα εκπαιδευτήρια της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξάνδρειας. Επαναπατρίστηκε στην Κύπρο το 1963 όπου δυο χρόνια αργότερα απεβίωσε.

Ο Αλιθέρσης, στη γνωστή διαμάχη για την πρωτοκαθεδρία μεταξύ του Καβάφη και του Παλαμά, συντάσσεται ανεπιφύλακτα με τον τελευταίο, όχι τόσο επειδή η ποίησή του συγκλίνει με την παλαμική όσο, μάλλον, για λόγους ιδιοσυγκρασιακής συγγένειας. Στα 1934, ένα μόλις χρόνο μετά τον θάνατο του αλεξανδρινού ποιητή, κυκλοφόρησε το βιβλίο Το πρόβλημα του Καβάφη, ένα κείμενο με το οποίο επιχειρεί να αποτιμήσει απαξιωτικά την καβαφική ποίηση υπερτονίζοντας τις αρνητικές εντυπώσεις του ανθρώπου σε βάρος του δημιουργήματός του. Παραθέτουμε τις πρώτες γραμμές του κειμένου που προδιαθέτουν σε μεγάλο βαθμό για όσα ακολουθούν:

«Η καθαρή αξία της προσωπικότητας του Καβάφη, νομίζω δε βρίσκεται τόσο στην ποίησή του, όσο στις «φήμες» που ο μεγάλος εκείνος ηθοποιός κατόρθωσε να δημιουργήση. Ο Καβάφης δημιούργησε φήμες για τη ζωή του και φήμες για την τέχνη του. Ο τρόπος της ομιλίας κ’ η προφορά του, η στάση κ’ η χειρονομία του, η απόκρυψη της ηλικίας κ’ η φαινομενικά ιδιόρρυθμη και σαν αποτραβηγμένη από την κοινωνία ζωή του, από τη μια∙ κι απ’ την άλλη, ο παράξενος ιστορισμός του με τα παράξενα θέματα και πρόσωπα που αγκαλιάζει ο στίχος του, τα ύπουλα και θεληματικά ξεκαρφώματα του, ενάντια των καθιερωμένων στην ποίησή μας μετρικών συστημάτων και μεθόδων, οι φωναχτές και εξεζητημένες του ομοιοκαταληξίες, σπάνιες μα συχνά κωμικές, τα feuilles volantes κ’ η μυστική κυκλοφορία των ποιημάτων του. Και γύρω του, και πάνω απ’ όλα, οι ψίθυροι για ένα εντελώς αλοιώτικο τρόπο ζωής, με πρόσωπα ύποπτα, με υποκείμενα καταδικασμένα στην κοινή αντίληψη και ξεγραμμένα στην εχτίμηση της κοινωνίας. Μυστικές πληροφορίες και διάδοσες για μια ζωή δοσμένη και ζυμωμένη με σκάνδαλα και διανθισμένη με μύθους κι αλήθειες».

Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τον Μανώλη Γιαλουράκη, ο Αλιθέρσης, «μετά τον θάνατο του Καβάφη, υπήρξε ο κορυφαίος της αιγυπτιώτικης ποίησης. Κι ο στερνός της».

Ο Κύπριος ποιητής υπήρξε ανήσυχο πνεύμα δοκιμάζοντας διαφορετικές τεχνοτροπίες και παρακολουθώντας με ενδιαφέρον τα λογοτεχνικά ρεύματα της εποχής του. Αν και κυρίως ασχολήθηκε με την ποίηση, ωστόσο, έγραψε μια αξιόλογη συλλογή διηγημάτων με τίτλο Αράχνες (1936), μια σειρά από κείμενα κριτικής, από τα οποία ξεχωρίζουν εκείνα για τον Νίκο Σαντορινιό και τον συμπατριώτη του Νίκο Νικολαΐδη,  μετέφρασε με αριστοτεχνικό τρόπο ποιήματα του Ρούπερτ Μπρουκ και δημοσίευσε δύο θεατρικά δράματα, ενδιαφέροντα για ανάγνωση αλλά χωρίς αξιώσεις να παρασταθούν στη σκηνή.

Αξίζει να παραθέσουμε ορισμένες ζωηρές περιγραφές του Μανώλη Γιαλουράκη για τον άνθρωπο-ποιητή:

«Γνωστός σα δάσκαλος και σε κείνους που δεν τον διάβασαν ποτέ, με τον ιδιόρρυθμο χαρακτήρα του και την ιδιόμορφή του αντίληψη της ζωής, έμεινε ως το τέλος ένας αλεξανδρινός «τύπος». Αρεσκόταν πολύ να περιτριγυρίζεται από νέους και να διηγείται ανέκδοτα και αναμνήσεις. Το καθιερωμένο του γνωστό «στέκι» ο Αθλητικός Όμιλος Ιβραημίας, συγκέντρωνε σχεδόν κάθε βράδυ νεαρούς διανοούμενους που τον άκουαν με σεβασμό. Ήτανε τότε συνταξιούχος… Σ’ ελληνικά μπακάλικα ο Αλιθέρσης έκανε πότε-πότε τραπέζια σε φίλους… Αλλά και «στο πόδι» έπινε συχνά στην Ιμπραημία. Ήταν ένας αληθινός εραστής της Αλεξάνδρειας που δεν ήθελε να πιστέψει πως ζούσε τη διάλυση της παροικίας. Όταν έφυγε για την Κύπρο έφυγε με μισή καρδιά».

Ο Αλιθέρσης σε πολλά ποιήματα της πρώτης περιόδου με έντονη νοσταλγία και καημό θυμάται και αναλογίζεται τα παιδικά χρόνια στη γενέθλια πόλη του, τη Λεμεσό:

     «…Τώρα μονάχα νοσταλγώ ένα γυρισμό∙ να ζήσω

     μες στο ίδιο σπίτι ταπεινός και νάχω συντροφιά

     τα πράματα όλα που έτυχε παιδάκι ν’ αγαπήσω

     και στα ίδια ζώντας να με βρουν τα γερατιά.»

Ωστόσο, από την Κύπρο, όπου επέστρεψε συνταξιούχος και έμεινε μονάχα δυο χρόνια πριν τον θάνατό του, νοσταλγεί την άλλη πατρίδα που εγκατέλειψε για πάντα, την Αλεξάνδρεια, όπου άφησε το «μισό εαυτό του», τους νεκρούς και ζωντανούς φίλους και πολλούς από τους πρώην μαθητές του. Αυτό το μετέωρο συναίσθημα είναι επίμονο και βασανιστικό στην περίπτωση του Αλιθέρση, όπως και πολλών λογοτεχνών της διασποράς, φανερώνοντας τη δυστοπία του βίου του μετανάστη, του πρόσφυγα, του εξόριστου, ο ορίζοντας του οποίου διαρκώς μετακινείται δίχως να βρίσκει ένα σταθερό σημείο ηρεμίας και γαλήνης.

Η σπαρακτική κραυγή του ποιητή βρίσκει την πιο καθαρή λυρική έκφρασή της στην ποιητική συλλογή Μυστικός δείπνος (1944), ένα έργο με το οποίο θρηνεί τον θάνατο της πολυαγαπημένης κόρης του. Ο ίδιος σημειώνει: «Τα ποιήματα αυτά, που αφιερώνονται στην αξέχαστη Γλαύκη, δεν είναι παρά συνδυασμοί αισθημάτων και στοχασμών, προσαρμοσμένων στη μουσική διάθεση της στιγμής, που συνηθίσαμε καταχρηστικώς ν’ αποκαλούμε: στιγμή εμπνοής. Εικόνες και ίχνη μυστικισμού ανευρίσκονται κάπου. Μα ποτέ δεν ξεχνώ το Ελληνικό φως. Κι όταν ακόμα τη φωνή μου την εξαντλώ σ’ ένα επιφώνημα λύπης ή θαυμασμού και τότε πάλι δεν είναι άγονη. Περιέχει βαθύτερο, απ’ ότι μπορεί να συγκρατήσει μια εικόνα, στη συνθετότερη ουσία της. Ο παραλογισμός και τ’ όνειρο, που κεντρίζοντας τη διάθεση, σα να εξουσιάζουν το τραγούδι μου, δεν είναι η αναζήτηση καινοτροπίας. Γιατί η υφή μένει κλασσική».

Οι κριτικοί του έργου του διαπιστώνουν μια επικράτηση ενός ιδιότυπου λογιοτατισμού στις τελευταίες συλλογές του, γεγονός που αποστερεί ζωτικούς χυμούς από την ποιητική δημιουργία του.

Ωστόσο, αποτιμώντας την προσφορά του Αλιθέρση στα νεοελληνικά γράμματα ο Γιαλουράκης υποστηρίζει: «μια αισθητική αξιολόγηση της αιγυπτιώτικης λογοτεχνίας, μ’ οσοδήποτε αυστηρά κριτήρια, θα διαφυλάξει για τον Γλ. Αλιθέρση μια δεσπόζουσα θέση. Στη νεοελληνική λογοτεχνία, άλλωστε, η θέση του ανάμεσα στους ποιητές του «ελάσσονος λόγου», είναι εξασφαλισμένη».  Ο Ι. Μ. Χατζηφώτης παρατηρεί: «Ο Γλαύκος Αλιθέρσης δεν είναι μόνο ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της περιόδου, αλλά και ένας από τους πιο αξιόλογους τοων αλεξανδρινών Γραμμάτων».

Δεν ξέρω κανένα άλλο πειο δυνατό διεγερτικό της

                               θρέψεως και προ παντός των πεπτικών λειτουργιών,

                               από τον αέρα της θάλασσας.

Dujardin–Beaumetz.

 

Την αλήθεια του αξιώματος αυτού, ενός των μεγελειτέρων Γάλλων θεραπευτών, του περασμένου αιώνος, την διαβάζουμε καθημερινώς στα χαρωπά προσωπάκια των παιδιών μας, που η αύρα της θάλασσας και το κυματάκι του γιαλού, μεταμορφώνουν πολύ γρήγορα, σε απίστευτο βαθμό.

Η διαμονή στη θάλασσα όχι μόνον διεγείρει και αυξάνει την ζωτικότητα του παιδικού οργανισμού, όχι μόνον ζωντανεύει τις νωθρές λειτουργικές του ικανότητες, αλλά και δυναμώνει τους μυς και τα κόκκαλα, τονώνει τα νεύρα του, τακτοποιεί την πέψι και αυξάνει τις θρεπτικές εναλλαγές. …

Το θαλάσσιο λουτρό – τι θαυμάσιος εναρμονισμός θεραπευτικών αρετών – με την διάχυτη θαλπωρή των ηλιακών ακτίνων, είνε ένα από τα πειο αποτελεσματικά μέσα που διαθέτουμε, για να αναζωογονήσουμε τον οργανισμό των παιδιών μας και εξασφαλίσουμε την υγεία των.

Είναι ένα αλάνθαστο δυναμωτικό φάρμακο που δεν μπορεί να συναγωνισθή και η πειο πλούσια σε τονωτικές ιδιότητες, φαρμακευτική συσκευασία.

Όλα του, από τα χημικά του συστατικά και προ παντός το ιώδιό του, έως την αλμύρα του και την αφθονία των ραδιενεργών του ουσιών, αποτελούν ένα θεραπευτικό περιβάλλον πρώτου βαθμού, όπου τα κουρασμένα σώματα των παιδιών μας, ξαναβρίσκουν όλο το σφρίγος και τη ζωηρότητα που χάνουν μέσα στο «Βάραθρο αυτό των ανθρωπίνων υπάρξεων» τις ασφυκτικές πόλεις.

Όσοι λοιπόν  έχετε παιδιά αναιμικά και χλωρωτικά με καθυστερημένην την θρέψι και την ανάπτυξί των, όσοι έχετε παιδιά, με το μυϊκό σύστημα ελαττωματικό και τα κόκκαλα αδυνατισμένα, όσοι έχετε παιδιά χοιραδικά, λυμφατικά ή και ραχιτικά, μην διστάζετε να τα στέλλετε στην πλαζ, για να επωφεληθούν από την σωτηρία επίδρασι του θαλασσίου νερού, για να φρεσκάρουν και δυναμώσουν τους πνεύμονας και την καρδιά.

Μην ξεχνάτε ότι, πίσω από τις αρρώστιες εκείνες, που προσβάλλουν το τρυφερό στήθος των παιδιών σας, όπως είναι η ιλαρά, η γρίππη, η βρογχοπνευμονία, παραμονεύει η φυματίωσις, ο μεγαλείτερος και αγριώτεροςκαταστροφεύςτης παιδικής ηλικίας. Χρειάζεται λοιπόν μεγάλη προσοχή κατά την ανάρρωσι των παιδιών σας.

Η θάλασσα, ο καθαρός αέρας και ο ζωογόνος ήλιος, τα τρία αυτά θαυματουργά δυναμωτικά, είναι τα μόνα, τα πειο βέβαια και τα πειο αποτελεσματικά μέσα, που ενισχύουν τον οργανισμό των παιδιών σας και θα τα προφυλάξουν από τον πειο επίβουλο εχθρό της υγείας των, την φυματίωσι. …

Μες στην υγρή αγκαλιά της, μικροί και μεγάλοι, υγιείς και ασθενικοί, χλωρωτικοί και αδύνατοι, παίρνουν το ευεργετικό βάπτισμα ανανεώσεως υγείας και ευμορφιάς.

Η θάλασσα και ο ήλιος, ο εχθρός αυτός των χλωρώσεων, καθώς τον τραγουδεί ο Baudelaire, είναι οι πειο χρήσιμοι, οι πειο καλοί γιατροί των παιδιών!

Μην διστάζετε λοιπόν, ούτε στιγμή.

Δώστε στα παιδιά σας, κάθε δυνατή ελευθερία. Στείλτε τα στην πλαζ.

Ελευθερώστε τα από την φυλακή των ρούχων, που τα περισφίγγουν.

Προφυλάξτε μόνον το κεφάλι τους με ένα πλατύ, μεγάλο, ψάθινο καπέλο.

Αφήστε τα, με την δερμάτινη μόνον φορεσιά τους, για να ψηθή σιγά-σιγά και μεθοδικά, να κοκκινίση σαν το φρούτο και να γείνη στο τέλος σοκολατένια. . .

Συνηθίστε τα παιδιά σας να λατρεύουν τον ήλιο και το θαλάσσιο νερό και τότε θα τα δήτε πλημμυρισμένα από χαρά, από ευθυμία και με το ηθικό εξυψωμένο και πάντα ακμαίο και δυνατό.

Έτσι, το κορμί των, όταν βρίσκεται σε επαφή, με το φως και με το νερό, θα γείνη σιδερένιο, ώμορφο και πλαστικό και θα αντέχη στις αρρώστιες και στις κακουχίες της ζωής.

Θάλασσα! Πόσες άραγε φορές δεν νοσταλγούμε, την αξέχαστή σου συντροφιά, ποθώντας να ζήσουμε, όπως πρώτα, κοντά στα φύκια σου και στις αμμουδιές σου, και πόσες φορές δεν σμίγουμε με το παράπονο του κλαυθμηρού τραγουδιού σου, το βουβό πόνο μας, τον πόνο του ποιητού, που σε τραγούδησε τόσον αγνά, τόσον εύμορφα και τόσον απλά;

«Στενάζεις καρδιά μου, το ίδιο αναστέναγμα:

Να ζούσα και πάλι,

στη θάλασσα εκεί, την ρηχή και την ήμερη

στη θάλασσα εκεί, την πλατειά, την μεγάλη».

Δρ. ΚΑΒΟΥΡ

 

Στην πλαζ κατέβηκα ένα απομεσήμερον

και σαν να διάβασα του Βοκκακίου Δεκαήμερον

το . . . νευρικόν μου σύστημα επανεστάτησε

γιατί τα βλέμματά μου εν ακαρείεκράτησε

μια θηλυκοπαρέα που εν σώματι

ελούετο, και ήσαν όλες . . . κόμματοι.

 

Στην πλαζ τα θήλεα δείχνουνε καμπυλότητας

συνάμα κι ερεθιστικάς κοιλότητας,

λούζονται ξένοιαστες και αμεράκωτες,

κι ακόμα λίγο να φανερωθούν ξεβρ. . . .

 

Στην πλαζ ζεύγος ερωτικόν πορεύεται

τον απηγορευμένον στην καμπίνα γεύεται,

τον μήνα παίρνει ο γκαφίρης μισό δολλάριον

και μέρα νύχτα τους κρατάει . . . το φανάριον.

 

Στην πλαζ κάθε τύπον καλλονής θα συναντήσετε

και σώματα με το μαγιό θα αντικρύσετε,

που λες από Φειδία σμίλη και λαξευθήκανε

μα κι άλλα που μοιάζουν λουκουμάδες . . . που στραβοχυθήκανε.

 

Στην πλαζ θα συναντήσετε γερόντια

που προ πολλού εχάσανε . . . τα δόντια

και μόλις δουν ανήλικα τεντώνονται

και στο λεφτό τα μάτια τους γουρλώνονται.

 

Στην πλαζ η πίστις η συζυγική εξαφανίζεται

και του συμβίου η κεφαλή στολίζεται,

γιατί τώρα οι σύζυγοι, σ’ όλης της γης τα πέρατα,

έχουν για «μάρκα ντεποζέ» τα . . . κέρατα.

 

Στην πλαζ θα συναντήσετε κάθε μορφής σουλούπι,

αγαλματένια σώματα, και σώματα καλούπι

θα δήτε δίπλα σε περικαλλή σας συμπολίτιδα

μέλη γεροντικά που πάσχουν από  . . αρθρίτιδα.

 

Αλεξάνδρεια Ιούλιος 1933

ΣΤ. Μ. ΧΡΙΣΤΟΦΙΔΗΣ