Μόλις έχει ολοκληρώσει την επίσκεψή της στα γραφεία και τα σχολεία της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας. Την «απαγάγω» απ’ τους υπόλοιπους για λίγη ώρα, όπως έχουμε συμφωνήσει για μια συνέντευξη. Είναι χαμογελαστή, συγκινημένη, πανευτυχής! Περπατά στα ίδια χώματα που περπατούσε κοριτσάκι του δημοτικού σχολείου. Έχω την αίσθηση ότι η πόλη αυτή της έχει «ανοίξει» το θώρακα κι έχει βγάλει από μέσα της, ομορφιές, απωθημένα, πίκρες και χαρές. Όλα αυτά πεσκέσι της μνήμης σε ένα ιδιαίτερο και ενδιαφέρον παρόν. Την προηγούμενη ημέρα την βράβευσε η Αλεξάνδρεια! Την βράβευσε το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Μεσογειακών Χωρών! Την βράβευσαν οι Αιγυπτιώτες, οι Αιγύπτιοι, οι Έλληνες, οι Μεσόγειοι. Την βράβευσε η ίδια η ζωή, γι αυτό που είναι και γι αυτό που εκπροσωπεί! Κυρίως την βράβευσαν οι μνήμες της, γιατί δεν τις ακύρωσε, δεν τις απέρριψε κι εξακολουθεί να τις κουβαλά στο δισάκι της καρδιάς της μια ζωή!
Όσο για μας, ας την απολαύσουμε, στην συνέντευξη που ακολουθεί…
Κυρία Πρωτοψάλτη σας καλωσορίζουμε στα Γραφεία της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας. Μια μέρα πριν, βραβευτήκατε και δηλώσατε ότι “την Αλεξάνδρεια την κουβαλάω μέσα μου”. Τι κυρίως κουβαλάτε απ’ την Αλεξάνδρεια;
Κουβαλάω την ευαισθησία των γονιών μου τον τρόπο που με μεγαλώσανε, κουβαλάω όλο αυτό το DNA, που περικλείει και λέγεται Αλεξάνδρεια. Κουβαλάω τις μυρωδιές, την ευγένεια των ανθρώπων, τον πολιτισμό, την αγάπη για την Ελλάδα την οποία μου μεταλαμπαδεύσανε σε μένα ως μικρή, νομίζω ότι είναι ένα μείγμα συναισθημάτων που δεν βρίσκω κάποια λέξη να με αντιπροσωπεύει ακριβώς. Είναι όλα, οι ήχοι, οι μυρωδιές, ο τρόπος, η αγάπη των γονιών μου, η ευαισθησία, είναι η Αλεξάνδρεια!
Και μπόλικα μπαχάρια ε;
Βέβαια τα μπαχάρια ειδικά… (γελάει).
Ποια συναισθήματα σας κατέκλυσαν εκείνη τη στιγμή πέραν της συγκίνησης;
Ήταν πρωτόγνωρο αυτό που μου συνέβη, γι΄ αυτό μεσολάβησαν αυτά τα δευτερόλεπτα που για μένα ήταν σαν αιώνες. Γιατί ήμουν προετοιμασμένη, είχα ετοιμάσει κάποια πράγματα να πω και με το που ανέβηκα επάνω άνοιξε μια άλλη πόρτα που πραγματικά δεν το φανταζόμουν, γιατί είπα μέσα μου πρέπει να είμαι ψύχραιμη σε όλο αυτό το γεγονός το οποίο ήταν για μένα συγκλονιστικό απ΄ την μια μεριά, συναισθηματικό πάρα πολύ δυνατό και μόλις ανέβηκα επάνω και κοίταζα τον κόσμο, μου κατέβηκαν (για να μιλήσω με τρόπους σύγχρονους), στον σκληρό δίσκο του εγκεφάλου μου εκατομμύρια σκηνές, εκατομμύρια πληροφορίες όπου όλη αυτή η συγκίνηση μού πήρε τη φωνή. Ήταν σαν να έπαιξε με κινηματογραφική ταχύτητα η ζωή μου μέχρι που φύγαμε απ΄ την Αλεξάνδρεια. Σκεφτόμουν τη μητέρα μου, τον πατέρα μου, τους συγγενείς, το σπίτι μας, τον τρόπο που φύγαμε και ξαφνικά μετά από τόσα χρόνια η ίδια η πόλη αυτή με βραβεύει. Αυτό ήταν μια γρήγορη ανάπτυξη των συναισθημάτων εκείνης της στιγμής. Από κει και ύστερα για μένα ήταν πάρα πολύ τιμητικό στη ζωή μου. Έχω βραβευτεί κι άλλες φορές αλλά αυτό το συγκεκριμένο, νομίζω ότι με διαπέρασε σαν πυρωμένο βέλος, γιατί ήταν κάτι που αντίκρουε όλο αυτό. Από τη μια μεριά θυμόμουν όλα όσα είχαν γίνει κι απ΄ την άλλη υπήρχε το βραβείο.
Είχατε ξαναεπισκεφθεί την Αλεξάνδρεια;
Είχα ξανάρθει στην Αλεξάνδρεια και είχα τραγουδήσει και στη βιβλιοθήκη μέσα. Είχα τότε κάνει και μια συγκλονιστική εκπομπή με τον υπέροχο δημοσιογράφο του MEGA εκείνης της εποχής, τον Γιάννη τον Πολίτη. Γενικά έχω επισκεφτεί την Αίγυπτο δυο τρεις φορές, αλλά αυτό το συγκεκριμένο γεγονός, ότι αυτή η πόλη με βράβευσε, μου δημιουργεί μια συγκίνηση μεγαλύτερη από το βραβείο.
Το πιο όμορφο δώρο σας για τους Αιγυπτιώτες, μου είπαν ότι ήταν αυτό το μπλακ άουτ που σας συνέβη.
Ακριβώς μπλακ άουτ έπαθα. Ήταν σαν να κατέβηκε ο διακόπτης, όπου δεν έπεσε μαύρο, αλλά πέρασαν με κινηματογραφική ταχύτητα όλα.
Συμπυκνώθηκε η ζωή σας σε ένα λεπτό…
Το πως συγκρατήθηκα ήταν το κάτι άλλο… έπρεπε βέβαια να συγκρατηθώ αλλά ήταν πολύ ισχυρό αυτό που εισέπραξα, πολύ συγκινητικό και οφείλω να ομολογήσω ότι όσο και να λέει ένας άνθρωπος ότι θα είναι ψύχραιμος, σε ένα τέτοιου είδους γεγονότα, δεν υπάρχει περίπτωση να είναι.
Θυμάμαι να λέτε κάποτε σε μια συνέντευξή σας, όταν φεύγατε στο αεροδρόμιο, αποκεφάλισαν την κούκλα σας…
Αφενός δεν υπήρχε τίποτα μέσα στην κούκλα και αφετέρου δεν κατάλαβα τι συνέβη εκείνη τη στιγμή. Όταν το συνειδητοποίησα εκ των υστέρων, το σοκ ήταν συγκλονιστικό. Διότι ήταν το παιχνιδάκι μου, το μόνο που κράταγα εγώ στο χέρι και ξαφνικά βρέθηκε χωρίς κεφάλι κι από τότε δεν ξανάπαιξα. Δεν μπορώ να αντικρίσω κούκλα γιατί αυτόματα μου έρχεται στο κεφάλι μου αυτή η σκηνή. Βέβαια όπως λέει και το τραγούδι, η Αλεξάνδρεια που τραγούδησα, «γιασαλάμ θα πει τόσα χώρεσα που το δαίμονα μου συγχώρεσα» νομίζω ότι έπεσε μια πολύ ωραία αυλαία σε όλο αυτό το άσχημο συναίσθημα με την προχθεσινή βράβευση. Βέβαια μέσα μου το είχα δουλέψει, κάποια στιγμή τα πράγματα μαλακώνουν, θα πρέπει να προχωρήσουμε και να μη μένουμε στο παρελθόν, γιατί δεν είμαι και άνθρωπος που μένει πολύ στο παρελθόν… μέσα μας υπάρχουν όλα δεν μπορείς να τα σβήσεις. Αλλά αυτό ήταν ένα πολύ ισχυρό χάδι στο άσχημο συναίσθημα του παρελθόντος, μια πολύ δυνατή αγκαλιά. Εγώ αυτό ένιωσα πάνω στη σκηνή.
Στα μελλοντικά σχέδιά σας υπάρχει κάποια προοπτική για μια συναυλία στην Αλεξάνδρεια;
Το εύχομαι, γιατί νομίζω θα είναι πάρα πολύ ωραίο και πρέπει να γίνει, με την καλή έννοια του «πρέπει».
Απ’ ότι άκουσα σήμερα, ήδη έχετε πρόσκληση από την Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας, για μια συναυλία στο προαύλιο του Σχολείου της…
Θα το ήθελα πάρα πολύ. Η ιδέα αυτή να παίξουμε στο προαύλιο του Σχολείου είναι καταπληκτική ιδέα, γιατί με το σχολείο εδώ με δένουνε πάρα πολλά. Η μικρή μου παιδική ηλικία μέχρι την Δευτέρα τάξη του δημοτικού. Το είδατε κι εσείς που ψάχναμε τα βιβλία στα γραφεία να βρούμε τα δικά μου…
Βρήκαμε και το όνομά σας…
Βρήκαμε και το όνομα μου, βρήκαμε και τους βαθμούς μου, πόσο καλή μαθήτρια ήμουνα… (γελάει)
Δέκα εννιάρια και εικοσάρια πολλά.
Είχα τη μαμά κέρβερο, από πάνω δεν μ΄ άφηνε να παίξω αν δεν τελείωνα τα μαθήματα μου. Υπάρχουν και φωτογραφίες γιατί εγώ δεν θυμάμαι ιδιαίτερα γεγονότα, τις γυμναστικές επιδείξεις και κάποια άλλα. Θα είναι όμως πάρα πολύ ωραίο μετά από μισό αιώνα, να καταθέσουμε το «μετά της Άλκηστης». Στο χέρι μας είναι να γίνει αυτό.
Η Ελληνική Κοινότητα το επιθυμεί πολύ, όπως σας δήλωσε ο Αντιπρόεδρος Α΄ κ. Βαφειάδης, αλλά και όλοι οι Αιγυπτιώτες την αναμένουν.
Θα την κάνουμε!
Στα τραγούδια σας, αποφεύγετε την κοινοτοπία. Επιλογή των στιχουργών σας, δική σας ή τυχαία επιλογή;
Δεν είναι τυχαία επιλογή, εν αρχή είναι ο λόγος, και μετά αν η μουσική παντρευτεί με τον λόγο, τότε αυτό που με συγκίνησε… νομίζω ότι βγάζει ένα πολύ όμορφο αποτέλεσμα. Μου έρχονται χιλιάδες τραγούδια κάθε μέρα στο email μου αλλά διαλέγω αυτά που με συγκινούν και με διαπερνούν. Ίσως είναι αυτό που λέω εγώ, το ένστικτο του καλλιτέχνη. Τίποτα δεν είναι τυχαίο, σε όλα τα τραγούδια που έχω πει μέχρι τώρα υπάρχει μεγάλη αγάπη επάνω τους και ψυχικό δόσιμο να το πω έτσι. Επίσης δεν πιστεύω στο να κάνεις συνέχεια πολλά τραγούδια, αλλά να κάνεις λίγα και καλά που θα αντέξουν στο χρόνο.
Το παρελθόν ως γνώση, το παρόν ως βίωμα και το μέλλον ως επιδίωξη, ποιο από τα τρία ζυγίζει βαρύτερο στον εσώτερο κόσμο σας;
Αυτό που ζω, το τώρα, το παρόν, το οποίο βέβαια δεν αναιρεί το παρελθόν, διότι χωρίς αυτό δεν υπάρχει παρόν και μέλλον. Πολλές φορές έχω παρομοιάσει τον εαυτό μου με την πέστροφα που πάει ανάποδα στο ρεύμα. Δεν είμαι άνθρωπος που κάθομαι στα κεκτημένα και χαίρομαι. Είμαι άνθρωπος που πάντα μ΄ αρέσει να ψάχνω, ν’ ανακαλύπτω και βοηθώ νέους καλλιτέχνες, έτσι και μένα στην αρχή κάποιος μου έδωσε το χέρι για να προχωρήσω. Μ΄ αρέσει να ανοίγω δρόμους και μέχρι τώρα το ένστικτό μου δεν με έχει προδώσει.
Η σημερινή Αλεξάνδρεια με την αγάπη που σας δείχνει, θα μπορούσε μελλοντικά να αποτελέσει μόνιμο τόπο κατοικίας σας;
Τίποτα δεν αποκλείεται σε μένα, (γελάει) έχω κάνει και πιο εξτρίμ πράγματα. Όμως το να μείνω εδώ στην Αλεξάνδρεια είναι αδύνατον, γιατί υπάρχουν τόσα πολλά πρότζεκτ τα οποία καλώς ή κακώς τρέχουν και πρέπει να είμαι παρούσα. Άλλωστε έχουμε προγραμματίσει με την κυρία Δραγούνη τα πράγματα μέχρι και το τέλος του 2023. Παρότι λοιπόν θα ήθελα πολύ να μείνω, δεν έχω το χρόνο.
Η Αλεξάνδρεια έχει βγάλει σπουδαίους και καταξιωμένους καλλιτέχνες. Εσείς, ο Δάκης, ο Ντέμης Ρούσος, ο Μάνος Λοΐζος, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου και πολλοί άλλοι. Ποιος ευθύνεται γι αυτή την όμορφη συγκυρία, το νερό του Νείλου;
(Γελάει) Μάλλον στο νερό του Νείλου, στον αέρα της θάλασσας, στην καλή ψυχή των ανθρώπων που μας περιβάλλουν γιατί οι Αιγύπτιοι και οι Έλληνες βέβαια, έχουν μια ιδιαιτερότητα. Αυτό που λέγαμε και πριν στη συζήτηση μας, ότι μπορώ σε τρία δευτερόλεπτα να ξεχωρίσω αν κάποιος είναι απ΄ την Αλεξάνδρεια. Είναι ο τρόπος που μιλάει, ο τρόπος που χρησιμοποιεί τις ελληνικές λέξεις, η ευγένεια, η αισθητική του, ο πολιτισμός. Ναι, η Αλεξάνδρεια έχει βγάλει πάρα πολλούς καλλιτέχνες.
Αληθεύει ότι ο Δήμος Μούτσης σας «βάφτισε» Πρωτοψάλτη;
Όχι δεν ισχύει, μου έχει δώσει διάφορα επίθετα αλλά εγώ επειδή αγαπώ την εκκλησία, αγαπώ και τους ψαλτάδες γενικά, του είπα μια μέρα που μου έλεγε πολλά, γιατί να μην πούμε το Πρωτοψάλτη, που είναι και ωραίο επίθετο κι έχει μέσα και το συνθετικό το «Πρώτο», γιατί ξέρετε σιχαίνομαι τη δεύτερη θέση. (Γελάει). Και βέβαια του άρεσε πολύ και μ΄ αρέσει και μένα που ακουμπάει στην εκκλησία.
Υπάρχει κάποιο λάθος σας για τα οποίο έχετε μετανιώσει και θα θέλατε να το διαγράψετε από τη ζωή σας, για να μην το θυμάστε;
Νομίζω μέσα από τα λάθη του ο άνθρωπος μαθαίνει. Και είναι καλό να γυρίζεις μερικά βήματα πίσω για να παίρνεις λιγάκι φόρα και να κάνεις το επόμενο μπροστά. Άνθρωπος αλάθητος δεν υπάρχει, θα ήταν παρά φύσει κάτι τέτοιο. Έχω κάνει κι εγώ κάποια λάθη στη ζωή μου, αλλά δεν τα θεωρώ ότι αποτέλεσαν εμπόδιο. Είναι τα λάθη της ζωής και όχι μόνο της καλλιτεχνικής, που σίγουρα έχουν γίνει. Αλλά δεν ήταν τόσα ισχυρά, έτσι ώστε να μου μετακινήσουν την πυξίδα γιατί έχω συγκεκριμένο όραμα. Ούτε μισή μοίρα απόκλιση, άντε το αεράκι να το πήρε λίγο, αλλά η κατεύθυνση ήταν σταθερή.
Είσθε πεισματάρα;
(Γελάει ) Είμαι πολύ!.
Ζωή – θάνατος, δυο έννοιες αναπόσπαστες της ύπαρξης. Σας τρομάζει αυτή η διελκυστίνδα, η μονομαχία τους μέσα στο χρόνο;
Όχι δεν με τρομάζει όπως ακούγεται. Σίγουρα νιώθω ευτυχισμένη γιατί ασχολούμαι με κάτι που μου γαληνεύει τη ψυχή και την τροφοδοτεί με φως. Είναι η μουσική και πιστεύω, ότι ούτως ή άλλως, το χρόνο μπορεί κανείς ότι θέλει να του κάνει, να τον παγώσει να τον διευρύνει, να τον πάει όπου θέλει, να τον μεγαλώσει, να παίξει μαζί του, κανείς δεν βγήκε νικητής με την κόντρα αυτή. Αλλά εγώ πιστεύω ότι έχω κλείσει το μάτι στον χρόνο και μέσα από τα τραγούδια μου, με την προϋπόθεση ότι θα μείνουν κάποια τραγούδια απ΄ αυτά, νομίζω ότι τον νίκησα τον θάνατο! Γιατί το κάθε τραγούδι όταν γεννιέται είναι σαν να γεννιέται ένας άνθρωπος! Οπότε.. του την έφερα του θανάτου (ξεκαρδίζεται).
Πατάτε τα χώματα της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας, με τα σχολεία της παιδικής σας ηλικίας. Τι σας θυμίζει ο χώρος και κυρίως τι σας ξενίζει;
Οι θύμησες είναι καταιγιστικές. Αυτό που με στεναχωρεί είναι ότι είδα λίγα παιδιά. Όμως τα παιδιά αυτά τα είδα με χαμόγελο, να έχουν θάρρος, αγάπη για την ελληνική γλώσσα, σίγουρα θα ήταν καλύτερα ένα σχολείο να έσφυζε από ζωή, να είχε ας πούμε χίλια παιδιά, είναι άλλη η διάπλαση, απ΄ το να είναι τόσο λίγα. Αλλά μιλάμε για το έτος 2022 και έρχεται το 2023, το γεγονός ότι υπάρχει ζωντανός πυρήνας μέσα σ΄ αυτό το σχολείο, για μένα είναι το πιο σημαντικό απ΄ όλα. Ελπίζω να μην χαθεί αυτό ποτέ.
Υπάρχει πιστεύετε ελπίδα για μια επαναφορά, όχι του πρότερου μεγέθους, αλλά επιστροφή ενός ικανοποιητικού αριθμού Αιγυπτιωτών και πάλι στην Αλεξάνδρεια;
Παλιά που ζούσαν εδώ οι γονείς μου, ήταν πάνω από μισό εκατομμύριο οι Έλληνες που έσφυζαν από ζωή, από εργασία, αλλά δεν νομίζω ότι θα ξαναζήσουμε κάτι τέτοιο, εκτός κι αν γίνει κάτι κοσμοϊστορικό. Η ζωή έχει αλλάξει τόσο πολύ που υπάρχουν ευκαιρίες απ΄ όλους και για όλα, είτε είστε εδώ, είτε στην Αυστραλία, ακόμα και στην Αλάσκα. Δεν μπορώ να το συγκεκριμενοποιήσω γιατί έχει αλλάξει συθέμελα το σύμπαν.
Θα σας θέσω έξι έννοιες ως ερώτημα και θέλω απάντηση σχεδόν λακωνική, μια ή δυο, λέξεις για κάθε μία, τι λέτε, πάμε;
Πάμε, σύμφωνοι.
Θεός;
Ηρεμία, Γαλήνη!
Αγάπη;
Κινητήριος δύναμη!
Έρωτας;
Άξονας ζωής!
Δικαιοσύνη;
Ήλιε νοητέ!
Ελπίδα;
Φως!
Αλεξάνδρεια;
Μια αγκαλιά!
Αγαπητή κυρία Πρωτοψάλτη σας ευχαριστώ πολύ, θα ήθελα να κλείσετε εσείς τη συνέντευξη με μια φράση, όποια επιθυμείτε…
Carpe diem: Αδράξτε τη μέρα και μην την αφήνετε να πάει χαμένη!
[Η συνέντευξη έχει ολοκληρωθεί. Ο διευθυντής της ΕΚΑ κ. Γιώργος Μπούλος που μας βιντεοσκοπεί, το ακούει αυτό και ευθύς της δείχνει το τατουάζ στο χέρι του με την φράση Carpe diem. Τι σύμπτωση μοναδική! Η Άλκηστη στέκεται δίπλα του έκπληκτη και με χαμόγελο περίσσιο δείχνει με το δάχτυλο την αγαπημένη της ρήση. Είναι η φωτογραφία που βγαίνει αυτοστιγμεί, άλλη μια συγκυρία στο μνημονικό οπλοστάσιο της Αλεξανδρινής Πρωτοψάλτη]
