Η συγκεκριμένη κατηγορία περιέχει ειδήσεις και νέα χωρίς ειδικό περιεχόμενο. Η ενότητα αυτή καλύπτει γενικά γεγονότα κάθε είδους, πολιτικά, πολιτισμικά, οικονομικά κλπ που απασχόλησαν και απασχολούν ευρύτερα τον κόσμο.
Αίγυπτος: Λύνεται το μυστήριο των πυραμίδων – Ένας κρυμμένος ποταμός πίσω από το θαύμα της αρχαιότητας
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν έναν θαμμένο κλάδο του ποταμού Νείλου που κάποτε έρεε δίπλα σε περισσότερες από 30 πυραμίδες στην Αίγυπτο, λύνοντας ενδεχομένως το μυστήριο του πώς οι αρχαίοι Αιγύπτιοι μετέφεραν τους τεράστιους πέτρινους όγκους για να χτίσουν τα διάσημα μνημεία.
Ο κρυμμένος ποταμός
Ο κλάδος του ποταμού μήκους 64 χιλιομέτρων, ο οποίος περνούσε δίπλα από το εμβληματικό συγκρότημα πυραμίδων της Γκίζας μεταξύ άλλων θαυμάτων, ήταν κρυμμένος κάτω από την έρημο και τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις για χιλιετίες, σύμφωνα με μελέτη που αποκάλυψε το εύρημα .
Η ύπαρξη του ποταμού θα εξηγούσε γιατί οι 31 πυραμίδες χτίστηκαν σε αλυσίδα κατά μήκος μιας αφιλόξενης πλέον λωρίδας της ερήμου στην κοιλάδα του Νείλου μεταξύ 4.700 και 3.700 ετών πριν.
Η λωρίδα κοντά στην αρχαία αιγυπτιακή πρωτεύουσα Μέμφις περιλαμβάνει τη Μεγάλη Πυραμίδα της Γκίζας – το μοναδικό σωζόμενο οικοδόμημα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου – καθώς και τις πυραμίδες του Καφρέ, του Χέοπα και του Μυκερίνου.
Γιατί χτίστηκαν εκεί οι πυραμίδες
Οι αρχαιολόγοι θεωρούσαν από καιρό ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι πρέπει να χρησιμοποιούσαν μια κοντινή υδάτινη οδό για να μεταφέρουν τα γιγάντια υλικά που χρησιμοποιούσαν για την κατασκευή των πυραμίδων. «Αλλά κανείς δεν ήταν σίγουρος για τη θέση, το σχήμα, το μέγεθος ή την εγγύτητα αυτής της μεγάλης υδάτινης οδού στην πραγματική τοποθεσία των πυραμίδων», δήλωσε στο AFP ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Eman Ghoneim του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας στο Γουίλμινγκτον των Ηνωμένων Πολιτειών. Η διεθνής ομάδα ερευνητών χρησιμοποίησε δορυφορικές εικόνες ραντάρ για να χαρτογραφήσει τον κλάδο του ποταμού, τον οποίο ονόμασαν Ahramat — “πυραμίδες” στα αραβικά. Το ραντάρ τους έδωσε τη «μοναδική ικανότητα να διαπερνούν την επιφάνεια της άμμου και να παράγουν εικόνες κρυμμένων χαρακτηριστικών, συμπεριλαμβανομένων θαμμένων ποταμών και αρχαίων δομών», δήλωσε ο Ghoneim. Έρευνες στο πεδίο και πυρήνες ιζημάτων από την περιοχή επιβεβαίωσαν την παρουσία του ποταμού, σύμφωνα με τη μελέτη στο περιοδικό Communications Earth & Environment. Ο άλλοτε επιβλητικός ποταμός καλυπτόταν όλο και περισσότερο από άμμο, που ενδεχομένως ξεκίνησε κατά τη διάρκεια μιας μεγάλης ξηρασίας πριν από περίπου 4.200 χρόνια, υπέθεσαν οι επιστήμονες.
Το μυστήριο των πυραμίδων στης Γκίζας
Οι πυραμίδες της Γκίζας βρίσκονταν σε ένα οροπέδιο σε απόσταση περίπου ενός χιλιομέτρου από τις όχθες του ποταμού. Πολλές από τις πυραμίδες διέθεταν έναν «τελετουργικό υπερυψωμένο διάδρομο» που διέτρεχε κατά μήκος του ποταμού πριν καταλήξει στους ναούς της Κοιλάδας, οι οποίοι χρησίμευαν ως λιμάνια, δήλωσε ο Ghoneim. Αυτό δείχνει ότι ο ποταμός έπαιζε «βασικό ρόλο στη μεταφορά των τεράστιων οικοδομικών υλικών και των εργατών που χρειάζονταν για την κατασκευή της πυραμίδας», πρόσθεσε. Το πώς ακριβώς κατάφεραν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι να κατασκευάσουν τόσο τεράστιες και μακροχρόνιες κατασκευές αποτελεί ένα από τα μεγάλα μυστήρια της ιστορίας. Αυτά τα βαριά υλικά, τα περισσότερα από τα οποία προέρχονταν από το νότο, «θα ήταν πολύ πιο εύκολο να επιπλεύσουν στο ποτάμι» παρά να μεταφερθούν στην ξηρά, δήλωσε στο AFP η συν-συγγραφέας της μελέτης Suzanne Onstine του Πανεπιστημίου του Μέμφις στην αμερικανική πολιτεία του Τενεσί. Οι όχθες των ποταμών θα μπορούσαν να ήταν το σημείο όπου υποδέχονταν τις νεκρικές ακολουθίες των φαραώ πριν τα σώματά τους μεταφερθούν στον «τελικό τόπο ταφής τους μέσα στην πυραμίδα», πρότεινε η ίδια. Ο ποταμός μπορεί επίσης να υποδεικνύει γιατί οι πυραμίδες χτίστηκαν σε διαφορετικά σημεία.
Πριν ξεκινήσω θα ήθελα να εκφράσω τα συλλυπητήριά μου προς την κυβέρνηση του Ιράν και τον ιρανικό λαό για την απώλεια του Προέδρου και του Υπουργού Εξωτερικών της χώρας. Θερμά συλλυπητήρια εκ μέρους της Ελλάδας και της ελληνικής κυβέρνησης.
Σήμερα καλωσορίζω στην Αθήνα, με μεγάλη χαρά και τιμή, τον αγαπητό μου φίλο, τον Υπουργό Εξωτερικών της Αιγύπτου, Sameh Shoukry.
Έναν γνήσιο σύμμαχο της Ελλάδας, με τον οποίο έχουμε καταφέρει να οικοδομήσουμε ειλικρινείς σχέσεις συνεργασίας και εμπιστοσύνης και του οποίου η εμπειρία και η σοφία είναι πολύτιμες τόσο για τις διμερείς μας σχέσεις, όσο και για τη γεωπολιτική σταθερότητα της πολύπαθης περιοχής μας.
Οφείλω να ευχαριστήσω θερμά τον αξιότιμο κύριο Υπουργό για τις μεγάλες προσπάθειες που καταβάλλει για την περιφερειακή και παγκόσμια ειρήνη και ευημερία.
Με την Αίγυπτο, μας ενώνει, φυσικά η γεωγραφία. Μας ενώνει η Μεσόγειος Θάλασσα, το σημαντικότερο σταυροδρόμι επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης των λαών, αλλά και η αρχαία ιστορία, οι πολιτισμοί μας, για τους οποίους τρέφουμε έναν αμοιβαίο σεβασμό.
Αγαπητέ Sameh,
Η Ελλάδα θεωρεί την Αίγυπτο ακρογωνιαίο λίθο της ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο και ηγέτιδα δύναμη στον Αραβικό κόσμο.
Η προϊούσα κατάσταση και η ανείπωτη τραγωδία που εκτυλίσσεται στη Γάζα πρέπει να λάβει τέλος.
Και επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω, πέρα από εσάς, και όλη την ηγεσία της Αιγύπτου για τον ενεργό διαμεσολαβητικό ρόλο που έχετε αναλάβει στην περιοχή.
Η Ελλάδα θα συνεχίσει να πράττει ό,τι είναι δυνατόν και να προσφέρει τις καλές της υπηρεσίες για την επίτευξη άμεσης και βιώσιμης εκεχειρίας.
Προς την κατεύθυνση αυτή θα πρέπει να ενταθούν οι συλλογικές μας προσπάθειες, ώστε να σταματήσουν οι εχθροπραξίες, να απελευθερωθούν οι όμηροι και να διοχετευθεί απρόσκοπτα ανθρωπιστική βοήθεια σε όσους το έχουν ανάγκη.
Οφείλουμε να είμαστε πάντοτε σαφείς: περαιτέρω επέκταση των εχθροπραξιών στη Ράφα θα έχει δραματικές συνέπειες και πρέπει να αποφευχθεί πάση θυσία.
Και φυσικά, βιώσιμη ειρήνη δεν μπορεί να επιτευχθεί παρά μόνο εάν επιλυθεί το υποκείμενο πολιτικό ζήτημα, που αφορά τη λύση των δύο κρατών στη βάση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ με την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ και σύνορα αυτά προ του 1967, διασφαλίζοντας και την ασφάλεια του Ισραήλ.
Η ανησυχία μας όμως δεν τελειώνει εκεί. Η διάχυση της κρίσης στην Ερυθρά θάλασσα και την ευρύτερη Μέση Ανατολή απειλεί άμεσα την οικονομία και το παγκόσμιο εμπόριο, πρωτίστως όμως δημιουργεί νέες εστίες ανθρωπιστικών κρίσεων. Οποιοσδήποτε άμεσος ή έμμεσος καταναγκασμός σε μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών συνιστά συλλογική τιμωρία που δεν μπορεί να είναι ανεκτή από το Διεθνές Δίκαιο.
Επιπλέον, και οι υπόλοιπες συνθήκες που περιβάλλουν την Αίγυπτο, ιδίως η επιδείνωση της κατάστασης στο Σουδάν, δημιουργούν ακόμη μεγαλύτερη περιφερειακή αστάθεια και αβεβαιότητα.
Η Ελλάδα, ακριβώς επειδή αντιλαμβάνεται την Αίγυπτο ως μείζονα πυλώνα σταθερότητας σε ένα ρευστό περιβάλλον, προσπαθεί με κάθε τρόπο να υποστηρίξει τη φίλη και γείτονα χώρα τόσο σε πολυμερές και σε διμερές επίπεδο, όσο και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στο πλαίσιο αυτό, προωθήσαμε ενεργά την υπογραφή της Ολοκληρωμένης Στρατηγικής και Εταιρικής Σχέσης μεταξύ της Αιγύπτου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την οποία θεωρούμε απολύτως κρίσιμη και για την Ευρώπη και για την Αίγυπτο.
Στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε, η στρατηγική σχέση Αθήνας-Καΐρου είναι όχι μόνο αναγκαία, αλλά και υποδειγματική. Η Συμφωνία του 2020, για την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ των δύο χωρών, αποτελεί παράδειγμα σχέσεων καλής γειτονίας, αλλά και ορθής εφαρμογής του Διεθνούς Δίκαιου της Θάλασσας.
Παράλληλα, σημαντικό κεφάλαιο των σχέσεών μας είναι η τριμερής συνεργασία μας με την Κυπριακή Δημοκρατία, σε ποικίλους τομείς, όπως η ενέργεια, το εμπόριο, η προστασία του περιβάλλοντος και η επιχειρηματικότητα.
Αγαπητέ Sameh,
Η Κοινή Δήλωση που υπέγραψαν ο Αιγύπτιος Πρόεδρος και ο Έλληνας Πρωθυπουργός τον περασμένο Μάρτιο στο Κάιρο για τη Σύσταση Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας, μας χαροποιεί ιδιαιτέρως.
Στο πλαίσιο αυτό, επιθυμούμε να προχωρήσουμε σύντομα στη σύγκληση της 1ης Συνόδου του Συμβουλίου στην Αθήνα.
Και, εδώ, στο Υπουργείο Εξωτερικών εργαζόμαστε συστηματικά σε συνεργασία και με τα υπόλοιπα Υπουργεία για την προετοιμασία της.
Θα ήθελα επίσης να υπογραμμίσω τη σημασία του προγράμματος «GREGY», ενός εκ των πλέον εμβληματικών έργων ηλεκτρικής διασύνδεσης, το οποίο θα μεταφέρει «πράσινη» ηλεκτρική ενέργεια από την Αίγυπτο την ηπειρωτική Ελλάδα, μέσω υποθαλάσσιου καλωδίου.
Και είμαστε ευτυχείς διότι, κατόπιν ελληνικής πρωτοβουλίας, το έργο αυτό έχει ενταχθεί στον Κατάλογο Έργων Αμοιβαίου Ενδιαφέροντος της ΕΕ.
Με τον Υπουργό Εξωτερικών της Αιγύπτου συζητήσαμε επίσης το μεταναστευτικό, το οποίο αποτελεί κοινή μας μέριμνα.
Αφενός εξετάσαμε τρόπους αντιμετώπισης και περιορισμού της παράτυπης μετανάστευσης.
Αφετέρου, αξιολογήσαμε την κατάσταση σχετικά με τις νόμιμες οδούς μετανάστευσης, καθώς όπως γνωρίζετε ήδη υφίστανται συμφωνίες για μετακλήσεις Αιγυπτίων στους τομείς της αλιείας, των κατασκευών και της γεωργίας. Αυτό το εγχείρημα είναι εξαιρετικά σημαντικό τόσο για τη χώρα σας, όσο και για την σταθερά αναπτυσσόμενη ελληνική οικονομία.
Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
οι ιστορικοί δεσμοί μας στους τομείς της εκπαίδευσης και του πολιτισμού, τους οποίους επί δεκαετίες καλλιέργησε και η ιστορική ελληνική κοινότητα της Αιγύπτου, θα πρέπει να ενδυναμωθούν.
Προ ολίγων ημερών, η Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, η κυρία Κατερίνα Σακελλαροπούλου, επισκέφθηκε την Αλεξάνδρεια και εγκαινίασε, με ιδιαίτερη συγκίνηση, την ανακαινισμένη Οικία ενός εκ των μεγαλυτέρων Ελλήνων ποιητών, του Κωνσταντίνου Καβάφη, ο οποίος γεννήθηκε και έζησε στην Αίγυπτο, στην κοσμοπολίτικη Αλεξάνδρεια.
Η ποίησή του, είναι ένα μόνον παράδειγμα από τα πολλά που μας ενώνουν.
Ήδη, πριν από σχεδόν 130 χρόνια, ο Καβάφης έγραφε στο περίφημο ποίημά του «Τείχη»:
«Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ μεγάλα κ’ υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη. Και κάθομαι και απελπίζομαι τώρα εδώ. Άλλο δεν σκέπτομαι: τον νουν μου τρώγει αυτή η τύχη· διότι πράγματα πολλά έξω να κάμω είχον. A όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξω. Aλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον. Aνεπαισθήτως μ’ έκλεισαν από τον κόσμον έξω.»
Δυστυχώς, τείχη οικοδομούνται διαρκώς όχι μόνο μέσα μας αλλά και μεταξύ των ανθρώπων, χωρίς πολλές φορές καν να το αντιλαμβανόμαστε.
Είναι υποχρέωσή μας να δουλέψουμε για να φέρουμε τους ανθρώπους πιο κοντά, για έναν κόσμο συμπεριληπτικό, για την ειρήνη και τον ανθρωπισμό.
Με αυτές τις σκέψεις καλωσορίσω και πάλι τον Υπουργό Εξωτερικών της Αιγύπτου. Αγαπητέ Υπουργέ, αγαπητέ Sameh, καλώς ήρθατε στην Αθήνα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ερώτηση στα αραβικά σχετικά με τη θέση της Ελλάδας στην επίλυση της κρίσης στη Γάζα.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Σας ευχαριστώ πολύ για την ερώτησή σας. Η Ελλάδα από την πρώτη στιγμή τήρησε, στο ζήτημα του Μεσανατολικού, μια στάση αρχής. Εκείνο το οποίο είπαμε είναι ότι θα πρέπει να τηρηθεί απολύτως το Διεθνές Δίκαιο και ιδίως, το Δίκαιο το Ανθρωπιστικό. Θα πρέπει αμέσως να υπάρξει απελευθέρωση ομήρων, απρόσκοπτη διοχέτευση ανθρωπιστικής βοήθειας. Και θα πρέπει να ξεκινήσει η συζήτηση για την πολιτική λύση με την αναγνώριση των δύο κρατών, στο πλαίσιο των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
Η Ελλάδα έχει μία ιστορική φιλία με τις αραβικές χώρες, όπως επίσης έχει και μία στρατηγική σχέση με το Ισραήλ. Στο πλαίσιο αυτό, έχουμε τη δυνατότητα να συνομιλούμε με τις δύο πλευρές, όπως επίσης να συνομιλούμε και με τους διεθνείς δρώντες ευρύτερα στην περιοχή.
Η Ελλάδα συνεχίζει να προσφέρει τις υπηρεσίες της προς την κατεύθυνση της άμεσης διακοπής των εχθροπραξιών, της άμεσης επιστροφής των ομήρων, της διοχέτευσης μεγαλύτερης ανθρωπιστικής βοήθειας. Θα συνεχίσουμε να το πράττουμε. Θεωρούμε ότι αυτή τη στιγμή η μεσολαβητική προσπάθεια, η οποία γίνεται με πρωτοβουλία και της Αιγύπτου και του Υπουργού του κυρίου Shoukry, θα πρέπει να τύχει ανταπόκρισης από τις δύο πλευρές.
Θα πρέπει να συνεχίσουν οι διαβουλεύσεις. Κάθε μέρα, η οποία περνάει, δημιουργεί αφενός μεγαλύτερη επιδείνωση της ήδη υφιστάμενης ανθρωπιστικής κρίσης στην περιοχή και αφετέρου πολύ μεγαλύτερους κινδύνους για επέκταση των εχθροπραξιών που θα δημιουργήσουν νέες εστίες, όχι μόνο κρίσης για τους ίδιους ανθρώπους στην περιοχή, αλλά ακόμη και για την οικονομία και για τη μετανάστευση. Η Ελλάδα θα συνεχίσει να βρίσκεται στο πλευρό των ανθρώπων, οι οποίοι υποφέρουν. Θα συνεχίσει να προσφέρει τις καλές της υπηρεσίες προς όλες τις πλευρές.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δεδομένης της ανισορροπίας που υπάρχει στην Ανατολική Μεσόγειο, νομίζετε ότι θα ήταν πιθανό τρίτοι παράγοντες, όπως είναι για παράδειγμα η Τουρκία, να επηρεάσουν τις σχέσεις Ελλάδας-Αιγύπτου, δεδομένης της προσπάθειας της Άγκυρας να επαναπροσεγγίσει την Αίγυπτο τον τελευταίο καιρό, αλλά και με Τούρκους αξιωματούχους να έχουν καλέσει επανειλημμένως την Αίγυπτο για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Είναι θεμελιώδης πολιτική μας, αν μου επιτρέπετε κύριε Υπουργέ, ότι θα πρέπει να υπάρχουν σχέσεις φιλίας και καλής γειτονίας με όλες τις χώρες της ευρύτερης περιοχής.
Οι δύο χώρες μας, η Ελλάδα και η Αίγυπτος, μοιράζονται μία κοινή πολιτική, μία κοινή διπλωματία, η οποία αφορά στην πραγματικότητα την ειρήνη και την ευημερία στην ευρύτερη περιοχή, αλλά και στον κόσμο ολόκληρο. Στο πλαίσιο αυτό, είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει να συνομιλούμε με τα άλλα κράτη και να προσπαθούμε πάντοτε να βρίσκουμε τους δρόμους εκείνους, έτσι ώστε να συνεργαζόμαστε πιο αποτελεσματικά, πάνω και πέρα από τις διαφωνίες που αυτονόητα υπάρχουν.
Έχοντας πει αυτό, να επισημάνω ότι η σχέση μεταξύ Αιγύπτου και Ελλάδας ερείδεται στην ιστορία και τον πολιτισμό. Σήμερα όμως βρίσκεται στο απόγειο της πραγματικής διμερούς διπλωματικής σχέσης. Είναι μία σχέση στρατηγική, η οποία δεν πρόκειται να ετεροκαθοριστεί. Με τον Υπουργό θα δουλέψουμε ακόμη περισσότερο προετοιμάζοντας το πρώτο Ανώτατο Συμβούλιο, έτσι ώστε να διατηρούμε αυτή την καλή πορεία, να ενισχύουμε τις διμερείς μας σχέσεις και να βρισκόμαστε πάντοτε σε μία αγαστή σχέση συνεργασίας σε επίπεδο στρατηγικό.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μια ερώτηση για τον Έλληνα Υπουργό. Θέλω ένα σχόλιο για τη χθεσινή ανακοίνωση του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών σε σχέση με τη γενοκτονία των Ποντίων, που έκαναν λόγο για λαϊκισμό, αλλά και για ακροδεξιές ομάδες, καλώντας την ελληνική κυβέρνηση να πάρει θέση. Θέλω σχόλιο για αυτό.
Και μια δεύτερη ερώτηση για το αν η ελληνική κυβέρνηση για ένα θέμα που έχει να κάνει με την κρίση στις σχέσεις με τη Βόρεια Μακεδονία, προτίθεται το επόμενο διάστημα να πάρει κάποια πρωτοβουλία, ίσως ενεργοποιώντας το άρθρο 19, προκειμένου να πιέσει την άλλη πλευρά προς συμμόρφωση;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Θα μου επιτρέψετε μία παρατήρηση σε όσα ανέφερε ο αξιότιμος κύριος Υπουργός Εξωτερικών. Η Αίγυπτος είναι μια χώρα η οποία έχει υποδεχθεί έναν πολύ μεγάλο αριθμό μεταναστών, περισσότερο από 9 εκατομμύρια. Είναι επίσης μια χώρα, η οποία έχει υποφέρει πολύ οικονομικά εξαιτίας της κρίσης στη Μέση Ανατολή και της ευρύτερης ανάφλεξης στην περιοχή. Η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να σταθεί στο πλάι της και η ελληνική κυβέρνηση θα μεριμνήσει, έτσι ώστε η βοήθεια να είναι ουσιαστική και διαρκής. Είναι σημαντικό να παραμείνει η Αίγυπτος, ως πυλώνας σταθερότητας σε μια ευρύτερη περιοχή, η οποία βρίσκεται σε καθεστώς πολύ μεγάλης πίεσης. Ειδικά για το ζήτημα του μεταναστευτικού υπάρχει μια άριστη συνεργασία με τις αιγυπτιακές αρχές. Η σκέψη μας είναι ότι θα πρέπει να εδραιωθούν τα νόμιμα κανάλια μετανάστευσης. Δηλαδή να καθιερωθούν νόμιμες οδοί μετανάστευσης, έτσι ώστε να μπορέσει να αξιοποιηθεί και το ικανό ανθρώπινο δυναμικό της Αιγύπτου στην ελληνική οικονομία. Και δουλεύουμε πολύ συστηματικά προς την κατεύθυνση αυτή. Το αμέσως προσεχές διάστημα θα έχουν ολοκληρωθεί οι σχετικές διαδικασίες.
Σε ό,τι αφορά το ζήτημα του Πόντου. Νομίζω είναι αυτονόητη η θέση της ελληνικής κυβέρνησης, όπως έχει ήδη εκφραστεί από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον Πρωθυπουργό. Για εμάς η μνήμη και η τιμή στα εκατοντάδες χιλιάδες θύματα που υπέστησαν βίαιους εκτοπισμούς ή που υπέστησαν πραγματική εξόντωση, συνιστά χρέος, να διατηρήσουμε ζωντανή τη μνήμη αυτής της πολύ μαύρης σελίδας της ιστορίας μας.
Σε ό,τι αφορά τη Βόρεια Μακεδονία. Η θέση της ελληνικής κυβέρνησης έχει εκφραστεί. Τόσο η Ελλάδα, όσο και η Βόρεια Μακεδονία είναι υποχρεωμένες να σεβαστούν το Διεθνές Δίκαιο και τις διεθνείς υποχρεώσεις, τις οποίες έχουν αναλάβει. Η Ελλάδα παρακολουθεί με αυστηρότητα την τήρηση των συμφωνηθέντων. Ακόμη δεν έχει ορκιστεί η κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας, άρα θα αναμένουμε τις εξελίξεις στο κεφάλαιο αυτό. Δεν υπάρχει προς ώρας η πρόθεση να υπάρξει καμία ενεργοποίηση διαδικασίας επί παραβάσει. Αντιλαμβανόμαστε ότι τα ζητήματα αυτά θα αξιολογηθούν και από την ελληνική διπλωματία, όπως επίσης βεβαίως, και από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο της ενταξιακής διαδικασίας της Βόρειας Μακεδονίας.
Οι Αιγυπτιώτες όπου γης, οφείλουν να στηρίζουν τις προσπάθειες των συμπατριωτών τους, ιδιαίτερα εκείνων που αγωνίζονται για τις Παροικίες τους, είτε αυτές αφορούν την Αλεξάνδρεια είτε το Κάϊρο.
Μάλιστα όταν έχουμε περιπτώσεις Αιγυπτιωτών Παροίκων που κατεβαίνουν στον στίβο της πολιτικής ζωής στην Ελλάδα, όπως πράξαμε την προηγούμενη φορά με τον Αιγυπτιώτη κ. Αλέξανδρο Καζαμία, τον Αναπληρωτή Καθηγητή Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Κόβεντρι και Βουλευτή Επικρατείας του κόμματος «Πλεύση Ελευθερίας», έτσι και τώρα με έναν άλλο Αιγυπτιώτη, τον κ. Μαριαντώνη Πολίτη, προβάλουμε την υποψηφιότητά του για την Ευρωβουλή με το κόμμα «Δημοκράτες».
Ας τον γνωρίσουμε όμως καλύτερα:Ο Μαριαντώνης Πολίτηςγεννήθηκε τον Ιούνιο του 1985 στο Κάϊρο της Αιγύπτου από Έλληνες γονείς. Ο πατέρας του ήταν ο αείμνηστος Νικόλαος Πολίτης Επίτιμος Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου. Είναι απόφοιτος της Αμπετείου Σχολής του 2003.
Η αγάπη του για την Ελλάδα τον έφερε στην Αθήνα να φοιτήσει στο τμήμα Βιολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Η ενασχόληση με τα κοινά της Σχολής τον ώθησε να αλλάξει κατεύθυνση και σπούδασε Διεθνείς Σχέσεις στο State University of New York, Empire State College που αποφοίτησε με άριστα. Είναι κάτοχος ΜΒΑ και ομιλεί αγγλικά, γαλλικά, αραβικά. Εργάστηκε εθελοντικά σε ένα Ίδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού.
Είναι ελεύθερος επαγγελματίας όντας συγγραφέας τεσσάρων βιβλίων (Το Τάγμα των Φτερωτών 1, Το Τάγμα των Φτερωτών 2, Το Ταξίδι του Μύρκα και Ταξιδεύοντας στην Αίγυπτο), επίσης δραστηριοποιείται με ενοικιαζόμενα διαμερίσματα στην Αχαΐα.
Διαμένει μεταξύ της Γλυφάδας και Αιγείρας (Αχαΐα). Είναι μέλος του Συνδέσμου Αιγυπτιωτών Ελλήνων και της ΑΧΕΠΑ.
Σε πρόσφατη επίσκεψή του στην Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας, εξεδήλωσε την επιθυμία του να βοηθήσει την ομογένεια και ιδιαιτέρως τους Αιγυπτιώτες, καθότι μέσα απ΄ τα σπλάχνα του Ελληνισμού της Διασποράς προέρχεται, η δε καρδιά του χτυπά στον παλμό της Παροικίας του Αιγυπτιωτισμού.
«Θέλω να συνεργαστώ με τις δύο Κοινότητές μας και να βοηθήσω όπου και όσο μπορώ για το καλό των Αιγυπτιωτών Ελλήνων. Αυτό αποτελεί υπόσχεσή μου αλλά και οφειλή μου απέναντι στην ιστορία των Παροικιών μας» ήταν η κατακλείδα της τοποθέτησής του σχετικά με την υποψηφιότητά του για την Ευρωβουλή.
Μπορείς να φανταστείς το μικρό γραφείο στο οποίο έγραφε τα ποιήματά του ο Κ. Π. Καβάφης; Το μπαλκόνι στο οποίο ονειρευόταν το αύριο και αναπολούσε το χθες; Τη γειτονιά στην οποία περπατούσε στο κέντρο της Αλεξάνδρειας; Το διαμέρισμά του στην πρώην οδό Lepsius; Το Ίδρυμα Ωνάση αποκατέστησε την Οικία Καβάφη στην Αλεξάνδρεια, σε συνεργασία με το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, καθιστώντας την έναν προορισμό που μαγνητίζει επισκέπτες από κάθε γωνιά του πλανήτη. Το παρελθόν του Καβάφη στην Αλεξάνδρεια συνομιλεί πια με το παρόν και το μέλλον του έργου του στο Αρχείο Καβάφη στην Αθήνα.
Ξεκινώντας με την απόκτηση του αρχείου Καβάφη το 2012, την ψηφιοποίηση και το άνοιγμά του σε κοινό και ερευνητές το 2019, την εγκαινίαση ενός νέου χώρου για το Αρχείο Καβάφη στη Φρυνίχου στην Πλάκα, το 2023, που στεγάζει το φυσικό αρχείο και τη βιβλιοθήκη του ποιητή, μια συλλογή προσωπικών του αντικειμένων αλλά και έργα τέχνης με αναφορές στον ίδιο, το Ίδρυμα Ωνάση ανέλαβε στις αρχές του 2022 την αποκατάσταση της Οικίας Καβάφη στην Αλεξάνδρεια, σε συνεργασία με το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού. Στις 11 Μαΐου 2024, η Οικία Καβάφη άνοιξε ξανά τις πόρτες της στο κοινό, με σκοπό να καταστεί πόλος έλξης επισκεπτών από όλο τον κόσμο. Υπό την αρχιτεκτονική μελέτη του Flux-office της Εύας Μανιδάκη και του Θανάση Δεμίρη, το μέρος όπου ο Κ. Π. Καβάφης έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του και δημιούργησε δεκάδες από τα έργα που τον ανέδειξαν σε παγκόσμιο ποιητή αποκαταστάθηκε και αναδιαμορφώθηκε, ώστε να αναδειχθεί η εικόνα της κατοικίας όπως ήταν στα χρόνια που έζησε ο ποιητής, να φωτιστούν η σχέση του με την πόλη της Αλεξάνδρειας και ο αντίκτυπος του έργου του έως σήμερα, αλλά και για να μεταφερθούμε πίσω στον χρόνο. Εικόνες της βιογραφίας του παίρνουν μορφή σε ένα διαμέρισμα στο κέντρο της Αλεξάνδρειας. Όλο το ταξίδι του αρχείου Καβάφη πραγματοποιείται με την αδιάλειπτη αρωγή της εννεαμελούς επιστημονικής επιτροπής του Αρχείου και συμβουλευτικών επιστημονικών επιτροπών για επιμέρους έργα.
Ο Πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση, Αντώνης Σ. Παπαδημητρίου, και ο Πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, Νίκος Α. Κούκης, υποδέχτηκαν την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, η οποία εγκαινίασε την ανανεωμένη Οικία Καβάφη, παρουσία της Υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη, του Γενικού Προξένου Αλεξανδρείας, Ιωάννη Πυργάκη, του Έλληνα Πρέσβη στο Κάιρο, Νικολάου Παπαγεωργίου, της επιστημονικής επιτροπής του Αρχείου Καβάφη, του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Ωνάση, αντιπροσωπείας μελών του Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, της Διευθύντριας Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, Αφροδίτης Παναγιωτάκου, της Διευθύντριας Παιδείας του Ιδρύματος Ωνάση, Έφης Τσιότσιου, και της εκπροσώπου του Αρχείου Καβάφη, Μαριάννας Χριστοφή.
Ο Κ. Π. Καβάφης εγκαταστάθηκε στο διαμέρισμα του 2ου ορόφου της τότε 10 Rue Lepsius (σήμερα Rue C. P. Cavafy 4, πρώην Rue Sharm el Sheikh) το 1907. Το κτίριο πιθανότατα ανεγέρθηκε την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα, μεταξύ 1905 και 1910. Αποτελεί παράδειγμα εκλεκτικιστικής αρχιτεκτονικής, που κυριαρχούσε στην Αλεξάνδρεια τον 19ο και το πρώτο μισό του 20ού αιώνα. Ο Κ. Π. Καβάφης έμεινε εκεί για έναν χρόνο, μαζί με τον μεγαλύτερο αδελφό του, Παύλο (Paul). Τον επόμενο χρόνο ο Παύλος συνταξιοδοτήθηκε και μετακόμισε μόνιμα στη Γαλλία, στην πόλη Υέρ, και έκτοτε ο ποιητής έζησε μόνος σε αυτό το διαμέρισμα. Μετά τον θάνατό του, η οικία λειτούργησε για κάποια χρόνια ως πανσιόν με το όνομα Amir, μεταξύ άλλων χρήσεων.
Ο δρόμος όπου βρίσκεται η Οικία Καβάφη ονομαζόταν Lepsius κατά την εποχή του Καβάφη, ωστόσο αργότερα μετονομάστηκε σε C. P. Cavafy, προς τιμήν του Έλληνα ποιητή. Το κτίριο περιβαλλόταν από το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο, το Ελληνικό Νοσοκομείο και τους οίκους ανοχής της πόλης, τα οποία ο Καβάφης αποκαλούσε ο «Ναός της Ψυχής», ο «Ναός του Σώματος» και ο «Ναός της Σάρκας», αντίστοιχα.
Στις 16 Νοεμβρίου 1992, με πρωτοβουλία του ιστορικού και συγγραφέα Κωστή Μοσκώφ, μορφωτικού ακολούθου στην Ελληνική Πρεσβεία του Καΐρου, εγκαινιάστηκε στον χώρο το Μουσείο Καβάφη. Δύο χρόνια αργότερα διαμορφώθηκε και η Αίθουσα Στρατή Τσίρκα στην οικία, με υλικά που δώρισε η Εταιρεία Φίλων Στρατή Τσίρκα, αφιερωμένη στον σημαντικό Αιγυπτιώτη πεζογράφο. Ο Τσίρκας είχε γνωρίσει σε νεαρή ηλικία τον Καβάφη, τον οποίο είχε επισκεφθεί στο διαμέρισμά του το καλοκαίρι του 1930. Πολλά χρόνια αργότερα δημοσίευσε δύο εμβληματικά έργα για τον ποιητή: Ο Καβάφης και η εποχή του (1958) και Ο πολιτικός Καβάφης (1971).
Στις 11 Μαΐου 2024, η Οικία Καβάφη παραδόθηκε και πάλι στο κοινό, με αίθουσες γεμάτες από σημαντικά αντικείμενα που φωτίζουν τη ζωή του παγκόσμιου ποιητή.
Ο Πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση, Αντώνης Σ. Παπαδημητρίου, αναφέρει: «Το Ίδρυμα Ωνάση κι εγώ προσωπικά αισθανόμαστε περήφανοι που η χορηγία μας οδήγησε στην αποκατάσταση της Οικίας Καβάφη στην Αλεξάνδρεια, σε συνεργασία με το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού. Είναι το μέρος όπου ο Καβάφης έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του και δημιούργησε δεκάδες έργα σε συνεχή διάλογο με την Ιστορία. Ένας άλλος ”διάλογος” ξεκινάει πλέον ανάμεσα στην Αθήνα και την Αλεξάνδρεια, συνιστώντας μια ενιαία διαδρομή έρευνας και αναζήτησης. Με την αποκατάσταση της Οικίας Καβάφη, το Ίδρυμα Ωνάση αποδίδει στην πολιτιστική μας κληρονομιά ένα μέρος της οφειλόμενης τιμής. Την ίδια στιγμή, διευρύνει τις δυνατότητες της έρευνας για το μέλλον της καβαφικής ποίησης. Η Οικία Καβάφη δεν θα μπορούσε ούτε φιλοδοξεί να είναι πιστή αναπαράσταση του σπιτιού του Καβάφη όπως ήταν πριν από τόσα χρόνια. Τα όποια ενθυμήματά του, προσωπικά και διακοσμητικά αντικείμενα διασώσαμε, φυλάσσονται εξάλλου με ασφάλεια στο Αρχείο Καβάφη στην Αθήνα. Στην Αλεξάνδρεια προσπαθήσαμε να δώσουμε μια αίσθηση της ζωής και του χώρου στον οποίο κινήθηκε ο Ποιητής, μια αίσθηση μόνο από τη ζωή του. Έτσι, στην Αλεξάνδρεια είναι ο χώρος όπου έζησε ο Καβάφης και στην Αθήνα τα πράγματα με τα οποία έζησε».
Ο Πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, Νίκος Α. Κούκης, σημειώνει: «Για το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, τα εγκαίνια της αναδημιουργημένης Οικίας Καβάφη στην Αλεξάνδρεια, έργο πολύπλοκο, το οποίο ανέλαβε καθ’ ολοκληρίαν το Ίδρυμα Ωνάση, αποτελεί γεγονός μείζονος σημασίας. Ένα τοπόσημο του εξωελλαδικού ελληνισμού, η οικία στην οποία έζησε ένα μεγάλο μέρος της ζωής του ο μέγας Αλεξανδρινός, παραδίδεται πλέον στο ευρύ κοινό ανακατασκευασμένη με επιμέλεια σε κάθε της λεπτομέρεια από μια σπουδαία και πολύπειρη ομάδα συνεργατών του Ιδρύματος Ωνάση, η οποία εργάστηκε επιμελώς και μεθοδικά επί διετία, έχοντας συχνά να υπερβεί πλείστα, ανυπολόγιστα εξαρχής, εμπόδια. Η συνεργασία του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού με το Ίδρυμα Ωνάση για τη λειτουργία της Οικίας Καβάφη αποτέλεσε επιλογή στρατηγικής σημασίας. Και το αποτέλεσμα δικαιώνει τις προθέσεις, οι οποίες μεταβλήθηκαν σε απτή και ολοκληρωμένη πραγματικότητα. Το νέο κτίριο της Οικίας Καβάφη είναι ένα ακόμη έργο εθνικής προσφοράς, ένα ακόμη έργο ανάδειξης της καβαφικής ποιητικής δημιουργίας, μαζί με το Αρχείο Καβάφη, το οποίο εκτίθεται πλέον στην Αθήνα».
Κάθε δωμάτιο της Οικίας Καβάφη έχει μια ονομασία και περιλαμβάνει σπουδαία κειμήλια, πιστά αντίγραφα τεκμηρίων, έργα από τη ζωή και το έργο του Αλεξανδρινού ποιητή, αλλά και σύγχρονα έργα τέχνης, που επιλέχτηκαν και με την αρωγή ακαδημαϊκών συμβούλων για την ανανεωμένη Οικία.
Ο επισκέπτης συναντά πρώτα το δωμάτιο «Ο παγκόσμιος ποιητής», με μεταφράσεις του έργου του από όλο τον κόσμο, σε χρονολογική σειρά των εκδόσεων ανά γλώσσα, από τη δεκαετία του 1950 έως και σήμερα. Ακολουθεί το δωμάτιο «Πάντα η Αλεξάνδρεια είναι», που αναδεικνύει με χάρτες και χρονολόγια τη σύνδεση του ποιητή με την πόλη της Αλεξάνδρειας, τον κατεξοχήν τόπο του καβαφικού έργου και βίου, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο εκτυλίσσονται η ζωή και η εργογραφία του ποιητή που συχνά επηρεάζονται από την ιστορία της Αιγύπτου, ενώ καταλήγει στο μπαλκόνι με θέα την Αλεξάνδρεια. Ακολουθούν τα δωμάτια «Γενεαλογία και προσωπική ζωή», που περιλαμβάνει ημερολόγια, επιστολές, σημειώματα, αλλά και τεκμήρια που σχετίζονται με τη γενεαλογία της οικογένειάς του, και «Το σαλόνι, μια αναδημιουργία», το οποίο αναπαριστά το σαλόνι του όπως ήταν την εποχή που ζούσε στο σπίτι αυτό και υποδεχόταν φίλους και ανθρώπους του πνεύματος – στο δωμάτιο αξιοποιούνται έπιπλα από την πρώτη περίοδο επαναλειτουργίας του χώρου μετά από πρωτοβουλία του Κωστή Μοσκώφ. Στη συνέχεια, ο επισκέπτης συναντά το δωμάτιο «Ο Καβάφης σήμερα», με έργα τέχνης αλλά και όλα τα βίντεο έργα από τη σειρά “Visual Cavafy”, σε ανάθεση του Ιδρύματος Ωνάση και στο πλαίσιο του φεστιβάλ “Archive of Desire” στη Νέα Υόρκη, την άνοιξη του 2023, καθώς και το δωμάτιο «Καβαφικοί Διάλογοι», με την αλληλογραφία του Κ. Π. Καβάφη με συγγραφείς της εποχής, καθώς και αποκόμματα εφημερίδων για το έργο του. Τα τελευταία δύο δωμάτια είναι αφιερωμένα στο «αρχείο Καβάφη» και την «οικία Καβάφη», με εκδόσεις ποιημάτων και σχετική βιβλιογραφία από τη συλλογή του αρχείου Καβάφη, αλλά και την ιστορία της ίδιας της οικίας, με στιγμιότυπα από την πορεία στον χρόνο του διαμερίσματος.
Η οικία του ποιητή, πλήρως ανακαινισμένη, είναι ένας ακόμη σταθμός στο ταξίδι του Ιδρύματος Ωνάση, που τιμά με κάθε νέα πρωτοβουλία τον Αλεξανδρινό ποιητή. Πάντα η Αλεξάνδρεια είναι… έγραφε στο ποίημά του, «Φυγάδες» (1914). Το μπαλκόνι του περιμένει ανανεωμένο τους επισκέπτες να σταθούν στο σημείο όπου στεκόταν και ο ίδιος και να αντικρίσουν αυτά που έβλεπε και ο ίδιος τότε, δημιουργώντας μια ζωντανή σύνδεση με το παρελθόν. Το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του ποιητή από την Αλεξάνδρεια, στην Αθήνα και, τελικά, σε όλο τον κόσμο.
Αναλυτικά για τα δωμάτια:
Ο παγκόσμιος ποιητής
Παγκόσμιος και πάντα επίκαιρος, ο Κ. Π. Καβάφης είναι πλέον ένας από τους πιο μεταφρασμένους Έλληνες ποιητές της εποχής του. Ο αντίκτυπος του Αλεξανδρινού αποτυπώνεται στις μεταφράσεις του ποιητικού και πεζού του έργου σε περισσότερες από τριάντα γλώσσες. Το ταξίδι στον μεταφραστικό κόσμο του Κ. Π. Καβάφη ξεκινάει από την πρώτη συγκεντρωτική έκδοση ποιημάτων του, η οποία κυκλοφόρησε μετά τον θάνατό του, το 1935, σε φιλολογική επιμέλεια της Ρίκας Σεγκοπούλου και εικονογράφηση του Τάκη Καλμούχου. Πρόκειται για το 210ο αντίγραφο (τιράζ 2.030) σε χαρτί Vélin Μαδαγασκάρης Lafuma.
«Πάντα η Αλεξάνδρεια είναι»
Καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, ο Κ. Π. Καβάφης συνδιαλέγεται με την Αλεξάνδρεια. H σχέση του ποιητή με την πόλη φωτίζεται μέσα από 21 τοπόσημα που σχετίζονται με τη ζωή και το έργο του, τοποθετημένα σε αποτύπωση χάρτη της δεκαετίας του 1920. Κάποια από αυτά, ως θραύσματα της παρουσίας του στην πόλη, εξακολουθούν να υπάρχουν στο αστικό τοπίο της. Παράλληλα, παρουσιάζονται η ζωή και το έργο του Κ. Π. Καβάφη μέσα από ένα χρονολόγιο, που αποδίδει το ιστορικό πλαίσιο στο οποίο διαμορφώνεται ως άνθρωπος και ποιητής, όσο ζει και ονειρεύεται την Αλεξάνδρεια.
Γενεαλογία και προσωπική ζωή
Η γενεαλογία του ποιητή είναι ένα θέμα το οποίο έχει απασχολήσει πολύ και τον ίδιο, όπως αποδεικνύεται μέσα από τα αρχειακά τεκμήρια των “Genealogical Gossip or Various bits of the History of our Father’s & Mother’s family thrown together” και “Genealogical Tableau of the Cavafy Family”. Τα διαβατήρια της Χαρίκλειας και του Πέτρου Ιωάννη, των γονιών του, αποτελούν αδιάψευστους μάρτυρες της κοσμοπολίτικης και υβριδικής κοινωνικής ταυτότητας της οικογένειας, που αποτελεί έναν συνδυασμό από φαναριώτικες ρίζες, πολυεθνικές επιχειρηματικές συνδέσεις και αγγλοελληνικό πολιτισμικό προσανατολισμό. Η προσωπική ζωή του ποιητή ξετυλίγεται μέσα από μια επιλογή αρχειακών τεκμηρίων, στα οποία περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, ημερολογιακά σημειώματα, επιστολές, επαγγελματικά έγγραφα και βιβλία που διατηρούσε στη βιβλιοθήκη του.
Το σαλόνι, μια αναδημιουργία
Πρόκειται για μια απόπειρα αναπαράστασης του σαλονιού του ποιητή, εκεί όπου ο Κ. Π. Καβάφης υποδεχόταν τους καλεσμένους του, όπως ήταν ο Νίκος Καζαντζάκης, η Μυρτιώτισσα, ο Κώστας Ουράνης, ο Filippo Tommaso Marinetti και ο E. M. Forster, μεταξύ άλλων. Κάποια από τα έπιπλα στον χώρο αποτελούν πιστά αντίγραφα εκείνων του ποιητή, ενώ άλλα αντικείμενα έχουν διατηρηθεί από την αρχική επίπλωση της οικίας Καβάφη, όταν εγκαινιάστηκε το 1992, μετά από πρωτοβουλία του Κωστή Μοσκώφ. Τα ράφια κοσμούν δείγματα εκδόσεων αντίστοιχων με αυτές που διασώζονται από τη βιβλιοθήκη του ποιητή.
Ο Καβάφης σήμερα
Πώς συνομιλεί ο ποιητής με τους σύγχρονους καλλιτέχνες των εικαστικών και κινηματογραφικών τεχνών; Πώς αποδίδονται το έργο, η μορφή του ποιητή, αλλά και το καβαφικό περιβάλλον της Αλεξάνδρειας; Μια σειρά από οκτώ βίντεο έργα, αναθέσεις του Ιδρύματος Ωνάση στο πλαίσιο του φεστιβάλ “Archive of Desire” στη Νέα Υόρκη, την άνοιξη του 2023, παρουσιάζονται στον χώρο της Οικίας Καβάφη. Ανάμεσά τους και έργα σπουδαίων εικαστικών, όπως είναι ο Γιάννης Κυριακίδης και η Farida El Gazzar.
Το δωμάτιο περιλαμβάνει τα βίντεο έργα που έχουν δημιουργήσει σκηνοθέτες όπως η Εύη Καλογηροπούλου («Αλεξάνδρεια»), η Elena Park («Μακρυά», «Θάλασσα του Πρωιού», «Ιθάκη», «Περιμένοντας τους Βαρβάρους», «Τα Βήματα»), ο Χρήστος Σαρρής («Τείχη»), σε συνεργασία με κρατούμενους σε φυλακές στην Ελλάδα, καθώς και οι καλλιτέχνες Jad Abumrad και Mac Premo («Φωνές»). Ανάμεσα στους ερμηνευτές είναι η Laurie Anderson («Φωνές»), ο Taylor Mac («Ιθάκη», «Περιμένοντας τους Βαρβάρους»), η Julianne Moore («Μακρυά», «Θάλασσα του Πρωιού»), ο Carl Hancock Rux με τον Daniel Bernard Roumain, την Bora Yoon και τον Jeffrey Zeigler («Τα Βήματα»), με τη συνδρομή των Dan Bora («Θάλασσα του Πρωιού»), Justin Ervin («Τα Βήματα»), Robert Huott («Μακρυά»), Garth MacAleavey («Τα Βήματα»), Steven E. Mallorca («Τα Βήματα», «Περιμένοντας τους Βαρβάρους»), Heather Lea Poole («Μακρυά»), Bruce Steinberg («Τα Βήματα») και Pete Scalzitti («Ιθάκη», «Περιμένοντας τους Βαρβάρους», «Μακρυά», «Θάλασσα του Πρωιού»). Οι ταινίες περιλαμβάνουν επίσης νέες μουσικές συνθέσεις και ενορχηστρώσεις των Laura Jane Grace («Τείχη»), Alexander MacSween («Περιμένοντας τους Βαρβάρους») και Caroline Shaw («Θάλασσα του Πρωιού»).
Καβαφικοί Διάλογοι
Περιμετρικά των τοίχων του δωματίου παρουσιάζεται μια επιλογή από αρχειακά τεκμήρια αλληλογραφίας του Κ. Π. Καβάφη με σύγχρονούς του ανθρώπους των γραμμάτων, καθώς και αποκόμματα εφημερίδων, τα οποία φωτίζουν το δίκτυο επαφών, αλλά και την εκτίμηση της λογοτεχνικής αξίας και αναγνώρισης του ποιητή από ομότεχνούς του σε όλο τον κόσμο. Επιπλέον, υπάρχουν αρχειακά τεκμήρια που αποκαλύπτουν τη στάση και την ταυτότητα του ποιητή ως Αιγυπτιώτη. Στο κεντρικό τραπέζι, οκτώ έργα Ελλήνων και ξένων λογοτεχνών και καλλιτεχνών (Bertolt Brecht, Lawrence Durell, E. M. Forster, Edward Said, Γιάννη Ρίτσου, Γιάννη Τσαρούχη, Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα, J. M. Coetzee), παρουσιάζουν την πρόσληψη και τον διαρκή αντίκτυπο του καβαφικού έργου, όπως αυτός αναδύεται σε έργα άλλων.
Το αρχείο
Ο Κ. Π. Καβάφης φρόντιζε να συγκεντρώνει και να αρχειοθετεί το έργο του συστηματικά, δημιουργώντας έτσι ένα μοναδικό λογοτεχνικό και προσωπικό αρχείο. Το αρχείο Καβάφη περιλαμβάνει χειρόγραφα καβαφικών ποιημάτων, έντυπες αυτοσχέδιες εκδόσεις, πεζά λογοτεχνικά κείμενα, άρθρα, μελέτες και σημειώσεις του ποιητή, πλούσια αλληλογραφία και φωτογραφίες. Το αρχείο Καβάφη περιήλθε στη διαχείριση του Ιδρύματος Ωνάση στα τέλη του 2012. Εξασφαλίστηκε έτσι η παραμονή του στην Ελλάδα και αποφεύχθηκε ενδεχόμενος κατακερματισμός του. Σε συνέχεια της ψηφιοποίησης και της πλήρους τεκμηρίωσής του, τον Μάρτιο του 2019 δημοσιεύεται η ψηφιακή συλλογή του Αρχείου Καβάφη, σε ελληνικά και αγγλικά, η οποία κατέστησε το αρχείο προσβάσιμο σε όλους. Τον Νοέμβριο του 2023 το Ίδρυμα Ωνάση δημιουργεί έναν μόνιμο χώρο για το Αρχείο Καβάφη, στην οδό Φρυνίχου 16β, στην Πλάκα, ανοιχτό σε κοινό και ερευνητές.
Η οικία
Στιγμιότυπα της ιστορίας του διαμερίσματος όπου έζησε ο ποιητής από το 1907 έως το τέλος της ζωής του, όπως αυτή διαμορφώνεται από το 1933 έως σήμερα. Ο χώρος του διαμερίσματος αναδεικνύεται ο ίδιος σε έκθεμα που χρήζει διατήρησης και αποκατάστασης, μια πρωτοβουλία του Ιδρύματος Ωνάση, σε συνεργασία με το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού. Την άνοιξη του 2024, η αποκατεστημένη Οικία Καβάφη ανοίγει εκ νέου τις πόρτες της στο κοινό.
Το έργο της Επιστημονικής Επιτροπής του Αρχείου Καβάφη
Βασικός ρόλος της εννεαμελούς Επιτροπής, που απαρτίζεται από πανεπιστημιακούς από τους τομείς της Φιλολογίας, της Αρχειονομίας και των Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Επιστημών, με εκτενή βιβλιογραφία γύρω από την καβαφική έρευνα, είναι να σχεδιάζει τις επιστημονικές και ερευνητικές δράσεις του Αρχείου, να διαχειρίζεται τους επιστημονικούς πόρους και τις δυνατότητές του, να παρακολουθεί την απήχηση του Αρχείου σε ειδικά ακροατήρια και το ευρύ κοινό, να καταθέτει προτάσεις για πολιτιστικές και εκπαιδευτικές δράσεις και να προωθεί την έρευνα του καβαφικού έργου. Σε αυτή την κατεύθυνση αξίζει να αναφέρουμε τις τελευταίες εκδοτικές κυκλοφορίες μελών της Επιτροπής εντός του 2024, όπως είναι τα Cavafy’s Hellenistic Antiquities: History, Archaeology, Empire του Τάκη Καγιαλή (εκδ. Palgrave Macmillan) και Στο κάδρο της παρακμής: Φανταστικά πορτραίτα του Κ. Π. Καβάφη του Peter Jeffreys (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης), ενώ αρκετές άλλες είναι υπό έκδοση εντός του ίδιου χρόνου.
ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΙΑ ΚΑΒΑΦΗ
Hala Halim, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στα Τμήματα Συγκριτικής Λογοτεχνίας και Σπουδών Μέσης Ανατολής, New York University, ΗΠΑ
Peter Jeffreys, Αναπληρωτής Καθηγητής Αγγλικής Φιλολογίας, Suffolk University, Βοστόνη, ΗΠΑ
Λουίζα Καραπιδάκη, Μουσειολόγος, Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας, Ακαδημία Αθηνών
Αλέξανδρος Καζαμίας, Αναπληρωτής Καθηγητής Πολιτικών Επιστημών, Σχολή Καλών Τεχνών και Ανθρωπιστικών Σπουδών, Coventry University, Ηνωμένο Βασίλειο
Gonda Van Steen, Καθηγήτρια στην έδρα «Κοραής» Νεοελληνικής και Βυζαντινής Ιστορίας, Γλώσσας και Λογοτεχνίας, King’s College London, Ηνωμένο Βασίλειο
Mohamed Adel Dessouki, Σύμβουλος Αστικής Ιστορίας, Πανεπιστήμιο Αλεξάνδρειας, Αίγυπτος
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΡΧΕΙΟΥ ΚΑΒΑΦΗ
Στάθης Γουργουρής, Καθηγητής Συγκριτικής Λογοτεχνίας και Κοινωνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης, ΗΠΑ
Μαρία Μπολέτση, Διακεκριμένη Καθηγήτρια Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ (έδρα Μαριλένας Λασκαρίδη) και Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Συγκριτικής
Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Λάιντεν, Ολλανδία
Μάρθα Βασιλειάδη, Επίκουρη Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
BartSoethaert, Επιστημονικός Υπεύθυνος στο ερευνητικό πρόγραμμα αριστείας “Temporal Communities: Doing Literature in a Global Perspective” (EXC 2020) και μεταδιδακτορικός ερευνητής, Freie Universität Berlin, Γερμανία
Αμαλία Παππά, Αναπληρώτρια Γενική Διευθύντρια στα Γενικά Αρχεία του Κράτους (ΓΑΚ)
PeterJeffreys, Αναπληρωτής Καθηγητής Αγγλικής Φιλολογίας,Suffolk University, Βοστόνη, ΗΠΑ
Χριστίνα Ντουνιά, Ομότιμη Καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ)
Τάκης Καγιαλής, Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
Vicente Fernández González, Αναπληρωτής Καθηγητής Μετάφρασης και Διερμηνείας Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, Ισπανία
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΕΡΓΟΥ ΟΙΚΙΑΣ ΚΑΒΑΦΗ
ΙΔΡΥΜΑ ΩΝΑΣΗ
Αντώνης Σ. Παπαδημητρίου, Πρόεδρος Ιδρύματος Ωνάση
ONASSIS CULTURE
Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Director of Culture
Δημήτρης Θεοδωρόπουλος, Deputy Director of Culture
ONASSIS EDUCATION
Έφη Τσιότσιου, Executive Director & Director of Education
Παραγωγή & επίβλεψη εγκατάστασης ειδικών κατασκευών & μονάδων προβολής: Cluster
Λίγα λόγια για το Αρχείο Καβάφη
Διαχρονικά σύγχρονος, πολιτικός, αισθησιακός, εμβριθής και πάντα επίκαιρος, ο Κ. Π. Καβάφης φρόντιζε να αρχειοθετεί το έργο του συστηματικά, δημιουργώντας έτσι ένα μοναδικό λογοτεχνικό και προσωπικό αρχείο. Το αρχείο Καβάφη αποτελείται από 2.000 και πλέον τεκμήρια, στα οποία περιλαμβάνονται χειρόγραφα ποιημάτων, αυτοσχέδιες έντυπες εκδόσεις, πεζά λογοτεχνικά έργα, άρθρα, μελέτες και σημειώσεις του Αλεξανδρινού ποιητή, καθώς και το προσωπικό του αρχείο, με μια πλούσια συλλογή αλληλογραφίας, κειμένων και φωτογραφιών.
Το Ίδρυμα Ωνάση απέκτησε το αρχείο Καβάφη στα τέλη του 2012. Η απόκτηση αυτή διασφάλισε την παραμονή του στην Ελλάδα και απέτρεψε τον ενδεχόμενο κατακερματισμό του. Στόχος του Ιδρύματος Ωνάση είναι να εξασφαλίσει την ανοιχτότητα του αρχείου και την ελεύθερη πρόσβαση κοινού και ερευνητών σε αυτό, καθώς και να προβάλει τον οικουμενικό χαρακτήρα της ποίησης του Καβάφη.
Το Ίδρυμα Ωνάση προχώρησε στην ψηφιοποίηση, την ταξινόμηση και την πλήρη τεκμηρίωση του συνόλου των περιεχομένων του αρχείου Καβάφη στα ελληνικά και στα αγγλικά, ενώ τον Μάιο του 2019 η ψηφιακή συλλογή του αρχείου δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα cavafy.onassis.org, καθιστώντας το προσβάσιμο σε όλους.
Ανταποκρινόμενο και πάλι στην ανάγκη για ανοιχτή πρόσβαση και διάδοση του έργου του ποιητή, το Ίδρυμα Ωνάση επένδυσε στη δημιουργία του Αρχείου Καβάφη, ενός ειδικά διαμορφωμένου χώρου στην Αθήνα αφιερωμένου στο αρχείο του, ο οποίος εγκαινιάστηκε τον Νοέμβριο του 2023 και αποτελεί ακόμα έναν πόλο έλξης διεθνούς πολιτιστικής κληρονομιάς για όλους τους κατοίκους, τους ερευνητές και τους επισκέπτες υπό τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό του Flux-office της Εύας Μανιδάκη και του Θανάση Δεμίρη.
Το Αρχείο Καβάφη στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, στη Φρυνίχου 16Β στην Πλάκα, φιλοξενεί το λογοτεχνικό και το προσωπικό αρχείο του ποιητή, 966 βιβλία από τη βιβλιοθήκη του, καθώς και μια συλλογή αντικειμένων και έργων τέχνης με αναφορές στον Καβάφη. Ο στόχος ήταν να δημιουργηθεί ένας χώρος για τα γραπτά και τα βιβλία του ποιητή, τα προσωπικά του αντικείμενα και έπιπλα, περιτριγυρισμένος από έργα τέχνης που θα μας επιτρέψουν να κατανοήσουμε σε βάθος την αυξανόμενη επίδρασή του στην παγκόσμια λογοτεχνία και τέχνη από την εποχή του μέχρι σήμερα – ένας χώρος ανοιχτός στους ερευνητές και το κοινό, ανοιχτός σε όλους.
ΟΙΚΙΑ ΚΑΒΑΦΗ
Οδός Κ. Π. Καβάφη 4, Αλεξάνδρεια, Αίγυπτος
2ος όροφος
Ημέρες και ώρες λειτουργίας: Τρίτη – Κυριακή, 10:00-17:00