Η συγκεκριμένη κατηγορία περιέχει ειδήσεις και νέα χωρίς ειδικό περιεχόμενο. Η ενότητα αυτή καλύπτει γενικά γεγονότα κάθε είδους, πολιτικά, πολιτισμικά, οικονομικά κλπ που απασχόλησαν και απασχολούν ευρύτερα τον κόσμο.
Αιγυπτιώτης και Αβερωφίτης, ο Ιωάννης Καλλιανιώτης μας εξέπληξε με τον τεράστιο όγκο του αρχειακού του υλικού, σχετικά με τον αλεξανδρινό πολιτισμό. Παράλληλα αισθανόμεθα τυχεροί καθώς μέσα από τις πολύχρονες ερευνητικές του εργασίες, θα μας προσφέρει τη δυνατότητα να καταστούμε κοινωνοί των εμπεριστατωμένων άρθρων του με τις πλούσιες φωτογραφικές απεικονίσεις,που εμπεριέχονται στην προσωπική του σελίδα.
Αρχίζουμε την όμορφη συνεργασία μας μαζί του, με το ενδιαφέρον θέμα του Μουσείου Βασιλικών Κοσμημάτων στην Αλεξάνδρεια.
Εισαγωγή
Ιωάννης Καλλιανιώτης
“Βρισκόμαστε στην εποχή της αποδαιμονοποίησης του παρελθόντος. Όχι αδιακρίτως, αλλά ότι μπορούμε, το διασώζουμε και το παραθέτομε στις επόμενες γενιές, αν θέλετε σαν μια παρότρυνση ν’ ανοίξουν τα βιβλία της ιστορίας (και όχι μόνο ένα ) και να ερευνήσουν.
Εδώ θα επισκεφτούμε το Μουσείο Βασιλικών Κοσμημάτων στην αγαπημένη μας Αλεξάνδρεια. Στεγάζεται στην πρώην θερινή κατοικία της Ναμπίλα Φάτμα Χάϊνταρ, την οποία η ίδια εδώρησε στο Αιγυπτιακό κράτος, όταν δεν μπορούσε πια να την συντηρήσει και η πώλησή της, της είχε απαγορευθεί.
Διαλέξαμε να καλωσορίσομε τους αναγνώστες μας με την μια μινιατούρα, μιας των Χεδιβικών συζύγων, κατάφορτης με διαμαντικά, κι ένα κομψό φτερό, διαμαντένιο κι’ αυτό να μας γνέφει γοητευτικά.
Η περιήγηση δεν περιλαμβάνει μόνο τα εκθέματα αλλά και τα αρχιτεκτονικά και διακοσμητικά στοιχεία αυτής της κατοικίας μου έχουν καταστεί και αυτά Μουσειακά, μάρτυρες ενός τρόπου ζωής και αισθητικών προσεγγίσεων”.
Στη φωτογραφία, το βιτρό της οροφής του κύριου λουτρού της έπαυλης…
Η Ιερά Μονή του Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου, εκτός από ιστορικό σημείο αναφοράς της Ορθοδοξίας επί αιώνες, αποτελεί και ένα σύμβολο πατριαρχικής αίγλης που διαχέεται σε όλη την Αίγυπτο και την αφρικανική ήπειρο.
Εντός του Ιερού Ναού, πέραν των Θείων Λειτουργιών, ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης της Αφρικής Θεόδωρος Β΄ έχει τιμήσει κατά καιρούς σημαντικές προσωπικότητες, των οποίων η προσφορά και το έργο στήριξε τον Ελληνισμό και την Χριστιανοσύνη.
Την Κυριακή 17ης Νοεμβρίου 2024, ο Μακαριώτατος προεξήρχε της Θείας Λειτουργίας, ενώ παράλληλα τίμησε με την παρασημοφόρησή τους, τον Σύνδεσμο, του Πολεμικού Ναυτικού της Ελλάδας στην Αλεξάνδρεια, Πλοίαρχο κ. Κωνσταντίνο Βαρουξή και τη σύζυγό του Πλοίαρχο κα. Αγγελική Βαρουξή, για την αμέριστη συμπαράστασή τους προς το Πατριαρχείο, τη βοήθεια τους και την αγάπη τους προς την Παροικία των Αιγυπτιωτών.
Ήταν μια ιδιαίτερα συγκινητική τελετή, μέσω της οποίας απεδόθησαν οι πρέπουσες και αρμόζουσες τιμές προς τα δύο σημαντικά πρόσωπα, τα οποία επί τρία χρόνια που έζησαν στην Αλεξάνδρεια, ανταποκρίθηκαν με τον πλέον ιδανικό τρόπο στα κελεύσματα της Ελλάδας.
Παράλληλα, ενίσχυσαν την παρουσία του Ελληνισμού στη χώρα του Νείλου και υπήρξαν αρωγοί τόσο του Παλαιφάτου Πατριαρχείου Αλεξανδρείας όσο και της Πρεσβυγενούς Ελληνικής Κοινότητας στην πόλη του Μεγαλέξανδρου.
Στην Κυριακάτικη Θεία Λειτουργία, συμπροσευχήθηκαν με τον Πατριάρχη, ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Πηλουσίου κ. Νάρκισσος, Πατριαρχικός Επίτροπος, ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Πτολεμαΐδος κ. Παντελεήμων, Αρχιγραμματέας της Ιεράς Συνόδου, ο Θεοφιλέστατος Μητροπολίτης Ταμιάθεως κ. Γερμανός, Προϊστάμενος της Ιεράς Μονής του Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου και σύμπασα η Πατριαρχική Σχολή «Άγιος Αθανάσιος» του Πατριαρχείου.
Στο ψαλτήρι τους βυζαντινούς ύμνους απέδωσε ο ιεροψάλτης κ. Νικόλαος Γενιατάκης, ενώ από τους θεσμούς της παροικίας το «παρών» έδωσαν: ο Πρόεδρος της Ε.Κ.Α. κ. Ανδρέας Βαφειάδης, ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας κ. Δημήτριος Κάβουρας μετά της συζύγου του Μάρτα, η Πρόεδρος του ΕΝΟΑ και του «Πτολεμαίου Α΄» κα Λιλίκα Θλιβίτου, η Πρόεδρος του Λυκείου Ελληνίδων Αλεξανδρείας κα Αλίκη Αντωνίου, η Γενική Γραμματέας της Κυπριακής Αδελφότητας κα. Μαρία Παυλίδη, το στέλεχος του Γενικού Προξενείου κ. Θρασύβουλος Μακρής μετά της συζύγου του, η Επικεφαλής των Οδηγών κα. Μαίρη Κάβουρα, ο υπεύθυνος του Κοινοτικού Γκαράζ κ. Γεώργιος Άστωρ μετά της συζύγου του Όλγας, οι εκπαιδευτικοί κ. Παναγιώτης Θεοδώρου, κα. Ελένη Παπαθανασίου και ο κ. Δημήτριος Στογιάννης μετά της συζύγου του Δήμητρας, άλλοι φίλοι και γνωστοί του ζεύγους Βαρουξή και βέβαια η αγαπημένη κόρη των δύο Πλοιάρχων και μαθήτρια του Αβερωφείου Νικολέτα.
Την ώρα που ο Μακαριώτατος έδωσε την εντολή στον Σεβασμιότατο κ. Παντελεήμονα να διαβαστεί το σκεπτικό της απόφασης για την παρασημοφόρηση των δύο τιμώμενων αξιωματικών του Π/Ν, άπαντες αισθάνθηκαν υπερήφανοι που τους γνώρισαν και έζησαν μαζί τους στην Αιγυπτιώτικη Παροικία, ως μέλη της ίδιας οικογένειας.
Μεταξύ πολλών άλλων ο Πατριάρχης ανέφερε τα εξής: «Ένδοξε Κωνσταντίνε μου, ευλογημένη Αγγελικούλα μου, το καράβι μας πάει για το λιμάνι αλλά πέρασε από την Αλεξάνδρεια. Πρέπει να προχωρήσει, να περάσει από τα νησιά μας, από τη Φολέγανδρο, από την Τήνο μας, από την Παναγία μας, να πάει στη Σκύρο, να περάσει από τη συριανή μας τη γειτονιά και να φτάσει στον Πειραιά. Όμως με αυτό το ταξίδι είμαστε κοντά σας. Σήμερα σας χαιρετάμε στο δικό μας μοναστήρι, στον Άγιο Σάββα που περισσώς αγαπήσατε και με πολλή αγάπη ελπίζατε πάντα στο έλεος του Θεού.
Γι΄ αυτό χαίρομαι, πριν κι εγώ αναχωρήσω για την Αφρική – την Πέμπτη πρώτα ο Θεός – αναχωρώ για την Μητρόπολη από κει που με κάλεσε ο Θεός, να ανέβω σ΄ αυτό το θρόνο από τη Ζιμπάμπουε, μετά να κατέβω στην πολυπληθέστερη Μητρόπολή μας στη Βόρειο Αφρική και να επιστρέψω στον αγώνα μας. Όμως χαίρομαι γιατί μου δίνεται η ευκαιρία σήμερα να σας τιμήσω. Άξιο και δίκαιο να τιμάς και να δίδεις ευλογίες σε όλους τους ανθρώπους, εξαιρέτως όμως σ΄ αυτούς που ήρθανε κοντά μας, γιατί πάρα πολλοί έρχονται και παρέρχονται και ξεχνούν.
Εσείς όμως ήρθατε, αγαπήσατε τον τόπο μας, την παροικία μας, το Πατριαρχείο μας και το αποδείξατε έμπρακτα με την αγάπη σας, τη διδασκαλία σας προς αυτά τα παιδιά, την ελπίδα της Αφρικής, γιατί πάνω απ΄ όλα είστε Χριστιανοί, είστε Έλληνες Ορθόδοξοι και έρχεται η αγάπη προς τα παιδιά μας. Έτσι λοιπόν ένδοξε Αρχηγέ μου, όπως μ΄ άρεσε πάντα να σε αποκαλώ Κωνσταντίνε μου, θα ήθελα εκ μέρους των Αγίων μας Αρχιερέων και εκ μέρους των πιστών, του Προέδρου μας, των προέδρων, των διδασκάλων, των καθηγητών μας, των διδασκαλισσών, να σας ευχηθούμε μέσα από την καρδιά μας και το υπόλοιπο ταξίδι να είναι όμορφο όπως όταν ξεκίνησε, όχι μόνο με την κοινή σας ζωή, αλλά και με την υπηρεσία σας, το έργο σας στο Ναυτικό. Χαίρομαι Αρχηγέ μου, διότι προχθές ήταν ο Ανδρέας μας ο Πρόεδρος σε αυτό το μεγάλο γεγονός των Εγκαινίων του Μετοχίου μας στην Αθήνα, στην πρωτεύουσα του κράτους του Ελληνικού, ήταν και ο Αρχηγός του Ναυτικού.
Έτσι μαζί με τον Αρχηγό του ΓΕΕΘΑ όλων των στρατευμάτων, μου δόθηκε η ευκαιρία να τους πω το πόσο υπερήφανος αισθάνομαι για τους αντιπροσώπους που έχουνε φέρει. Θα ήθελα Κωνσταντίνε μου και Αγγελική μου, να μην μας ξεχάσετε γιατί ο χρόνος είναι πανδαμάτωρ. Και όπως λέμε στην Κρήτη, τα μάτια πολλές φορές που δεν βρίσκονται λησμονούνται, εσάς όμως τα μάτια σας χαρούμενα, δακρυσμένα, από χαρά, θα είναι πάντα κοντά μας προς τη Μεσόγειό μας, προς την Αλεξάνδρειά μας. Θα ήθελα λοιπόν να σας ευλογήσω, να σας ευχαριστήσω, να σας ευχηθώ όλα τα καλά του Θεού. Φορείτε τη στολή του ένδοξου Πολεμικού Ναυτικού.
Το γνώρισα, το αγάπησα, ακολουθώντας επί εφτά ολόκληρα χρόνια τον μέντορά μου και προστάτη μου Παρθένιο Πατριάρχη, από τον Ναύσταθμο για να πάμε στο νησί των ανέμων στην Αμοργό, περνώντας σαν συριανά πουλιά από τη Σύρο, από την Τήνο, για να φτάσουμε σ΄ αυτήν την όμορφη αλμύρα του πελάγους. Έτσι λοιπόν παρακαλώ το παιδί μας από τα νησιά του Αιγαίου από τις Κυκλάδες τον Παντελεήμονα, να βάλει μπροστά τη ναυαρχίδα να σφυρίξουν ειδικές σφυρίχτρες όταν έρχεται ο Αρχηγός και να αναγνώσει το δίπλωμα».
Ο Σύνδεσμος κ. Κωνσταντίνος Βαρουξής κατά την αντιφώνησή του, κατέθεσε με εμφανέστατη τη συγκίνηση στο πρόσωπο του, την ευγνωμοσύνη του προς τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας για την στήριξη που προσφέρει στον Χριστιανισμό και στην Ορθοδοξία και κυρίως με το ιεραποστολικό έργο που επιτελεί. Τόσο αυτός όσο και η σύζυγός του, δήλωσε, πως αισθάνονται ιδιαίτερη τιμή για την παρασημοφόρησή τους και ότι τα τρία χρόνια της παραμονής τους στην Αλεξάνδρεια αισθάνθηκαν την παρουσία και την αγάπη του Μακαριωτάτου να τους συντροφεύει στην προσπάθεια τους να υπηρετήσουν την πατρίδα Ελλάδα και να ανταποκριθούν στα καθήκοντα τους.
Το Πατριαρχείο ανέφερε επίσης, ισοδυναμεί με έναν φάρο ο οποίος φωτίζει και προβάλλει τον Χριστιανισμό και την Ορθοδοξία και όλα αυτά με τον αγώνα που δίνει ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας σε όλη την Αφρικανική ήπειρο.
Τα συναισθήματα ιδιαιτέρως βαθύτατα για τους διεκοσμημένους με τον Χρυσούν Σταυρό του Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου, μια ξεχωριστή τιμή που αποδίδεται στους εκλεκτούς προσφέροντες στο Πατριαρχείο, τον Ελληνισμό και την Ορθοδοξία!
Στο τέλος άπαντες και άπασες, συγκεντρώθηκαν στον Αρχονταρίκι της Ιεράς Μονής, όπου με καφέ, καλούδια και χυμούς – ευγενή προσφορά της κας Αλίκης Αντωνίου προς τιμήν των δύο Ελλήνων αξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού – δημιουργήθηκε μια ευχάριστη ατμόσφαιρα. Εκεί με συζήτηση και αναπόληση όμορφων στιγμών από την θητεία των δύο αγαπητών Πλοιάρχων μας, οι παρευρισκόμενοι πιστοί, τους αποχαιρέτησαν με τον πλέον ειλικρινή και συγκινητικό τρόπο για τη νέα τους πορεία.
Η Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας, ευχαριστεί το ζεύγος Βαρουξή για την αγάπη που επέδειξαν αμφότεροι προς την Παροικία των Αιγυπτιωτών και τους εύχεται καλή επιτυχία στη νέα τους θητεία και γρήγορο αντάμωμα και πάλι στην Αλεξάνδρεια που αγάπησαν και τους αγάπησε!
Η Αλεξάνδρεια δεν είναι μια πόλη που απλώς έτυχε να περιλαμβάνει στην ιστορική της διαδρομή την Παροικία των Αιγυπτιωτών και την Ελληνική Κοινότητα.
Στο διάβα των αιώνων η προσφορά της στον πολιτισμό της οικουμένης είναι ανεκτίμητη. Σ αυτή την πολυπολιτισμική κοιτίδα των γραμμάτων, των τεχνών, της φιλοσοφίας, των θρησκειών, των επιστημών του καβαφικού πνεύματος και του ευεργετισμού, ο Αιγυπτιωτισμός έπαιξε σημαίνοντα και ουσιαστικό ρόλο.
Σήμερα, όλα αυτά εκφράζονται μέσα από το Παλαίφατο Πατριαρχείο και την Πρεσβυγενή Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας.
Την Κοινότητα των Ευεργετών, των εκπαιδευτηρίων, των ευαγών ιδρυμάτων και της ιστορίας του εν Αιγύπτω Ελληνισμού
Γι αυτό και όσοι τυγχάνουν ένεκα του θεσμικού τους ρόλου, να συνεργάζονται μαζί της και να γνωρίζουν τι εστί Ελληνικό Τετράγωνο, ποτέ δεν χάνονται απ΄ την αγκαλιά της αλεξανδρινής κοινωνίας, γιατί αυτή, η συγκεκριμένη Πόλη πάντα θα τους ακολουθεί.
Ήρθε όμως η στιγμή, η Ελληνική Κοινότητα και γενικότερα η Αιγυπτιώτικη Παροικία, να αποχαιρετήσει δυο «μυημένους» φίλους στον αλεξανδρινό τρόπο σκέψης και ζωής, οι οποίοι ολοκλήρωσαν επιτυχώς την θητεία τους και τον θεσμικό τους ρόλο εκπροσωπώντας με την παρουσία τους το Πολεμικό Ναυτικό και κατ΄ επέκτασιν την Ελλάδα.
Ο Σύνδεσμος του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού της Ελλάδας με το Πολεμικό Ναυτικό της Αιγύπτου στην Αλεξάνδρεια, Πλοίαρχος κ. Κωνσταντίνος Βαρουξής και η σύζυγός του Πλοίαρχος κα. Αγγελική Βαρουξή, το μεσημέρι του Σαββάτου 16 Νοεμβρίου 2024 δεξιώθηκαν στο Εντευκτήριο της ΕΚΑ, τους θεσμικούς εκπροσώπους της Παροικίας, τιμώντας τους ανθρώπους με τους οποίους συνεργάστηκαν, γνωρίστηκαν και συνυπήρξαν στην πόλη του Μεγαλέξανδρου.
Η συγκίνηση ήταν αναμενόμενη απ΄ όλους τους συνδαιτυμόνες, οι οποίοι παρευρέθησαν για να αποχαιρετήσουν και να τιμήσουν το ζευγάρι των Πλοιάρχων.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πηλουσίου κ. Νάρκισσος, Πατριαρχικός Επίτροπος, κατά την διάρκεια του «συμποσιακού» αποχαιρετισμού έλαβε πρώτος τον λόγο και αναφέρθηκε στην σπουδαία και εξαιρετική απ΄ όλες τις πλευρές παρουσία του κ. Κωνσταντίνου Βαρουξή και της συζύγου του Αγγελικής. Μεταξύ πολλών άλλων, τόνισε την μεγάλη βοήθεια που προσέφερε ο Σύνδεσμος του Π/Ν κ. Βαρουξής στο Πατριαρχείο και συγκεκριμένα στην Πατριαρχική Σχολή, με τα μαθήματα πληροφορικής που δίδασκε στους φοιτητές και άλλα πολλά. Ευχαρίστησε και τους δυο τιμώμενους εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη του, γιατί η προσφορά τους αυτή ήταν πέρα των θεσμικών καθηκόντων τους, γεγονός που εκτιμήθηκε απ΄ όλους, καθηγητές, μαθητές, πάροικους και γενικά σύμπασα την αλεξανδρινή κοινωνία.
Ακολούθησε ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας κ. Ανδρέας Βαφειάδης, ο οποίος απ΄ την πλευρά του τόνισε την σημαντική παρουσία του κ. Κωνσταντίνου Βαρουξή σε κάθε περίσταση, αλλά και τη μεγάλη του βοήθεια σε όλες τις περιπτώσεις που η Κοινότητα είχε ανάγκη. Αγάπησε την Αλεξάνδρεια και τον αγάπησε κι αυτή. Γι αυτό εκτός της συνεργασίας μαζί του, η Κοινότητα τον αποχαιρετά και ως έναν καλό φίλο, καθώς τον αισθάνεται ως μέλος της ευρύτερης οικογένειάς της. Ανεφέρθη και στην αρωγή του, όποτε η Παροικία χρειάστηκε κάτι ενώ ευχήθηκε στους δύο συζύγους και συνάμα Πλοιάρχους καλή συνέχεια στα νέα τους καθήκοντα.
Και οι δύο προαναφερθέντες προσέφεραν αναμνηστικά δώρα καρδιάς και εκτίμησης προς το ζεύγος Βαρουξή, ο εις εκ μέρους του Πατριαρχείου και ο έτερος εκ μέρους της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας.
Όταν πήρε τον λόγο ο κ. Βαρουξής η συγκίνηση ήταν διάχυτη στο πρόσωπό του και στην ομιλία του. Ευχαρίστησε τόσο το Πατριαρχείο και τον Σεβασμιώτατο κ. Νάρκισσο, όσο και την Ελληνική Κοινότητα και τον Πρόεδρο κ. Βαφειάδη.
Μεταξύ πολλών άλλων, τόνισε το πόσο αισθάνθηκε τυχερός αυτός και η οικογένειά του που ένιωσαν ότι τους αγκάλιασαν όλοι στην Αλεξάνδρεια και πως και γι αυτούς, η αγάπη του κόσμου αποτέλεσε ένα γερό στήριγμα στην τριετή παραμονή τους. Μίλησε επιπλέον για την ομορφιά που εισέπραξε διδάσκοντας τους αφρικανούς μαθητές της Πατριαρχικής Σχολής και παράλληλα εξέφρασε και τη δική του ευγνωμοσύνη για την αγάπη που εισέπραξαν αυτός και οι δικοί του άνθρωποι. Δήλωσε ακόμη πως η Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας αποτέλεσε γι αυτούς μια μεγάλη οικογένεια που τους δέχθηκε και τους έκανε να μην αισθανθούν ποτέ πως είναι μόνοι. Υπήρξε ιδιαίτερα συναισθηματικός και συγκίνησε με το λόγο του όλους τους παρευρισκόμενους οι οποίοι έζησαν μαζί του όμορφες και ανεξίτηλες στιγμές! Ευχαρίστησε ιδιαίτερα τον κ. Γιώργο Άστωρ υπεύθυνο του Κοινοτικού Γκαράζ, καθώς όπως ανέφερε, η βοήθεια του υπήρξε ανεκτίμητη κατά την εκεί παραμονή τους, γιατί πάντα προσέτρεχε οποτεδήποτε είχαν κάποιο πρόβλημα να αντιμετωπίσουν.
Η σύζυγός του κα Αγγελική Βαρουξή επίσης συγκινημένη, ευχαρίστησε άπαντες για την αγάπη τους, ενώ κατέθεσε κι αυτή πως υπήρξαν τυχεροί που έζησαν στην Αλεξάνδρεια αυτά τα τρία χρόνια, μια πολύτιμη εμπειρία ζωής. Ευχαρίστησε με τη σειρά της όπως και ο σύζυγός της τον κ. Γεώργιο Άστωρ για την παρουσία του σε όλες τις στιγμές που απαιτείτο η βοήθειά του και εξέφρασε ευχαριστίες για την καλή της φίλη κα Μαρία Παυλίδου, τόσο για τη συνεργασία τους όσο και για τις άριστες σχέσεις που δημιουργήθηκαν μεταξύ τους. Τέλος ευχαρίστησε τον σύζυγό της κ. Κωνσταντίνο Βαρουξή γιατί της προσέφερε μια τόσο ανεπανάληπτη εμπειρία.
Στο αποχαιρετιστήριο τραπέζι των δύο αγαπητών Πλοιάρχων, παρευρέθησαν οι κάτωθι συνδαιτυμόνες: Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πηλουσίου κ. Νάρκισσος – Πατριαρχικός Επίτροπος, ο Θεοφιλέστατος Μητροπολίτης Ταμιάθεως κ. Γερμανός Προϊστάμενος της Ιεράς Μονής του Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας κ. Ανδρέας Βαφειάδης, ο Αντιπρόεδρος Α΄ κ. Νικόλαος Κόπελος μετά της συζύγου του Σούζης, ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας κ. Δημήτριος Κάβουρας μετά της συζύγου του Μάρτα, ο Διευθυντής κ. Γιώργος Μπούλος μετά της συζύγου του Αλίν, η Πρόεδρος του ΕΝΟΑ και Πτολεμαίου Α΄ κα. Λιλίκα Θλιβίτου, η Πρόεδρος του Λυκείου Ελληνίδων Αλεξανδρείας κα. Αλίκη Αντωνίου, η Διευθύντρια του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού Αλεξανδρείας κα. Σταυρούλα Σπανούδη, η Γενική Γραμματέας της Κυπριακής Αδελφότητας κα. Μαρία Παυλίδη, η Αρχαιολόγος Διευθύντρια του Ινστιτούτου Ελληνικού και Αλεξανδρινού Πολιτισμού κα. Καλλιόπη Παπακώστα, απ΄ το Γραφείο ΑΚΑΜ η κα. Βέρα Ταγλάκη, ο πρώην Αντιπρόεδρος της ΕΚΑ κ. Μιχάλης Αρσλανίδης, η Επικεφαλής των Οδηγών Αλεξανδρείας κα Μαίρη Κάβουρα, η κα Ελένη Άστωρ υπεύθυνη Κοινοτικών Ξενώνων, ο κ. Γεώργιος Άστωρ μετά της συζύγου του Όλγας, ο νομικός κ. Alaa Saad, οι εκπαιδευτικοί κ. Πάνος Θεοδώρου, κα. Ελένη Παπαθανασίου και κ. Δημήτριος Στογιάννης μετά της συζύγου του Δήμητρας και του υιού τους Ρωμανού, ο κ. Δημήτριος Βαφειάδης και η μητέρα αυτού κα. Κική Βαφειάδη, οι εργαζόμενες στην ΕΚΑ κα. Μαίρη Μαυρίκου και κα. Ουρανία Πετράκη, ο κ. Πέτρος Λούτσης και σύσσωμη η Πατριαρχική Σχολή, προεξαρχόντων των Πατέρων Μάρκου και Χριστοφόρου.
Η Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας ευχαριστεί θερμά για την βοήθεια και την εξαιρετική συνεργασία που είχε με τους δύο εκλεκτούς φίλους, τον Σύνδεσμο Πλοίαρχο κ. Κωνσταντίνο Βαρουξή και τη σύζυγό του Αγγελική, Πλοίαρχο επίσης και τους εύχεται, υγεία, επιτυχίες στην προσωπική, οικογενειακή και επαγγελματική τους ζωή και καλή συνέχεια στα νέα τους πόστα.
Ο Πανταζής Βασσάνης – και όχι Παντελής – είχε γεννηθεί στην Πορταριά το 1830 από φτωχή οικογένεια. Το 1850 μετανάστευσε στην Αίγυπτο και εργάστηκε στις επιχειρήσεις των αδελφών Κασσαβέτη. Μετά το θάνατο τους εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Τάντα, όπου και επιδόθηκε σε εμπορικές και γεωργικές επιχειρήσεις, αποκτώντας σημαντική περιουσία. Φιλάνθρωπος και φιλόπατρις, όταν πέθανε το 1891 άφησε στο Ελληνικό Κράτος το 60% της περιουσίας του, ήτοι 48.000 αγγλικές λίρες, από τις οποίες τα 500.000 χρυσά φράγκα θα χρησιμοποιούνταν για την ανέγερση Ναυτικής Σχολής, ενώ με τους τόκους των υπολοίπων θα στέλνονταν οι καλύτεροι μαθητές της στο εξωτερικό για μετεκπαίδευση.
Η Σχολή Ναυτικών Δοκίμων άρχιζε να κτίζεται το 1901 και το 1905 δέχθηκε τους πρώτους μαθητές της. Όσο για το δεύτερο όρο της διαθήκης, το 1911 ρυθμίστηκαν τα προσόντα και ο τρόπος επιλογής, προσόντα που αναθεωρήθηκαν το 1938 για να μπορούν να στέλνονται στο εξωτερικό και μηχανικοί αξιωματικοί.
Ας σημειωθεί πως κατά τη διάρκεια του Β΄ π.π. και συγκεκριμένα από τον Οκτώβριο του 1942 ως το Μάρτιο του 1945 η Σχολή λειτούργησε στην Αλεξάνδρεια, σε δύο ενοικιαζόμενες επαύλεις επί της οδού Μαλίκα Φαρίντα στην περιοχή Ζιζίνια, ένα δε γειτονικό οικόπεδο χρησιμοποιήθηκε ως γήπεδο αθλοπαιδιών. Προηγουμένως και για λίγους μήνες του 1942 η Σχολή λειτούργησε επί του θωρηκτού ¨Αβέρωφ¨ που ήταν αγκυροβολημένο στο λιμάνι της πόλης του Αλέξανδρου.
Επίσης, για την ιστορία καταγράφεται πως το εκπαιδευτικό ιστιοφόρο ¨Άρης¨ (1927-28) που χρησιμοποίησε η Σχολή προήλθε κυρίως από κληροδότημα του επίσης Αιγυπτιώτη Γεωργίου Μηνιάκη ύψους 21.000 αγγλικών λιρών.
Τώρα, μετά από χρονοβόρες προσπάθειες του Αρχηγείου Ναυτικού εντοπίστηκαν στην Αίγυπτο και μεταφέρθηκαν το 1971 στην Ελλάδα τα οστά του Πανταζή Βασσάνη, τα οποία και τοποθετήθηκαν στο κεντρικό κτίριο της Σχολής, κάτω από το άγαλμα του Μεγάλου αυτού Αιγυπτιώτη Ευεργέτη.
Η αποκάλυψη του οστεοφυλακίου έλαβε χώρα την 1/7/1972 και από το λόγο του τότε Διοικητή της Σχολής Πλοιάρχου Ιωάννη Φακίδη σταχυολογούμε τα εξής :
[…] ¨Την εποχήν εκείνην η αναγεννηθείσα πατρίς εστερείτο πόρων. Τα οικονομικά της ισχνά λόγω των εξωτερικών χρεών και των αλλεπαλήλων οικονομικών περιπετειών της, περιωρίζον την συμμετοχήν του κράτους εις δαπάνας τελείως απαραιτήτους και εις τομείς λίαν περιωρισμένους. Την αδυναμίαν του Κράτους να αντιμετωπίσει πολυδάπανα έργα κοινής ωφελείας εκάλυπτε δια δωρεών ο πατριωτισμός ευπόρων Ελλήνων. Έτσι, την ανάγκην αποκτήσεως μονίμου έδρας της Σχολής εκάλυψεν ο Π. Βασσάνης. […] Το όνομα του Βασσάνη περιελήφθη εις την διάλεκτον γενεών νέων δοκίμων, οι οποίοι χαριτολογούντες ωνόμαζον την Σχολήν ¨Βασσάνειον Ίδρυμα¨, όπου η λέξις ¨Βασσάνειον¨ έχει σχέση και με τον ευεργέτην, αλλά και με τα βάσανα των δοκίμων. Εις ένδειξιν ευγνωμοσύνης λοιπόν, το Ναυτικόν επέτυχε μετά πολλάς προσπαθείας την εξ Αιγύπτου μεταφοράν των οστών του αειμνήστου ευεργέτου εις την πατρώαν γην. Ως καταλληλότερος δε τόπος δια την τοποθέτησιν των επελέγη το κεντρικόν κτίριον της Σχολής, το οποίον περισσότερον παντός άλλου είναι δια τους αξιωματικούς του Ναυτικού σύμβολον συμπνοίας και συναδελφότητος, τας οποίας η κοινή εκπαίδευσις και συμβίωσις γεννά και διατηρεί μεταξύ των μελών παντός τακτικού σώματος¨.
Σημείωση : Η εξαιρετική σειρά εποχής του Alpha ¨Grand Hotel¨ έχει γυριστεί στη Βασσάνειο Ναυτική Σχολή.
Η ΑΘΜ ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρική κ.κ.Θεοδωρος Β’, πληροφορηθείς μετά λύπης την προς Κύριον εκδημίαν τoυ αοιδίμου συμπατριώτου του Βαρδή Βαρδινογιάννη, διακεκριμένου, πρωτοπόρου, φιλανθρώπου και φιλογενούς Κρητός επιχειρηματία, αφοσιωμένου συζύγου της αειμνήστου Αρχοντίσσης του Πατριαρχικού Θρόνου Αλεξανδρείας Μαριάννας Βαρδινογιάννη, σεμνού δέ και εκλεκτού οικογενειάρχου, εμφορουμένου υπό των πατρώων ελληνορθοδόξων αξιών, ετέλεσε την 14η Νοεμβρίου ε.ε, στο Ιερό Πατριαρχικό Παρεκκλήσιο των Αγίων Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου και Νεκταρίου Πενταπόλεως, επιμνημόσυνη δέηση υπέρ αναπαύσεως της μακαρίας ψυχής αυτού.
Επίσης, απέστειλε το κάτωθι σεπτό Πατριαρχικό Γράμμα προς τα παιδιά και τους εκλεκτούς οικογενείς του εκλιπόντος, δια του οποίου εξέφρασε τις ολόθυμες συλλυπητήριες ευχές Του:
Συνάντηση με τον Κυβερνήτη του Νότιου Σινά, Α.Ε Major General dr.Khaled Mubarak Hussein Bakri, πραγματοποίησε χθες ο Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Χρήστος Στυλιανίδης, στο Υπουργείο.
Στο επίκεντρο της συζήτησης που πραγματοποιήθηκε σε πολύ καλό κλίμα, βρέθηκαν οι προοπτικές συνεργασίας Ελλάδας – Αιγύπτου στον τομέα του θαλάσσιου τουρισμού καθώς και οι προοπτικές σύμπραξης στον τομέα της κρουαζιέρας.
Στην συνάντηση συμμετείχαν επίσης ο Πρέσβης της Δημοκρατίας της Αιγύπτου στην Αθήνα, Omar Amer Youssef και μέλη της αιγυπτιακής αντιπροσωπείας, οι συνεργάτιδες του Γενικού Γραμματέα Ναυτιλίας και Λιμένων του Υ.ΝΑ.Ν.Π., Βασιλική Θεοδωρακοπούλου – Μπόγρη και του Υ.ΝΑ.Ν.Π., Φιλίτσα Τούτση, η Διευθύντρια Ναυτιλιακών Επενδύσεων και Θαλάσσιου Τουρισμού, Σοφία Γιαλούτση και η Προϊσταμένη του Τμήματος Ανάπτυξης Θαλάσσιου Τουρισμού και Θαλάσσιων Τουριστικών Επενδύσεων, Ευσταθία Ρείνου.
Η λογική των Εγγλέζων απέναντι στην Ελλάδα, όσον αφορά στην υπόθεση των κλεμμένων μαρμάρων του Παρθενώνα, ομοιάζει με αυτή των Γερμανών απέναντι στην Αίγυπτο και την προτομή της Νεφερτίτης, η οποία βρίσκεται πάνω από 1 αιώνα στη Γερμανία.
Στην μια περίπτωση αρνείται το Μουσείο του Λονδίνου, στην άλλη το Μουσείο του Βερολίνου. Οι δυο ιστορικότερες χώρες του πλανήτη δεν μπορούν να απολαύσουν τους θησαυρούς τους, οι οποίοι αποτελούν κληρονομιά των αρχαίων προγόνων τους, εξαιτίας της αποικιοκρατικής αντίληψης εκείνων που τα έχουν στην κατοχή τους.
Η Νεφερτίτη, πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα έργα της αρχαίας αιγυπτιακής τέχνης – ένα έργο που φιλοτεχνήθηκε πριν από 3.370 χρόνια και η αξία του εκτιμάται στα 400 εκατομμύρια ευρώ. Η προτομή της ανακαλύφθηκε το 1912 από μία ομάδα αρχαιολόγων με επικεφαλής τον Γερμανό Λούντβιχ Μπόρχαρντ στο εργαστήριο του γλύπτη Τούθμωση στην πόλη Τελ-ελ-Αμάρνα της Αιγύπτου. Από τότε μέχρι και σήμερα, δηλαδή εδώ και περισσότερα από 100 χρόνια, η προτομή βρίσκεται στο Βερολίνο, όπου και εκτίθεται στο Νέο Μουσείο από το 1924.
Ωστόσο, η πίεση για τον επαναπατρισμό της όμορφης Φαραώ αυξάνεται ολοένα και περισσότερο. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, ο Αιγύπτιος αρχαιολόγος Ζάχι Χαουάς ξεκίνησε να μαζεύει υπογραφές για την επιστροφή της: «Αυτή η προτομή, που είναι μοναδική λόγω της ιστορικής και καλλιτεχνικής αξίας της, βρίσκεται στη Γερμανία. Τώρα έχει έρθει η στιγμή να επιστρέψει στην Αίγυπτο», αναφέρεται στο σχετικό κείμενο. Ο Χαουάς είχε κάνει μία παρόμοια προσπάθεια και στο παρελθόν – ως υπουργός Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου είχε ταχθεί ξανά υπέρ της επιστροφής της Νεφερτίτης.
Ένα σύμβολο της αποικιοκρατίας;
Η Νεφερτίτη αναφέρεται συχνά ως πρεσβευτής της Αιγύπτου στη Γερμανία. Η αιγυπτιολόγος Μόνικα Χάνα πάντως διαφωνεί με τη συγκεκριμένη έκφραση, μιας και ο πρεσβευτής αποτελεί μέρος μίας «διπλωματικής ανταλλαγής». Εν προκειμένω όμως τι έχει δώσει ως αντάλλαγμα για τη Νεφερτίτη η Γερμανία; «Μάλλον τίποτα», αναφέρει η αρχαιολόγος και προσθέτει: «Όταν μπορείς να ταξιδέψεις μονάχα προς μία κατεύθυνση, τότε δεν είσαι πρεσβευτής, αλλά όμηρος».
Η αιγυπτιολόγος έχει μιλήσει πολλές φορές δημοσίως για την «αποαποικιοποίηση της αιγυπτιακής αρχαιολογίας». Η πρωτοβουλία για την επιστροφή της Νεφερτίτης βρίσκει τόσο μεγάλη αντίσταση, επειδή «θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για την επιστροφή και πολλών άλλων αντικειμένων που κλάπηκαν κατά την αποικιοκρατία», εξηγεί η Χάνα.
Στην αίτησή του ο Χαουάς ζητά επίσης την επιστροφή της Στήλης της Ροζέτας και του Ζωδιακού Κύκλου της Ντεντέρα, που βρίσκονται στο Λονδίνο και το Παρίσι αντιστοίχως.
Η στάση του Μουσείου του Βερολίνου
Το Ίδρυμα Πρωσικής Πολιτιστικής Κληρονομιάς, το οποίο είναι αρμόδιο για τις συλλογές που εκτίθενται στο Μουσείο του Βερολίνου, έχει αναγνωρίσει πως στα εκθέματα συμπεριλαμβάνονται και έργα τέχνης που έχουν κλαπεί κατά την περίοδο της αποικιοκρατίας – μεταξύ αυτών και τα Μπρούτζινα του Μπενίν, μέρος των οποίων επεστράφη στη Νιγηρία το 2022.
Όσον αφορά τη Νεφερτίτη όμως, το Ίδρυμα θεωρεί πως είναι ο νόμιμος κύριος της προτομής. «Η προτομή της Νεφερτίτης βρέθηκε σε ανασκαφή που είχε λάβει άδεια από την αιγυπτιακή Διοίκηση Αρχαιοτήτων», τονίζει ο Στέφαν Μίχλερ, εκπρόσωπος του Ιδρύματος. «Μεταφέρθηκε στο Βερολίνο έπειτα από έναν διαμοιρασμό των ευρημάτων, στα οποία περιλαμβάνονταν και πολλά άλλα αντικείμενα. Η προτομή μεταφέρθηκε δηλαδή νομίμως εκτός χώρας και η αιγυπτιακή κυβέρνηση δεν έχει καμία αξίωση για την επιστροφή της», αναφέρει σε γραπτή δήλωση προς την DW ο Μίχλερ.
Ο εκπρόσωπος του Ιδρύματος επισημαίνει πως Γερμανία και Αίγυπτος είχαν μοιραστεί εξίσου τα συνολικά 10.000 αρχαία ευρήματα (λόγω του ότι οι ανασκαφές είχαν χρηματοδοτηθεί από την Deutsche Orient-Gesellschaft) και πως ένας εκπρόσωπος της αιγυπτιακής κυβέρνησης είχε διαλέξει αυτά που θα κρατήσει η χώρα, ενώ τα υπόλοιπα μεταφέρθηκαν στη Γερμανία – μεταξύ αυτών και η προτομή της Νεφερτίτης.
Οι απόψεις διίστανται
Βέβαια δεν υιοθετούν όλοι την οπτική του Μίχλερ. Κατά τον Χαουάς, το 1913 οι Γερμανοί έκλεψαν κυριολεκτικά την προτομή της Νεφερτίτης: την έκρυψαν και την έβγαλαν λαθραία από τη χώρα, παρ’ ότι απαγορευόταν η εξαγωγή εξαιρετικών αρχαιολογικών ευρημάτων από την Αίγυπτο.
Σύμφωνα δε με την ιστοσελίδα Returning Heritage «το αιγυπτιακό κράτος διατηρούσε δικαίωμα βέτο για όλα αντικείμενα που μπορεί να έκρινε ότι ήταν μεγάλης σπουδαιότητας, ώστε να μην μπορούν να εξαχθούν στο εξωτερικό». Όπως γράφει στο σχετικό κείμενο ο συντάκτης Λιούις ΜακΝότ, ο Λούντβιχ Μπόρχαρντ πιθανώς να παρουσίασε την προτομή ως ένα πολύ πιο ασήμαντο εύρημα απ’ όσο πραγματικά ήταν.
Η προτομή μεταφέρθηκε στη Γερμανία αρκετά χρόνια πριν την ανακάλυψη του τάφου του Τουταγχαμών το 1922. Αυτή η εντυπωσιακή ανακάλυψη ώθησε την Αίγυπτο στο «να μην αναγνωρίζει πλέον στις ξένες ομάδες αρχαιολόγων το δικαίωμα να παίρνουν μαζί τους σημαντικά ευρήματα», όπως γράφει ο ΜακΝότ.
Γιγαντιαία λουλούδια ανθίζουν στην Αίγυπτο γιατί η τέχνη ξορκίζει τον όλεθρο
*********
Στην Αίγυπτο ένα υπερθέαμα στις σκιές των Πυραμίδων της Γκίζας με 14 σύγχρονους καλλιτέχνες να συμμαχούν για μαθήματα ιστορίας και ενσυναίσθησης
Στην Αίγυπτο η έκθεση σύγχρονων καλλιτεχνών «Forever is Now», που διοργανώνεται για τέταρτη χρονιά, θέλει να φέρει ακόμη περισσότερους επισκέπτες στο 4.500 ετών Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Κυρίως θέλει να μας μάθει ότι η ιστορία είμαστε εμείς.
Σε αυτή τη συμμαχία σύγχρονης τέχνης, αρχαιολογίας και ιστορίας το διαλυμένο άρμα του Αιγύπτιου καλλιτέχνη Khaled Zaki με τίτλο «Η Κούρσα» αναδύεται μέσα από την άμμο στην περιφέρεια των Πυραμίδων της Γκίζας. Το σέρνουν δύο μεταλλικά άλογα, οι ρόδες του είναι βαθιά βυθισμένες στο έδαφος.
«Όταν έρθεις αντιμέτωπος με αυτά τα άλογα, βλέπεις την εικόνα σου γιατί η επιφάνειας τους είναι σαν καθρέφτης. Ο καθένας από εμάς είναι υπεύθυνος για ό,τι συμβαίνει στον κόσμο», δήλωσε ο Zaki στον The Guardian.
Το να βάλεις τη σύγχρονη τέχνη σε ένα από τα πιο εμβληματικά ορόσημα του κόσμου, τις Πυραμίδες της Γκίζας στην Αίγυπτο, είναι και «τιμή και μεγάλη πρόκληση», λέει, «γιατί ό,τι και να βάλεις μπροστά από τις πυραμίδες, οι πυραμίδες κερδίζουν».
O Ζaki είναι ένας από τους 14 διεθνείς καλλιτέχνες που συμμετέχουν στο εικαστικό και ιστορικό κάλεσμα της ετήσιας έκθεσης σύγχρονης τέχνης της στο μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco 4.500 ετών, Forever Is Now.
Η έκθεση γίνεται κάθε φθινόπωρο τα τελευταία τέσσερα χρόνια με τις εμβληματικές πυραμίδες να είναι και το ασυνήθιστο σκηνικό μιας τεράστιας υπαίθριας έκθεσης που πραγματοποιείται στις άνυδρες εκτάσεις και την μεταβαλλόμενη άμμο του γύρω οροπεδίου.
Στόχος της φετινής διοργάνωσης που για πρώτη φορά περιλαμβάνει καλλιτέχνες από την Ασία, είναι να μετατρέψει επισκέπτες και καλλιτέχνες σε «σύγχρονους αρχαιολόγους, χρησιμοποιώντας τη δημιουργικότητα ως εργαλεία για να αποκαλύψουν τα κρυμμένα στρώματα νοήματος που είναι ενσωματωμένα στο προφανές» αναφέρει το δελτίο τύπου της Art D’Égypte, της οργάνωσης που έχει αναλάβει την πρωτοβουλία να μιλήσει μέσα από την τέχνη για το παρελθόν και το παρόν μας.
Στην έκθεση συμμετέχουν δεκατέσσερις καλλιτέχνες από την Ευρώπη, την Ασία, την Αφρική, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αμερική, με έργα που περιλαμβάνουν γλυπτά, εγκαταστάσεις και πίνακες ζωγραφικής.
Η Art D’Égypte λέει ότι το υπουργείο Πολιτισμού και το Υπουργείο Τουρισμού και Αρχαιοτήτων της χώρας ελπίζουν ότι η παράσταση θα παίξει «ζωτικό ρόλο στην προώθηση του τουρισμού στην Αίγυπτο», η οποία έχει επηρεαστεί από τον πόλεμο της Γάζας και τις εντάσεις στη Μέση Ανατολή.
Η Nadine Abdel Ghaffar, επιμελήτρια του Forever Ιs Now και ιδρύτρια του Art D’Égypte, είπε στον Guardian ότι «το σκηνικό των πυραμίδων επιτρέπει έναν διάλογο που συγχωνεύει τον αρχαίο πολιτισμό με τον σύγχρονο, απεικονίζοντας την αληθινή ουσία της καλλιτεχνικής ανάπτυξης ανά τους αιώνες».
Η Shilo Shiv Suleman είναι η πρώτη Ινδή καλλιτέχνιδα που συμμετέχει στην έκθεση. Το έργο τέχνης της Padma αποτελείται από 10 γιγάντια άνθη λωτού κατασκευασμένα από ορείχαλκο, σίδηρο και μετάξι ύψους από 2,5 μέτρα (8 πόδια) έως 4,5 μέτρα, χειροποίητα από τεχνίτες στην Ινδία.
Η Art D’Égypte λέει ότι το έργο είναι μια όαση που γνέφει σε προφητείες που λένε ότι «όταν το μπλε λουλούδι λωτού επιστρέψει για να ανθίσει στην Αίγυπτο, θα υπάρξει μια αναγέννηση της συνείδησης που έχει τις ρίζες της στην καθαρότητα της καρδιάς».
Σε μια άλλη εικαστική εγκατάσταση με τίτλο Exodus o Ισπανός και Λατινοαμερικανός γλύπτης και ζωγράφος Xavier Mascaró χρησιμοποιεί σκληρά μεταλλικά υλικά (σίδερο, αλουμίνιο, χαλκό) μιλώντας για την έξοδο που είναι κομμάτι της ανθρώπινης ιστορίας.
«Η Έξοδος είναι πάντα παρούσα σε όλη την ιστορία. Ακόμα και σήμερα, οι άνθρωποι φεύγουν, οι πληθυσμοί συγχωνεύονται, τίποτα δεν μένει σε ένα μέρος για πολύ. Η έμπνευσή μου προέρχεται από αρχαίες αγιογραφίες όπου το σκάφος είχε τελετουργικό ρόλο, ως μέσο διάβασης από τη μια ζωή στην άλλη, όπως στα αιγυπτιακά νεκρικά σκάφη. Η δουλειά μου σχετίζεται με τον παρόντα χρόνο, με τη μνήμη μας, με τον χρόνο που κυλά συνεχώς. Περνάμε μέσα στο χρόνο. Παρασυρόμαστε από αυτό. Μετά το πέρασμά του, τα πράγματα –συμπεριλαμβανομένου κι εμάς– φαίνονται απολιθωμένα… Οραματίζομαι τη δουλειά μου ως μια φανταστική αρχαιολογία του παρόντος ιδωμένη από το μέλλον» λέει ο καλλιτέχνης.
Τα έργα μπροστά στο εμβληματικό σκηνικό των πυραμίδων ως εγγενές μέρος των εγκαταστάσεων είναι μια όαση σκληρού σουρεαλισμού καθώς η έκθεση σαγηνεύει με ψιθύρους αρχαίων μύθων που θέλουν να ακουστούν ξανά.
Καινοτόμα και τολμηρή, η έκθεση Forever is Now είναι ένα όραμα μέσα στην έρημο, μιλάει για ειρήνη μέσα στον πόλεμο, απαιτεί τον άνθρωπο στο βλέμμα.
Κύριε Υπουργέ, κυρία και κύριοι Υφυπουργοί, κυρίες και κύριοι, αγαπητά στελέχη του Υπουργείου Εξωτερικών,
Χαίρομαι ιδιαίτερα που βρίσκομαι σήμερα μαζί σας σε αυτή την εξαιρετική παρουσίαση του Στρατηγικού Σχεδίου για τον Απόδημο Ελληνισμό. Επιτρέψτε μου εισαγωγικά, κ. Υπουργέ, να επισημάνω ότι αν θέλατε να ήσασταν πραγματικά ευρηματικοί και συντονισμένοι με τη διεθνή συγκυρία, θα είχατε βάλει έναν υπέρτιτλο, ο οποίος θα έλεγε «make Greeks abroad great again» (κάντε τους Έλληνες του εξωτερικού σπουδαίους ξανά). Η συγκυρία, λοιπόν, το θέλησε να βρισκόμαστε σήμερα εδώ, στην έδρα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, λίγες μόλις ώρες μετά τις προεδρικές εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Θέλω, λοιπόν, να ξεκινήσω συγχαίροντας τον Πρόεδρο Trump για την εμφατική νίκη του, βέβαιος ότι οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις θα είναι σταθερά ισχυρές και παραγωγικές. Ο χαρακτήρας τους, άλλωστε, όπως έχω πει πολλές φορές, είναι στρατηγικός και το πρόσημό τους είναι εθνικό και όχι παραταξιακό. Προσδοκώ, συνεπώς, σε μία ακόμα πιο στενή συνεργασία μεταξύ και των δύο κυβερνήσεων, αλλά και των δύο λαών.
Θυμίζω, επίσης, ότι η συνεργασία της Αθήνας και της Ουάσινγκτον υπήρξε άψογη και στη διάρκεια της πρώτης θητείας του νέου Προέδρου. Όπως, επίσης, θέλω να θυμίσω ότι και η πολύ τιμητική πρόσκληση να μιλήσω στο Κογκρέσο υπήρξε μία πρόσκληση κοινή, και από το Δημοκρατικό και από το Ρεπουμπλικανικό κόμμα.
Θα επαναλάβω, τέλος, ότι η στάση της Ελλάδας, τόσο ως μέλους του ΝΑΤΟ όσο και ως εταίρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι πάντα μια στάση αρχών, και οι αρχές αυτές δεν ετεροπροσδιορίζονται. Αναγνωρίζουν, ωστόσο, πάντα ότι οι εξελίξεις πέραν του Ατλαντικού επηρεάζουν και το σύνολο των διεθνών συσχετισμών.
Αν είχα, λοιπόν, να κάνω ένα πρώτο σχόλιο, αυτό θα αφορούσε συνολικά την Ευρώπη, γιατί όλα πλέον δείχνουν -όπως έχω πει πολλές φορές στο παρελθόν- ότι η ήπειρός μας οφείλει να αναζητήσει δυναμικά τη θέση της σε έναν παγκόσμιο χάρτη συσχετισμών και συμφερόντων που αλλάζει διαρκώς. Να χαράξει τολμηρούς δρόμους, ώστε να κάνει πιο ανταγωνιστική την ευρωπαϊκή οικονομία, ενδυναμώνοντας ταυτόχρονα την κοινωνική συνοχή. Να οργανώσει, να οργανώσουμε ως Ευρωπαίοι, επιτέλους, την ενεργειακή μας ανεξαρτησία, αλλά και να δρομολογήσουμε την κοινή μας άμυνα. Με άλλα λόγια, να οικοδομήσουμε τη στρατηγική μας αυτονομία σε νέες συνθήκες.
Πιστεύω ότι και αυτά τα ζητήματα θα συζητηθούν και θα καταστούν ολοένα και πιο επίκαιρα και στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής η οποία θα λάβει χώρα αύριο και μεθαύριο στη Βουδαπέστη.
Με δεδομένη, πάντως, την ισχυρή παρουσία του ελληνικού στοιχείου στις Ηνωμένες Πολιτείες, νομίζω ότι ευτυχή σύμπτωση αποτελεί και το γεγονός ότι αντικείμενο της σημερινής μας συνάντησης είναι το Στρατηγικό Σχέδιο για τον Απόδημο Ελληνισμό.
Συγχαρητήρια για την εκπόνησή του, πρωτίστως στον αρμόδιο Υφυπουργό, τον Γιώργο Κώτσηρα, διότι είναι μια πρωτοβουλία που «χαλυβδώνει» τους δεσμούς της διασποράς με την μητέρα πατρίδα. Ταυτόχρονα, όμως, είναι και μια συνειδητή επιλογή, που δηλώνει την απόφαση της πολιτείας να διαμορφώσει μια διπλωματία που κινείται σε πολλά επίπεδα, η οποία θα προωθεί τα συμφέροντα της χώρας, βελτιώνοντας και τη διεθνή εικόνα της πατρίδας μας.
Είναι προκλήσεις στις οποίες απαντούν τα όσα μας εξήγησαν προηγουμένως τόσο ο Υπουργός, ο Υφυπουργός, η Γενική Γραμματέας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας, αλλά αυτό το οποίο είδαμε να παρουσιάζεται περιληπτικά, είναι και η αποκρυστάλλωση πολλών προτάσεων που κατέθεσαν ομογενειακές μας οργανώσεις από όλον τον κόσμο. Διότι, όπως ειπώθηκε, το σχέδιο αυτό είχε τεθεί σε δημόσια διαβούλευση και αποτέλεσε αντικείμενο ενός πολύ ζωηρού και δημιουργικού διαλόγου.
Και στη βάση αυτή ερχόμαστε τώρα, με έναν τρόπο πολύ πιο οργανωμένο και μεθοδικό, να ενισχύσουμε τις γέφυρες που μας ενώνουν με τους απανταχού Έλληνες. Να πυκνώσουμε τα δίκτυα επαφής μεταξύ τους, να αξιοποιήσουμε τα σύγχρονα εργαλεία και την τεχνολογία, να πολλαπλασιάσουμε εξαιρετικά καινοτόμες δράσεις, όπως αυτές που άκουσα για τις γυναίκες της διασποράς.
Είναι δράσεις που ήδη συναντούν πολύ θετική ανταπόκριση. Αναφέρω, για παράδειγμα, την εξαιρετικά χρήσιμη πλατφόρμα εκμάθησης ελληνικών. Αναπτύχθηκε, θέλω να θυμίσω, ως αποτέλεσμα μιας σύμπραξης πριν από κάποια χρόνια μεταξύ του Υπουργείου Παιδείας, με τη στήριξη του ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος», και του Πανεπιστημίου Simon Fraser στο Βανκούβερ. Αριθμεί παραπάνω από 50.000 χρήστες παγκοσμίως και, σε μια εποχή όπου η τεχνητή νοημοσύνη αλλάζει τα πάντα, αντιλαμβανόμαστε ότι και η εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας πρέπει να προσαρμοστεί και να αξιοποιήσει τα εργαλεία της σύγχρονης τεχνολογίας. Mε την πλατφόρμα «StaEllinika» έχουμε ήδη κάνει ένα βήμα σε αυτή την κατεύθυνση, μπορούμε όμως να κάνουμε και πολλά περισσότερα, ανάλογα με το επίπεδο γνώσης ελληνικών που κάποιος θέλει να έχει.
Το ίδιο, βέβαια, ισχύει για τα προγράμματα φιλοξενίας νέων τους καλοκαιρινούς μήνες. Επιμένω πολύ σε αυτά, ξέρετε, διότι αυτή η πρώτη εμπειρία που μπορεί να έχει κάποιος απόδημος νέος με την Ελλάδα, είναι εμπειρίες αυτές, ειδικά σε αυτές τις ηλικίες, που εντυπώνονται και συνοδεύουν τους ανθρώπους σε όλη τους τη ζωή.
Εγώ θυμάμαι χαρακτηριστικά πως 15 χρονών γνώρισα ουσιαστικά τις Ηνωμένες Πολιτείες, μέσα από ένα ταξίδι ενός μήνα που είχα κάνει μαζί με τη ΧΑΝ Θεσσαλονίκης, όπου διέσχισα σχεδόν όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτές οι αναμνήσεις με συνόδευσαν και με συνοδεύουν έως σήμερα και αποτέλεσαν και τη βάση των πολύ στενών σχέσεων που έχτισα στη συνέχεια με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Θέλω να σταθώ ιδιαίτερα, επίσης, και στις «Ημέρες Καριέρας». Διοργανώνονται από το Υπουργείο Εργασίας και τη ΔΥΠΑ, ειδικά για τη γενιά του brain drain, η οποία έχει διάθεση πια να επιστρέψει στην Ελλάδα.
Σε αυτές τις ενέργειες, το σχέδιο προσθέτει ακόμα πολλές δράσεις, με ορίζοντα το 2027, ώστε να κινηθούμε σε μία διπλή κατεύθυνση: αφενός να δημιουργήσουμε συνθήκες ευνοϊκές για εκείνους τους απόδημους, ειδικά αυτούς που έφυγαν τα χρόνια της κρίσης, εφόσον θελήσουν να επιστρέψουν, αλλά δίνοντας και μεγαλύτερη έμφαση σε αυτούς που επιλέγουν τελικά να μείνουν στις νέες τους πατρίδες, ειδικά στους Έλληνες δεύτερης, τρίτης, τέταρτης γενιάς, να γίνουν επιτέλους πραγματικά ενεργοί πρεσβευτές της Ελλάδος.
Και βέβαια, πάγιο καθήκον, υποχρέωση της πατρίδας μας, είναι να μπορούμε να εξυπηρετούμε κάθε Ελληνίδα, κάθε Έλληνα πέρα από τα εμπόδια των συνόρων. Βάλατε ως στρατηγικό στόχο -έκτο, αν πρόσεξα καλά- την εξυπηρέτηση των Ελλήνων μέσα από τις προξενικές αρχές. Εγώ ενδεχομένως να το έβαζα ως πρώτο στόχο και το λέω αυτό διότι, δυστυχώς, αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς και αυτό δεν οφείλεται στην προθυμία και στην αυταπάρνηση των υπαλλήλων του Υπουργείου Εξωτερικών, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι η επαφή με τις προξενικές αρχές στο μυαλό των Ελλήνων του εξωτερικού ήταν -και σε έναν βαθμό μπορεί να είναι ακόμα- ταυτισμένη με μία λέξη και αυτή η λέξη είναι «ταλαιπωρία».
Αυτό πρέπει να το αλλάξουμε και νομίζω ότι αυτό είναι κάτι το οποίο αναγνωρίζεται από την ηγεσία του Υπουργείου Εξωτερικών. Γι’ αυτό και επιμένω τόσο πολύ στη χρησιμοποίηση νέων ψηφιακών εργαλείων, σε συνδυασμό βέβαια και με τη στήριξη στο αναγκαίο προσωπικό, την οποία προσωπικά έχω εξασφαλίσει, έτσι ώστε να αλλάξει τελείως και να απλοποιηθεί δραστικά η επικοινωνία των συμπολιτών μας στο εξωτερικό με τις προξενικές μας αρχές.
Οι Πρεσβείες, τα Προξενεία είναι το πρόσωπο της χώρας στο εξωτερικό και πρέπει να λειτουργούν άψογα. Χαίρομαι που ήδη και διαδικασίες όπως η έκδοση διαβατηρίων έχει επιταχυνθεί και μπορεί, όπως είπε και ο κ. Υπουργός, να επιταχυνθεί ακόμα πολύ περισσότερο, όταν ολοκληρώσουμε όλες τις σχετικές διαλειτουργικότητες μεταξύ των συστημάτων της ελληνικής πολιτείας.
Και βέβαια, θέλω να τονίσω, το είπε και ο Υπουργός, την κορυφαία θεσμική αλλαγή η οποία δρομολογήθηκε από τη δική μας κυβέρνηση, που δεν είναι άλλη από τη δυνατότητα που δώσαμε στις Ελληνίδες και στους Έλληνες να ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα από τον τόπο κατοικίας τους, στη δεύτερη εκδοχή του νόμου, μέσω της επιστολικής ψήφου. Είναι ένα δικαίωμα το οποίο υπάρχει σχεδόν σε όλες τις χώρες εδώ και δεκαετίες.
Στην Ελλάδα, δυστυχώς, συνάντησε προσχηματικές ενστάσεις της αντιπολίτευσης. Ψηφίστηκε για τις ευρωεκλογές -θέλω να θυμίσω- μόνο από την κυβερνητική πλειοψηφία. Έγινε πράξη, εφαρμόστηκε στις ευρωεκλογές με απόλυτη επιτυχία και αποτελεί μία απόδειξη ότι οι μεταρρυθμίσεις που κάποιοι έλεγαν ότι «δεν μπορούν να γίνουν», μπορούν και γίνονται αρκεί να υπάρχει η βούληση.
Ήταν μία κίνηση βαθιά δημοκρατική, βαθιά εκσυγχρονιστική. Νομίζω ότι έχει ωριμάσει πια πλήρως το επόμενο βήμα, που δεν είναι άλλο από την επέκταση της επιστολικής ψήφου και στις επόμενες εθνικές εκλογές, του 2027. Αυτό προϋποθέτει, βάσει του Συντάγματος, μία ευρύτερη συναίνεση, καθώς χρειαζόμαστε 200 βουλευτές προκειμένου να υπερψηφιστεί.
Αλλά, πιστεύω, είμαι σίγουρος ότι απέναντι σε μία τέτοια προοπτική, όλα τα κόμματα θα επανεξετάσουν τη θέση τους ώστε να στείλουμε όλοι μαζί στους συμπολίτες μας στο εξωτερικό ένα μήνυμα ενότητας και ένα μήνυμα προόδου.
Κυρίες και κύριοι, είναι ένα πραγματικά μεγάλο προνόμιο για την πατρίδα μας να διαθέτει μία μεγάλη και ενεργή διασπορά σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της υφηλίου, με πολύ ενεργό παρουσία, με θετική συμβολή στις χώρες που την υποδέχθηκαν, που της έδωσαν μεγάλες ευκαιρίες προκοπής. Προκοπής που οι πρόγονοί μας, αλλά και η γενιά που έφυγε τα τελευταία χρόνια, άδραξαν.
Ένα προνόμιο, όμως, αποτελεί και το γεγονός ότι οι Έλληνες του εξωτερικού δεν έσβησαν ποτέ αυτή τη γραμμή που τους ενώνει με τον τόπο στον οποίο γεννήθηκαν οι ίδιοι ή οι πρόγονοί τους. Διατήρησαν με υπερηφάνεια την ιστορία και τον πολιτισμό τους, και αυτόν τον έμψυχο πλούτο καλούμαστε σήμερα να αγκαλιάσουμε.
Δεν πρόκειται, λοιπόν, απλά για μία εύλογη ευθύνη απέναντι στη συνέχεια του έθνους, αλλά για ένα αναντίρρητα πατριωτικό καθήκον στο σημερινό παγκόσμιο περιβάλλον μεγάλης ρευστότητας.
Όταν, συνεπώς, μιλάμε για την πολιτική μας απέναντι στον απόδημο ελληνισμό, να τη θεωρήσουμε ως έναν σημαντικό βραχίονα της ενεργητικής εξωτερικής μας πολιτικής -είναι κάτι το οποίο ο Υπουργός και η κα Υφυπουργός το γνωρίζουν πολύ καλά-, αυτής της ενεργής εξωτερικής πολιτικής που τα τελευταία χρόνια «βάρυνε» το γεωπολιτικό αποτύπωμα της χώρας και ύψωσε το κύρος της πατρίδας, ώστε όλοι πλέον να αναγνωρίζουν την Ελλάδα μας ως έναν πυλώνα σταθερότητας σε μία ταραγμένη περιοχή του πλανήτη.
Θέση, βεβαίως, στη διεθνή σκηνή, καθόλου ανεξάρτητη και από τις εξελίξεις στην εσωτερική μας πολιτική ζωή. Κανένα κράτος δεν μπορεί να αποκτήσει ηχηρή διπλωματική φωνή και αποτρεπτική αμυντική θωράκιση χωρίς δυναμική και ισχυρή οικονομία. Και καμία κοινωνία δεν μπορεί τελικά να είναι ανθεκτική αν δεν είναι ταυτόχρονα και συνεκτική.
Είναι, λοιπόν, αυτή η συνολική τροχιά της χώρας, εδώ και μια πενταετία, που μας επιτρέπει σήμερα να σχεδιάζουμε τόσο την ενίσχυση των δεσμών μας με τη διασπορά όσο και τη μεγέθυνση της εθνικής επιρροής πέρα από τα σύνορά μας.
Πράγματι, η Ελλάδα του 2024 δεν έχει καμία σχέση με την Ελλάδα του 2019. Είναι κάτι το οποίο νομίζω ότι το αναγνωρίζουν πρωτίστως οι Έλληνες του εξωτερικού, οι οποίοι ενδεχομένως να μπορούν να βλέπουν την πρόοδο της πατρίδας μας μακριά από τα παραμορφωτικά φίλτρα της τοξικής εσωτερικής πολιτικής αντιπαράθεσης.
Όπως και πολύ διαφορετική είναι σίγουρα η χώρα που άφησαν πίσω γενιές μεταναστών τον προηγούμενο αιώνα. Με μία οικονομία η οποία αναπτύσσεται με ρυθμό πολύ γρηγορότερο των άλλων ευρωπαϊκών κρατών, μία ανεργία η οποία υποχωρεί, το εισόδημα στηρίζεται, το επιχειρηματικό κλίμα βελτιώνεται, Έλληνες της διασποράς έρχονται και επενδύουν με χαρά στην Ελλάδα, το κράτος γίνεται φιλικό και ψηφιακό.
Με άλλα λόγια, η Ελλάδα αλλάζει. Κάθε μέρα, παρά τις δυσκολίες, γίνεται καλύτερη, σε έναν δρόμο στον οποίο πρέπει και οφείλουν να είναι συνοδοιπόροι οι Έλληνες και οι Ελληνίδες, όπου κι αν αυτοί κατοικούν.
Το στοίχημα αυτό, της εθνικής προόδου, δεν είναι μόνο ένα στοίχημα δικό μας, των 10 εκατομμυρίων Ελλήνων που κατοικούμε στην Ελλάδα, είναι ένα στοίχημα σύσσωμης της ελληνικής ομογένειας, σύσσωμου του απόδημου ελληνισμού. Είναι ένα στοίχημα, κ. Υπουργέ, την κρισιμότητα του οποίου εσείς στο Υπουργείο Εξωτερικών την αντιλαμβάνεστε καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον και αναλαμβάνετε να το μεταφέρετε αυτό το σχέδιο στις απανταχού κοινότητές μας.
Και με σχέδιο, με δουλειά, με επιμονή και με αφοσίωση, να είστε σίγουρες και σίγουροι ότι θα πετύχουμε τους στόχους μας και θα μπορέσουμε να υλοποιήσουμε με απόλυτη συνέπεια αυτό το εξαιρετικό σχέδιο το οποίο μας παρουσιάσατε σήμερα.
Τα αστέρια είναι για να λάμπουν, γι αυτό και την Τετάρτη 5 Νοεμβρίου 2024, η Αλεξάνδρεια πρόκειται να λάμψει. Το ιστορικό παρελθόν ξανασμίγει με το παρόν και τη σύγχρονη αντίληψη μέσω ενός θρυλικού μαγαζιού που άφησε το γερό του αποτύπωμα σε ολάκερη την Αίγυπτο.
Στην περιβόητη οδό Σοφία Ζαγλούλ, εκεί που κάποτε η πρώτη πίτσα της Αλεξάνδρειας αποτελούσε το πλέον ελκυστικό έδεσμα, απέναντι από τον κινηματογράφο «Μετρό» και δίπλα στο ρεστοράν «Σάντα Λουτσία» του επιτυχημένου επιχειρηματία κ. Ιωάννη Σιόκα, τα «ΑΣΤΕΡΙΑ» ξαναλάμπουν!
Το στέκι της νεολαίας, των μικρών και των μεγάλων, το μαγαζί που δημιούργησε θαυμαστές και φίλους στο κέντρο της πάλαι ποτέ ένδοξης Αλεξάνδρειας, τότε που η Αιγυπτιώτικη Παροικία μετρούσε άλλα πληθυσμιακά μεγέθη.
Και να που ήρθε η ώρα, μέσα απ΄ το ιστορικό χθες, να γεννηθεί το εκσυγχρονισμένο σήμερα!
Ο Αιγυπτιώτης κ. Ιωάννης Σιόκας – πρώην Πρόεδρος της ΕΚΑ και νυν Κοινοτικός Επίτροπος – με ιδιαίτερη εμπειρία στο χώρο των εκλεπτυσμένων ρεστοράν καθώς και σε άλλους τομείς επιχειρηματικότητας, με επικεφαλής πλέον τον υιό του Γιώργο, από την Τετάρτη μας ανοίγουν την πόρτα των ανακαινισμένων «Αστεριών».
Με συγκίνηση οι παλαιότερες γενιές, που μεγάλωσαν και έζησαν την αίγλη του ελληνικού στεκιού με την αισθητική, το γούστο και την αίσθηση του ωραίου, προσκαλούν τις σημερινές γενιές να απολαύσουν το νέο του μενού, με τη σφραγίδα των πολύπειρων σεφ που έχουν αναλάβει την ουρανίσκεια απόλαυση των πελατών.
Τα «Αστέρια» άνοιξαν το 1963 δημιούργημα του Παναγιώτη Σούλου, πρώην Προέδρου της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας και ιδιοκτήτη του ρεστοράν «Σάντα Λουτσία», που στη συνέχεια πέρασαν στον κ. Ιωάννη Σιόκα, ξανανοίγουν μετά από 15 χρόνια και μας υποδαυλίζουν ερεθίσματα να ταξιδέψουμε με τη μηχανή του χρόνου, σ εκείνη την εποχή που πλαθόταν η πρώτη πίτσα στην ιστορία της Αλεξάνδρειας.
Το μενού του, όπως το γιουβέτσι που θα προσφέρεται και σήμερα, η μους σοκολάτα, το ice cream soda και άλλα πολλά, ετοιμάζονται για να ξανασερβιριστούν στα πιάτα των Παροίκων, αλλά και όλων των Αλεξανδρινών που συνήθιζαν πριν και μετά τον κινηματόγραφο να περνούν απ΄ τα «Αστέρια» της γεύσης και των αισθήσεων!
Ευχόμαστε στον κ. Γιώργο Σιόκα καλή αρχή, καλή επιτυχία και να ξαναζήσει ο Ελληνισμός της Αλεξάνδρειας νέες όμορφες στιγμές, σε συνδυασμό των αναμνήσεων του χθες με την αρχή μιας καινούργιας ισάξιας εποχής!
