Συντάκτης: Athanasios Koutoupas

Σε ένα έργο εξέχουσας ιστορικής, πολιτισμικής αλλά και ερευνητικής σημασίας προχωρά η Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας. Η βιβλιοθήκη του Αβερωφείου Γυμνασίου Αλεξανδρείας αποτελεί σημαντικό κομμάτι της ιστορικής διαδρομής της Ελληνικής Παροικίας της Αλεξάνδρειας και με γνώμονα αυτό η Κοινοτική Επιτροπή αποφάσισε να προχωρήσει στην υλοποίηση αυτού του μεγαλόπνοου εγχειρήματος. Για την πραγμάτωση του έργου δημουργήθηκε μία ομάδα με επικεφαλή τον Δρ. Κυριάκο Σαββόπουλο. Το επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό της ομάδας στελεχώνεται από τους: Νατάσα Σέφχε, Αλέξη Τσαμαδό, Δημήτρη Κάβουρα, Μαίρη Σκαμβούγερα, Χριστιάνα Τρεχαντζάκη, Βάσσω Λάγαρη και Θανάση Κουτουπά.

Το πρόγραμμα διακρίνεται στα παρακάτω στάδια:

1. Διαχωρισμός, απομάκρυνση και αποθήκευση όλων των εγγράφων (περιοδικά, έγγραφα κτλ) τα οποία δεν ανήκουν στην βιβλιοθήκη.
2. Αριθμομέτρηση των τόμων, επανατοποθέτηση στις κατηγορίες όπου ανήκουν με προσωρινό inventory number.
3. Εκκένωση της βιβλιοθήκης, και προσωρινή μεταφορά των τόμων σε χώρο κατάλληλα διαμορφωμένο, με ταυτόχρονη αναταξινόμηση σύμφωνα με την αρχική τους θέση.
4. Καθαρισμός του χώρου και τοποθέτηση του απαραίτητου εξοπλισμού για την διατήρηση των κατάλληλων συνθηκών στον χώρο της βιβλιοθήκης.
5. Καθαρισμός, βάσει επιστημονικής μεθοδολογίας, των τόμων και διαχωρισμός αυτών που χαρακτηρίζονται ως ακατάλληλα προς έκθεση και χρήζουν επείγουσας συντήρησης
6. Επανατοποθέτηση των τόμων στην αρχική τους θέση και τοποθέτηση νέου inventory number.
7. Δημιουργία ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων των τίτλων που συμπεριλαμβάνονται στην βιβλιοθήκη.

Με την ολοκλήρωση του προγράμματος θα έχει επιτευχθεί ο πλήρης καθαρισμός της βιβλιοθήκης και των τόμων, οι οποίοι θα φέρουν ανανεωμένο inventory number και θα έχουν καταγραφεί σε μια ηλεκτρονική βάση δεδομένων, η οποία θα έχει καταχωρηθεί σε υπολογιστή της βιβλιοθήκης, και θα είναι διαθέσιμη για τους μελλοντικούς χρήστες. Ταυτόχρονα θα έχει ετοιμαστεί ειδική λίστα με τόμους οι οποίοι χρήζουν άμεσης συντήρησης, λόγω παλαιότητας και σημαντικότητας και μία λίστα-πρόταση τόμων οι οποίοι θα μπορούσαν  να ψηφιοποιηθούν και να είναι διαθέσιμοι μέσω διαδικτύου ή βάσης δεδομένων στον χώρο της βιβλιοθήκης.

Στόχος του έργου είναι η ανάδειξη και η επαναλειτουργία της βιβλιοθήκης του Αβερωφείου Γυμνασίου, η προστασία των τόμων που φιλοξενούνται (πολλοί από τους οποίους είναι ιδιαίτερης ιστορικής σημασίας), η δημιουργία και ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων σχετιζόμενα με τα νεαρά μέλη της Ελληνικής Κοινότητας, σε συνεργασία με τα Ελληνικά Εκπαιδευτήρια Αλεξανδρείας, αλλά και να καταστήσει τη βιβλιοθήκη πόλο έλξης έρευνας και μελέτης.

Η προσκοπική κατασκήνωση έχει αυτή τη μοναδικότητα που την κάνει να ξεχωρίζει και ταυτόχρονα να δίνει αξέχαστες εμπειρίες και βιώματα στους νέους και τις νέες. Για το λόγο αυτό η κατασκήνωση θεωρείται και είναι η κορυφαία δράση του χρόνου για κάθε τμήμα.

Ο ιδρυτής του Προσκοπισμού γράφει: Η προσκοπική εργασία του χειμώνα δεν είναι τίποτα άλλο από την προετοιμασία των κατασκηνωτικών ημερών του καλοκαιριού.

Έτσι και φέτος, οι Πρόσκοποι και οι Οδηγοί της Αλεξάνδρειας, τηρώντας τα λόγια του λόρδου Robert Baden-Powell, πραγματοποίησαν με μεγάλη επιτυχία τη θερινή τους κατασκήνωση στο Etap, κοντά στη Marsa Matrouh, από τις 20  έως και τις 23 Ιουνίου. Οι δεκατρείς Πρόσκοποι και Οδηγοί, που συμμετείχαν στην κατασκήνωση γέμισαν με τις χαρούμενες φωνές και τα παιχνίδια τους, την όμορφη παραλία του Εtap.

Σε μία δύσκολη χρονιά, για την Αίγυπτο, οι πρόσκοποι και οι οδηγοί τήρησαν, όπως πάντα, την υπόσχεσή τους και οι μικροί κατασκηνωτές μας είχαν την ευκαιρία να μάθουν την έννοια τη ευγενούς άμιλλας, να ενισχύσουν την αυτοπεποίθησή τους, να ενταχθούν σε μικρές ομάδες, να αναπτύξουν τις αθλητικές τους ικανότητες, να έρθουν σε επαφή με την φύση και να νοιώσουν το μέγεθος και το μεγαλείο της.

Οι δραστηριότητες της φετινής κατασκήνωσης περιελάμβαναν: παιχνίδια στη θάλασσα, μεγάλα παιχνίδια με κώδικες, προσκοπικές γνώσεις καθώς και πλήθος άλλων δραστηριοτήτων.

Το βράδυ της τελευταίας ημέρας οι επικεφαλής των ενωμοτιών είχαν την ευκαιρία να ετοιμάσουν το βραδυνό δείπνο για της ενωμοτίες τους, γεγονός που εκτιμήθηκε όπως έπρεπε από τους υπόλοιπους προσκόπους και οδηγούς, οι οποίοι συνεχάρησαν θερμά τους ενωμοτάρχες τους.

Κανείς δεν κατάλαβε πως πέρασαν τέσσερις (4) ημέρες και στις 23 του Ιουνίου τα παιδιά γύρισαν πίσω κουβαλώντας μαζί τους αμέτρητες αναμνήσεις, οι οποίες θα τους συνοδεύουν για πολύ καιρό.

Η ιστορία των καταστημάτων ΜΙΝΕΡΒΑ αρχίζει έναν αιώνα πριν. Ο χρόνος, ίσως, να δείχνει πως δεν έχει καμμιά σημασία, όταν η μελλοντική προοπτική κυριαρχεί. Παρ’όλα αυτά στη συγκεκριμένη περίπτωση μας δείχνει κάτι. Μας δείχνει ότι ο άνθρωπος, όσες αντιξοότητες και αν συναντήσει στη ζωή του, μπορεί να τις ανταπεξέλθη, μπορεί να τις αγνοήσει, και με το έργο και την πίστη του να τις ακυρώσει. Ο αιώνας αυτός ζωής των καταστημάτων ΜΙΝΕΡΒΑ δεν είναι μια απλή συσσώρευση ετών για την συμπλήρωση του αιώνα. Τα καταστήματα ΜΙΝΕΡΒΑ υπήρξαν θεατής –και αυτόπτης μάρτυρας- όλων, όσα διαδραματίστηκαν στην Αίγυπτο αυτόν τον αιώνα ζωής τους. Τα γεγονότα του αιώνα αυτού, που συντάραξαν την Αίγυπτο, και ιδιαιτέρως την Αλεξάνδρεια, υπήρξαν καθοριστικά για το μέλλον του αραβικού κόσμου. Από την Αλεξάνδρεια ξεκίνησε η επανάσταση του Νάσσερ. Από εδώ εγκατέλειψε ο Φαρούκ οριστικά τη χώρα το 1952. Και το ίδιο αυτό μέρος αποτέλεσε το χώρο από όπου δημιουργήθηκαν οι πρώτες κυψέλες της στηρίξεως του Ουάφντ, της απαίτησης για επιστροφή του Σάαντ Ζαγλούλ από την εξορία.

Ας ξεκινήσουμε όμως την ιστορία των καταστημάτων ΜΙΝΕΡΒΑ από την αρχή. Ο νεαρός Νικόλαος Κασιμάτης εγκαταλείπει την πατρίδα του, την Ελλάδα, και έρχεται να αναζητήσει ένα καλύτερο μελλον στην Αίγυπτο. Από τον τόπο καταγωγής του, τα Κύθηρα σαλπάρει για το λιμάνι της Αλεξάνδρειας, το οποίο τον υποδέχεται γεμάτο υποσχέσεις. Η Ελλάδα δεν διέθετε τότε πεδία επιχειρηματικής δραστηριότητας να επιδείξει. Ο πόλεμος του 1897 και η πτώχευση του Τρικούπη αποτέλεσαν ανασταλτικούς παράγοντες για όποια επιχειρηματική δραστηριότητα. Αντίθετα, η Αίγυπτος, λόγω προνομίων, ήταν ο κατάλληλος χώρος.

Έτσι, ο νεαρός Νικόλας, διορατικά εκμεταλλευόμενος τις συνθήκες που του προσέφεραν τη δυνατότητα επιδείξεως της επιχειρηματικότητας του, ιδρύει ένα Μπαζάρ στο νεοσύστατο τότε κέντρο της πόλης. Είναι σημαντικό το γεγονός ότι το κέντρο της Αλεξάνδρειας εκείνη την περίοδο περιοριζόταν αποκλειστικά στους ξένους, οι οποίοι ήταν και οι μοναδικοί του κάτοικοι. Άγγλοι, Γάλλοι, Αρμένιοι, Έλληνες, Ιταλοί και Ιουδαίοι. Τις ανάγκες αυτών των ανθρώπων επιδίωξε να καλύψει, εισάγοντας είδη πολυτελείας, που για αυτούς ήταν είδη πρώτης ανάγκης. Ακριβά αρώματα, καπνά πρώτης επιλογής, χαρτί υψηλής ποιότητας και άλλα παρεμφερή τοποθέτησε στο κατάστημά του. Το πείραμα πέτυχε και το κατάστημα άρχισε να αυξάνει το εμπόρευμά του. Ο Νικόλας τοποθετεί και είδη ρουχισμού. Ταξιδεύει στις κυριότερες πόλεις της Ευρώπης, τις Μητροπόλεις του εμπορίου με σκοπό να προμηθεύσει και να τροφοδοτήσει την αιγυπτιακή αγορά με την ευκομψία του ευρωπαϊκού γούστου στο χώρο του ενδύματος. Ιδρύει μάλιστα και το πρώτο εργοστάσιο ραφής υποκαμίσων ευρωπαϊκών προδιαγραφών. Η υψηλή κοινωνία της Αιγύπτου συρρέει. Ανοίγει και άλλα δύο υποκαταστήματα εκτός του κεντρικού καταστήματος δίπλα στο Αβερώφειο Παρθεναγωγείο. Μαζί με το Μπαζάρ Λιονέ και τους αδελφούς Μπέκα αποτελούν διαλεχτά μέρη για την πόλη στο χώρο του ενδύματος. Σχεδόν όλη η πόλη είχε αγοράσει το «κυριακάτικο» κοστούμι της από τα καταστήματα ΜΙΝΕΡΒΑ. Ακόμη και ο Καβάφης, που ήταν μόνιμος πελάτης του παραρτήματος στο Ατταρίν, δεν παρέλειπε να πίνει μαζί με τον ιδιοκτήτη τον καφέ του, όπως αργότερα και ο μεγάλος Στρατής Τσίρκας. Το 1950 ο Νικόλας Κασιμάτης πεθαίνει αφνιδίως, αφήνοντας ορφανά τα δύο παιδιά του, τον Ιάκωβο και τον Εδμόνδο, σημερινό ιδιοκτήτη και συνεχιστή της παραδόσεως. Η μητέρα τους, Ελένη, αναλαμβάνει επιτυχώς τα ηνία της διοίκησης της επιχείρησης μέχρι την ενηλικίωσή τους, σε συνθήκες πολύ δύσκολες για τη χώρα, και τα καταφέρνει με επιτυχία. Ο Ιάκωβος και ο Εδμόνδος από μικροί εργάζονται στην επχείρηση μαθαίνοντας τα μυστικά του επαγγέλματος. Τα χρόνια που ακολούθησαν ήταν δύσκολα. Μετά την επανάσταση του 1952 και ιδιαίτερα τη δεκαετία του 1960 η πελατεία του ΜΙΝΕΡΒΑ, στην πλειονότητά της ξένης καταγωγής, εγκατέλειψε τη χώρα. Παράλληλα απογορεύτηκαν και οι εισαγωγές ξένων προϊόντων και έτσι η επιχείρηση έπρεπε να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Παρά τον αρχικό οικονομικό κλονισμό, η επιχείρηση κατάφερε να επιβιώσει. Με την αλλαγή της οικονομικής πολιτικής της χώρας από τα μέσα του 1970 το ΜΙΝΕΡΒΑ αυτοκαθορίστηκε ως κατάστημα ενδύσεως της μεσοαστικής τάξης, καθορισμός που ισχύει μέχρι και σήμερα.

Μέχρι τη δεκαετία του ‘80 το κατάστημα βρίσκονταν υπό τη διεύθυνση του Εδμόνδου και του Ιάκωβου, οπότε ο δεύτερος αποχωρεί για να δημιουργήσει με επιτυχία, με τα έξι παιδιά του, καταστήματα ενδύσεως στην Αθήνα, οπότε η επιχείρηση στην Αλεξάνδρεια περνά εξ’ ολοκλήρου στον Εδμόνδο, ο οποίος κατορθώνει μέσα από δύσκολες και αντίξοες συνθήκες να την οδηγήσει σε μία νέα αναπτυξιακή πορεία, ορόσημο της οποίας αποτέλεσε η πλήρης ανακαίνιση των εγκαταστάσεων το 1995 για να υποδεχθεί με ενθουσιασμό τη νέα χιλιετία και το 2008 να γιορτάσει έναν αιώνα ζωής. Παράλληλα ο σημερινός ιδιοκτήτης του καταστήματος ΜΙΝΕΡΒΑ έχει ως στόχο του την προβολή της Ελλάδας στην Αίγυπτο, έχοντας προτείνει στην Ελληνική πολιτεία την ίδρυση ενός Ελληνικού Εμπορικού εκθεσιακού κέντρου στην Αλεξάνδρεια. Κάθε ελληνική δραστηριότητα στην Αίγυπτο αποτελεί μέρος της ιστορίας της Ελλάδας και στην περίπτωση του καταστήματος ΜΙΝΕΡΒΑ, ζώσα ιστορία.

Το ενδιαφέρον της Κοινοτικής Επιτροπής για τα Ελληνικά Εκπαιδευτήρια της Κοινότητας και τη συνεχή εξέλιξη τους είναι γνωστό. Μέσα στα πλαίσια της προσπάθειας τα σχολεία της Ελληνικής Κοινότητας να παρέχουν όλο και πιο αναβαθμισμένες σπουδές στους μαθητές τους η Ε.Κ.Α. προχώρησε στη συγκρότηση ενός Μουσείου Θετικών Επιστημών στους χώρους των  εκπαιδευτηρίων, καθώς και στην επαναλειτουργία του ήδη υπάρχοντος Εργαστηρίου. Το έργο που είχε ξεκινήσει υπό την εποπτεία της καθηγητρίας κ. Κόντου, ολοκληρώθηκε από τον καθηγητή κ. Αδαλή. Καθ’όλη τη διάρκεια του έργου η Ε.Κ.Α., στο πρόσωπο του τέως Εφόρου Σχολείων κ. Μάλλη και του νυν Εφόρου Σχολείων κ. Μακρή, παρέσχε την αμέριστη συμπαράσταση της. Οι δύο χώροι θα είναι έτοιμοι να υποδεχτούν τους μαθητές των Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων της Αλεξάνδρειας από τη νέα σχολική χρονιά 2013-2014.

Μουσείο

Στο μουσείο επιχειρήθηκε να γίνει σύζευξη της σύγχρονης τεχνολογίας με το παρελθόν, μέσα από την έκθεση του εργαστηριακού υλικού, οργανωμένου με άξονα τη θεματική και χρηστική του ταξινόμηση, που χρησιμοποιούνταν τα πρώτα χρόνια που λειτούργησαν τα Ελληνικά Εκπαιδευτήρια. Παράλληλα θα προσφέρονται και διαδραστικές δραστηριότητες στους μαθητές, οι οποίοι με αυτόν τον τρόπο θα μπορούν να ταξιδεύουν στο μαγικό κόσμο της επιστήμης.

Εργαστήριο

Η επαναλειτουργία του εργαστηρίου ήταν ένα έργο πολύ σημαντικό αλλά και ιδιαίτερα επίπονο. Ο σχεδιασμός του έργου περιελάμβανε την ανακαίνιση της αίθουσας του εργαστηρίου, καθώς και την αξιολόγηση του υπάρχοντος τεχνολογικού υλικού, έτσι ώστε να συμπληρωθεί με τα αναγκαία όργανα και υλικά, σύμφωναμε τις σύγχρονες απαιτήσεις των μαθημάτων. Στόχος της επαναλειτουργίας του εργαστηρίου είναι να κατανοήσουν πληρέστερα οι μαθητές έννοιες των θετικών επιστημών, οι οποίες, αποκομμένες από τα πειράματα του εργαστηρίου, καταλήγουν να γίνουν στείρες και βαρετές αφηγήσεις και αναγνώσεις από τα σχολικά εγχειρίδια.