Συντάκτης: Athanasios Koutoupas

O Αύγουστος, είναι ο μήνας που η ελληνική ομογένεια της Αυστραλίας έχει τα γενέθλιά της, αφού αυτό το μήνα (αποδεδειγμένα) πάτησαν το πόδι τους για πρώτη φορά οι Έλληνες στην Αυστραλία και τον ίδιο μήνα αποφασίστηκε η ίδρυση της Ελληνικής Ορθόδοξης Κοινότητας Μελβούρνης και Βικτωρίας.

Συγκεκριμένα πριν από 119 χρόνια, 57 Έλληνες που ζούσαν στη Μελβούρνη, αποφάσισαν να ιδρύσουν την Ελληνική Κοινότητα. Τότε, δεν μπορούσαν καν να φανταστούν ότι ο οργανισμός αυτός θα εξελισσόταν στον ιστορικότερο και μαζικότερο ομογενειακό οργανισμό της Αυστραλίας με το εντυπωσιακό μέγαρό του που δεσπόζει στο κέντρο της πόλης.

Επίσης, πριν από 187 χρόνια έφθασαν και οι πρώτοι Έλληνες στην Αυστραλία.

Συγκεκριμένα, η Ελληνική Κοινότητα Μελβούρνης ιδρύθηκε το 1897 και είναι γηραιότερη από την Αυστραλιανή Συνομοσπονδία. H ιδρυτική συνέλευση της Κοινότητας αποφασίστηκε στις 22 Αυγούστου του 1897.

Αλλά και οι πρώτοι Έλληνες πάτησαν το πόδι τους στην Αυστραλία μήνα Αύγουστο. 

Στα αρχεία του αυστραλιανού κράτους, φιγουράρουν τα ονόματα επτά Ελλήνων ναυτικών που κατέφθασαν στις 27 Αυγούστου του 1829 στις ακτές της Αυστραλίας ως βαρυποινίτες, που εξορίστηκαν μόνιμα από τις βρετανικές Αρχές, γλιτώνοντας έτσι τα χειρότερα, δηλαδή την εκτέλεση.

Ήταν επτά ναυτικοί, που είχαν καταδικασθεί για πειρατεία από τους Άγγλους. Τα ονόματά τους: Γεώργιος Βασιλάκης, Γκίκας Βούλγαρης, Γεώργιος Λαρίτσος, Αντώνης Μανόλης, Δαμιανός Νίνης, Νικόλαος Παπανδρέας και Κωνσταντίνος Στρομπόλης.

Ο Δαμιανός Γκίκας, ήταν Υδραίος καπετάνιος και συνελήφθη άδικα για πειρατεία από ένα αγγλικό πολεμικό πλοίο και καταδικάστηκε σε εξορία στο Σίδνεϊ. Δεν γνωρίζουμε περισσότερα στοιχεία για την τύχη του, καθώς δεν είναι καταγεγραμμένα τα στοιχεία του στα αρχεία της Αυστραλίας ή της Ελλάδας.

Το ίδιο ισχύει και για την περίπτωση του Γιώργου Παππά, που βρέθηκε σε αυστραλιανό έδαφος το 1814, ως μέλος βρετανικού πληρώματος εποικισμού. Παντρεύτηκε μια ιθαγενή (Αβορίγινα), εγκατέλειψε το πλοίο του και εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Σίδνεϊ. Παλιές αυστραλιανές εφημερίδες του 1900, αναφέρουν ότι υπήρχαν και άλλοι Έλληνες που φέρεται ότι έφτασαν στην 5η ήπειρο μεταξύ του 1803 και του 1820.

Αποδεδειγμένα όμως αυτοί που στάλθηκαν εξόριστοι το 1829 αποτελούσαν το πλήρωμα της σκούνας «Ηρακλής», με πλοίαρχο τον Αθηναίο, Αντώνη Μανώλη, και έξι νεαρούς ναυτικούς από την Ύδρα: τους Δαμιανό Νίνη, Γκίκα Βούλγαρη, Γεώργιο Βασιλάκη, Κωνσταντίνο Στρόμπολη, Γεώργιο Λαρίτσο και Νικόλαο Παπανδρέα. Είχαν κουρσέψει το βρετανικό εμπορικό μπρίκι «Άλκηστη», χωρίς να πειράξουν τους Βρετανούς ναυτικούς, στις 29 Ιουλίου του 1827 έξω από τη Μάλτα.

Η λεία τους δεν ήταν πολύτιμη, επρόκειτο για είδη πρώτης ανάγκης, θειάφι, σκοινιά, σκεύη και πιπέρι. Δύο μέρες αργότερα, τους έπιασε το βρετανικό πλοίο «Gannet» που εκτελούσε περιπολίες στα νότια της Κρήτης, οδηγώντας τους στη Μάλτα για να δικαστούν.

(neoskosmos.com)

Η χειροτονία του Μητροπολίτη Σμύρνης Βαρθολομαίου (Σαμαρά) έγινε στις 11 Σεπτεμβρίου στο Φανάρι από τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο. Η χειροτονία του Επισκόπου Ερυθρών κ. Κυρίλλου (Συκή) έγινε στη Σμύρνη από τον Οικουμενικό Πατριάρχη στις 25 Σεπτεμβρίου. Την ίδια μέρα το απόγευμα έγινε και η ενθρόνιση του νέου Μητροπολίτη Σμύρνης.

Ενενήντα τέσσερα χρόνια μετά από την Μικρασιατική καταστροφή η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου εξέλεξε, στις 29 Αυγούστου, παμψηφεί Μητροπολίτη Σμύρνης, ο οποίος είναι ο πρώτος διάδοχος του αγίου ιερομάρτυρα Χρυσοστόμου. Ο εψηφισμένος Μητροπολίτης είναι ο μέχρι τώρα αρχιγραμματέας της Ιεράς Συνόδου Βαρθολομαίος Σαμαράς.
Επίσης, η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου εξέλεξε παμψηφεί, ως βοηθό Επίσκοπο του Οικουμενικού Πατριάρχη, τον αρχιμανδρίτης Κύριλλο Συκή, μέχρι τώρα ιερατικώς προϊστάμενο της Ορθόδοξης Κοινότητας Σμύρνης. Ο κ. Κύριλλος θα φέρει τον τίτλο του Επισκόπου Ερυθρών και θα είναι στην διάθεση του νέου ποιμενάρχη της πρωτεύουσας της Ιωνίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η εκλογή των δύο αρχιερέων συμπίπτει με την ημερομηνία (27 Αυγούστου με το παλαιό ημερολόγιο ― 9 Σεπτεμβρίου με το νέο) της πυρπόλησης της Σμύρνης το 1922.

Ο εψηφισμένος Μητροπολίτης Σμύρνης Βαρθολομαίος Σαμαράς (κατά κόσμον Μιχαήλ), γεννήθηκε στα Άνω Λεχώνια Βόλου το 1972 και αποφοίτησε από το Πρότυπο Κλασικό Λύκειο Βόλου το 1990. Είναι πτυχιούχος του Τμήματος Φιλολογίας (ειδικότητας Κλασικής Φιλολογίας) της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του ιδίου Πανεπιστημίου.
Το 1995 χειροτονήθηκε διάκονος και το 1996 πρεσβύτερος από τον Μητροπολίτη Σεβαστείας Δημήτριο και διηκόνησε επί επταετία στην Ι. Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας ως προϊστάμενος του Μητροπολιτικού Ναού Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Ναούσης και υπεύθυνος διαφόρων τομέων της διακονίας της Μητροπόλεως αυτής. Το 2002 προσελήφθη στην Πατριαρχική Αυλή, αναλαβών καθήκοντα παρά την Αρχιγραμματεία της Αγίας και Ιεράς Συνόδου και ως γραμματέας διαφόρων Συνοδικών Επιτροπών. Το 2005 διορίστηκε Υπογραμματεύων και το 2011 Αρχιγραμματεύς της Αγίας και Ιεράς Συνόδου. Μετείχε διαφόρων εκκλησιαστικών αποστολών, ιδιαιτέρως δε διορθοδόξου χαρακτήρος.

Ο εψηφισμένος Επίσκοπος Ερυθρών, Κύριλλος Συκής, γεννήθηκε στις 11 Νοεμβρίου του 1963. Βαφτίστηκε Ιωάννης και μαζί με το μεγαλύτερο αδερφό του, το Στρατή, και τη μικρότερη αδερφή του, την Παναγιώτα, ήταν τα τρία παιδιά του Γρηγόρη και της Κατερίνας Συκή, από την Αγιάσο. Η οικογένειά τους, καταγόταν από το Αϊβαλί και είχε περάσει στη Λέσβο λίγο πριν την καταστροφή του 1922, με μέριμνα του παππού του, που φρόντισε να φύγουν για να προλάβουν τις εξελίξεις, αφού επέστρεψε τραυματισμένος από τις μάχες.
Τελειώνοντας το Δημοτικό, έδωσε εξετάσεις και πέρασε στο Γυμνάσιο της Μυτιλήνης, από τους πρώτους στο νησί. Τελικά, επειδή είχε αγάπη προς την Εκκλησία, προτίμησε την Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή της Αθήνας, όπου σπούδασε με υποτροφία, έχοντας επιλεγεί από το διοικητικό συμβούλιο της Σχολής. Στη συνέχεια, εργαζόμενος για να βοηθήσει την οικογένεια του, ολοκλήρωσε τις σπουδές του στη Θεολογική Σχολή Αθηνών.
Το 1990 εκάρη μοναχός στο Μοναστήρι του Υψηλού, από μοναχούς του Αγίου Όρους, όπου πήγαινε τακτικά στο κελί του Αγίου Νικολάου του Χαλκιά, παίρνοντας πλέον το όνομα Κύριλλος. Ανήμερα του Σταυρού χειροτονήθηκε διάκονος και την επόμενη χρονιά πρεσβύτερος. Ως αρχιμανδρίτη και τοποθετείται υπεύθυνος του προσκυνήματος της Αγιάσου, ενώ παράλληλα ορίζεται ηγούμενος της Μονής Πιθαρίου.
Το 2001 ο Οικουμενικός Πατριάρχης του ζητά να αναλάβει τη διακονία της Μικράς Ασίας και τού απονείμει το οφίκιο του Αρχιμανδρίτη του Οικουμενικού Θρόνου. Από τον Σεπτέμβριο του 2014 τοποθετήθηκε μόνιμα στην Σμύρνη και μέχρι σήμερα συνετέλεσε τα μέγιστα στην ανασύσταση της Ορθόδοξης Κοινότητας Σμύρνης.

(mikrasiatis.gr)

Εκατόν πενήντα τρία χρόνια μετά τη γέννηση του μέγιστου ποιητή του νεώτερου ελληνισμού Κ. Καβάφη (1863-1933), μπορούν να υπάρχουν στοιχεία που δεν είδαν το φως της δημοσιότητας στα εκατοντάδες βιβλία που κυκλοφόρησαν για τη ζωή του και τις χιλιάδες σελίδες που γράφτηκαν για τον ίδιο και τον οικογενειακό του περίγυρο; Έξι τέτοια περιστατικά που αφορούν το στενό οικογενειακό του περιβάλλον, αλίευσα ως “ειδήσεις” από αθηναϊκές εφημερίδες του 19ου αιώνα, που βρίσκονται αρχειοθετημένες στη φιλόξενη Παπαχαραλάμπειο βιβλιοθήκη της Ναυπάκτου.

Έτσι στην εφημερίδα ΑΛΗΘΕΙΑ της 16-12-1866 διαβάζουμε ότι μεταξύ των Ελλήνων του Λονδίνου, που συνδράμουν με γενναία ποσά τους πρόσφυγες της Κρήτης, λίγο μετά το έπος και το ολοκαύτωμα της Μονής Αρκαδίου, περιλαμβάνεται και ο Γ. Καβάφης, αδελφός του πατέρα του Πέτρου Καβάφη και θείου του ποιητή, με 100 λίρες. Το ίδιο πράττει και η Μαρία Καβάφη, σύζυγος του προαναφερόμενου Γεωργίου Καβάφη, με 1.000 δρχ. σύμφωνα με την εφημερίδα ΜΕΛΛΟΝ της 14-6-1868. Εξ άλλου σύμφωνα με την ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΖΗΤΗΣΕΩΝ της 29-3-1972, ο Π. Καβάφης, ο οποίος πρέπει να είναι εξάδελφος του ποιητή, Παντελής Καβάφης, υπογράφει μια διακήρυξη, εντόνως φιλοβρετανική, μαζί με άλλους ομογενείς της Κωνσταντινούπολης.

Η πολιτική άποψη της διακήρυξης δικαιώθηκε ιστορικά με τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1877-1878, κατά τον οποίον οι Ρώσοι, αφού κατενίκησαν τους Οθωμανούς, με τη συνθήκη του Αγίου Στεφάνου (3-3-1878), ευνόησαν σκανδαλωδώς τους Βούλγαρους και δημιούργησαν τη Μεγάλη Βουλγαρία, την οποίαν έβρεχαν πλέον με τα νερά του Αιγαίου, αφού η Μακεδονία -πλην Θεσσαλονίκης και Χαλκιδικής- προσαρτήθηκε σ’ αυτήν. Πρωτοστατούσης όμως της Αγγλίας, λίγους μήνες μετά, το Συνέδριο του Βερολίνου επανέφερε τη Μακεδονία στην Οθωμανική αυτοκρατορία και επεδίκασε στο μικρό ελληνικό βασίλειο τη Θεσσαλία και μέρος της Ηπείρου, η προσάρτηση των οποίων στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 1881. Εξ άλλου, πριν τη γέννηση του ποιητή το 1863 και η μητέρα του Χαρίκλεια Καβάφη κατά την εφημερίδα ΑΘΗΝΑ της 11-3-1856, συμμετέχει με το ποσό των 100 δρχ. στην ανέγερση του Αμαλιείου Ορφανοτροφείου κορασίδων και κατά την ίδια εφημερίδα της 29-3-1856 συμμετέχει στον έρανο για την ανέγερση του αυτού Ορφανοτροφείου θηλέων, στην Αθήνα και η προαναφερθείσα θεία του ποιητή Μαριόρα (Μαρία) Καβάφη με το ποσόν των 36 δρχ. Ακόμα παλαιότερα (1840) ο αυτός Γεώργιος Καβάφης, θείος του ποιητή από το Μάντσεστερ της Αγγλίας, κατά την ΑΘΗΝΑ της 12-2-1841, προσέφερε στην Αρχαιολογική Εταιρία 10 δρχ. άπαξ και 20 δρχ. ετησίως, ως μέλος αυτής, και κατά την υποσημείωση του συντάκτου Ν. Δραγούμη:

«Υ.Γ. Ο Κ.Γ. Ι. Καβάφης επιθυμεί να λαμβάνη και την Αρχαιολογικήν Εφημερίδα· παρακαλείσθε λοιπόν να διατάξητε να στέλλεται προς αυτόν υπό Ταινίαν, συστημένη προς τον Jouides Esq. q. Tuislury Corens, London». Τα ποσά αυτά φαίνονται στην εποχή μας ασήμαντα, αλλά στην εποχή τους η αξία ήταν σημαντική. Πάντως ίσως να έχουν σχέση με τους στίχους από το αθάνατο ποίημά του “Θερμοπύλες”: «γενναίοι οσάκις είναι πλούσιοι, κι όταν είναι πτωχοί, πάλιν εις μικρόν γενναίοι, πάλι συντρέχοντες όσο μπορούνε».

(www.haniotika-nea.gr)

Το Αρχείο Καβάφη του Ιδρύματος Ωνάση συμμετείχε στην 29η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Μόσχας διοργανώνοντας τέσσερις  εκδηλώσεις που αφορούν τόσο την ελληνική λογοτεχνία όσο και την επιρροή της κληρονομιάς του κοσμοπολίτη Αλεξανδρινού

Στην 29η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Μόσχας συμμετείχε το Αρχείο Καβάφη του Ιδρύματος Ωνάση, παρουσιάζοντας μερικές από τις κυριότερες δράσεις του Αρχείου, αλλά και οργανώνοντας ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις που αφορούν στον σπουδαίο Έλληνα ποιητή.

Ο ελληνικός πολιτισμός με όχημα το βιβλίο είχε την τιμητική του στη φετινή Έκθεση, καθώς στο πλαίσιο του Έτους Ελλάδας-Ρωσίας 2016 έχουν προσκληθεί σημαντικοί πολιτιστικοί φορείς της Ελλάδας, με το Αρχείο Καβάφη να αποτελεί έναν από αυτούς. 

Έχοντας ως αποστολή αφενός τη μεγαλύτερη δυνατή διάδοση του καβαφικού έργου και του διεθνούς χαρακτήρα της ποίησης και της προσωπικότητας του Κωνσταντίνου Καβάφη, και αφετέρου την προβολή της σύγχρονης ελληνικής πολιτιστικής ταυτότητας, το Αρχείο Καβάφη του Ιδρύματος Ωνάση πλαισίωσε την ελληνική συμμετοχή στην 29η ΔΕΒ Μόσχας με μία σειρά ανοικτών συζητήσεων και ομιλιών. 

Πέρα από την οικουμενικότητα της ποίησης του Κ.Π. Καβάφη, το πρόγραμμα των εκδηλώσεων του Αρχείου έθεσε στο επίκεντρο της συζήτησης ερωτήματα αρχειακής και πολιτιστικής διαχείρισης.

Η Έκθεση πραγματοποιήθηκε στο VDNH, το μεγαλύτερο εκθεσιακό κέντρο της ρωσικής πρωτεύουσας, και την ευθύνη της διοργάνωσης της ελληνικής συμμετοχής είχε αναλάβει το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού.

(www.protothema.gr)