Συντάκτης: Athanasios Koutoupas

Ολοκληρώθηκε η μονοήμερη επίσκεψη του Υφυπουργού Εξωτερικών Τέρενς Κουίκ στη Νέα Υόρκη.

Πραγματοποίησε σειρά συναντήσεων με την Εκτελεστική Διευθύντρια του Ιδρύματος Ωνάση κα Αμαλία Κοσμετάτου, με τον Πρόεδρο του Ιδρύματος Νιάρχου κ .Ανδρέα Δρακόπουλο, με τον Εκτελεστικό Διευθυντή της Αμερικανοεβραϊκης Επιτροπής (AJC) κ. Ντέιβιντ Χάρις, και αργά το απόγευμα με την πλειοψηφία των Ομογενειακών Επαγγελματικών Οργανώσεων και λοιπών φορέων.

Στη συνέχεια,  ο Τέρενς Κουίκ παρέστη στην κοπή της βασιλόπιτας των Ομογενειακών Οργανώσεων της Νέας Υόρκης.

«Η συνάντησή μου με τους εκπροσώπους των Ομογενειακών Οργανώσεων και φορέων ήταν πολύ ενδιαφέρουσα και χάρηκα ιδιαίτερα που μιλήσαμε ανοιχτά για όλα τα ζητήματα.

Περιέγραψα την πολιτική του Υφυπουργείου Εξωτερικών με αρμοδιότητα τον Ελληνισμό της Διασποράς, διευκρίνισα ότι η τοποθέτησή μου δεν έχει να κάνει ειδικά με τη Νέα Υόρκη ή την Αμερική, αλλά αφορά την Ομογένεια σε όλες τις Ηπείρους, βεβαίως με τη διαφορετικότητα των προβλημάτων και ζητημάτων, όχι απλά από Ήπειρο σε Ήπειρο, αλλά ακόμα και σε χώρες μέσα στην ίδια Ήπειρο, όπως μέσα στις ίδιες τις χώρες, κυρίως στις μεγάλες, όπως είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Αυστραλία ή και ο Καναδάς.

Ζήτησα να γίνει ολοκληρωτική επανεκκίνηση από μηδενική βάση, αφού προηγουμένως φύγουν από τη μέση σε μια αναγκαία αυτοκάθαρση, τα Σωματεία – σφραγίδες.

Δήλωσα ότι είμαι ανοιχτός σε κάθε συνεργασία και θα ενθαρρύνω κάθε σημαντική πρωτοβουλία που θα ξαναφέρει την Ομογένεια στα επίπεδα που ήταν πριν από 20 και πλέον χρόνια, με μοναδικό στόχο την προβολή και υποστήριξη των εθνικών συμφερόντων

Τελευταία οργανωμένη αντίδραση της Ομογένειας ήταν στις αρχές της δεκαετίας του ‘90 για το θέμα της Μακεδονίας και πιο παλιά για το Κυπριακό,  και τώρα όλα έχουν ατονήσει.

Θα επιμείνω για το restart και θα είμαι σε επαφή με τις Οργανώσεις, ασφαλώς και με τη βοήθεια των κατά τόπους διπλωματικών Αρχών».

Ο Τέρενς Κουίκ αναχώρησε για την Ουάσινγκτον,  όπου θα πραγματοποιήσει 12ωρη επίσκεψη με σειρά συναντήσεων που έχει ρυθμίσει η ελληνική Πρεσβεία.

Πολύ ενδιαφέρουσα και γόνιμη συνάντηση είχε Υφυπουργός Εξωτερικών Τέρενς Κουίκ στη Νέα Υόρκη, με τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής κ. Δημήτριο.  

Συζήτησαν τα θέματα των σχολείων, της ελληνικής γλώσσας όπως και το ΣΑΕ, για το οποίο ο Αρχιεπίσκοπος εξέφρασε πολύ ενδιαφέρουσες απόψεις.

Ο Υφυπουργός συζήτησε επίσης με τον κ. Δημήτριο και το θέμα του Μαλιωτείου. Όπως δήλωσε λίγο αργότερα:

«Διευκρίνισα στον Αρχιεπίσκοπο ότι στην υπόθεση του Μαλιωτείου Πολιτιστικού Ιδρύματος Βοστώνης, η ελληνική κυβέρνηση ούτε θέλει, ούτε δικαιούται να παρέμβει, αφού είναι εσωτερική υπόθεση της Εκκλησίας. Όπως μάλιστα μου απάντησε ο Αρχιεπίσκοπος, θα ήταν απαράδεκτο αν συνέβαινε κάτι τέτοιο και εξέφρασε την ικανοποίησή του για το χειρισμό από πλευράς μου σε καθαρά διαμεσολαβητικό επίπεδο προκειμένου να επιτευχτεί μία συνάντηση του Διοικητικού  Συμβουλίου του Μαλιωτείου με τον εδώ προκαθήμενο της Εκκλησίας.

Μου διευκρίνισε ότι δεν χρειάζεται τα μέλη του Μαλιωτείου να έρθουν στη Νέα Υόρκη και ότι θα τους συναντήσει εκείνος στη Βοστώνη, στο πρώτο ταξίδι που θα πραγματοποιήσει. Μου ανέφερε μάλιστα ότι θα αποστείλει στο ΔΣ του Μαλιωτείου και σχετική επιστολή».

Πριν τη συνάντηση με τον Αρχιεπίσκοπο, ο Υφυπουργός Εξωτερικών Τέρενς Κουίκ μαζί με τον Γενικό Πρόξενο της Ελλάδας στην Νέα Υόρκη κ Κωνσταντίνο Κούτρα και τον διπλωματικό του Σύμβουλο Βίκτωρα Μαλιγκούδη, επισκέφθηκαν την εκκλησία του Αγίου Νικολάου που αναγείρεται στο «σημείο Μηδέν».

«Είναι ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα του γνωστού μας Καλατράβα. Μία εκκλησία που θα έχει τη μορφή καντηλιού, και που είμαι πεπεισμένος ότι θα αποτελεί το παγκόσμιο σημείο αναφοράς της Ορθοδοξίας με βάση τη Νέα Υόρκη, στο σημείο όπου πριν 16 χρόνια είχαμε την τραγωδία των Δίδυμων Πύργων.

Υπολογίζεται ότι η ανέγερση θα ολοκληρωθεί την Άνοιξη του 2018 και φαντάζομαι ότι τα θυρανοίξια θα αποτελέσουν ένα παγκόσμιο γεγονός με τη συμμετοχή και των δύο Προέδρων, των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ελλάδας.

Σήμερα που είναι ακόμα γιαπί, υπολογίζεται ότι επισκέπτονται περιμετρικά το χώρο πάνω από 23.000 άτομα. Αντιλαμβάνεται κανείς τη κοσμοσυρροή όταν αρχίσει η λειτουργία του Ναού». 

«Θα ξεκινήσω την ομιλία μου με μία εξομολόγηση.

Όταν πριν από 24 ώρες έφευγα από το σπίτι μου για να έλθω εδώ στην Τάμπα, στο Τάρπον Σπριγκς, ήξερα ότι θα ερχόμουνα σε μία πόλη που είναι η κόρη της Καλύμνου. Πίστευα ότι ερχόμουνα σε ομογενείς που κρατούν την γλώσσα της πατρίδας.

Αλλά με αιφνιδιάσατε. Με μπερδέψατε. Στενοχωρήθηκα.

Είμαι ο προτελευταίος ομιλητής σε αυτή την εκδήλωση και ΟΛΟΙ οι προηγούμενοι, ΟΛΟΙ ομογενείς με τους οποίους πριν καθίσουμε στα τραπέζια, τα λέγαμε στη γλώσσα μας, μίλησαν όχι Ελληνικά, αλλά αγγλικά. 

Δηλαδή στη σημερινή εκδήλωση άκουγα τις Ελληνίδες και τους Έλληνες να βάζουν στην άκρη τη γλώσσα της πατρίδας μας.

Προσωπικά θα μου επιτρέψετε να σας πω τα πράγματα όπως τα αισθάνομαι.

Η ελληνική γλώσσα είναι ένα ισχυρότατο σημείο αναφοράς που πρέπει να χαρακτηρίζει τον Ελληνισμό της Διασποράς. Όπως και η Ορθοδοξία.

Εδώ στις ΗΠΑ έχουμε φτάσει πλέον στην τέταρτη και πέμπτη γενιά, με τα  ελληνικά να φθίνουν. Εσείς, οι γονείς τους, οι παππούδες και οι γιαγιάδες αν δεν στηρίξετε, ακόμα και στις ομογενειακές συγκεντρώσεις την ελληνική γλώσσα, τότε τα ελληνικά έσβησαν.

Κι αν σβήσουν τα ελληνικά, τότε χάσαμε και την ομογένεια.

Έτσι, λοιπόν, παρά το ότι όλοι οι προηγούμενοι Έλληνες μίλησαν αγγλικά, εγώ θα επιλέξω τα Ελληνικά που είναι και η μητέρα όλων των γλωσσών».

Με αυτό τον μη προσχεδιασμένο πρόλογο, ξεκίνησε την ομιλία του ο Υφυπουργός Εξωτερικών Τέρενς Κουίκ, στην πρώτη επίσημη ομογενειακή εκδήλωση στην οποία παρέστη, φθάνοντας λίγη ώρα πριν στη Τάμπα Φλόριδα, εκπροσωπώντας τον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, μετά από πρόσκληση του ομογενειακού Γερουσιαστή Γκας Μπιλιράκη, για τον αγιασμό των Υδάτων στο Τάρπον Σπριγκς, που πραγματοποίησε ο Αρχιεπίσκοπου Αμερικής κκ Δημήτριος.

Όπως εξήγησε αργότερα, απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις ομογενειακών τοπικών ΜΜΕ, η διατήρηση και η ενίσχυση της ελληνικής γλώσσας σε κάθε κοιτίδα της Διασποράς, σε κάθε ήπειρο, είναι πολύ ψηλά στην υπουργική του ατζέντα. Υπενθύμισε μάλιστα ότι μέσα στις επόμενες μέρες έρχεται ρυθμιστική τροπολογία στη Βουλή που θα δίνει τη δυνατότητα στην έκδοση ΚΥΑ για την καθιέρωση της 9ης Φεβρουαρίου, ημέρας μνήμης του Διονυσίου Σολωμού, ως Παγκόσμια ημέρα Ελληνικής Γλώσσας.

«Δικαιολογημένα η Ομογένεια ζητάει τη στήριξη της ελληνικής Πολιτείας για την εκμάθηση ή διατήρηση των ελληνικών. Το κάνουμε όσο μπορούμε καλύτερα με αποσπάσεις καθηγητών, παρά την οικονομική μας κρίση. Εδώ στη Φλόριδα, για παράδειγμα, στα «τσάρτερς» Σχολεία, έχουμε πολύ ικανοποιητικό αριθμό δασκάλων. Ε, ας μας βοηθήσουν και οι ομογενείς με τη δική τους γλωσσική συνεισφορά», κατέληξε.

Ο ΥΦΥΠΕΞ επισκέφθηκε και τα δύο «τσάρτερς» Σχολεία, που χρηματοδοτούνται από το Αμερικανικό Δημόσιο, είναι δωρεάν για τους μαθητές, υπόκεινται στο αμερικανικό εκπαιδευτικό σύστημα, αλλά διδάσκουν τα ελληνικά δύο ώρες την ημέρα, η μία σε θεωρητικά μαθήματα και η άλλη στα μαθηματικά.

Ο Καλύμνιος Δήμαρχος του Τάρπον Σπρίγκς Κρις Αλαχούζος πρόσφερε στον Υφυπουργό το χρυσό κλειδί της πόλης, ενώ πολύ θερμή ήταν η συνάντηση και με τον έτερο Έλληνα Δήμαρχο της περιοχής, του Κλίαργουότερ, Γιώργο Κρητικό.

Πολύ ενδιαφέρουσα ήταν και η δίωρη συνάντησή του με εκπροσώπους της Ομογένειας, όπου ο Τέρενς Κουίκ ανέλυσε τη κυβερνητική πολιτική για την Ομογένεια και στη συνέχεια απάντησε σε ερωτήσεις για θέματα που αφορούν την Ελλάδα.

Παρέστη επίσης σε επίσημο δείπνο των ΑΧΕΠΑ και στη θεία λειτουργία ημέρα εορτής του Αγίου Ιωάννη, στον ομώνυμο μητροπολιτικό ναό του Κλίαργουότερ.

Λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών Σάββατο απόγευμα – βράδυ στη Βοστόνη, η προγραμματισμένη πτήση Τάμπα – Βοστόνη του Υφυπουργού ακυρώθηκε. Έφυγε τελικά ξημερώματα Κυριακής. Στη Βοστόνη θα παραμείνει Κυριακή, τελικά για πέντε ώρες για τις προγραμματισμένες συναντήσεις του οι οποίες θα γίνουν κανονικά σε ξενοδοχείο δίπλα στο Αεροδρόμιο αντί για το Γενικό Προξενείο στο κέντρο της πόλης, ώστε το απόγευμα να αναχωρήσει για την 24ωρη επίσκεψή του στη Νέα Υόρκη.

Στοιχεία από τον απόρρητο φάκελο κοινωνικών φρονημάτων του συγγραφέα της τριλογίας «Ακυβέρνητες Πολιτείες», Στρατή Τσίρκα, που διασώθηκε από την καταστροφή τους τον Αύγουστο 1989, φέρνει σήμερα στο φως της δημοσιότητας η Νατάσσα Δομνάκη και το Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

      Πληροφορία

      Αυτήν την στιγμήν (ώρα 10) μοί παρεσχέθη η κάτωθι πληροφορία:

      Την 6/9/ 54 αφίχθη ενταύθα με Αιγυπτιακόν διαβατήριον ο Αιγύπτιος Χατζηανδρέας Ιωάννης. Εις το Αεροδρόμιον εδήλωσεν ότι θα καταλύση εις το ξενοδοχείον Αthenee Palace επί της οδού Κολοκοτρώνη αριθμ.1 Είναι υπάλληλος της Εταιρείας Δερμάτων Χαλκούση εδρεούσης εν Αλεξανδρεία και συγγραφεύς.Εις το ανωτέρω ξενοδοχείον δεν κατέλυσεν αλλά διέμεινεν επ΄ ολίγας ημέρας εις το σπίτι του κομμουνιστού συγγραφέως Καζαντζάκη εν Αιγίνη και έπειτα εις το σπίτι της κυρίας Καράλη, ηθοποιού εν Μαγκουφάνα. […] Χθες εδήλωσεν εις γνωστόν του πρόσωπον ότι θα εγκαθίστατο εις το ξενοδοχείον Αthenee Palace. Ούτος έχει συγγράψει το βιβλίο «Ύπνος του θεριστή» καθαρώς κομμουνιστικόν του οποίου δέκα (10) αντίτυπα ευρίσκονται εις την βιτρίναν του Βιβλιοπωλείου Παπαδημητρίου επί της οδού Λυκούργου αρ.10.

      Χρησιμοποιεί το ψευδώνυμον «Τσίρκας Στρατής».

      Χαρακτηριστικά: Ηλικίας περίπου 40 ετών, υψηλός (1.80 μ), μελαχρινός, γκρίζα μαλλιά, ευθυτενής.

      Παρ΄ ημίν δεν έχει φάκελλον ουδέ φέρεται ως διαμένων εις ξενοδοχείον Athenee Palace

      20/9/54

      Β.Λάμπρου

      υπ.Α΄

      Κάθε φορά που ο Στρατής Τσίρκας έμπαινε στην Ελλάδα από την Αίγυπτο η Γενική Ασφάλεια σήμαινε συναγερμό.

      Ο μηχανισμός του υπουργείου Δημοσίας Τάξεως, ειδοποιούμενος από το Κέντρο Αλλοδαπών έστελνε σήμα παρακολούθησης σε όλα τα αστυνομικά τμήματα της περιοχής όπου διέμενε κάθε φορά ο «Hatziandreas Ιωάννης ή Tsirkas του Κων/νου καθόσον πρόκειται περί σοβαρού κομμουνιστού» .

      Αυξημένο το ενδιαφέρον της υπηρεσίας πληροφοριών αφού ο συγγραφέας όχι μόνο «φέρεται ως ηγετικόν στέλεχος της κομμουνιστικής οργανώσεως Αλεξανδρείας» αλλά και επειδή, όπως ευπειθώς αναφέρει ο Γενικός Πρόξενος Αλεξανδρείας, «δια της παρακολουθήσεως αυτού εν Ελλάδι ενδεχομένως αντληθή πληροφορίαι επί της συνεργασίας των εν Αιγύπτω μετά των εν Ελλάδι κομμουνιστών». Η παρακολούθηση από τα κέντρα της Ασφάλειας συνεχίζεται και μετά το 1963 αφότου η οικογένεια Τσίρκα εγκαθίσταται στην Αθήνα.

       Ο Στρατής Τσίρκας γεννήθηκε το 1911 στο Κάιρο, πρώτο παιδί της οικογένειας του Κωστή Χατζηανδρέα, ο οποίος είχε καταφύγει στην Αίγυπτο για να μην υπηρετήσει στρατιωτική θητεία στον τουρκικό στρατό και της Περσεφόνης Σταμαράτη, από τη Χίο. Αποφοίτησε από το εμπορικό τμήμα της Αμπετείου Σχολής του Καΐρου. Από το 1939 εργάστηκε ως διευθυντής στο Βυρσοδεψείο του Μικέ Χαλκούση, στην Αλεξάνδρεια, έως την εθνικοποίηση του εργοστασίου το καλοκαίρι του 1963. Το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Στρατής Τσίρκας, το υιοθέτησε οριστικά με την πρώτη του ποιητική συλλογή «Φελλάχοι», που κυκλοφόρησε στην Αλεξάνδρεια το 1937.

       Ο κομμουνιστής διανοούμενος με την κριτική σκέψη, την ευρωπαϊκή παιδεία και τη μοντερνιστική γραφή, ο Στρατής Τσίρκας της τριλογίας «Ακυβέρνητες πολιτείες» και της λογοτεχνικής δικαίωσης του ελληνικού κινήματος της Μέσης Ανατολής το 1944, της προσφυγικής διασποράς και του αντιφασιστικού αγώνα, ο συγγραφέας των δύο πόλεων Αλεξάνδρειας -Αθήνας, ο ερωτικός συγγραφέας, διέτρεξε τον 20ο αιώνα αλληλέγγυος στα εργατικά στρώματα και ενεργός στον αντιαποικιακό αγώνα, ενάντιος στις φυλετικές διακρίσεις και την καταπίεση.

      «Φτάσαμε στην Παλαιστίνη, για να σας πω, χωρίς χαρτιά, τίποτα. Εγώ, η μόνη μου ταυτότητα που είχα ήτανε ένα διαρκές του τραμ! Μια φωτογραφία μικρή επάνω, τίποτα άλλο. Με αυτό το χαρτί μπήκα, πέρασα τα σύνορα. Και οι υπόλοιποι από μας το ίδιο», έχει πει ο Τσίρκας για το πώς κατέφυγε από την Αλεξάνδρεια στην Παλαιστίνη «παρά να πέσουμε στα χέρια των χιτλερικών», μαζί με τη σύζυγό του και άλλα ζευγάρια τον Ιούνιο του 1942, όταν τα στρατεύματα του Ρόμελ πλησίαζαν την Αλεξάνδρεια. «Εκεί λοιπόν στην Παλαιστίνη, δεν μπορούσαμε να εμφανισθούμε σε κανένα ξενοδοχείο επίσημο, από αυτά που ζητάνε διαβατήρια και τέτοια πράγματα. Προσπαθήσαμε να βολευτούμε. Βρέθηκε λοιπόν μια πανσιόν. Κάναμε επαφή με αριστερούς Εβραίους οι οποίοι μας εδρομολόγησαν αμέσως. Μας στείλανε σε μια πανσιόν, όπου η κυρία που την διηύθυνε ήτανε τόσο αριστοκράτισσα, που νόμιζε ότι ήταν ντροπή να ζητάς ταυτότητα. Έπρεπε να πιστεύεις τον άνθρωπο. Όταν σου λέει ότι λέγομαι Γιάννης, αυτός είναι, Γιάννης είναι. Δεν ζητούσε χαρτιά. Εκεί βρέθηκα εγώ».

      Για τον κομμουνιστή Στρατή Τσίρκα, υπεύθυνο στην Αλεξάνδρεια της οργάνωσης «Ελληνικός Απελευθερωτικός Σύνδεσμος» (ΕΑΣ) στο πρότυπο του ΕΑΜ, τον ενεργό σε αντιφασιστικές οργανώσεις ήδη από την δεκαετία του 30, τον συγγραφέα του « Όρκου» των ποιητών στον Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα στο Παρίσι το 1937, η παρακολούθηση του από τις αρχές είναι μια διαρκής πραγματικότητα.

       « … δια την έκπτωσιν της Ελληνικής του Ιθαγενείας»

      ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

      ΚΕΝ.ΑΛΛΟΔ. ΣΤ. ΕΛΛΑΔΟΣ

      ΑΠΟΡΡΗΤΟΝ ΕΠΙ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙ

      Εν Αθήναις τη 19η Σ/βρίου 1950

      Τας Δ)σεις Χωροφυλακής Αθηνών, Πειραιώς, Κηφισσίας, Βοιωτίας, Λαμίας, Αμφίσσης, Ευβοίας, Ευρυτανίας και Κυκλάδων -ΤΣΙΡΚΑΣ Στρατής –

      Έχομεν την τιμήν, να γνωρίσωμεν υμίν ότι, ο εν τη περιλήψει διαλαμβανόμενος, διαμένων εις Αλεξάνδρειαν δρα εις βάρος των εθνικών ημών συμφερόντων .

      Προκειμένου να ενεργήσωμεν αρμοδίως δια την έκπτωσιν της Ελληνικής του Ιθαγενείας, παρακαλούμεν όπως μας γνωρίσητε αν κατάγεται εκ της περιφερείας σας και εν καταφατική περιπτώσει, πότε ανεχώρησεν δια το εξωτερικόν και πάσαν ετέραν, περί της εν γένει δράσεως πολιτείας και διαγωγής του πληροφορίαν.-

      Επίσης παρακαλούμεν όπως μας αποστείλητε πιστοποιητικόν του οικείου Δήμου ή Κοινότητος, εις όν ν΄αναγράφηται ο αυξ.αριθμός, το έτος γεννήσεως και η Νομική διάταξις εγγραφής του.

      Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ

      Η αφαίρεση της ελληνικής ιθαγένειας του Στρατή Τσίρκα δεν πραγματοποιήθηκε, όμως το ενδεχόμενο απαγόρευσης εισόδου του στην Ελλάδα παρέμεινε ανοιχτό. Στα γραφειοκρατικά έγγραφα του φακέλου που φέρνει σήμερα στο φως το ΑΠΕ-ΜΠΕ, το Κέντρο Αλλοδαπών εισηγείται στην Κρατική Ασφάλεια με ημερομηνία 6/5/1957 ότι «η ημετέρα υπηρεσία έχοντας υπόψει την όλην δράσιν τού περί ού πρόκειται, έχει την γνώμην ότι δεν ενδείκνυται η είσοδος και παραμονή εν Ελλάδι». Η εισήγηση δεν έγινε δεκτή γιατί δεν κρίθηκε σκόπιμη η απαγόρευση. Είναι η χρονιά που ο Στρατής Τσίρκας συμμετέχει τον Απρίλιο στο Συνέδριο Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών της Ακαδημίας Επιστημών του Βερολίνου, με θέμα ανακοίνωσης «Κ. Π. Καβάφη: “Περιμένοντας τους βαρβάρους”. Πηγές του ποιήματος και περιστάσεις της σύνθεσής του». Τον ίδιο μήνα του 1957 κυκλοφορεί στην Αθήνα ο «Νουρεντίν Μπόμπα» από τις εκδόσεις Κέδρος, ο οποίος θα εκδίδει στο εξής όλα τα βιβλία του, εκτός από ορισμένες μεταφράσεις.

      ————————————

       Ο Θεόδωρος Ρακιντζής επισημοποιεί τις πληροφορίες του υφισταμένου του, Βασίλειου Λάμπρου

      ————————————

      Ο διοικητής της Γενικής Ασφάλειας μετά την αναχώρηση του Τσίρκα από την Αθήνα συνοψίζει σε έγγραφο τις χειρόγραφες πληροφορίες του Λάμπρου και προσθέτει, πιθανώς από άλλο αντίστοιχο σημείωμα, και την γνώμη του για τον ποιητή Νίκο Καββαδία. Τον Ιανουάριο του 1954 έχει εκδοθεί στην Αλεξάνδρεια το διήγημα του Στρατή Τσίρκα «Ο ύπνος του θεριστή». Ο Λάμπρου έχει αναφέρει στο δελτίο παρακολούθησης προς τους ανωτέρους του ότι αντίτυπα του βιβλίου υπάρχουν στην βιτρίνα αθηναϊκού βιβλιοπωλείου.

      ΥΠΟΔ)ΝΣΙΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

      ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

      Εν Αθήναις τη 7-12-1954

      Προς Το Υφυπουργειον Εσωτερικών

      Γ.Δ.Α.Π.- Υπηρ. ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ

       «Περί του Αιγυπτίου υπηκόου ΧΑΤΖΗΑΝΔΡΕΟΥ Ιωάννου του Κων/νου και της Περσεφόνης, γεν. το έτος 1911 εν Αλεξανδρεία, υπαλλήλου Εταιρείας Δερμάτων ΧΑΛΚΟΥΣΗ εδρευούσης εν Αλεξανδρεία και συγγραφέως.

      Λαμβάνομεν την τιμήν ν΄ αναφέρωμεν ότι ο εν τη περιλήψει αφίχθη ενταύθα αεροπορικώς την 6-9-54 μετά της συζύγου του και την 21-10-54 ανεχώρησεν δι ΄ Αίγυπτον.

      Περί τούτου μας παρεσχέθησαν αι κάτωθι πληροφορίαι:

      Ούτος εμφορείται υπό κομ/κών φρονημάτων και τυγχάνει συγγραφεύς του βιβλίου «Υπνος του θεριστή» καθαρώς κομμουνιστικόν.

      Χρησιμοποιεί το ψευδώνυμον “Τσίρκας Στρατής” .

      Κατά τας αυτάς πληροφορίας εις τας συζητήσεις του ανέφερεν μεταξύ των άλλων ότι ο ΠΛΟΥΜΠΙΔΗΣ δεν εξετελέσθη αλλά ζη και τυγχάνει χαφιές της Ασφαλείας.

      Επίσης καθ΄εκάστην ήτο ενημερωμένος επί των ανακοινώσεων του Ρ/Σ των Κ/Σ.

      Την 12-10- 54 επεσκέφθησαν την οικογένειαν ΚΑΒΒΑΔΙΑ Νικολάου, εμφορουμένου υπό κομ/κών φρονημάτων.

      Παρακαλούμεν ευαρεστούμενοι ενεργήσητε μέσω του Υπουργείου Εξωτερικών και γνωσθώσιν ημίν παρά της εν Αιγύπτω Ελληνικής Διπλωματικής Αντιπροσωπείας τα φρονήματά του και εν γένει το ποιόν του, προς ενημέρωσιν μας.

      Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ

      Θ. ΡΑΚΙΝΤΖΗΣ

      Είναι ενδεικτική η εμμονή τόσο του Ρακιντζή όσο και του Λάμπρου στα προβλήματα της Αριστεράς από την εκτέλεση του Ν. Πλουμπίδη και την αμφισβήτηση της από το ΚΚΕ.

      Η Ασφάλεια συνεχίζει ακάθεκτη την «δέουσαν παρακολούθησιν» του Στρατή Τσίρκα. Τον Ιανουάριο του 1961 κυκλοφορεί η Λέσχη, ανοίγοντας την τριλογία «Ακυβέρνητες πολιτείες». Η έκδοση της προκάλεσε συζητήσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στον λογοτεχνικό τομέα της διαφώτισης του ΚΚΕ στο Βουκουρέστι, οι οποίες τον Ιούλιο του ίδιου έτους οδήγησαν στην διαγραφή του από την οργάνωση του ΚΚΕ της Αλεξάνδρειας (την Πρωτοποριακή Οργάνωση Ελλήνων Αιγύπτου) επειδή αρνείται να αποκηρύξει τη Λέσχη.

      ————————————

      Η καθημερινότητα της παρακολούθησης

      ————————————

       Το καλοκαίρι του 1963 το βυρσοδεψείο του Χαλκούση όπου εργάζεται ο Τσίρκας, εθνικοποιείται και η οικογένεια μετακομίζει στην Αθήνα. Ήδη ο πρόξενος της Αλεξάνδρειας έχει σπεύσει να ενημερώσει την ελληνική διεύθυνση Αλλοδαπών και την Γενική Ασφάλεια ότι του θεώρησε το διαβατήριο για Ελλάδα (17/7/1963).

Η Ασφάλεια γίνεται σκιά του, τουλάχιστον τον πρώτο καιρό της εγκατάστασης του στην Αθήνα, την «πιο ανοιχτή πόλη του κόσμου» όπως γράφει ο Τσίρκας στην Χαμένη Άνοιξη. 

(www.protothema.gr)