Του Νίκου Νικηταρίδη
Το τουριστικό ξενοδοχείο «Ξενία» της Τσαγκαράδας, όπως και όλο το πανέμορφο πηλιορείτικο χωριό, είναι στενά συνδεδεμένο με τους Αιγυπτιώτες. Η ανέγερσή του ξεκίνησε τον Ιούνιο του 1957 και στοίχισε 4.200.000 δρχ. Από το ποσό αυτό, τα 2.400.000 δρχ. διατέθηκαν από τον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού (ΕΟΤ), ενώ το 1.800.000 δρχ. προήρθε από το κληροδότημα του Αιγυπτιώτη Νικολάου Στακού.
Nικόλαος Στακός (1853 – 1928)
Ο βαμβακέμπορος – και για ένα διάστημα εφοπλιστής – Νικόλαος Στακός (1853-1928) είχε κτίσει την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής στη γενέτειρα του Τσαγκαράδα, ενώ είχε δώσει και μεγάλα ποσά για την αυτοκινητιστική σύνδεση Τσαγκαράδας – Μηλεών. Παράλληλα, με το συμπατριώτη του Νικόλαο Νανόπουλο, για την εξυπηρέτηση της Θεσσαλίας ίδρυσαν το 1905 την ατμοπλοϊκή εταιρία «Πήλιον», με τα ιδιόκτητα ατμόπλοια «Βασίλισσα Όλγα» και «Στέφανος Στρέιτ» να εξυπηρετούν τη γραμμή Αλεξάνδρεια – Πειραιάς – Βόλος, ως το 1909 οπότε και διαλύθηκε η εταιρία.
Χαράλαμπος Σφαέλλος (1914 – 2004)
Το «Ξενία» Τσαγκαράδας είχε σχεδιαστεί από τον επίσης Αιγυπτιώτη αρχιτέκτονα Χαράλαμπο Σφαέλλο (1914-2004), ο οποίος αφού αποφοίτησε το 1935 από την Αρχιτεκτονική Σχολή του Εθνικού Μετσοβείου Πολυτεχνείου, μαθήτευσε κοντά στον Αναστάσιο Ορλάνδο και το Δημήτρη Πικιώνη. Κατόπιν, με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης πήγε στο Παρίσι για να σπουδάσει Ιστορία Τέχνης και Αισθητικής στη Σορβόννη, ενώ το διάστημα 1950-1958 από τη θέση του Διευθυντή της Τεχνικής Υπηρεσίας του νεοσύστατου τότε ΕΟΤ, μελέτησε και επέβλεψε την ανέγερση των πρώτων ξενοδοχείων «Ξενία» (Aργοστολίου, Θάσου, Yπάτης, Tσαγκαράδας, Kέρκυρας), ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα του EOT, κεφάλαιο της αρχιτεκτονικής ιστορίας του τόπου, για να διοριστεί το 1967 ως πανεπιστημιακός Καθηγητής στην Αρχιτεκτονική Σχολή στο Παρίσι.
Όταν κτίστηκε λοιπόν το τουριστικό αυτό ξενοδοχείο, είχε 45 κλίνες – από τις οποίες οι 25 διέθεταν ιδιαίτερο ντους ή λουτρό – σαλόνι, μπαρ, αίθουσα εστιατορίου, εγκατάσταση μαγειρείου, θέρμανση, τρεχούμενα ζεστά και κρύα νερά, κτλ., ενώ αγορανομικώς ανήκε στη Β΄ κατηγορία για να είναι προσιτό και στη μεσαία τάξη. Σύμφωνα με τα σχέδιά του, η κατασκευή του ήταν αντισεισμική, ωστόσο είχε καταβληθεί ιδιαίτερη φροντίδα ώστε το μπετόν αρμέ να μην έρχεται σε αντίθεση με τα υλικά που χρησιμοποιούσαν οι ντόπιοι οικοδόμοι. Συγκεκριμένα, ο Σφαέλλος προέβλεψε την κατασκευή των εξωτερικών τοίχων με πέτρα, όχι όμως συνηθισμένη λιθοδομή, αλλά «δισκολιθοδομή», δηλαδή υπήρχαν κολώνες και δοκοί από μπετόν αρμέ μέσα στον τοίχο χωρίς να βγαίνουν στην εξωτερική του όψη. Η πέτρα που χρησιμοποιήθηκε προήρθε από το πηλιορείτικο χωριό Πρόπαν και ήταν μαρμαρόπετρα με χρώμα σταχτί. Οι ενδιάμεσοι εσωτερικοί τοίχοι έγιναν με «κεραμόπλεγμα», ένα συρματόπλεγμα «ντυμένο» με οπτή γη. Το υλικό αυτό είναι λεπτές πλάκες, η μία εκ των οποίων τοποθετείται από τη μία πλευρά και η άλλη από την άλλη, μ’ ένα κενό μεταξύ τους. Η κατασκευή αυτή θεωρούταν ασφαλέστερη προκειμένου για τόπους που δοκιμάζονταν από σεισμούς, ενώ συνάμα ήταν και μονωτική κατά των θορύβων.
Το ξενοδοχείο αναγέρθηκε σε έκταση 14 στρεμμάτων που είχε παραχωρηθεί από την Κοινότητα Τσαγκαράδας στη θέση «Μπεϊλίκι» (υψόμετρο 550μ.) της συνοικίας Αγία Παρασκευή, γενέτειρα του Στακού. Το κτίριο αναπτύχθηκε σε δύο πτέρυγες και θεμελιώθηκε πάνω σ’ ένα αντέρεισμα του Πηλίου πάνω ακριβώς σε ράχη. Η δε θέα προς όλες τις κατευθύνσεις ήταν πράγματι μαγευτική.
Δυστυχώς, το «Ξενία» της Τσαγκαράδας (φωτο) είχε την ίδια μοίρα με πολλά άλλα «Ξενία», όταν τη δεκαετία του 2000 εγκαταλείφθηκαν, με το κράτος να μη μπορεί πλέον να τα διαχειριστεί, ενώ οι κατά καιρούς ειδήσεις περί ιδιωτικοποίησής τους έχουν αποδειχθεί φρούδες ελπίδες…
