Ακολουθώντας σχετικό ιστορικό σημείωμα του διανοούμενου και επί σειρά ετών Διευθυντή της Αλεξανδρινής Πατριαρχικής Βιβλιοθήκης Θεόδωρου Μοσχονά (1892-1983), που καταγράφηκε στον αιγυπτιώτικο Τύπο στα 1956, θα προσπαθήσουμε να καταγράψουμε την πορεία των εθνικών χρωμάτων της Αιγύπτου στο διάβα του χρόνου :
«Η Αίγυπτος, ως τμήμα της μεγάλης Αραβικής Αυτοκρατορίας, μετά την κατάκτησή της από τους Άραβες το 640 μ.Χ. και ως την άφιξη του ηγεμόνα Άχμετ Ιμπν Τουλούν το 868 μ.Χ., δεν είχε ιδιαίτερα εθνικά χρώματα. Οι κυβερνήτες της (Αμίρ) βάδιζαν επικεφαλής του στρατού τους, επιθεωρούσαν παρελάσεις, προήδρευαν δημοσίων πολιτικών ή θρησκευτικών τελετών και απέδιδαν δικαιοσύνη έχοντας αναπεπταμένη Λευκή Σημαία, τη σημαία των Ομμεγιαδών, ή τη Μαύρη Σημαία των Αββασιδών. Η Αίγυπτος λοιπόν, όντας υποτελής της Μεδίνας, της Δαμασκού ή της Βαγδάτης είχε υιοθετήσει ως επίσημο χρώμα το Λευκό και το Μαύρο. Οι Φατιμίδες στα 970 μ.Χ. αυτοανακηρυχθέντες αυτόνομοι Χαλίφες επέλεξαν το Πράσινο χρώμα, ενώ οι διαδεχθέντες τους Αγιουβίτες και Μαμελούκοι (Πύργιοι ή Θαλάσσιοι) υιοθέτησαν το Κίτρινο ως την έλευση των Οθωμανών το 1517. Βέβαια, γύρω από όλα αυτά τα χρώματα υπάρχουν μύθοι και θρύλοι.
Λέγεται λοιπόν, πως ο Προφήτης Μωάμεθ δεν είχε υιοθετήσει ιδιαίτερο χρώμα, αλλά έδινε στους φύλαρχους οπαδούς του ιδιαίτερα εμβλήματα. Έτσι, όταν ο θείος του Προφήτη Χάμζα αναχώρησε σε εκστρατεία, ο Προφήτης παρέδωσε στον υπασπιστή του Αμπού Μαρσάντ λόγχη με Λευκή λωρίδα ως φυλαχτό. Και είναι αυτή η Λευκή λωρίδα που υπήρξε η κατεξοχήν Μουσουλμανική Σημαία (Λήουα), σώζεται δε έως τις μέρες μας στην Κωνσταντινούπολη, όπως επίσης και η Ιερή Σημαία του Προφήτη (Σαντζάκ). Στη Μάχη του Μπαντ, ο Προφήτης μαχόταν υπό Λευκή σημαία, η οποία είχε κατασκευαστεί από πανωφόρι της συζύγου του Αϊσάς.
Οι Ομμεγιάδες εκδιωχθέντες από τους Αββασίδες ίδρυσαν βασίλεια στην Ισπανία, ενώ οι δεύτεροι μισώντας οτιδήποτε σχετιζόταν με τους πρώτους κατάργησαν το Λευκό χρώμα στις αραβικές χώρες, επιβάλλοντας παράλληλα παντού το μαύρο, όπως φυσικά και στην Αίγυπτο. Μάλιστα, ο Αμπού Μούσλεμ, ο κύριος συνεργάτης του θριάμβου τους, ονόμασε τις σημαίες του στρατού των Αββασίδων «Ελ Ζιλλ» (σκότος) και «Ελ Σιχάμπ» (νέφος).
Οι Φατιμίδες, ως απόγονοι της Φάτιμα, κόρης του Προφήτη, εξέλεξαν το Πράσινο χρώμα, διότι ο Προφήτης θέλοντας ν΄ αποφύγει δολοφόνους άφησε το γαμπρό του Άλη στο κρεββάτι υπό πράσινη γκελεμπία. Οι δολοφόνοι, μη εξαπατηθέντες και γνωρίζοντας το λεοντόθυμο του Άλη, τον άφησαν ανενόχλητο. Οι Φατιμίδες άρχισαν να εισάγουν τη χρήση οικοσήμων, ενώ υπάρχουν αναφορές πως πρώτος ο Σαλάχ ελ Ντιν υιοθέτησε αετούς, γυπαετούς, γεράκια, κτλ., ως εμβλήματα οικοσήμων της δυναστείας του. Λέγεται δε, πως οι Σταυροφόροι εισήγαγαν εξ Ανατολών στη Δύση τη συνήθεια των οικοσήμων ευγενείας…
Οι Αγιουβίτες, δηλαδή η δυναστεία του Σαλάχ ελ Ντιν, υιοθέτησε το Βυζαντινό κίτρινο χρώμα, δίνοντας διάφορα ονόματα στις σημαίες τους, οι Μαμελούκοι κατόπιν διατήρησαν το ίδιο χρώμα, ενώ οι Οθωμανοί επέβαλαν το ερυθρό.
Ο Μωχάμεντ Άλη διατήρησε την οθωμανική σημαία επιλέγοντας όμως πεντάκτινο αστέρα, αντί του οθωμανικού εξάκτινου. Μάλιστα, όταν το 1840 οι Άγγλοι είχαν αποκλείσει την Αλεξάνδρεια, ο Άγγλος ναύαρχος ρώτησε τον Τούρκο συνάδελφο του που τον πίεζε να πυρπολήσει τον αιγυπτιακό στόλο που βρισκόταν ανάμεσα στις τουρκικές φρεγάτες πως θα ξεχωρίσει τα φίλα πλοία αφού όλα φέρουν ερυθρές σημαίες, κι εκείνος του απάντησε πως τα του Σουλτάνου είχαν αστέρες έξι ακτίνων, ενώ του «Φερμανλή» (Μωχάμεντ Άλη) μονάχα πέντε…
Ο Χεδίβης Ισμαήλ δημιούργησε δική του σημαία: ερυθρό επίπεδο με τρεις ημισέληνους και τρεις αστέρες. Και είναι αυτή τη σημαία που επέβαλε η Αγγλία στο αιγυπτιακό προτεκτοράτο το 1914, κι εξακολούθησε να έχει ο Βασιλέας Φουάντ ως το 1928, οπότε το πράσινο ιερό χρώμα του Προφήτη εισήχθη εκ νέου.
Από τη Νασερική Επανάσταση γίνεται πλέον χρήση της νέας τρίχρωμης σημαίας, με το Ερυθρό να συμβολίζει το αίμα των μαρτύρων του αγώνα υπέρ της ανεξαρτησίας και το Λευκό να αποτελεί σημείο ευλογίας που επισκιάζει το Μαύρο της κατάρας του παρελθόντος, η οποία εξαφανίστηκε για πάντα.
Μια άλλη ανάγνωση της σύγχρονης αιγυπτιακής σημαίας που υιοθέτησαν οι Ελεύθεροι Αξιωματικοί μετά το 1952, θέλει το κόκκινο να συμβολίζει την περίοδο πριν την επανάσταση, μια περίοδο που χαρακτηρίζεται από τον αγώνα κατά της μοναρχίας και της βρετανικής κατοχής, το λευκό να συμβολίζει την αναίμακτη φύση της ίδιας της επανάστασης και το μαύρο το τέλος της καταπίεσης του αιγυπτιακού λαού από τη βασιλεία και τον ξένο ιμπεριαλισμό. Στο μέσο δε της σημαίας και επί της λευκής λωρίδας βρίσκεται ο Αετός του Σαλαντίν, ένα εραλδικό σύμβολο του αραβικού επαναστατικού εθνικισμού.
Ν.ΝΙΚΗΤΑΡΙΔΗΣ
