Αδύνατον… η ψυχή του αγαπημένου μας Τζόνι Μύρου να επέλεγε καλύτερη ημερομηνία για να μνημονευθεί, απ΄ ότι την Κυριακή της 1ης Σεπτεμβρίου 2024!
Εκεί στην Ιερά Μονή του Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου, η Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας τέλεσε το Μνημόσυνο του δικού της ανθρώπου, του Τζόνι των κήπων, των λουλουδιών, της ευγένειας, του διαρκούς χαμόγελου, του προσκοπισμού, της μουσικής, της προσφοράς και της καλοσύνης.
Κι αν τα ανωτέρω φαντάζουν επιμνημόσυνα κομπλιμέντα, η παρουσία της Αιγυπτιώτικης Παροικίας στην 40ήμερη υπενθύμιση της αναχώρησής του εις τον αλεξανδρινό ουρανό… επιβεβαιώνει το αληθές των παραπάνω τιμητικών εννοιών!
Ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρος Β΄, έμπλεος συγκινήσεως, καθότι τον συνέδεε φιλία και ειλικρινή αισθήματα με τον θανόντα, προεξήρχε της Θείας Λειτουργίας και του Μνημόσυνου.
Μιας Κυριακάτικης τελετής, κατά την οποία η 1η Σεπτεμβρίου τιμάται ως η εναρκτήρια ημέρα του θρησκευτικού έτους!
Τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Ταμιάθεως κ. Γερμανό, Προϊστάμενο της ως άνω Ιεράς Μονής, συμπροσευχόμενο με τον Μακαριώτατο, τον διακατείχε η αυτή συγκίνηση για τον μνημονευόμενο που εντός του φωτογραφικού κάδρου, αποτυπωνόταν η μορφή του ωσάν να «επιτηρούσε» το όλο τελετουργικό!
Ο Γενικός Πρόξενος στην Αλεξάνδρεια κ. Ιωάννης Πυργάκης παρέστη με τη σύζυγό του Κατερίνα και τα παιδιά του. Ανέλαβε το ψαλτήρι και ως αρωγός πάντοτε των ιερών τελετουργιών της ορθοδοξίας, έψαλλε με τους φοιτητές της Πατριαρχικής Σχολής Άγιος Αθανάσιος.
Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας κ. Ανδρέας Βαφειάδης, βυθισμένος στις σκέψεις και τη θλίψη, από την εξαίρετη μέχρι πρότινος πολυετή συνεργασία τους, με τον αείμνηστο Τζόνι, εκπροσωπούσε σύμπασα την Ελληνική Κοινότητα, την Αλεξανδρινή Παροικία και όλους εκείνους που γνώριζαν τον καλλιτέχνη των Κήπων! Μαζί με τον Σύνδεσμο του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού με το Αιγυπτιακό στην Αλεξάνδρεια κ. Κωνσταντίνο Βαρουξή, διάβασαν καθ΄ υπόδειξιν του Πατριάρχη, ιερά αποσπάσματα από την Βίβλο, ενώ δίπλα τους ο Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας κ. Νικόλαος Κόπελος τιμούσε με τη σειρά του την επιμνημόσυνη δέηση του δικού τους ανθρώπου.
Ο κ. Βαφειάδης είχε δώσει εντολή να τιμηθεί η μνήμη του Τζόνι Μύρου, με τον προσήκοντα σεβασμό, καθώς η απουσία του αποτελεί πλέον για την Κοινότητα δυσαναπλήρωτο κενό.
Μεγίστη για όλους μας παρηγορία, ο λόγος του Μακαριωτάτου, εφόσον η σύνδεση του Μνημόσυνου εμπεριείχε και την αισιοδοξία πως η Ζωή είναι παρούσα.
Κατ αρχήν και κατ΄ αρχάς, ομιλώντας με λόγια αγάπης για τον πάντα χαμογελαστό Τζόνι, τον οποίο τίμησε ιδιαιτέρως με την αναφορά του στον σεβασμό που επέδειξε για την μητέρα του επί έτη πολλά, θώπευσε με το τρυφερό του χάδι την «καδραρισμένη μορφή» του μνημονευόμενου και ανεφέρθη στο ταξίδι του στην Αθήνα, απ όπου με απόλυτη διακριτικότητα επισκέφθηκε το Μοναστήρι του Αγίου Νεκταρίου στην Αίγινα.
Όπως ο ίδιος ενημέρωσε τους πιστούς: «άναψα κεράκι για όλους εσάς, γιατί ο Άγιος είναι δικός μας, εδώ στην Ιερά Μονή του Οσίου Σάββα χειροτονήθηκε». Ανέφερε ακόμη ότι την 11η Σεπτεμβρίου στο Πατριαρχείο, ένεκα ευγνωμοσύνης προς τους Μακαριστούς Πατριάρχες Νικόλαο και Πέτρο, θα αποκαλυφθούν οι προτομές τους, καθότι κλείνουν 20χρόνια από το τραγικό δυστύχημα. Νωρίτερα θα τελεστεί Θεία Λειτουργία στον Καθεδρικό Ιερό Ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, με την παρουσία της Ελληνικής Κοινότητας και της Κυπριακής Αδελφότητας.»
Ακολούθως ο Μακαριώτατος με ικανοποίηση πληροφόρησε τους πιστούς ότι ολοκληρώθηκε η ανακαίνιση του γειτνιάζοντος Ιερού Παρεκκλησίου, όπου εκεί την Τρίτη θα πραγματοποιηθεί η ανακομιδή των ιερών λειψάνων του Αγίου Νεκταρίου.
Στη συνέχεια χτυπώντας στην ερμητικά κλειστή πόρτα, ως επιτάσσει το έθιμο της ορθόδοξης χριστιανοσύνης, χτύπησε την πατριαρχική του ράβδο, αναφωνώντας «άρατε πύλας, οἱ ἄρχοντες ὑμῶν, και ἐπάρθητε, πύλαι αἰώνιοι, και εἰσελεύσεται ὁ Βασιλεὺς τῆς δόξης»
Ακολούθησε ο διάλογος: «Τίς ἐστιν οὗτος ὁ Βασιλεὺς τῆς δόξης;» Πατριάρχης: «Κύριος κραταιὸς και δυνατός, Κύριος δυνατὸς εν πολέμῳ. Ἄρατε πύλας, οἱ ἄρχοντες ὑμῶν, και ἐπάρθητε, πύλαι αἰώνιοι, και εἰσελεύσεται ὁ Βασιλεὺς τῆς δόξης». Αναγνώστης: «Τίς ἐστιν οὗτος ὁ Βασιλεὺς τῆς δόξης;» Πατριάρχης: «Κύριος τῶν δυνάμεων, αὐτός ἐστιν ὁ Βασιλεὺς τῆς δόξης».
Με την ολοκλήρωση του τελετουργικού άνοιξαν οι θύρες και άπαντες εισήλθαν εντός του ανακαινισθέντος Παρεκκλησίου.
Εκεί στο πηγάδι που άνοιξε μετά από σαράντα έξι χρόνια, ευλόγησε τον ιερό χώρο, τους πιστούς και ευχαρίστησε τον Πατέρα Γερμανό γιατί άκουσε τους παλμούς της καρδιάς του και ανακαινίσθηκε τόσο όμορφα το Ιερό Παρεκκλήσι.
Νωρίτερα ο Μακαριώτατος είχε τελέσει τον Αγιασμό ραντίζοντας με το αγιόνερο τους εκκλησιαζόμενους και αναφωνώντας ευχές για υγεία, μακροζωία,ειρήνη και αγάπη.
Στο Μνημόσυνο του Τζόνι μας, παρευρέθησαν πολλοί Πάροικοι μεταξύ των οποίων και οι κάτωθι θεσμικοί εκπρόσωποι της αλεξανδρινής πόλεως: Αλίκη Αντωνίου Πρόεδρος Λυκείου Ελληνίδων, Μαρία Παυλίδου Γενική Γραμματέας Κυπριακής Αδελφότητας, Βασίλειος Φιλιππάτος Πρώην Διευθυντής Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού Αλεξανδρείας και άλλοι φίλοι, εργαζόμενοι στην Κοινότητα και συνάδελφοι του εκλιπόντος.
Ο διακεκριμένος σκηνοθέτης Πάνος Αγγελόπουλος επισκέφθηκε το 2023 την Αλεξάνδρεια και το Κάιρο με τους συνεργάτες του και για λογαριασμό του τηλεοπτικού καναλιού Cosmote History γύρισε το ντοκιμαντέρ «Στα χνάρια των Ελλήνων της Αιγύπτου».
Μια σειρά που θα μας συντροφεύσει για 4 εβδομάδες αρχής γενομένης από8 Σεπτεμβρίου ώρα 21:00 κάθε Κυριακή.
Στο ντοκιμαντέρ προεξάρχοντος του Πατριάρχου Αλεξανδρείας Θεοδώρου Β΄, ομιλούν πολλοί θεσμικοί και μη παράγοντες των δύο παροικιών, ενώ η ιστορία της Αιγυπτιώτικης Παροικίας «παρελαύνει» ενώπιον του παρόντος, υποδαυλίζοντας στους σύγχρονους Έλληνες συναισθήματα και μνήμες ενός ένδοξου παρελθόντος.
Παιδαγωγικό, ιστορικό, κοινωνικό και κυρίως τιμητικό για την Παροικία μας, το ντοκιμαντέρ του τηλεοπτικού καναλιού Cosmote History θα αποτελέσει ακόμη έναν συνδετικό κρίκο μεταξύ των Αιγυπτιωτών όλου του κόσμου!
Επιστήμονες πιστεύουν πως ίσως έλυσαν το μυστήριο γύρω από μια αρχαία αιγυπτιακή μούμια που είναι γνωστή ως «η γυναίκα που ουρλιάζει». Νέα ανάλυση δείχνει ότι η γυναίκα που μουμιοποιήθηκε πέθανε «ουρλιάζοντας από την αγωνία» πριν από περίπου 3.000 χρόνια. Τι αναφέρουν ειδικοί για την εικόνα της μούμιας Οι ειδικοί λένε ότι μπορεί τότε να βίωσε ένα σπάνιο γεγονός, γνωστό ως πτωματικός σπασμός, τη στιγμή του θανάτου της, που προκάλεσε ακαμψία των μυών της και την αθανασία του πόνου της. Η κατάσταση αυτή προκαλεί το πάγωμα των μυών στην ακριβή θέση στην οποία βρισκόταν το άτομο όταν πέθανε. Αν και η αιτία του θανάτου της παραμένει μυστήριο, οι πτωματικοί σπασμοί συνδέονται συνήθως με βίαιους θανάτους κάτω από ακραίες φυσικές συνθήκες και έντονα συναισθήματα.
Η μούμια που ουρλιάζει (Sahar Saleem)
Η ανησυχητική έκφραση της γυναίκας που ουρλιάζει έχει προβληματίσει τους ειδικούς εδώ και 90 χρόνια. Όμως η νέα ανάλυση, με τη χρήση αξονικών τομογραφιών για τη διενέργεια μιας «εικονικής ανατομίας», αποκάλυψε μια σειρά από νέες λεπτομέρειες και αμφισβητεί την προηγούμενη πεποίθηση ότι η επώδυνη έκφρασή της ήταν αποτέλεσμα κακής ταρίχευσης. Η καθηγήτρια ακτινολογίας του Πανεπιστημίου του Καΐρου, Sahar Saleem, επικεφαλής της μελέτης, δήλωσε: «Η έκφραση του προσώπου της μούμιας σε αυτή τη μελέτη θα μπορούσε να διαβαστεί ως πτωματικός σπασμός, υπονοώντας ότι η γυναίκα πέθανε ουρλιάζοντας από την αγωνία ή τον πόνο».
Πού βρέθηκε η μούμια
Η «γυναίκα που ουρλιάζει» βρέθηκε κατά τη διάρκεια μιας αρχαιολογικής αποστολής το 1935 στο Deir el-Bahari, κοντά στην αιγυπτιακή πόλη Λούξορ, κάτω από τον τάφο ενός γνωστού αρχιτέκτονα. Ανακαλύφθηκε μέσα σε ένα ξύλινο φέρετρο με τα πόδια της τεντωμένα και τα χέρια της διπλωμένα πάνω από τη βουβωνική περιοχή. Φορούσε μια μαύρη περούκα από ίνες χουρμαδιάς επεξεργασμένες με κρυστάλλους χαλαζία, μαγνητίτη και αλβίτη και είχε δύο χρυσά και ασημένια δαχτυλίδια σκαραβαίου στο τρίτο δάχτυλο του αριστερού της χεριού. Η ανάλυση έδειξε ότι τα φυσικά της μαλλιά ήταν βαμμένα με χέννα και άρκευθο. Οι εξετάσεις έδειξαν ότι είχε χάσει ή είχε σπάσει αρκετά από τα δόντια της και έπασχε από ήπια αρθρίτιδα της σπονδυλικής στήλης. Η εξέταση έδειξε επίσης πως είχε ύψος περίπου 1,80 μ. και ότι πέθανε σε ηλικία 48 ετών.
“Ενδιαφέρον πεδίο η μελέτη του Ελληνισμού της Διασποράς” Η ιστορικός – συγγραφέας Ματούλα Τομαρά – Σιδέρη στην «Ε»:
«Η μελέτη για τις δραστηριότητες των Ελλήνων της Διασποράς, αποτελεί πάντα ένα ενδιαφέρον πεδίο για τους ερευνητές» λέει απ’ την αρχή κιόλας της συζήτησής μας η Μεσσήνια ιστορικός, συγγραφέας και ομότιμη καθηγήτρια Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου, Ματούλα Τομαρά-Σιδέρη, η οποία επί χρόνια μελετά την ελληνική διασπορά στην Αίγυπτο. Αφορμή για την συνέντευξη, το πρόσφατο βιβλίο της, καθώς και η αναφορά για τον καταγόμενο από την Καλαμάτα, Εμμανουήλ Μπενάκη.
Συνέντευξη στη Μαρία Τομαρά
-Για πολλά χρόνια διδάσκετε στο Πανεπιστήμιο και μελετάτε την Ελληνική διασπορά στην Αίγυπτο. Μιλήστε μας για το τελευταίο σας βιβλίο «Αιγυπτιώτες Έλληνες στην Αιγυπτιακή βιομηχανία, 1945-1960. Η τελευταία αναλαμπή». Σε τί ακριβώς αναφέρεστε;
«Μελετώ τον Αιγυπτιώτη Ελληνισμό περισσότερα από 25 χρόνια. Με ενδιαφέρουν όλες οι πτυχές των δραστηριοτήτων του εκεί. Έχω εισαγάγει στο Πάντειο Πανεπιστήμιο το μάθημα της Ιστορίας του καθώς και της ιδιαίτερα επιτυχημένης πορείας που είχαν μέχρι την οριστική φυγή τους μετά την επανάσταση του Νάσερ. Το τελευταίο μου βιβλίο «Αιγυπτιώτες Έλληνες στην Αιγυπτιακή βιομηχανία, 1945-1960. Η τελευταία αναλαμπή» μελετά διεξοδικά την παρουσία των Ελλήνων παροίκων στην αιγυπτιακή βιομηχανία μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο και μέχρι την εθνικοποίηση (1945-1963). Σ’ αυτή την περίοδο σημειώνεται η τελευταία αναλαμπή της ιδιαίτερης δραστηριότητάς τους. Η έρευνα αυτή αξιοποιεί σε σημαντικό βαθμό ανεξερεύνητα μέχρι τώρα αιγυπτιακά κρατικά αρχεία και άλλες πηγές στην αραβική γλώσσα. Η αξιοποίηση αυτών των πηγών είναι καθοριστική για την κατανόηση της εποχής και της ελληνόκτητης βιομηχανίας στην Αίγυπτο, καθώς υπερβαίνει τον διπλό περιορισμό της παροικιοκεντρικής και της ελληνοκεντρικής θεώρησης της Ιστορίας.»
Ο Ελληνισμός της Αιγύπτου γιατί είναι ελκυστικός για έναν ιστορικό;
«Ο Ελληνισμός της Αιγύπτου έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον ερευνητή, γιατί η συγκρότηση του νέου Ελληνισμού διαμορφώθηκε σε σημαντικό βαθμό από την οικονομική, ευεργετική και πολιτισμική επίδραση των Αιγυπτιωτών Ελλήνων. Είναι πολλά τα παραδείγματα που επιβεβαιώνουν αυτό. Ο Αιγυπτιώτης Ελληνισμός υπήρξε φυτώριο ευεργετών. Παραδείγματα αφθονούν: Το Μετσόβειο Πολυτεχνείο είναι δημιούργημα των Αβέρωφ-Τοσίτσα και Στουρνάρη. Το θωρηκτό Αβέρωφ, που συνέβαλε καθοριστικά στους Βαλκανικούς πολέμους, είναι ευεργέτημα του Γεωργίου Αβέρωφ. Το καλλιμάρμαρο Στάδιο επίσης. Ευεργέτημα του Αιγυπτιώτη Πανταζή Βασσάνη είναι η Σχολή Ναυτικών Δοκίμων… κλπ. Αλλά και σε ένα άλλο επίπεδο, ο Καβάφης, ο Γεώργιος Σκληρός, ο Στρατής Τσίρκας και τόσοι άλλοι Αιγυπτιώτες του πνεύματος, είναι μερικοί από τους λόγους που κάνουν ελκυστική τη μελέτη του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού.
Η Αλεξάνδρεια και το Κάιρο είναι οι δύο μεγάλες πόλεις της Αιγύπτου όπου οι Έλληνες δημιούργησαν αξιοθαύμαστες Κοινότητες. Ωστόσο, παρουσιάζουν διαφορετικά χαρακτηριστικά. Πού αποδίδετε αυτή τη διαφορετικότητα;
«Η Αλεξάνδρεια είναι λιμάνι, που σημαίνει κίνηση ανθρώπων και ιδεών. Ήταν κέντρο κοσμοπολιτισμού που δέχθηκε πολλές ξένες επιρροές. Στο βάθος του Ιστορικού χρόνου, με έμβλημα την Βιβλιοθήκη, η Αλεξάνδρεια είχε την αίγλη ενός παγκόσμιου κέντρου γνώσης και πολιτισμού. Εκεί άκμασαν σπουδαίοι επιστήμονες όπως ο Ήρων ο Αλεξανδρεύς, που ήταν μηχανικός, γεωμέτρης και ο εφευρέτης της ατμομηχανής. Να θυμηθούμε και την Υπατία, την πρώτη Αλεξανδρινή φιλόσοφο και μαθηματικό, που είχε τραγικό τέλος το 415 μ.Χ. Το Κάιρο πάλι, ήταν η πρωτεύουσα που τόνιζε την Αιγυπτιακή ιδιοπροσωπία και ενδιαφερόταν να προβάλλει την αιγυπτιακή ταυτότητα, χωρίς ωστόσο να αντιμάχεται τις ξένες επιρροές».
Ποιες ήταν οι κυριότερες ασχολίες των Ελλήνων παροίκων στην Αίγυπτο;
«Αρχικά, τα κυριότερα προϊόντα που καλλιεργούνταν στην Αίγυπτο ήταν καπνά, κουκιά, ρύζι και ζαχαροκάλαμο. Μετά τον Αμερικανικό εμφύλιο του 1865, που είχε προκαλέσει μεγάλο κενό προμήθειας βαμβακιού στην Ευρωπαϊκή υφαντουργία, η Αίγυπτος στράφηκε προνομιακά στην παραγωγή του. Η περαιτέρω ανάπτυξη της παραγωγής του βαμβακιού έφερε στην Αίγυπτο πολλούς Έλληνες που ασχολήθηκαν αποκλειστικά με αυτό ως καλλιεργητές και ως έμποροι. Ο Κωνσταντίνος Ζερβουδάκης, Κωνσταντίνος Σαλβάγος, Ιωάννης Χωρέμης, Εμμανουήλ Μπενάκης , Θεόδωρος Ράλλης είναι μερικοί από αυτούς που διακρίθηκαν στον πεδίο. Το βαμβάκι εδραίωσε τη θέση του στην αγροτική οικονομία ως ο «λευκός χρυσός». Σε αυτό τεράστια ήταν η συμβολή του Νείλου γιατί το βαμβάκι είναι φυτό εξαιρετικά υδρόφιλο. Έξυπνοι, φιλέρευνοι και δραστήριοι, οι Έλληνες πάροικοι λειτουργησαν ως πραγματικό think tank και επινόησαν νέες ποικιλίες βάμβακος, στις οποίες συχνά έδιναν το όνομά τους. Αξίζει να αναφερθούμε στην περίπτωση της ποικιλίας «Σάκελ», δημιουργός της οποίας ήταν ο Ιωάννης Σακελλαρίδης από το Πήλιο. Η ποικιλία «Σάκελ» ήταν τόσο επιτυχημένη που υποχρέωσε την Αγγλική υφαντουργία να αλλάξει τα μηχανήματά της προκειμένου να την χρησιμοποιήσει στην παραγωγή των περίφημων Εγγλέζικων υφασμάτων από αυτή τη μακρόινη ποικιλία. Καταλαβαίνουμε τώρα ότι οι πάροικοι Έλληνες έμποροι συνέβαλαν τα μέγιστα στην ανάπτυξη της παραγωγής και εξαγωγής του Αιγυπτιακού βαμβακιού, φέρνοντας σημαντικά εισοδήματα στην Αιγυπτιακή οικονομία. Αλλά και στην βιομηχανία οι Αιγυπτιώτες Έλληνες είχαν σημαντική παρουσία από τις αρχές του 20ου αιώνα και έπειτα, ιδιαίτερα μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο.
Υπήρξαν διορατικοί και καινοτόμοι. Ενίοτε εγκαινίασαν νέους κλάδους βιομηχανικής δραστηριότητας, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην εκβιομηχάνιση της Αιγύπτου. Μηχανουργία, οινοπνευματοποιία, σοκολατοποιία, σιγαρετοβιομηχανία, ναυσιπλοΐα, οδοποιία, χαρτοποιία είναι μερικά από τα παραδείγματα που αναλύω στο βιβλίο μου για την ελληνόκτητη βιομηχανία την περίοδο 1945-1963. Η διάκρισή τους στη βιομηχανία αντιπροσωπεύει την τελευταία αναλαμπή του Αιγυπτιώτη Ελληνισμού, μέχρι την εθνικοποίηση του Νάσερ και την οριστική φυγή από την Αίγυπτο.
Οι Έλληνες της Αιγύπτου ανήκουν στην Ελληνική αστική τάξη;
«Εκτός από τους επιχειρηματίες Έλληνες, στην Αίγυπτο έζησε και πρόκοψε και μέγα πλήθος εργατών, τεχνιτών και υπαλλήλων. Ωστόσο, οι μεγάλοι Έλληνες επιχειρηματίες υπήρξαν ηγετικές μορφές για την ηγεμονία της αστικής τάξης. Τότε ήταν η εποχή του αστικού μετασχηματισμού της Ελλάδας που γινόταν με πολλούς κόπους. Αυτό οφειλόταν στο ότι η Ελλάδα ανήκε στην περιφέρεια του παγκόσμιου καταμερισμού της εργασίας, κάτι που δυσκόλευε την ανάπτυξή της και διαιώνιζε αρχαϊκές δομές στο οικονομικό, κοινωνικό και νοοτροπικό πεδίο. Η Έλλάδα ήταν μια εξαρτημένη, βασικά αγροτική οικονομία και κοινωνία, με χαμηλά επίπεδα εκχρηματισμού και αλφαβητισμού. Όσο για το νοοτροπικό πεδίο, αρκεί να θυμηθούμε πόσο χαμηλή ήταν τότε η ηλικία γάμου και τεκνοποιίας του Ελληνικού πληθυσμού και πόσο υψηλή ήταν η θνησιμότητα, ιδιαίτερα η βρεφική και η παιδική. Οι Αιγυπτιώτες Έλληνες μέσω του ευεργετισμού υπηρέτησαν τον αστικό μετασχηματισμό και εκσυγχρονισμό της Ελληνικής κοινωνίας. Υπηρέτησαν την υγεία, την παιδεία, το πολιτισμό. Ίδρυσαν νοσοκομεία ( Ερυθρός Σταυρός, Ευαγγελισμός), χρηματοδότησαν την ίδρυση του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και του Παντείου πανεπιστημίου, έφτιαξαν Μουσεία (Μουσείο Μπενάκη) και Ωδεία (Ωδείο Αθηνών) κλπ.».
Οι Έλληνες της Αιγύπτου υπηρετούσαν την πολιτική;
«Αυτονόητα και υπηρετούσαν την πολιτική, αφού ήταν η κυρίαρχη τάξη που ανέδειξε την αστική τάξη και οργάνωσε την νεοελληνική αστική κοινωνία. Αρκεί να αναφέρουμε την περίπτωση του Εμμανουήλ Μπενάκη, στενό συνεργάτη του Ελευθερίου Βενιζέλου, που έγινε ο πρώτος Υπουργός Οικονομίας στην Ελλάδα και Δήμαρχος Αθηναίων. Οι Αιγυπτιώτες Έλληνες υπήρξαν οργανικοί διανοούμενοι της αστικής τάξης, μερικοί μάλιστα και της διεθνούς. Υπηρέτησαν τον αστικό μετασχηματισμό της Ελλάδας και συνέβαλαν καθοριστικά στη διαμόρφωση της σύγχρονης Ελληνικής πραγματικότητας».
Θα μπορούσατε να κάνετε μία ιδιαίτερη αναφορά για τον Εμμανουήλ Μπενάκη που ήταν από την Καλαμάτα;
«Ο Εμμανουήλ Μπενάκης μετά το τέλος των σπουδών του στο Μάντσεστερ ήλθε στην Αλεξάνδρεια, όπου ασχολήθηκε με το εμπόριο βάμβακος. Έγινε συνέταιρος του οίκου Σκυλίτση, ενώ ο γάμος του με την Βιργινία Χωρέμη ενίσχυσε την κοινωνική του θέση, όπως φαίνεται και από την ίδρυση του εμπορικού οίκου Χωρέμη-Μπενάκη. Με την ευφυΐα του, την εργατικότητά και την τιμιότητά του κέρδισε την εμπιστοσύνη του εμπορικού κόσμου και της διεθνούς κοινωνίας της Αλεξανδρείας. Διετέλεσε μέλος της Επιτροπής των Επιλέκτων και Δημοτικός Σύμβουλος στην Αιγυπτιακή Δημαρχία, καθώς και Πρόεδρος της Διεθνούς Λέσχης Μωχάμετ Άλη στην Αλεξάνδρεια. Τον Ιανουάριο 1901 με δική του πρωτοβουλία ιδρύθηκε το Ελληνικό Εμπορικό Επιμελητήριο Αλεξανδρείας. Την ίδια χρονιά εξελέγη Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας. Στη θέση αυτή παρέμεινε μέχρι τον Μάρτιο του 1911, μια και από το 1910 είχε πρακτικά εγκατασταθεί στην Ελλάδα. Σταθερός υποστηρικτής και συνεργάτης του Ελευθερίου Βενιζέλου, το 1910 εξελέγη βουλευτής Αττικοβοιωτίας με το κόμμα των Φιλελευθέρων και από 1 Ιανουαρίου 1911 ανέλαβε υπουργός Γεωργίας, Εμπορίου και Βιομηχανίας. Στις 10 Φεβρουαρίου 1914 εξελέγη Δήμαρχος Αθηναίων και εργάστηκε για την αναμόρφωση της πρωτεύουσας. Είχε σταθερή και συνεχή ανθρωπιστική και ευεργετική δραστηριότητα τόσο στην Αλεξάνδρεια, όπου ίδρυσε το Μπενάκειο Ορφανοτροφείο Θηλέων και το Μπενάκειο Οικονομικό Συσσίτιο, όσο και στην Αθήνα όπου εγκαταστάθηκε αργότερα. Την εποχή της Μικρασιατικής καταστροφής του 1922 δαπάνησε μεγάλα ποσά υπέρ των προσφύγων. Την ίδια χρονιά ενίσχυσε τους συμπολίτες του πλουτίζοντας την πόλη με το Πρακτικό Λύκειο Καλαμάτας. Προέβη στην επέκταση της Βιβλιοθήκης της Βουλής δημιουργώντας την νέα πτέρυγα της Μπενακείου Βιβλιοθήκης. Ενίσχυσε οικονομικά την Εθνική Πινακοθήκη. Το 1924 συμμετείχε στην Ιδρυτική Επιτροπή για τη δημιουργία τού Κολλεγίου Αθηνών και το 1925 ίδρυσε τη Σχολή Νοσοκόμων του Νοσοκομείου «Ερυθρός Σταυρός». Τον Απρίλιο του 1927 ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Παύλος Κουντουριώτης, εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη της πατρίδας για το σύνολο της ευεργετικής του δραστηριότητας , ιδιαιτέρως δε για τη συνεισφορά του στην ανέγερση του κτηρίου του Κολλεγίου και του Νοσοκομείου Εκπαιδεύσεως του Ερυθρού Σταυρού, τα οποία αποκάλεσε «Ιδρύματα μεγάλου Εθνικού προορισμού», απένειμε στον Εμμανουήλ Μπενάκη τον τίτλο του Εθνικού Ευεργέτη».
