Συντάκτης: Greg Chaliakopoulos

Μόλις έχει ολοκληρώσει την επίσκεψή της στα γραφεία και τα σχολεία της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας. Την «απαγάγω» απ’ τους υπόλοιπους για λίγη ώρα, όπως έχουμε συμφωνήσει για μια συνέντευξη. Είναι χαμογελαστή, συγκινημένη, πανευτυχής! Περπατά στα ίδια χώματα που περπατούσε κοριτσάκι του δημοτικού σχολείου. Έχω την αίσθηση ότι η πόλη αυτή της έχει «ανοίξει»  το θώρακα κι έχει βγάλει από μέσα της, ομορφιές, απωθημένα, πίκρες και χαρές. Όλα αυτά  πεσκέσι της μνήμης σε ένα ιδιαίτερο και ενδιαφέρον παρόν. Την προηγούμενη ημέρα την βράβευσε η Αλεξάνδρεια! Την  βράβευσε το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Μεσογειακών Χωρών! Την βράβευσαν οι Αιγυπτιώτες, οι Αιγύπτιοι, οι Έλληνες, οι Μεσόγειοι.  Την βράβευσε η ίδια η ζωή, γι αυτό που είναι και γι αυτό που εκπροσωπεί! Κυρίως την βράβευσαν οι μνήμες της, γιατί δεν τις ακύρωσε,  δεν τις απέρριψε  κι εξακολουθεί να τις κουβαλά στο δισάκι της καρδιάς της  μια ζωή!

Όσο για μας,  ας την απολαύσουμε, στην συνέντευξη που ακολουθεί…

Κυρία Πρωτοψάλτη σας καλωσορίζουμε στα Γραφεία της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας. Μια μέρα πριν, βραβευτήκατε και δηλώσατε ότι “την Αλεξάνδρεια την κουβαλάω μέσα μου”. Τι κυρίως κουβαλάτε απ’ την Αλεξάνδρεια;

Κουβαλάω την ευαισθησία  των γονιών μου τον τρόπο που με μεγαλώσανε, κουβαλάω όλο αυτό το DNA, που περικλείει και λέγεται Αλεξάνδρεια. Κουβαλάω  τις μυρωδιές, την ευγένεια των ανθρώπων, τον πολιτισμό, την αγάπη για την Ελλάδα την οποία μου μεταλαμπαδεύσανε σε μένα ως μικρή, νομίζω ότι είναι ένα μείγμα συναισθημάτων που δεν βρίσκω κάποια λέξη να με αντιπροσωπεύει ακριβώς. Είναι όλα, οι ήχοι, οι μυρωδιές, ο τρόπος, η αγάπη των γονιών μου, η ευαισθησία, είναι η Αλεξάνδρεια!

Και μπόλικα μπαχάρια ε;

Βέβαια τα μπαχάρια ειδικά… (γελάει).

Ποια συναισθήματα σας κατέκλυσαν εκείνη τη στιγμή πέραν της συγκίνησης;

Ήταν πρωτόγνωρο αυτό που μου συνέβη, γι΄ αυτό μεσολάβησαν αυτά τα δευτερόλεπτα που για μένα ήταν σαν αιώνες. Γιατί ήμουν προετοιμασμένη, είχα ετοιμάσει κάποια πράγματα να πω και με το που ανέβηκα επάνω άνοιξε μια άλλη πόρτα που πραγματικά δεν το φανταζόμουν, γιατί είπα μέσα μου πρέπει να είμαι ψύχραιμη σε όλο αυτό το γεγονός το οποίο ήταν για μένα συγκλονιστικό απ΄ την μια μεριά, συναισθηματικό πάρα πολύ δυνατό και μόλις ανέβηκα επάνω και κοίταζα τον κόσμο, μου  κατέβηκαν (για να μιλήσω με τρόπους σύγχρονους), στον σκληρό δίσκο του εγκεφάλου μου εκατομμύρια σκηνές, εκατομμύρια πληροφορίες όπου όλη αυτή η συγκίνηση μού πήρε τη φωνή. Ήταν σαν να έπαιξε με κινηματογραφική ταχύτητα η ζωή μου μέχρι που φύγαμε απ΄ την Αλεξάνδρεια. Σκεφτόμουν τη μητέρα μου, τον πατέρα μου, τους συγγενείς, το σπίτι μας, τον τρόπο που φύγαμε και ξαφνικά μετά από τόσα χρόνια η ίδια η πόλη αυτή με βραβεύει. Αυτό ήταν μια γρήγορη ανάπτυξη των συναισθημάτων εκείνης της στιγμής. Από κει και ύστερα για μένα ήταν  πάρα πολύ τιμητικό στη ζωή μου. Έχω βραβευτεί κι άλλες φορές αλλά αυτό το συγκεκριμένο, νομίζω ότι με διαπέρασε σαν πυρωμένο βέλος, γιατί ήταν κάτι που αντίκρουε όλο αυτό. Από τη μια μεριά θυμόμουν όλα όσα είχαν γίνει κι απ΄ την άλλη υπήρχε το βραβείο.

Είχατε ξαναεπισκεφθεί την Αλεξάνδρεια;

Είχα ξανάρθει στην Αλεξάνδρεια και είχα τραγουδήσει και στη βιβλιοθήκη μέσα. Είχα τότε κάνει και μια συγκλονιστική εκπομπή με τον υπέροχο δημοσιογράφο του MEGA εκείνης της εποχής, τον Γιάννη τον Πολίτη. Γενικά έχω επισκεφτεί την Αίγυπτο δυο τρεις φορές, αλλά αυτό το συγκεκριμένο γεγονός, ότι αυτή η πόλη με βράβευσε, μου δημιουργεί μια συγκίνηση μεγαλύτερη από το βραβείο.

Το πιο όμορφο δώρο σας για τους Αιγυπτιώτες, μου είπαν ότι ήταν αυτό το μπλακ άουτ που σας συνέβη.

Ακριβώς μπλακ άουτ έπαθα. Ήταν σαν να κατέβηκε ο διακόπτης, όπου δεν έπεσε μαύρο,  αλλά πέρασαν με κινηματογραφική ταχύτητα όλα.

Συμπυκνώθηκε η ζωή σας σε ένα λεπτό…

Το πως συγκρατήθηκα ήταν το κάτι άλλο… έπρεπε βέβαια να συγκρατηθώ αλλά ήταν πολύ ισχυρό αυτό που εισέπραξα, πολύ συγκινητικό και οφείλω να ομολογήσω ότι όσο και να λέει ένας άνθρωπος ότι θα είναι ψύχραιμος, σε ένα τέτοιου είδους γεγονότα,  δεν υπάρχει περίπτωση να είναι.

Θυμάμαι να λέτε κάποτε σε μια συνέντευξή σας, όταν φεύγατε  στο αεροδρόμιο, αποκεφάλισαν την κούκλα σας…

Αφενός δεν υπήρχε τίποτα μέσα στην κούκλα και αφετέρου δεν κατάλαβα τι συνέβη εκείνη τη στιγμή. Όταν το συνειδητοποίησα εκ των υστέρων, το σοκ ήταν συγκλονιστικό. Διότι ήταν το παιχνιδάκι μου, το μόνο που κράταγα εγώ στο χέρι και ξαφνικά βρέθηκε χωρίς κεφάλι κι από τότε δεν ξανάπαιξα. Δεν μπορώ να αντικρίσω κούκλα γιατί αυτόματα μου έρχεται στο κεφάλι μου αυτή η σκηνή. Βέβαια όπως λέει και το τραγούδι, η Αλεξάνδρεια που τραγούδησα, «γιασαλάμ  θα πει τόσα χώρεσα που το δαίμονα μου συγχώρεσα» νομίζω ότι έπεσε μια πολύ ωραία αυλαία σε όλο αυτό το άσχημο συναίσθημα με την προχθεσινή βράβευση.  Βέβαια μέσα μου το είχα δουλέψει, κάποια στιγμή τα πράγματα μαλακώνουν, θα πρέπει να προχωρήσουμε και να μη μένουμε στο παρελθόν, γιατί δεν είμαι και άνθρωπος που μένει πολύ στο παρελθόν… μέσα μας  υπάρχουν όλα δεν μπορείς να τα σβήσεις. Αλλά αυτό ήταν ένα πολύ ισχυρό χάδι στο άσχημο συναίσθημα του παρελθόντος, μια πολύ δυνατή αγκαλιά. Εγώ αυτό ένιωσα πάνω στη σκηνή.

Στα μελλοντικά σχέδιά σας υπάρχει κάποια προοπτική για μια συναυλία στην Αλεξάνδρεια;

Το εύχομαι, γιατί νομίζω θα είναι πάρα πολύ ωραίο και πρέπει να γίνει, με την καλή έννοια του «πρέπει».

Απ’ ότι άκουσα σήμερα, ήδη έχετε πρόσκληση  από την Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας, για μια συναυλία στο προαύλιο του Σχολείου της…

Θα το ήθελα πάρα πολύ. Η ιδέα αυτή να παίξουμε στο προαύλιο του Σχολείου είναι καταπληκτική ιδέα, γιατί με το σχολείο εδώ με δένουνε πάρα πολλά. Η μικρή μου παιδική  ηλικία  μέχρι την Δευτέρα τάξη του δημοτικού. Το είδατε κι εσείς που ψάχναμε τα βιβλία στα γραφεία να βρούμε τα δικά μου…

Βρήκαμε και το όνομά σας…

Βρήκαμε και το όνομα μου, βρήκαμε και τους βαθμούς μου, πόσο καλή μαθήτρια ήμουνα… (γελάει)

Δέκα εννιάρια και εικοσάρια πολλά.  

Είχα τη μαμά κέρβερο, από πάνω δεν μ΄ άφηνε να παίξω αν δεν τελείωνα τα μαθήματα μου. Υπάρχουν και φωτογραφίες γιατί εγώ δεν θυμάμαι ιδιαίτερα γεγονότα,  τις γυμναστικές επιδείξεις και κάποια άλλα. Θα είναι όμως πάρα πολύ ωραίο μετά από μισό αιώνα, να καταθέσουμε το «μετά της Άλκηστης». Στο χέρι μας είναι να γίνει αυτό.

Η Ελληνική Κοινότητα το επιθυμεί πολύ, όπως σας δήλωσε ο Αντιπρόεδρος Α΄ κ. Βαφειάδης, αλλά και όλοι οι Αιγυπτιώτες την αναμένουν.

Θα την κάνουμε!

Στα τραγούδια σας, αποφεύγετε την κοινοτοπία. Επιλογή των στιχουργών σας, δική σας ή τυχαία επιλογή;

Δεν είναι τυχαία επιλογή, εν αρχή είναι ο λόγος, και μετά αν η μουσική παντρευτεί με τον λόγο, τότε αυτό  που με συγκίνησε… νομίζω ότι βγάζει ένα πολύ όμορφο αποτέλεσμα. Μου έρχονται χιλιάδες τραγούδια κάθε μέρα στο email μου αλλά διαλέγω αυτά που με συγκινούν και με διαπερνούν. Ίσως είναι αυτό που λέω εγώ, το ένστικτο του καλλιτέχνη. Τίποτα δεν είναι τυχαίο, σε όλα τα τραγούδια που έχω πει μέχρι τώρα υπάρχει μεγάλη αγάπη επάνω τους και ψυχικό δόσιμο να το πω έτσι. Επίσης δεν πιστεύω στο να κάνεις συνέχεια πολλά τραγούδια, αλλά να κάνεις λίγα και καλά που θα αντέξουν στο χρόνο.

Το παρελθόν ως γνώση, το παρόν ως βίωμα και το μέλλον ως επιδίωξη, ποιο από τα τρία ζυγίζει βαρύτερο στον εσώτερο κόσμο σας;

Αυτό που ζω, το τώρα, το παρόν, το οποίο βέβαια δεν αναιρεί το παρελθόν, διότι χωρίς αυτό δεν υπάρχει παρόν και μέλλον. Πολλές φορές έχω παρομοιάσει τον εαυτό μου με την πέστροφα που πάει ανάποδα στο ρεύμα. Δεν είμαι άνθρωπος που κάθομαι στα κεκτημένα και χαίρομαι. Είμαι άνθρωπος που πάντα μ΄ αρέσει να ψάχνω, ν’ ανακαλύπτω και βοηθώ νέους καλλιτέχνες, έτσι και μένα στην αρχή κάποιος μου έδωσε το χέρι για να προχωρήσω. Μ΄ αρέσει να ανοίγω δρόμους και μέχρι τώρα το ένστικτό μου δεν με έχει προδώσει.

Η σημερινή Αλεξάνδρεια με την αγάπη που σας δείχνει, θα μπορούσε μελλοντικά να αποτελέσει μόνιμο τόπο κατοικίας σας;

Τίποτα δεν αποκλείεται σε μένα, (γελάει)  έχω κάνει και πιο εξτρίμ πράγματα. Όμως  το να μείνω εδώ στην Αλεξάνδρεια είναι αδύνατον, γιατί υπάρχουν τόσα πολλά πρότζεκτ τα οποία καλώς ή κακώς τρέχουν και πρέπει να είμαι παρούσα. Άλλωστε έχουμε προγραμματίσει με την κυρία Δραγούνη τα πράγματα μέχρι και το τέλος του 2023. Παρότι λοιπόν θα ήθελα πολύ να μείνω,  δεν έχω το χρόνο.

Η Αλεξάνδρεια έχει βγάλει σπουδαίους και καταξιωμένους καλλιτέχνες. Εσείς, ο Δάκης, ο Ντέμης Ρούσος, ο Μάνος  Λοΐζος, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου και πολλοί άλλοι. Ποιος ευθύνεται γι αυτή την όμορφη συγκυρία, το νερό του Νείλου;

(Γελάει) Μάλλον στο νερό του Νείλου, στον αέρα της θάλασσας, στην καλή ψυχή των ανθρώπων που μας περιβάλλουν γιατί οι Αιγύπτιοι και οι Έλληνες  βέβαια, έχουν μια ιδιαιτερότητα. Αυτό που λέγαμε και πριν στη συζήτηση μας, ότι μπορώ σε τρία δευτερόλεπτα να ξεχωρίσω αν κάποιος είναι απ΄ την Αλεξάνδρεια. Είναι ο τρόπος που μιλάει, ο τρόπος που χρησιμοποιεί τις ελληνικές λέξεις, η ευγένεια, η αισθητική του, ο πολιτισμός. Ναι, η Αλεξάνδρεια έχει βγάλει πάρα πολλούς καλλιτέχνες.

Αληθεύει ότι ο Δήμος Μούτσης σας «βάφτισε» Πρωτοψάλτη;

Όχι δεν ισχύει, μου έχει δώσει διάφορα επίθετα αλλά εγώ επειδή αγαπώ την εκκλησία, αγαπώ και τους ψαλτάδες γενικά, του είπα μια μέρα που μου έλεγε πολλά, γιατί να μην πούμε το Πρωτοψάλτη, που είναι και ωραίο επίθετο κι έχει μέσα και το συνθετικό το «Πρώτο», γιατί ξέρετε σιχαίνομαι τη δεύτερη θέση.  (Γελάει). Και βέβαια  του άρεσε πολύ και μ΄ αρέσει και μένα που ακουμπάει στην εκκλησία.

Υπάρχει κάποιο λάθος σας για τα οποίο έχετε μετανιώσει και θα θέλατε να το διαγράψετε από τη ζωή σας, για να μην το θυμάστε;

Νομίζω μέσα από τα λάθη  του ο άνθρωπος μαθαίνει. Και είναι καλό να γυρίζεις μερικά βήματα πίσω για να παίρνεις λιγάκι φόρα και να κάνεις το επόμενο μπροστά. Άνθρωπος αλάθητος δεν υπάρχει, θα ήταν παρά φύσει κάτι τέτοιο. Έχω κάνει κι εγώ κάποια λάθη στη ζωή μου, αλλά δεν τα θεωρώ ότι αποτέλεσαν εμπόδιο. Είναι τα λάθη της ζωής και όχι μόνο της καλλιτεχνικής, που σίγουρα έχουν γίνει.  Αλλά δεν ήταν τόσα ισχυρά, έτσι ώστε να μου μετακινήσουν την πυξίδα γιατί έχω συγκεκριμένο όραμα. Ούτε μισή μοίρα απόκλιση, άντε το αεράκι να το πήρε λίγο, αλλά η κατεύθυνση ήταν σταθερή.

Είσθε πεισματάρα;

(Γελάει ) Είμαι πολύ!.

Ζωή – θάνατος, δυο έννοιες αναπόσπαστες της ύπαρξης. Σας τρομάζει αυτή η διελκυστίνδα, η μονομαχία τους μέσα στο χρόνο;

Όχι δεν με τρομάζει όπως ακούγεται. Σίγουρα νιώθω ευτυχισμένη γιατί ασχολούμαι με κάτι που μου γαληνεύει τη ψυχή και την τροφοδοτεί με φως. Είναι η μουσική και πιστεύω, ότι ούτως ή άλλως, το χρόνο μπορεί κανείς ότι θέλει να του κάνει, να τον παγώσει να τον διευρύνει, να τον πάει όπου θέλει, να τον μεγαλώσει, να παίξει μαζί του, κανείς δεν βγήκε νικητής με την κόντρα αυτή. Αλλά εγώ πιστεύω ότι έχω κλείσει το μάτι στον χρόνο και μέσα από τα τραγούδια μου, με την προϋπόθεση ότι θα μείνουν κάποια τραγούδια απ΄ αυτά, νομίζω ότι τον νίκησα τον θάνατο! Γιατί το κάθε τραγούδι όταν γεννιέται είναι σαν να γεννιέται ένας άνθρωπος! Οπότε.. του την έφερα του θανάτου (ξεκαρδίζεται).

Πατάτε τα χώματα της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας, με τα σχολεία της παιδικής σας ηλικίας. Τι σας θυμίζει ο χώρος και κυρίως τι σας ξενίζει;

Οι θύμησες είναι καταιγιστικές. Αυτό που με στεναχωρεί είναι ότι  είδα λίγα παιδιά. Όμως τα παιδιά αυτά τα είδα με χαμόγελο, να έχουν θάρρος, αγάπη για την ελληνική γλώσσα, σίγουρα θα ήταν καλύτερα ένα σχολείο να έσφυζε από ζωή, να είχε ας πούμε χίλια παιδιά,  είναι άλλη η διάπλαση, απ΄ το να είναι τόσο λίγα. Αλλά μιλάμε για το έτος 2022 και έρχεται το 2023, το γεγονός ότι υπάρχει ζωντανός πυρήνας μέσα σ΄ αυτό το σχολείο,  για μένα είναι το πιο σημαντικό απ΄ όλα. Ελπίζω να μην χαθεί αυτό ποτέ.

Υπάρχει πιστεύετε ελπίδα για μια επαναφορά, όχι του πρότερου μεγέθους, αλλά  επιστροφή ενός ικανοποιητικού αριθμού Αιγυπτιωτών και πάλι στην Αλεξάνδρεια;

Παλιά που ζούσαν εδώ οι γονείς μου, ήταν πάνω από μισό εκατομμύριο οι Έλληνες που έσφυζαν από ζωή, από εργασία, αλλά δεν νομίζω ότι θα ξαναζήσουμε κάτι τέτοιο, εκτός κι αν γίνει κάτι κοσμοϊστορικό. Η ζωή έχει αλλάξει τόσο πολύ που υπάρχουν ευκαιρίες απ΄ όλους και για όλα, είτε είστε εδώ, είτε στην Αυστραλία, ακόμα και στην Αλάσκα. Δεν μπορώ να το συγκεκριμενοποιήσω γιατί έχει αλλάξει συθέμελα το σύμπαν. 

Θα σας θέσω έξι έννοιες ως ερώτημα  και θέλω απάντηση σχεδόν λακωνική, μια ή δυο, λέξεις για κάθε μία, τι λέτε, πάμε;

Πάμε, σύμφωνοι.      

Θεός;

Ηρεμία, Γαλήνη!

Αγάπη;

Κινητήριος δύναμη!

Έρωτας;

Άξονας ζωής!

Δικαιοσύνη;

Ήλιε νοητέ!

Ελπίδα;

Φως!

Αλεξάνδρεια;      

Μια αγκαλιά!

Αγαπητή κυρία Πρωτοψάλτη σας ευχαριστώ πολύ, θα ήθελα να κλείσετε εσείς τη συνέντευξη με μια φράση, όποια επιθυμείτε…

Carpe diem: Αδράξτε τη μέρα και μην την αφήνετε να πάει χαμένη!

[Η συνέντευξη έχει ολοκληρωθεί. Ο  διευθυντής της ΕΚΑ κ. Γιώργος Μπούλος που μας βιντεοσκοπεί, το ακούει αυτό και ευθύς της δείχνει το τατουάζ στο χέρι του με την φράση Carpe diem. Τι σύμπτωση μοναδική!  Η Άλκηστη στέκεται δίπλα του έκπληκτη και με χαμόγελο περίσσιο δείχνει με το δάχτυλο την αγαπημένη της ρήση. Είναι η φωτογραφία που βγαίνει αυτοστιγμεί, άλλη μια συγκυρία στο μνημονικό οπλοστάσιο της Αλεξανδρινής Πρωτοψάλτη]  

Ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής  Θεόδωρος Β΄ δεν αποτελεί μια απλή περίπτωση Ιεράρχη της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Στην ιστορία σε καμία περίπτωση δεν θα καταγραφεί, μόνο, ως επιτυχημένος Πατριάρχης στην δύσκολη και χιλιοβασανισμένη Αφρικανική ήπειρο. Στις δέλτους όπου αποτιμώνται τα έργα και οι ημέρες των σπουδαίων προσωπικοτήτων που λάμπρυναν την κοινωνία και τον κόσμο, το όνομά του θα τοποθετηθεί εις περίοπτη και αξιοζήλευτη θέση. Και αυτό, γιατί εκτός της αγάπης που τρέφει γι αυτόν, σύμπας ο Ελληνισμός, σύμπασα η ανθρωπότητα, αλλά και οι πιστοί διαφορετικών Ομολογιών Πίστης και θρησκειών, διαφαίνεται από την μέχρι τώρα πορεία του ότι έχει την ευλογία του Θεού. Διόλου τυχαίο ότι απ΄ όπου περνά αφήνει παρακαταθήκη δια μέσω του  διαχρονικού του λόγου, την ελπίδα και την προοπτική για έναν καλύτερο κόσμο, μια καλύτερη πανανθρώπινη ζωή. Γι αυτό και η εναρμόνισή του με την χριστιανική Αγάπη, της συγχώρεσης, του ελέους και της φιλανθρωπίας, διαφαίνεται στην Ιεραρχική και Πατριαρχική του περπατησιά, αφήνοντας τα ίχνη της παντού. Κυρίως όμως στην Αφρική, όπου η πείνα, η φτώχια και οι αρρώστιες μαστίζουν ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της.

Αυτός ο  Πατριάρχης, ο δικός μας Πατριάρχης Αλεξανδρείας, ο Θεόδωρος Β΄ βραβεύτηκε με το Αθηναγόρειο Βραβείο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τιμήθηκε με ξεχωριστή μεγαλοπρέπεια, όπως του αρμόζει,  κατά το ετήσιο Δείπνο του Τάγματος των Αρχόντων του Οικουμενικού Πατριαρχείου, στο ξενοδοχείο Midtown Hilton, στο Μανχάταν.

Παρουσία πλήθους Αρχόντων, ιεραρχών αλλά και επιφανών μελών της ελληνοαμερικανικής κοινότητας, οι Άρχοντες του Οικουμενικού Πατριαρχείου αναγνώρισαν έμπρακτα την προσφορά του Πατριάρχη Αλεξανδρείας, ο οποίος έχει αναλάβει ένα δύσκολο έργο σε μια ευαίσθητη αλλά και ιστορική, για την Ελληνορθόδοξη Εκκλησία, ήπειρο, όπως είναι η Αφρική.

Το «παρών» έδωσαν, μεταξύ άλλων, η πρέσβης της Ελλάδας στην Ουάσιγκτον, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος, ο γενικός πρόξενος της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη, Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου, ο πρόξενος Δημήτριος Παπαγεωργίου, ο γενικός πρόξενος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Μιχάλης Φυρίλλας, ο ομοσπονδιακός βουλευτής από τη Φλόριδα, Κωνσταντίνος Μπιλιράκης (Gus Bilirakis), η ομοσπονδιακή βουλευτής Νικόλ Μαλλιωτάκη (Nicole Malliotakis), η πρέσβης της Ελλάδας στα Η.Ε., Μαρία Θεοφίλη, ο Αρχιεπίσκοπος πρώην Αμερικής κ. Δημήτριος, ο Μητροπολίτης Βοστώνης κ. Μεθόδιος, ο Σύμβουλος Εκδοσης του «Εθνικού Κήρυκα» Αντώνης Η. Διαματάρης με την σύζυγό του, Λίτσα, και η ομογενής γενική πρόξενος του Παναμά, Γεωργία Αθανασοπούλου. Στο καθιερωμένο μήνυμά του, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος, τόνισε ότι «αξίως και δικαίως» το Τάγμα του Αγίου Ανδρέα τιμά τον Πατριάρχη Αφρικής κ.κ. Θεοδωρο, εστιάζοντας και στη στάση που κράτησε στην αναγνώριση της Αυτοκεφαλίας της Ουκρανίας, αναφέροντας ότι επρόκειτο για μια «ηχηρή απάντηση σε αυτούς που αγνοούν ηθικές αρχές της Ορθοδοξίας», προσθέτοντας ότι ο κ. Θεόδωρος αποτελεί «έναν αυθεντικό υπερασπιστή της ανθρώπινης ελευθερίας».

Στον δικό του χαιρετισμό, ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος έπλεξε το εγκώμιο του Πατριάρχη Θεοδώρου, εστιάζοντας αρχικά στην «υποστήριξή του στη Μητέρα Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης» αλλά και το όραμά του για την Εκκλησία της Αφρικής, υπενθυμίζοντας και αυτός την άμεση αναγνώριση, εκ μέρους, της Αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας της Ουκρανίας. Άλλωστε, την ίδια στιγμή, δέχεται «πόλεμο» από τη Ρωσική Εκκλησία, η οποία επιχειρεί να καταπατήσει την δικαιοδοσία του στην Αφρική, γεγονός που επεσήμαναν όλοι οι ομιλητές.

«Εκφράζω εκ μέρους αυτής της συνεδρίασης και της Αρχιεπισκοπής Αμερικής εκ βάθους καρδιάς τα συγχαρητήρια για όλα τα επιτεύγματά σας», είπε ο κ. Ελπιδοφόρος.

Στη συνέχεια, μετά από προβολή βίντεο σχετικά με τη δράση του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, ο Δρ Αντώνιος Λυμπεράκης ανακήρυξε αποδέκτη του «Αθηναγορείου Βραβείου» τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας κ.κ. Θεόδωρο, εν μέσω χειροκροτημάτων.

Αφού παρέλαβε το Αθηναγόρειο Βραβείο από τον Δρ. Αντώνιο Λυμπεράκη και τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής κ. Ελπιδοφόρο, ο κ. Θεόδωρος, με έντονο συναίσθημα και περίσσεια ειλικρίνεια, επέλεξε να μιλήσει στα ελληνικά, σε μια διδακτική ομιλία που συγκίνησε το ακροατήριο.

«Είναι αφιερωμένο σε όλους εκείνους που νύχτα – μέρα αγωνίζονται κοντά μου», ανέφερε αρχικά ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας, ο οποίος προχώρησε σε μια εκτενή αναφορά των ανισοτήτων, της φτώχειας και του διαρκούς αγώνα για δικαιοσύνη και επιβίωση, που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Αφρική. Από τον Νέλσον Μαντέλα και τη μάχη κατά του Απαρτχάιντ μέχρι τη μάχη κατά του ρατσισμού σε κάθε σημείο της Γης, όπως και οι ΗΠΑ, με τους αγώνες του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Βορείου και Νοτίου Αμερικής Ιακώβου.

«Παιδιά μου, μπροστά σας είναι ο Θεόδωρος ο Β’. Η Κρήτη με γέννησε, αλλά η Αφρική με κέρδισε. Όταν φύγω, θα αφήσω αυτό το ράσο και θα φορέσω τον ξύλινο σταυρό και θα τρέχω με το μπαστουνάκι μου το ξύλινο. Θα πάω στο Κονγκό με μια βάρκα ξύλινη και λασπωμένη. Θα βλέπω απέναντί μου πρόσωπα όπως και στη Μαδαγασκάρη, όπου αναρωτήθηκα , δεν υπάρχει ένα ζευγάρι παπούτσια για αυτά τα παιδάκια; Αλλά έβλεπα χαρούμενα μάτια», ήταν το περιεχόμενο της ομιλίας του.

Η ελληνοαμερικανική κοινότητα δεν έμεινε ασυγκίνητη ενώπιον του μεγάλου αγώνα του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, παραδίδοντας ένα σημαντικό χρηματικό ποσό.

Ειδικότερα, ο επικεφαλής του Τάγματος «Αγιος Ανδρέας», Δρ Αντώνιος Λυμπεράκης, παρέδωσε στον Πατριάρχη Αλεξάνδρειας μια επιταγή της τάξεως των 100.000 δολαρίων, προκειμένου να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες των ελληνορθόδοξων εκκλησιών στην Αφρική. Λίγο αργότερα, ο αντιπρόεδρος του Αρχιεπισκοπικού Συμβουλίου, Τζον Κατσιματίδης, λαμβάνοντας με τη σειρά του τον λόγο, ανακοίνωσε ότι και το Ίδρυμά του δωρίζει το ίδιο ποσό, καλώντας τους παρευρισκόμενους στην αίθουσα να ενισχύσουν με τη σειρά τους την ελληνορθόδοξη αποστολή στην Αφρική. «Να συνεισφέρετε για να βοηθήσετε αυτά τα παιδιά και το Πατριαρχείο της Αλεξάνδρειας. Να είστε σίγουροι πως, όταν πάτε για ύπνο, η καρδιά σας θα νοιώθει καλύτερα», είπε ο κ. Κατσιματίδης.

Στη συνέχεια, ο Πατριάρχης Θεόδωρος ευχαρίστησε θερμά άπαντες για την προσφορά τους, παρασημοφορώντας τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής κ. Ελπιδοφόρο και τον Δρ. Αντώνιο Λυμπεράκη, ενώ προσέφερε ένα συμβολικό δώρο, μια γόνδολα, στον πνευματικό επικεφαλής του Τάγματος «Αγιος Ανδρέας», π. Αλέξανδρο Καρλούτσο και έναν αετό στον Τζον Κατσιματίδη.

Εκτός της βράβευσής του ο Πατριάρχης Θεόδωρος είχε και μια άλλη υψηλή υποχρέωση. Λίγο πριν της δική του Βράβευση μαζί με τον  Αρχιεπίσκοπο Αμερικής κ. Ελπιδοφόρο και άλλων γνωστών ομογενών, τίμησαν έναν εκλεκτό άνθρωπο της επιχειρηματικότητας και φιλανθρωπίας. Τον Μιχάλη Ψαρό!  Ήταν θερμό το χειροκρότημα που απέσπασε ο Άρχων Οστιάριος του Τάγματος Άγιος Ανδρέας του Οικουμενικού Πατριαρχείου, Μιχάλης Ψαρός, ο οποίος τιμήθηκε με το βραβείο “Νικόλαος Μπούρας” (Nicholas J. Bouras), στην καθιερωμένη εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο ξενοδοχείο Midtown Hilton.

Ο κ. Ψαρός έλαβε την τιμητική διάκριση που παραπέμπει στον αείμνηστο ευεργέτη του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Αρχιεπισκοπής Αμερικής, που έφυγε από την ζωή το 2013.

Ο Μιχάλης Ψαρός, εμφανώς συγκινημένος, ανέβηκε για την παραλαβή του βραβείου συνοδευόμενος από την σύζυγό του, Ρόμπιν και την μικρότερη κόρη του, Μαρίνα.

Παρέλαβε το βραβείο από τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας,  ο οποίος, πριν την παράδοση, απευθύνθηκε στο κοινό και έπλεξε το εγκώμιο του δραστήριου ομογενούς επιχειρηματία, ενώ στο πλευρό του βρίσκονταν ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ελπιδοφόρος και ο επικεφαλής του Τάγματος “Άγιος Ανδρέας”, Δρ. Αντώνιος Λυμπεράκης.

“Για τον άνθρωπο που αγάπησε την πατρίδα μας την Ελλάδα, την Εκκλησία, το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο, τον Πατριάρχη μας Βαρθολομαίο, τον Αρχιεπίσκοπό μας Ελπιδοφόρο, ας τον ευλογεί ο Θεός. Τα χέρια του πάντα ανοιχτά, για να χαρίζει χαρά και ελπίδα στους ανθρώπους και αναφωνούμε ‘Αξιος!’”, αναφώνησε ο κ.κ. Θεόδωρος.

Όλα αυτά συνέβησαν στην Νέα Υόρκη και μάλιστα την ημέρα που συμπληρώνονται δεκαοχτώ χρόνια από την ημέρα εκλογής του Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ Θεόδωρου Β΄ στον Θρόνου του Αγίου Μάρκου. Ήταν 9 Οκτωβρίου 2004 όταν, ο από Ζιμπάμπουε Θεόδωρος εκλέχθηκε 115ος Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής διαδεχόμενος τον μακαριστό Πατριάρχη Πέτρο Ζ’ ο οποίος είχε χάσει τη ζωή του στις 11 Σεπτεμβρίου 2004 μετά την πτώση Σινούκ ελικοπτέρου στο οποίο μετέβαινε, ανοιχτά του Αγίου Όρους.

Η 18η επέτειος εκλογής του, βρήκε  τον Προκαθήμενο της Αλεξανδρινής Εκκλησίας στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, αλλά η καρδιά και το μυαλό του ήταν εκεί που τα παιδιά πεινούν, διψούν και οι δύστυχοι γονείς τους αγωνίζονται να τα κρατήσουν στη ζωή. Γι αυτό ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής είναι αποδεδειγμένα ο Ιεράρχης που αγάπησε και αγαπήθηκε απ’ όλο τον κόσμο γιατί αφιερώθηκε ψυχή και τε και σώματι στο σπουδαίο φιλανθρωπικό του έργο.

Και η Ελληνική Κοινότητα  Αλεξανδρείας με όλα τα μέλη της βαθιά συγκινημένα απ’ την Βράβευση του δικού της Πατριάρχη, ένιωσε υπερηφάνεια, καμάρι και συναισθηματική φόρτιση που το στήριγμα της Ορθοδοξίας τυγχάνει τοιαύτης αποδοχής ανά την υφήλιο.  

Στο Κάιρο βρέθηκε την Κυριακή 9 Οκτωβρίου 2022, ο Έλληνας  υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, όπου πραγματοποίησε συνάντηση με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Σάμεχ Σούκρι. Οι δυνατές και ισχυρές σχέσεις και δεσμοί μεταξύ Αιγύπτου και Ελλάδας,  επιβεβαιώθηκαν για  μια ακόμα φορά με τη συνάντηση αυτή. Δεν είναι η πρώτη φορά που συναντώνται οι δυο άνδρες, αλλά αυτή η φορά είναι από τις πλέον σημαντικές. Και τούτο γιατί η τεταμένη κατάσταση στη Μεσόγειο απαιτεί ειρηνικές και ρεαλιστικές πολιτικές λόγω των γνωστών αντιδράσεων της Τουρκίας. Στο επίκεντρο των συνομιλιών βρέθηκαν οι διαχρονικές στρατηγικές σχέσεις Ελλάδας και Αιγύπτου, η Ανατολική Μεσόγειος και η Λιβύη. Επίσης οι δυο υπουργοί προχώρησαν σε ευθεία αμφισβήτηση της τουρκολιβυκής συμφωνίας για τους υδρογονάνθρακες μετά την κατ’ ιδίαν συνάντησή τους.

Στις κοινές δηλώσεις, τόσο ο Έλληνας όσο και ο Αιγύπτιος υπουργός, έθεσαν ζήτημα νομιμότητας της συμφωνίας και εξέφρασαν τη βούλησή τους για την υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων.

Η ομιλία του Έλληνα ΥΠΕΞ, που ακολουθεί αποτελεί υψηλό δείγμα γραφής των σπουδαίων και συνεχώς αναβαθμισμένων σχέσεων των δύο φίλιων χωρών, Ελλάδας και Αιγύπτου.

“Εξοχότατε, αγαπητέ Sameh,

Είναι μεγάλη μου χαρά να βρίσκομαι στο Κάιρο και επίτρεψε μου να πω πόσο πολύ αισθάνομαι εδώ σαν στο σπίτι μου. Το έχω δηλώσει πολλές φορές. Έχω βρεθεί εδώ πολλές φορές.
Και θα ήθελα να υπογραμμίσω ακόμη μια φορά, εδώ, ότι η φιλία μας, η φιλία της Ελλάδας με την Αίγυπτο δεν είναι απλώς μια στρατηγική εταιρική σχέση. Είναι κάτι πολύ περισσότερο. Κι εμείς θα καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να στηρίξουμε το σπουδαίο αιγυπτιακό έθνος, τόσο σε διμερές επίπεδο όσο και εντός του πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εκτιμούμε βαθιά το γεγονός πως μπορούμε να βασιζόμαστε στην υποστήριξή της Αιγύπτου, στην υποστήριξη του Προέδρου Sisi στην δική σου προσωπική υποστήριξη, τόσο σε διμερές πλαίσιο, όσο και στον Αραβικό Σύνδεσμο καθώς σε όλα τα άλλα διεθνή fora.
Η Ελλάδα και η Αίγυπτος αποτελούν γέφυρα μεταξύ της Ευρώπης και του αραβικού κόσμου, μεταξύ της Ευρώπης και της Αφρικής. Μια γέφυρα, λυπάμαι που το λέω, πάνω από ταραγμένα νερά, πάνω από ταραγμένα εδάφη. Και αυτό ήταν ένα βασικό θέμα της σημερινής μας συζήτησης. Η επισφαλής κατάσταση στη Λιβύη και στην Ανατολική Μεσόγειο.

Και οι δύο συμφωνούμε ότι κοινός στρατηγικός μας στόχος είναι μια σταθερή, ευημερούσα και ειρηνική Λιβύη και μια σταθερή Ανατολική Μεσόγειος.
Η Ελλάδα στηρίζει τις προσπάθειες που καταβάλλονται ώστε να ανοίξει ο δρόμος για τη διεξαγωγή βουλευτικών και προεδρικών εκλογών στη Λιβύη. Έχουμε λάβει αρκετές πρωτοβουλίες προκειμένου να στηρίξουμε τον λιβυκό λαό. Aνοίξαμε εκ νέου της πρεσβείας μας στην Τρίπολη, παρείχαμε έμπρακτη βοήθεια, συμπεριλαμβανομένης της ανοικοδόμησης του λιμανιού της Βεγγάζης, και χρηματοδότηση για ανθρωπιστικές δράσεις στην Τρίπολη.
Ωστόσο, μας ανησυχούν ιδιαίτερα ενέργειες που απειλούν να αποσταθεροποιήσουν την εύθραυστη εσωτερική ισορροπία, αλλά και, ενδεχομένως, να αποσταθεροποιήσουν την περιοχή μας. Η πρόσφατη υπογραφή “μνημονίου συνεργασίας ” μεταξύ της κυβέρνησης της Τρίπολης και της Τουρκίας είναι μια τέτοια περίπτωση. Παραβιάζει μια θεμελιώδη αρχή του τελούντος υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, Φόρουμ Πολιτικού Διαλόγου της Λιβύης [άρθρο 6, παράγραφος 10]. Και εσύ Sameh, αναφέρθηκες εκτενώς σε αυτό το ζήτημα. Αυτό που ορίζεται είναι ότι η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας δεν μπορεί, επαναλαμβάνω, δεν μπορεί να συνάψει καμία διεθνή συμφωνία με τρόπο που να βλάπτει τη σταθερότητα των εξωτερικών σχέσεων του λιβυκού κράτους.

Επιπλέον, και πάλι όπως σαφώς δήλωσες, Sameh, η θητεία της κυβέρνησης της Τρίπολης έχει λήξει, επιτρέψτε μου, εδώ και καιρό. Επομένως, δεν εκπροσωπεί, επαναλαμβάνω, δεν εκπροσωπεί τον λιβυκό λαό. Κατ’ επέκταση η εν λόγω κυβέρνηση δεν έχει καμία αρμοδιότητα να επανεξετάσει ή να εφαρμόσει προηγούμενες συμφωνίες σχετικά με το μέλλον των εξωτερικών σχέσεων της Λιβύης. Ούτε να δεσμεύσει το μέλλον της χώρας.

Ωστόσο, αυτό ακριβώς συνέβη την περασμένη Δευτέρα. Με μια πράξη -την υπογραφή αυτού του “μνημονίου”- την οποία καταγγέλλουμε κατηγορηματικά. Και το ίδιο έπραξαν η ΕΕ, οι ΗΠΑ, η Αίγυπτος, η Κύπρος, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία και πολλές άλλες χώρες.

Επίσης, η έντονη αντίδραση πολιτικών δυνάμεων της Λιβύης ενάντια σε αυτό το “μνημόνιο” δείχνει σαφέστατα ότι η μόνη συνέπεια αυτής της πράξης είναι η περαιτέρω αποσταθεροποίηση της Λιβύης. Και όχι μόνο.

Θα ήθελα επίσης να τονίσω ιδιαιτέρως ένα σημείο: καμία χώρα στον κόσμο δεν έχει το δικαίωμα να παραχωρήσει κάτι που δεν της ανήκει. Καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να εκχωρήσει στην Τουρκία δικαιώματα έρευνας σε περιοχές στις οποίες δεν ασκεί κυριαρχικά δικαιώματα. Η Τουρκία, εκβιάζοντας, και ασκώντας πίεση σε παράγοντες εντός Λιβύης, προσπάθησε να δημιουργήσει ένα νομικό τερατούργημα. Αναφέρομαι στο “μνημόνιο” του 2019. Αυτό το ούτω καλούμενο “μνημόνιο” καταγγέλθηκε διεθνώς ως παράνομο, άκυρο και ανυπόστατο. Παραβιάζει σαφώς τις θεμελιώδεις αρχές του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας. Δεν επικυρώθηκε ποτέ από το Κοινοβούλιο της Λιβύης. Στην πραγματικότητα, καταγγέλθηκε από το Κοινοβούλιο της Λιβύης.

Τρία χρόνια αργότερα, η Τουρκία επιδιώκει, για ακόμη μια φορά, να επωφεληθεί από την ταραχώδη κατάσταση στη Λιβύη προκειμένου να αποσταθεροποιήσει περαιτέρω την περιοχή της Μεσογείου και να εγκαθιδρύσει μια περιφερειακή ηγεμονία.

Με χαρά είδα ότι όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ, κατήγγειλαν δημοσίως αυτά τα σχέδια. Κανείς δεν μπορεί να οικοδομήσει νέα δεδομένα στη βάση παράνομων και στερούμενων νομιμοποίησης ενεργειών. Κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει τη γεωγραφία, κανείς δεν μπορεί να δημιουργήσει έναν εικονικό κόσμο. Έναν κόσμο όπου τα νησιά θα παύσουν να εμφανίζονται στο χάρτη.

Πριν από δύο χρόνια, εδώ στο Κάιρο, υπογράψαμε με τον φίλο μου Sameh μια Συμφωνία για την οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ της Ελλάδας και της Αιγύπτου. Μια συμφωνία σε πλήρη συμμόρφωση με το Διεθνές Δίκαιο, και ιδίως με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία δημιουργεί αποκλειστικά κυριαρχικά δικαιώματα για την Ελλάδα, καθώς και για την Αίγυπτο. Η Ελλάδα έχει την πρόθεση και την υποχρέωση να υπερασπιστεί αυτά τα δικαιώματα, με όλα, επαναλαμβάνω, με όλα τα διαθέσιμα νόμιμα μέσα. Δεν διεκδικούμε τίποτα που δεν μας ανήκει. Σεβόμαστε πλήρως τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου. Δεν προβαίνουμε σε επιθετικές ενέργειες, δεν υπονομεύουμε την ειρήνη και τη σταθερότητα.

Και είμαστε ιδιαίτερα ευτυχείς, που σε αυτή την προσπάθεια έχουμε την Αίγυπτο ως φίλο. Η Ελλάδα και η Αίγυπτος συμμερίζονται έναν κοινό στόχο: να βοηθήσουν τη Λιβύη να καταστεί ένα λειτουργικό κράτος, και τη Μεσόγειο, μια θάλασσα ειρήνης και σταθερότητας. Μια θάλασσα ευημερίας, όπου οι άνθρωποι θα μπορούν να συνεργάζονται, όπως κάνουν οι Έλληνες και οι Αιγύπτιοι εδώ και χιλιάδες χρόνια.

Και πάλι, αγαπητέ μου Sameh, σε ευχαριστώ πολύ για τη θερμή σου φιλοξενία