Απόσπασμα από την Διδακτορική Διατριβή του Αναστασίου Δ. Αναστάσιου με τον τίτλο «Η Ελληνική Παροικία της Αιγύπτου πριν και μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο» σελίδα 173 (Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης) την 15η Ιουνίου 2020
Τα κοινοτικά και φιλανθρωπικά συσσίτια
Το αυξανόμενο κόστος της καθημερινής επιβίωσης των οικονομικά ασθενέστερων στρωμάτων της ελληνικής παροικίας ελαφρύνεται με τη διενέργεια συσσιτίων στα κοινοτικά σχολεία και σε κοινόχρηστους χώρους και αίθουσες των διαφόρων φιλανθρωπικών συλλόγων. Στην δε Αλεξάνδρεια τα μαθητικά συσσίτια κατανέμονται σε σύνολο 1300 μαθητών μεταξύ των οποίων 457 στην Τοσιτσαία Σχολή, 130 στη Σαλβάγειο – Παλαιολόγειο, και 50 στο Γυμνάσιο. Στα κοινοτικά συσσίτια του Καΐρου σιτίζονται καθημερινά από το ‘Συσσίτιο του Απόρου 250 άτομα και 500 άτομα στην Αλεξάνδρεια από το ‘Μπενάκειο Συσσίτιο’ ενώ 1500 έως 1600 μερίδες μοιράζονται καθημερινά από το ‘Λαϊκό Συσσίτιο’. Είναι χαρακτηριστική η επίσκεψη του Γενικού Προξένου κ. Βαλτή στα εκπαιδευτήρια του ‘Αισχύλου-Αρίωνα’ στο Παλαιό Τελωνείο όπου διαπιστώνει την τραγική κατάσταση πολλών παιδιών της παροικίας που υποσιτίζονται.
Στο Κάιρο λειτουργεί το ‘Σχολικό Συσσίτιο’ το οποίο εφαρμόζει την αρχή της δωρεάν σίτισης για τους εντελώς άπορους μαθητές ενώ για τους ‘σχετικά απόρους ή περιορισμένων πόρων’ μαθητές διατηρήθηκε η διαβάθμιση της πληρωμής δικαιώματος σίτισης με τιμή παρεχόμενης μερίδας κάτω του κόστους. Από τις αρχές του 1938 λειτούργησε και το ‘Πρωινό Ρόφημα’ για τα περίπου 350 αποκλειστικώς άπορα παιδιά των κοινοτικών σχολείων. Το φαινόμενο της φιλανθρωπίας θα πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις καθώς αυξάνεται δραματικά ο αριθμός των ανέργων παροίκων. Σύμφωνα με πηγές του Πατριαρχείου τα 2/3 της παροικίας υποφέρει εξαιτίας της φτώχειας και της ανεργίας. Είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την πραγματοποίηση της φιλανθρωπικής δράσης η εξεύρεση πόρων καθώς ο προϋπολογισμός του Πατριαρχείου για το σκοπό αυτό ανέρχεται ετησίως σε 1000 λίρες. Μάλιστα προτείνεται ως λύση όχι η παλιννόστηση αλλά η μετανάστευση στη Νότια Αφρική. Χρέος της ελληνικής κυβέρνησης πρέπει να είναι η επέκταση των διαπραγματεύσεων με τη συγκεκριμένη χώρα με σκοπό την ετήσια αύξηση του αριθμού των Ελλήνων παροίκων προς τη Νότια Αφρική.
Σε αντιδιαστολή με τον Πατριάρχη, ο Γεώργιος Ρούσσος, κοινοτικός επίτροπος και υπεύθυνος για τα κοινοτικά σχολεία υποστήριξε πώς: ‘η φιλανθρωπία βαραίνει όλη την παροικιακή ζωή. Τίθεμαι αντίθετος στη φιλανθρωπία διότι κατάντησε μία ανάγκη. Η φιλανθρωπία βλάπτει παρά ωφελεί και επιτρέπει πολλές φορές την εκμετάλλευση ενώ δημιουργεί ανέργους. Ασφαλώς θα έβρισκαν εργασία εάν γινόταν μια συστηματική έρευνα των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας και επιδιώκονταν η εκμετάλλευση’ αυτών των παροίκων μέσω ελληνικών κεφαλαίων και ελληνικής διαχείρισης. Εξαιτίας του γεγονότος ότι η βιομηχανική εκμετάλλευση της χώρας έχει γίνει εντατικότερη, ελάχιστοι Έλληνες απασχολούνται σε βιομηχανικές επιχειρήσεις.
Οι περισσότεροι εξακολουθούν να επιδίδονται σε έργα που ανέλαβαν από τις αρχές της μετανάστευσής τους στην Αίγυπτο παρά τον ανταγωνισμό που αντιμετωπίζουν.
Αυτός ο ανταγωνισμός επιφέρει την καταστροφή και έτσι αυξάνεται ο αριθμός εκείνων που προσφεύγουν στη φιλανθρωπία. Δυστυχώς αυτό το φαινόμενο είναι αδύνατο να ενταθεί περισσότερο καθώς τα κέρδη των ελληνικών επιχειρήσεων συνεχώς λιγοστεύουν και όλοι βρίσκονται στην ανάγκη να περιορίσουν τα έξοδά τους. Δηλώνει την απαισιοδοξία του για το μέλλον της παροικίας διότι δεν υπάρχει σαφής και σοβαρή έφεση προς παρακολούθηση της εξέλιξης του τόπου και εκμετάλλευσης των νέων πόρων από πλευράς της παροικίας. Η αποφυγή οποιασδήποτε συνεργασίας με τους ντόπιους στερεί από τους Έλληνες τη δυνατότητα εύρεσης νέων κεφαλαίων που θεωρούνται απαραίτητα για την ίδρυση νέων επιχειρήσεων. Καταλήγοντας για το ζήτημα της φιλανθρωπίας θεωρεί πώς η όποια προσπάθεια επέκτασής της, παρά τα κηρύγματα, είναι αδύνατη. Η μοναδική λύση είναι η εξεύρεση πόρων εργασίας για τους απόρους.
Για το κρίσιμο ζήτημα της φιλανθρωπίας τοποθετείται και ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας κος. Βαλτής ο οποίος υποστηρίζει πώς θα ήταν δυνατή η ελάττωση του αριθμού των απόρων εάν επιτυγχάνονταν η σύσταση μικρού ταμείου που θα μεριμνούσε για την παλιννόστηση κάθε έτος των πλέον απόρων. Όντας κάτοχοι ενός μικρού κεφαλαίου 40-250 λιρών θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μια μικρή εργασία στον τόπο τους. Επισημαίνει πώς οι ενέργειες των φιλανθρωπικών σωματείων θα πρέπει να είναι πιο συντονισμένες και συστηματοποιημένες κάτω από την καθοδήγηση μιας μικρής και ολιγομελούς Επιτροπής Συντονισμού υπό την αιγίδα του Γενικού Προξένου.
Σχετικά με το παραπάνω ‘Πρωινό Ρόφημα’ στα κοινοτικά σχολεία της Αλεξάνδρειας η Προσωρινή Επιτροπή υπό την προεδρία της κας Βατιμπέλλα και του κου. Γ. Ρούσσου αποφάσισε όπως ξεκινήσει την διανομή του ροφήματος από την αρχή του προσεχούς μήνα καθώς ο αριθμός των απόρων μαθητών αυξάνεται διαρκώς λόγω των δύσκολων οικονομικών συνθηκών. Χίλιοι και πλέον μαθητές έχουν εγγραφεί για το πρωινό ρόφημα και δεν είναι απίθανο αυτός ο αριθμός να αυξηθεί.
Η γνώση των Αιγυπτιολόγων, των αρχαιολόγων, των γλωσσολόγων, των γεωλόγων και όλων όσων εμπλέκονται σε μια έρευνα στην Αίγυπτο, αντανακλά τη διεπιστημονική προσέγγιση που χρειάζεται, ώστε να αποκτήσει νόημα όλος αυτός ο πλούτος πληροφοριών. Η Αίγυπτος είναι η χώρα με τους ανεκτίμητους θησαυρούς, ολόκληρη ένα υπαίθριο μουσείο, στο δε έδαφός της κρύβονται μυστικά, που όταν η αρχαιολογική σκαπάνη τα φέρνει στο φως της επιφάνειας, προστίθεται μια ακόμη σελίδα ιστορικής γνώσης στη Βίβλο της Επιστήμης.
Για τον αρχαίο αιγυπτιακό πολιτισμό, που τόσο πολύ έχει συνδεθεί με τις μούμιες και την ταρίχευση ο Βασίλης Χρυσικόπουλος, αιγυπτιολόγος, με σπουδές στο Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και στο Πανεπιστήμιο της Λυών, ισχυρίζεται περί αυτού: «Πρόκειται για έναν ιδιαίτερα φωτεινό πολιτισμό. Ο κόσμος βλέπει την ταρίχευση και τρομάζει. Η ταρίχευση όμως δεν είναι κάτι τρομακτικό», και αναφέρει το παράδειγμα του «Βιβλίου των Νεκρών», τη συρραφή των αρχαίων κειμένων που συνόδευαν τον νεκρό με σκοπό να τον προστατεύσουν στον άλλο κόσμο. «Η επιλογή της ονομασίας από τους σύγχρονους επιστήμονες δεν είναι και πολύ πετυχημένη. Η μετάφρασή τους από τα ιερογλυφικά είναι «Ανάδυση στο φως της ημέρας», μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση», συμπληρώνει.
Για τον ”παρεξηγημένο” ιστορικό Ηρόδοτο , που εξαιτίας της περιγραφής του για την Αίγυπτο, κατηγορήθηκε για ψευδολογία, τόσο στην αρχαιότητα όσο και σήμερα εξηγεί. «Είναι ένας μύθος που έχει τελειώσει. Ο Ηρόδοτος είναι ό,τι καλύτερο έχει φτάσει στα χέρια μας. Είναι όχι απλώς ο πατέρας, αλλά ο θεός της ιστορίας. Οι περιγραφές του για τις μεθόδους της ταρίχευσης, είναι η απόλυτη αλήθεια. Από τα γραπτά του καταλαβαίνουμε ότι οι αιγύπτιοι ιερείς προφανώς τον είχαν πάρει από το χέρι και του έδειξαν τον τρόπο που γινόταν η ταρίχευση. Ο Ηρόδοτος είχε τη φήμη του παραμυθά, γιατί δεν μπορούσαμε να τον καταλάβουμε παλιότερα. Σήμερα έχουμε αποκαταστήσει τη φήμη του. Χάρη σ’ αυτόν γνωρίσαμε πολλά από τα υλικά που χρησιμοποιούσαν, τα οποία αργότερα ανακαλύψαμε με τις σύγχρονες αναλύσεις».
Με το θάνατο του Γιάννη έκλεισε ο κύκλος της λογοτεχνικής συντροφιάς του Νίκου Αρμαδώρου, η οποία πλέον θα συγκεντρώνεται, θα πίνει, τα κουβεντιάζει και θα γελά στα ουράνια αιγυπτιώτικα υψίπεδα…
Ο Γιάννης Παλαιορούτας γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το 1931, αλλά έζησε όλα τα μαθητικά του χρόνια στο Κάιρο. Αφού αποφοίτησε από την Αμπέτειο, πήγε στην Ελλάδα και σπούδασε στην ΑΣΟΕΕ, ενώ επιστρέφοντας στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα απασχολήθηκε στην οικογενειακή επιχείρηση τυριών και βουτύρων.
Με τα Γράμματα ασχολήθηκε από τα μαθητικά του κιόλας χρόνια, δημοσιεύοντας συνεργασίες του σε σχολικά περιοδικά και στο ¨Ελληνόπουλο¨. Το 1960 πρωτοδημοσιεύει διηγήματα στις ¨Λογοτεχνικές Σελίδες¨ της εφημερίδας του Καΐρου ¨Φως¨ και αργότερα στο αθηναϊκό περιοδικό ¨Παναιγύπτια¨ του Συνδέσμου Αιγυπτιωτών Ελλήνων. Το 2001 εξέδωσε το σύντομο κείμενο από μια διάλεξη ¨Περί οικολογίας θέματα και προβληματισμοί¨,το 2012 τη συλλογή διηγημάτων ¨Μπουλεβάρ Χάουσμαν¨ και το 2021 το ¨Η Φαρντούς¨. Έφυγε πλήρης ημερών στις 28/7/2023.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, καλώς ήρθατε στην Αίγυπτο. Πώς αξιολογείτε τις σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Πρώτα απ’ όλα, σας ευχαριστώ, είναι μεγάλη χαρά και τιμή που βρίσκομαι εδώ, στην Αίγυπτο. Η Αίγυπτος είναι ένας από τους σημαντικότερους στρατηγικούς μας εταίρους. Πολλοί Αιγύπτιοι ζουν στην Ελλάδα και μοιραζόμαστε κοινές αξίες, κοινές συμπεριφορές, κοινή ιδιοσυγκρασία. Πιστεύω ότι τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα και η Αίγυπτος έχουν αναπτύξει φιλικές σχέσεις και αποτελούν πυλώνες σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πώς είναι οι σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Πιστεύω ότι το πιο σημαντικό στοιχείο είναι πως μοιραζόμαστε κοινές απόψεις. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι και τα δύο έθνη έχουν μια τεράστια ιστορία, έναν τεράστιο πολιτισμό. Εκτιμούμε βαθιά ο ένας τον άλλον. Και πιστεύω ότι αυτό είναι σημαντικό, διότι συμπορευόμαστε σε πολλά ζητήματα. Πιστεύω ότι το βασικό πεδίο της συνεργασίας μας, σήμερα, είναι κυρίως ο τομέας της ενέργειας, όπου έχουμε αναλάβει πρωτοβουλίες, ιδίως όσον αφορά την Ανατολική Μεσόγειο. Άλλες συνεργασίες αφορούν στο εμπόριο και την οικονομία. Υπάρχουν πολλοί Έλληνες επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται πλέον στην Αίγυπτο. Και ελπίζουμε ότι στο εγγύς μέλλον θα υποδεχθούμε έναν σημαντικό αριθμό εργατών από την Αίγυπτο για να εργαστούν μαζί μας, ιδίως στους τομείς της γεωργίας και της αλιείας. Όπως πιθανώς γνωρίζετε, έχουμε υπογράψει συμφωνία με την κυβέρνηση της Αιγύπτου προκειμένου να διευκολύνουμε Αιγύπτιους να έρθουν στην Ελλάδα και να εργαστούν. Μπορούμε να προσφέρουμε σημαντικές θέσεις εργασίας κυρίως στον τομέα της γεωργίας, αλλά και στις κατασκευές και τον τουρισμό. Πιστεύω δε, ότι είναι σημαντικό να καλωσορίσουμε τους συμπατριώτες σας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Το μεγάλο ερώτημα τώρα: πώς διαμορφώνεται η συνεργασία μεταξύ της Ελλάδας και των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Η Μέση Ανατολή είναι μια περιοχή όπου επικρατεί αστάθεια. Όλοι γνωρίζουμε ότι υπάρχουν ορισμένες ασταθείς περιοχές, τόσο στη Μέση Ανατολή όσο και στο Σαχέλ. Εκτιμούμε πολύ το διαμεσολαβητικό ρόλο της Αιγύπτου από πολλές απόψεις. Για παράδειγμα, τη συμβολή της Αιγύπτου, ως διαμεσολαβητή μεταξύ των Παλαιστινίων. Τη συμβολή της επίσης στο Σουδάν, όπου οφείλουμε να ευχαριστήσουμε την κυβέρνηση της Αιγύπτου για τη διευκόλυνση σημαντικού αριθμού εκκενώσεων, όταν οι άνθρωποι ήθελαν να εγκαταλείψουν τη χώρα λόγω του εμφυλίου πολέμου. Και ασφαλώς, σχετικά με το σοβαρό πρόβλημα στη Λιβύη, όπου τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια πολύ ρευστή κατάσταση με την παρουσία ξένων μισθοφόρων. Οι λιβυκές αρχές πρέπει να οδηγήσουν τη χώρα σε εκλογές. Είναι πεποίθηση της χώρας μου ότι πρέπει να έχουμε μια ειρηνική Μέση Ανατολή. Επανερχόμενοι στο παλαιστινιακό ζήτημα, πιστεύουμε ότι πρέπει να τηρηθούν τα θεμελιώδη ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, τα οποία καλούν για λύση δύο κρατών, για μια αμοιβαία συμφωνημένη λύση. Σε αυτό το θέμα, η Ελλάδα και η Αίγυπτος συμμερίζονται την ίδια ακριβώς άποψη.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, το κύριο ζήτημα στον κόσμο σήμερα είναι ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας. Ποια είναι η θέση σας σχετικά με τη ρωσική στρατιωτική ενίσχυση στη Μαύρη Θάλασσα;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Υπάρχουν πολλά πράγματα που θα μπορούσε κανείς να πει για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Πρώτα απ’ όλα, πρόκειται για έναν αδικαιολόγητο πόλεμο. Πρόκειται για έναν παράνομο πόλεμο, που αντίκειται πλήρως στο διεθνές δίκαιο και παραβιάζει θεμελιώδεις αρχές του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτός ο πόλεμος πρέπει να σταματήσει. Δεύτερον, προκαλεί μια τεράστια ανθρωπιστική κρίση στην Ουκρανία. Παραβιάζει την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της χώρας. Πρέπει να είμαστε πολύ ισχυροί και σκληροί. Πρέπει να εργαστούμε όλοι μαζί στο πλαίσιο των διεθνών οργανισμών για την ειρήνη, και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Και τρίτον, υπάρχει επίσης η πτυχή της επισιτιστικής ανασφάλειας. Όπως πιθανώς γνωρίζετε, η Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας για τα Σιτηρά κατέρρευσε, λόγω της Ρωσίας, η οποία υπαναχώρησε. Αυτό θα μπορούσε ουσιαστικά να οδηγήσει σε έλλειψη τροφίμων σε πολλές περιοχές. Πρέπει, πιστεύω, να αναπτύξουμε κάποιες παγκόσμιες οδούς, προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι ο εφοδιασμός σε τρόφιμα θα είναι εξασφαλισμένος για όλο τον κόσμο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πιστεύω ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλοι διεθνείς οργανισμοί θα πρέπει να είναι αποφασιστικοί στις κυρώσεις. Και, από την άλλη πλευρά, όλες οι χώρες θα πρέπει να συνεργαστούν με την Ουκρανία παρέχοντας ανθρωπιστική και άλλη βοήθεια, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι στο εγγύς μέλλον αυτός ο αδικαιολόγητος πόλεμος θα τερματιστεί.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Παρέχει η Ελλάδα στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία μεμονωμένα ή μέσω του ΝΑΤΟ;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Η βοήθεια που παρέχουμε στην Ουκρανία είναι κυρίως διμερής. Αυτό που πρέπει να δηλώσουμε είναι ότι οφείλουμε να είμαστε πολύ προσεκτικοί, όσον αφορά την παροχή στρατιωτικής βοήθειας σε οποιαδήποτε χώρα. Πρέπει να παρέχουμε βοήθεια προκειμένου να υπερασπιστούμε τις βασικές αξίες των κρατών, δηλαδή την κυριαρχία. Εμείς, ως Έλληνες, είμαστε απόλυτα αντίθετοι σε κάθε είδους αναθεωρητισμό. Και η στάση της Ρωσίας απέναντι στην Ουκρανία ήταν αναθεωρητική. Παραβίασε το status quo στην περιοχή και την κυριαρχία μιας άλλης χώρας. Άρα, πρέπει να συμπαρασταθούμε στη χώρα που αμύνεται και οφείλουμε να τηρούμε το διεθνές δίκαιο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Από τη σκοπιά της Ελλάδας με ποιο τρόπο μπορεί να τερματιστεί ο πόλεμος Ρωσίας – Ουκρανίας;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Δεν υπάρχει εύκολη διέξοδος. Δυστυχώς, η κατάσταση που επικρατεί δεν μας επιτρέπει να είμαστε ιδιαίτερα αισιόδοξοι για τα πράγματα, διότι τώρα έχει διαμορφωθεί μια νέα πραγματικότητα μετά τη ρωσική εισβολή. Τώρα, το διεθνές δίκαιο θα πρέπει να εφαρμοστεί σε όλη του την έκταση. Από την άλλη πλευρά, αυτό που οφείλουμε να πράξουμε είναι να έχουμε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την επόμενη μέρα ως προς την αντιμετώπιση των συνεπειών του πολέμου. Όχι μόνο όσον αφορά τις ανθρώπινες απώλειες, αλλά και όσον αφορά τις υποδομές. Πολλές πόλεις στην Ουκρανία έχουν υποφέρει σημαντικά. Εμείς, οι Έλληνες, έχουμε εύλογο συμφέρον για την Ουκρανία, επειδή διαβιοί σημαντικός ελληνικός πληθυσμός εκεί, ιδιαίτερα σε πόλεις όπως η Οδησσός και η Μαριούπολη. Συνεπώς, παρακολουθούμε στενά την όλη κατάσταση. Αυτό που περιμένουμε να δούμε είναι να τελειώσει αυτός ο πόλεμος σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και να αναληφθεί μια παγκόσμια πρωτοβουλία για την επόμενη μέρα όσον αφορά την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, την ανοικοδόμηση ενός νέου ακέραιου, κυρίαρχου κράτους.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ο Έλληνας Πρωθυπουργός, κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, δήλωσε ότι η προσέγγιση με την Αθήνα είναι προς το συμφέρον της Τουρκίας. Πώς μπορεί να συμβεί αυτό;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία χρόνια είχαμε πολλές εντάσεις με την Τουρκία. Υπήρχαν λεκτικές επιθέσεις, αυξημένη ένταση στον αέρα και τη θάλασσα. Η πραγματικότητα είναι ότι η γεωγραφία μας έκανε γείτονες. Τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία πρέπει να ζήσουν μαζί. Ζούσαν μαζί για αιώνες. Πρέπει να αναπτύξουμε μια καλή σχέση, μια σχέση καλής γειτονίας, βασισμένη στην καλή πίστη, αλλά κυρίως στα ισχυρά θεμέλια του Διεθνούς Δικαίου. Αυτό που η Ελλάδα δηλώνει είναι ότι το Διεθνές Δίκαιο πρέπει να γίνει σεβαστό.
Υπάρχει μία μείζονα διαφορά μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας, σχετικά με την οριοθέτηση της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης και της υφαλοκρηπίδας, που θα μπορούσε να παραπεμφθεί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Τους τελευταίους πέντε μήνες επικρατεί ηρεμία στο Αιγαίο. Μετά τους σεισμούς στην Τουρκία, υπήρξε μια περίοδος καλών σχέσεων, δεν είχαμε εντάσεις. Και στις δύο χώρες διεξήχθησαν εκλογές πριν από μερικούς μήνες, οπότε έχουμε νέες κυβερνήσεις, με αυξημένη νομιμοποίηση. Υπάρχει ισχυρή πολιτική εντολή και νομίζω ότι και οι δύο χώρες έχουν το πολιτικό κεφάλαιο ώστε να συνεργαστούν για τη βελτίωση των σχέσεών τους. Πράγματι, οι δύο αντιπροσωπείες, η ελληνική και η τουρκική, συναντήθηκαν κατά τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους πριν από μερικές εβδομάδες και αποφασίσαμε να κάνουμε κάποια περαιτέρω βήματα προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι οι καλές σχέσεις θα διατηρηθούν και ότι θα αναπτύξουμε μια καλή θετική ατζέντα. Υπάρχουν ορισμένα θέματα στα οποία μπορούμε να εργαστούμε, για παράδειγμα τα θέματα της πολιτικής προστασίας, του τουρισμού. Μπορούμε επίσης να εργαστούμε στο ζήτημα της παράτυπης μετανάστευσης, συνεπώς είναι πολλά τα θέματα στα οποία μπορούμε να καλλιεργήσουμε την καλή μας σχέση, με καλή πίστη. Είμαι αισιόδοξος ότι μπορούμε να βρούμε έναν τρόπο να βελτιώσουμε τον πολιτικό μας διάλογο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ναι, αλλά γιατί η Ελλάδα χαιρετίζει επιφυλακτικά τα τουρκικά βήματα για την παγίωση των σχέσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Πράγματι, η Ελλάδα τάσσεται υπέρ της πορείας της Τουρκίας προς την Ευρώπη. Ασφαλώς, βλέπουμε θετικά τα όποια μελλοντικά βήματα σχετικά με την τουρκική προσέγγιση προς την Ευρώπη. Είχα την ευκαιρία στο τελευταίο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, να αναφέρω ότι θα χαιρετίζαμε επόμενα βήματα σχετικά την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ. Όμως, με βάση την τρέχουσα κατάσταση πρέπει να γίνουν πολλά βήματα. Υπάρχουν συγκεκριμένα ορόσημα και προϋποθέσεις που πρέπει να εκπληρωθούν. Είμαστε πρόθυμοι να συνεργαστούμε με την Τουρκία προκειμένου να διευκολύνουμε αυτή την πορεία.
Από την άλλη πλευρά, όλοι πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι υπάρχουν ορισμένα ακανθώδη ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Όπως γνωρίζετε, υπάρχει ένα μείζον θέμα που αφορά την Κύπρο. Στην Κύπρο έλαβε χώρα μια ξένη εισβολή πριν από 50 χρόνια, τα αποτελέσματα της οποίας υφίστανται ακόμα. Έχουν εκδοθεί πολλά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, με τα οποία όλοι πρέπει να συμμορφωθούν. Υποστηρίζουμε μια λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, όπου Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι θα είναι μέλη της ευρωπαϊκής οικογένειας, όπως ισχύει σήμερα για την Κυπριακή Δημοκρατία. Επομένως, ναι, τασσόμαστε υπέρ της πορείας της Τουρκίας προς την Ευρώπη αλλά πρέπει να δούμε ότι θα γίνουν απτά βήματα από την Τουρκία, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό κεκτημένο.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ναι, αλλά ποιοι είναι σήμερα οι όροι της Ελλάδας για τη βελτίωση των σχέσεων με την Τουρκία;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Θα είμαι πολύ σαφής. Σίγουρα πρέπει να επικρατεί ηρεμία. Δεν είναι δυνατόν να υφίσταται κανενός είδους επιθετική ρητορική ή επιθετικές δραστηριότητες. Επομένως, πρέπει να ξεκινήσουμε αυτόν τον πολιτικό διάλογο στο πλαίσιο ηρεμίας στην περιοχή. Και δεύτερον, οι κόκκινες γραμμές πρέπει να γίνουν σεβαστές. Είναι αυτονόητο ότι η Ελλάδα δεν θα δεχθεί να αποτελέσουν μέρος αυτού του διαλόγου θέματα που άπτονται της κυριαρχίας της, όπως τα ελληνικά χωρικά ύδατα ή η εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας. Προφανώς, τα θέματα ελληνικής κυριαρχίας εμπίπτουν αποκλειστικά στην αρμοδιότητα και τη δικαιοδοσία της Ελλάδας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η κλιματική κρίση μας αφορά όλους. Ποια είναι τα διδάγματα αυτής της κρίσης για την Ελλάδα;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Είμαστε ιδιαίτερα ανήσυχοι. Πράγματι, τις τελευταίες εβδομάδες υποφέραμε πολύ από την κλιματική αλλαγή. Είχαμε αρκετές πυρκαγιές σε όλη την Ελλάδα. Και θα ήθελα να αδράξω την ευκαιρία για να ευχαριστήσω ολόψυχα την Αίγυπτο. Μας παρείχατε σημαντική υποστήριξη στην πυρόσβεση από αέρος. Είχαμε επίσης την υποστήριξη περισσότερων από 15 χωρών παγκοσμίως, καθώς και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας. Το κλίμα επιδεινώνεται σημαντικά. Διαπιστώνουμε αύξηση των επιπέδων θερμοκρασίας, η οποία επηρεάζει τις ηπείρους και τους ωκεανούς μας. Πρέπει να συνεργαστούμε ως παγκόσμια κοινότητα για να αναλάβουμε ορισμένες πολύ ισχυρές πρωτοβουλίες προκειμένου να προστατεύσουμε το περιβάλλον. Όπως ίσως γνωρίζετε, την επόμενη χρονιά, η Ελλάδα θα φιλοξενήσει μία πολύ σημαντική Διάσκεψη, το «Our Ocean», σχετικά με την προστασία των ωκεανών. Αυτό που επιθυμούμε, είναι να δούμε όλες τις χώρες να συνεργάζονται, συμμεριζόμενες θεμελιώδεις αξίες για τη βιωσιμότητα του πλανήτη μας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τι προσέφερε η Ευρώπη στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια των πυρκαγιών;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Λάβαμε σημαντική βοήθεια. Το θέμα είναι ότι μια χώρα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνη της τις πυρκαγιές. Κάθε χρόνο ερχόμαστε αντιμέτωποι με όλο και περισσότερες πυρκαγιές και η κατάσταση επιδεινώνεται συνεχώς. Επομένως, αυτό που οφείλουμε να κάνουμε είναι να συνεργαστούμε μεταξύ μας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει συστήσει ένα πολύ σημαντικό εργαλείο, τον Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας. Έτσι, κάθε χώρα που πλήττεται από πυρκαγιές μπορεί να υποβάλει αίτηση σε αυτόν τον μηχανισμό προκειμένου η Ευρωπαϊκή Ένωση να παράσχει βοήθεια για την κατάσβεση των πυρκαγιών. Αυτό συνέβη και στην περίπτωση της Ελλάδας.
Ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης συζήτησε με τον Πρόεδρο Σίσι τρόπους συνεργασίας, προκειμένου να ενώσουμε τις δυνάμεις μας και να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση. Και οι δύο συμφώνησαν ότι πρέπει να πραγματοποιήσουμε ορισμένα ουσιαστικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Νομίζω ότι είναι μάλλον ορθότερο να αφήσουμε κατά μέρος τμήμα της εγωιστικής στάσης μας ως έθνη, ως βιομηχανικά κράτη, προκειμένου να επιτρέψουμε στις μελλοντικές γενιές να ζήσουν σε ένα ευημερέστερο και υγιέστερο περιβάλλον.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ποια είναι η στάση της Ελλάδας σχετικά με το κλίμα;
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Η αλήθεια είναι ότι κάθε χρόνο η κατάσταση χειροτερεύει. Αυτό που βλέπω ότι χρειάζεται στο μέλλον είναι η ανάληψη μιας παγκόσμιας πρωτοβουλίας για την προώθηση νέων εργαλείων και πολιτικών σχετικά με το περιβάλλον. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί με πολλούς τρόπους, με ενεργή καταπολέμηση των φαινομένων, που προκαλούνται λόγω της κλιματικής κρίσης και με αποφασιστικότητα στην εφαρμογή πολιτικών, πιθανώς όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών CO2, η οποία είναι η κύρια αιτία της κλιματικής κρίσης. Ο Πρωθυπουργός έχει προτείνει μια σειρά μέτρων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στις χώρες της Μεσογείου. Όπως γνωρίζετε, έχουμε πολυμερή σχήματα συνεργασίας που αφορούν στη Μεσόγειο. Νομίζω ότι όλοι αυτοί οι φορείς θα πρέπει να επικεντρωθούν στην κλιματική κρίση και θα πρέπει να αναζητήσουμε ριζικές λύσεις για την αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ σας ευχαριστώ πολύ.
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: Σας ευχαριστώ για τη φιλοξενία σας
Το πόστο της Λιβύης και η απόφαση για διορισμό Έλληνα πρεσβευτή στην Τρίπολη ήταν μία από τις πλέον ενδιαφέρουσες αποφάσεις που ανακοίνωσε το Ανώτατο Υπηρεσιακό Συμβούλιο του υπουργείου Εξωτερικών τις προηγούμενες ημέρες. Ενδιαφέρον γιατί η θέση μέχρι πρόσφατα παρέμενε κενή, με την πρεσβεία να λειτουργεί με επιτετραμμένο.
Παρά το γεγονός ότι αρχές Οκτωβρίου του 2022 είχε φτάσει ο πρέσβης Νίκος Κοτροκόης, ο οποίος ωστόσο αναχώρησε για την Αθήνα περίπου 10 ημέρες μετά χωρίς καν να δώσει διαπιστευτήρια. Με τις σχέσεις Αθήνας – Τρίπολης να χαρακτηρίζονται ιδιαίτερα προβληματικές από την υπογραφή του τουρκολιβυκού μνημονίου και μετά το 2019. Οταν η κυβέρνηση Σάρατζ αποφάσισε να συμβάλει στην προσπάθεια της Άγκυρας για δημιουργία τετελεσμένων στο πλαίσιο επιβολής του αφηγήματος της «Γαλάζιας Πατρίδας» και υπέγραψε το «παράνομο και ανυπόστατο» – όπως το χαρακτηρίζει η Αθήνα – μνημόνιο καθορισμού θαλασσίων ζωνών με την κυβέρνηση Ερντογάν.
Η διπλωματική απουσία της Ελλάδας από την Τρίπολη είχε χαρακτηριστεί προβληματική και με φόντο τις κινήσεις της κυβέρνησης Ντμπέιμπα στη Λιβύη που είχε ακολουθήσει έναν δρόμο στενής προσέγγισης και συμμαχίας με την Άγκυρα, υπογράφοντας μάλιστα και δεύτερη συμφωνία για την εκμετάλλευση ενδεχόμενων κοιτασμάτων στην περιοχή που οριζόταν από το πρώτο τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Νέος πρεσβευτής της Ελλάδας στην Τρίπολη ορίστηκε ο διπλωμάτης Νίκος Γαριλίδης. Αιγυπτιώτης, μιλάει άριστα τα αραβικά, όπως σημειώνουν όσοι τον γνωρίζουν, και είναι γνώστης της Μέσης Ανατολής. Τελευταίο του πόστο στο εξωτερικό ήταν το Κάιρο έως το 2021, ενώ στη συνέχεια υπηρέτησε ως διευθυντής της Διπλωματικής Ακαδημίας. Ο Γαριλίδης θεωρείται άριστος γνώστης, όπως λένε οι συνάδελφοί του, των Ελλήνων της Ανατολής αλλά και της αραβικής δυναμικής.
Ωστόσο το ερώτημα είναι ποια θα είναι η στόχευση της Αθήνας από εδώ και στο εξής όσον αφορά τη Λιβύη. Θέση της ελληνικής διπλωματίας σαφώς παραμένει η διενέργεια εκλογών στη Λιβύη για την ανάδειξη μιας νέας, δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης, καθώς και η αποχώρηση όλων των ξένων στρατευμάτων από τη χώρα.
Υπενθυμίζεται ότι η επίσκεψη του πρώην ΥΠΕΞ και νυν ΥΕΘΑ Νίκου Δένδια στην Τρίπολη τον Νοέμβριο του 2022 είχε εξελιχθεί σε διπλωματικό επεισόδιο, με τον τότε επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας να αναχωρεί από την πρωτεύουσα της Λιβύης χωρίς καν να κατέβει από το αεροπλάνο για να μη συναντήσει τη Λίβυα ομόλογό του Νάιλα Μανγκούς.
Τα επόμενα βήματα
Ο διορισμός πρέσβη στην Τρίπολη ήταν κάτι που έπρεπε να είχε γίνει εδώ και πολύ καιρό, όπως λένε διπλωμάτες, σχολιάζοντας την απόφαση, ενώ το ερώτημα που εγείρεται είναι αν αυτό θα σημάνει και μεγαλύτερη κινητικότητα της ελληνικής διπλωματίας στη Λιβύη, σε ένα περιβάλλον που αλλάζει.
Θεωρεί η Αθήνα ότι πρέπει να ανοίξει διαύλους επικοινωνίας με την κυβέρνηση της Τρίπολης, έστω και σε ένα άτυπο πλαίσιο, ακόμα και πριν από τη διενέργεια εκλογών, και πώς θα μπορούσε να οικοδομήσει το κατάλληλο κλίμα ώστε να επανεκκινήσουν οι συνομιλίες Ελλάδας – Λιβύης; Με αρκετούς διπλωμάτες να αναγνωρίζουν ότι το πάγωμα των διαύλων επικοινωνίας δεν βοήθησε.
Το ζήτημα της Λιβύης άλλωστε απασχόλησε και τις συνομιλίες του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι στο Ελ Αλαμέιν, με τον ΥΠΕΞ Γιώργο Γεραπετρίτη, σε συνέντευξή του (Al Ghad TV) να σημειώνει τον ρόλο της Αιγύπτου, καθώς και τη «ρευστή κατάσταση με την παρουσία ξένων μισθοφόρων» που επικρατεί στη Λιβύη τονίζοντας ότι «οι λιβυκές αρχές πρέπει να οδηγήσουν τη χώρα σε εκλογές».
Ο Μανώλης Χιώτης (Θεσσαλονίκη, 21 Μαρτίου 1921 – Αθήνα, 21 Μαρτίου 1970) ήταν Έλληνας συνθέτης, από τους σημαντικότερους του λαϊκού τραγουδιού και σπουδαίος δεξιοτέχνης του μπουζουκιού. Επηρέασε το λαϊκό τραγούδι και την ελληνική μουσική γενικότερα, επινοώντας την τετράχορδη παραλλαγή του μπουζουκιού, αλλά και δημιουργώντας το πρώτο “κοσμικό κέντρο”. Διόλου τυχαίο ότι όταν τον γνώρισε ο σπουδαίος Τζίμι Χέντριξ τον αποκάλεσε σπουδαιότερο κιθαρίστα του κόσμου, ανώτερο αυτού!
Στα τέλη του 1953, ο Μανώλης Χιώτης αποφάσισε για πρώτη φορά να αφήσει την νυχτερινή ζωή της Ελλάδας και να πραγματοποιήσει την πρώτη του εξόρμηση εκτός συνόρων. Προορισμός του η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, μία από τις πόλεις της διασποράς όπου συγκέντρωνε μεγάλο αριθμό Ελλήνων.
Η τοπική εφημερίδα «Ημερήσια Νέα», ακολούθησε τον Έλληνα συνθέτη στην νυχτερινή Αλεξάνδρεια και έδωσε μέσα από τις στήλες της, το ρεπορτάζ για την επιτυχία που γνώρισε ο βιρτουόζος του μπουζουκιού.
Ο Χιώτης στην κάθοδο του στην Αίγυπτο, είχε μαζί του και το συγκρότημα του, το οποίο αποτελούνταν από τη Ζωή Νάχη, τον τραγουδιστή και κιθαρίστα Γιώργο Γοζαδίνο (τον οποίο είχαμε εντοπίσει στο PIGAL’S στα τέλη του 1948 πάλι με τον Χιώτη), τον Αθ. Καράμπελα με το ακορντεόν του και τον πιανίστα Κωνσταντίνο Μπογδάνο.
Ο Μ. Χιώτης, βρέθηκε στον έναν από τους δύο θύλακες του Ελληνισμού στην Αίγυπτο, την περίοδο 25/12/1953 και σίγουρα μέχρι τον Απρίλιο του 1954. Περισσότερες από 100 ημέρες διασκέδαζε, με τον μοναδικό του τρόπο, τους Αλεξανδρινούς επισκέπτες του Καζίνο «ΕΞΕΛΣΙΟΡ».
Το πρώτο δημοσίευμα για την παρουσία του Μανώλη Χιώτη στην Αλεξάνδρεια, μας έρχεται στις 22/12/1953, όταν το Καζίνο, στην διαφημιστική του καταχώρηση για το ρεβεγιόν των Χριστουγέννων, μας πληροφορεί ότι στην «Ελληνική γωνιά» του, εκτός της ορχήστρας χορού, φιλοξενούνταν και συγκρότημα μπουζουκιών.
Το όνομα του Χιώτη, όπως φαίνεται παραπάνω, δεν μπήκε στην πρώτη διαφημιστική καταχώρηση για το συγκρότημα μπουζουκιών. Αυτό όμως θα άλλαζε άρδην στις μετέπειτα διαφημιστικές καταχωρήσεις.
Τα φύλλα της εφημερίδας κατά τις μέρες 23/24/25-12-1953 δεν είναι διαθέσιμα. Υπάρχει ενδεχόμενο, αν η εφημερίδα κυκλοφόρησε αυτές τις τρεις (3) μέρες, να καταχωρήθηκε διαφήμιση του Καζίνο με το συγκρότημα Χιώτη.
Η πρώτη διαφήμιση για τον Μανώλη Χιώτη μας έρχεται από τις 27 Δεκεμβρίου 1953. Το Καζίνο «ΕΞΕΛΣΙΟΡ» καταχωρεί διαφήμιση αποκλειστικά για τον Μ. Χιώτη.
Παράλληλα όπως πληροφορούμαστε, η Διεύθυνση του Καζίνο παραχώρησε δείπνο στους αντιπροσώπους του ελληνικού τύπου της Αλεξάνδρειας, για να γνωρίσουν τον Μ. Χιώτη και το συγκρότημα του.
Χαρακτηριστική της μεγάλης επιτυχίας του Χιώτη, ήταν η διαφημιστική καταχώρηση στην εφημερίδα «Ημερήσια Νέα», η οποία ανέφερε ότι ανήμερα των Χριστουγέννων του 1953, ο Έλληνας λαϊκός συνθέτης, διασκέδαζε 500 Αλεξανδρινούς στις 5 το πρωί! Ελληνικό γλέντι με Χιώτικο στυλ.
Το Καζίνο «ΕΞΕΛΣΙΟΡ», το οποίο φιλοξένησε τον Μ. Χιώτη, πέρασε μεγάλες «πιένες» το διάστημα κατά το οποίο ο Έλληνας συνθέτης βρέθηκε στην Αλεξάνδρεια.
Την Τρίτη 29-12-1953 έχουμε το πρώτο αφιέρωμα της εφημερίδα για τον Μανώλη Χιώτη και το συγκρότημα του.
Ο Μ.Χιώτης εκτός του Χριστουγεννιάτικου Ρεβεγιόν, συμμετείχε και στο Πρωτοχρονιάτικο σύμφωνα με την διαφήμιση.
Πριν συνεχίσουμε με τα αποτελέσματα από την εφημερίδα «Ημερήσια Νέα» για την παρουσία του Μανώλη Χιώτη στην Αλεξάνδρεια το 1954, θα πρέπει να πούμε ότι υπάρχουν ευρήματα και από την εφημερίδα «Ταχυδρόμος» της Αλεξάνδρειας μόνο για το διάστημα 22/12/1953 ως και 31/12/1953. Δυστυχώς δεν έχει βρεθεί η εφημερίδα για το διάστημα Ιανουάριος-Ιούνιος 1954, για να ακολουθήσουμε από δύο πηγές την περιοδεία του Μ. Χιώτη στην Αλεξάνδρεια. Μετά την επικοινωνία μου με την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Βουλής, πληροφορήθηκα ότι ο «Ταχυδρόμος» της παραπάνω περιόδου, δεν υπάρχει στα αρχεία της Ψηφιακής Βιβλιοθήκης Βουλής…
Ας δούμε τώρα με εικόνα τα δημοσιεύματα στον «Ταχυδρόμο» της Αλεξάνδρειας, που διαφοροποιούνται σε σχέση με τα «Ημερήσια Νέα» που παρουσιάσαμε ήδη.
Όπως και στα “Ημερήσια Νέα”, η παρουσία του Χιώτη στην Αλεξάνδρεια έγινε γνωστή στις 22/12/1953 με την διαφήμιση για την παρουσία μπουζουκιών στο καζίνο «ΕΞΕΛΣΙΟΡ». Η διαφήμιση είναι ίδια και στις δύο εφημερίδες.
Σε αντίθεση με τα «Ημερήσια Νέα», ο «Ταχυδρόμος» κυκλοφορεί το διάστημα 23 Δεκεμβρίου μέχρι και 25 Δεκεμβρίου. Το διάστημα δηλαδή που δεν υπάρχουν διαθέσιμα φύλλα των «Ημερήσιων Νέων».
Έτσι στις 23 Δεκεμβρίου ο «Ταχυδρόμος» καταχωρεί φωτογραφία του Χιώτη αναγγέλοντας την παρουσία του στο καζίνο «ΕΞΕΛΣΙΟΡ». Στη λεγάντα διαβάζουμε για τον Μανώλη Χιώτη με τη μαγική πεννιά και τη γλυκειά φωνή. Από όσο μπορώ να δω ο Μ. Χιώτης κρατάει στα χέρια του τρίχορδο μπουζούκι.
Την ίδια μέρα (23/12), η πρώτη μεγάλη διαφήμιση για το καλλίτερο Αθηναϊκό Μουσικό Συγκρότημα , τον Μανώλη Χιώτη με τα μπουζούκια του, ενημερώνει τους Αλεξανδρινούς για την παρουσία του Έλληνα συνθέτη μόνο για τις μέρες των γιορτών στην πόλη τους. Η ίδια διαφήμιση θα κυκλοφορήσει και στις 24 Δεκεμβρίου. Η επόμενη διαφήμιση, μας έρχεται ανήμερα των Χριστουγέννων του 1953. Η πρώτη εμφάνιση του Χιώτη στο κοινό της Αλεξάνδρειας. Όπως είδαμε στο προηγούμενο κείμενο την ημέρα αυτή, ή μάλλον το βράδυ εκείνο, ο Μ. Χιώτης είχε στο πόδι πεντακόσιους Αλεξανδρινούς μέχρι τις 5 το πρωί. Τριπλή διαφήμιση του καζίνο «ΕΞΕΛΣΙΟΡ» για τα μουζούκια του Χιώτη, έχουμε στις 28 Δεκεμβρίου 1953, στην ίδια σελίδα του «Ταχυδρόμου»!
Και οι τρεις αυτές διαφημίσεις παρουσιάστηκαν στο προηγούμενο κείμενο.
Την Τρίτη 29/12/1953, και μετά την γνωριμία του συγκροτήματος Χιώτη με τους δημοσιογράφους, ο συντάκτης του «Ταχυδρόμου» της Αλεξάνδρειας Ε.Ψ. παρουσιάζει στο κείμενο του τον Χιώτη και την κομπανία του.
Το σημαντικό του κειμένου, είναι χωρίς αμφιβολία, η πληροφορία για τον ηλεκτρικό ήχο της κομπανίας του Μανώλη Χιώτη. Είχε ήδη καθιερωθεί η αλλαγή στον ήχο του μπουζουκιού που από τα μικρά κουτούκια και τον φυσικό ήχο πέρασε στα μεγάλα καταστήματα (σαλόνια) και τον ηλεκτρικό ήχο. Όπως μας πληροφορεί ο συντάκτης, ο Μ. Χιώτης είχε φέρει μαζί του από την Αθήνα, όλη τη νέα τεχνολογία της εποχής.
Κλείνουμε τα αποτελέσματα του «Ταχυδρόμου», με την τελευταία καταχώρηση που βρέθηκε. Στις 31 Δεκεμβρίου, στην τελευταία διαφήμιση της χρονιάς για τον Χιώτη στο «ΕΞΕΛΣΙΟΡ», το καζίνο τον παρουσιάζει ως … πρωτοχρονιάτικο μποναμά στους επισκέπτες του.
Μια πολυπράγμων προσωπικότητα με μια ενδιαφέρουσα ζωή!
***
Όσο παρατηρείται πληθυσμιακή πτώση του Αιγυπτιωτισμού, τόσο αυξάνεται η ανάγκη της προσπάθειας να συνδεθούν οι απανταχού Αιγυπτιώτες ανά τον κόσμο. Πολύ δε περισσότερο όταν έχουμε να κάνουμε με Αλεξανδρινούς που γεννήθηκαν, έζησαν θήτευσαν στα σχολεία της Αλεξάνδρειας, μορφώθηκαν, πέτυχαν και ανέβασαν τον πήχη της καταξίωσής τους, ψηλά. Τον θυμούνται όλοι όσοι παρακολούθησαν το έργο “Κωνσταντίνος Καβάφης – ο Υμνωδός της Αλεξάνδρειας” στο θέατρο Κνωσός να είναι με τα μάτια βουρκωμένα, και στο τέλος να μιλά με υπερηφάνεια και τα στήθια φουσκωμένα όλο καμάρι: “Είμαι Αλεξανδρινός, Αιγυπτιώτης του Τοσιτσαίου και του Αβερώφειου!”. Ας τον γνωρίσουν λοιπόν και οι νεώτερες γενιές των Αιγυπτιωτών, καθότι υπήρξε και Α΄ Αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Αιγυπτιωτών Ελλήνων
Ο Θεοχάρης Παπαμάργαρης γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, με καταγωγή από τη Λήμνο και την Κύπρο σπούδασε οικονομικά στο Λονδίνο, διετέλεσε Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Οικονομικών, ενώ δίδαξε στο City of London College, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Κολλέγιο Αθηνών. Κατά τη διάρκεια της επταετίας 1967-1974 ανέπτυξε έντονη αντιδικτατορική δράση με την αντιστασιακή οργάνωση “Δημοκρατική Άμυνα”, για την οποία και φυλακίστηκε, ενώ κατά τη Μεταπολίτευση υπήρξε Πρόεδρος της ΟΤΟΕ, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου ως ανένταχτος και Υπουργός Εργασίας, ενώ δραστηριοποιήθηκε και στον χώρο των ΜΚΟ.
Ακαδημαϊκή – Επαγγελματική Πορεία
Φοίτησε στην Τοσιτσαία Σχολή Αλεξάνδρειας (1944-1950) και στο Αβερώφειο Γυμνάσιο Αλεξάνδρειας (1950-1956). Πραγματοποίησε προπτυχιακές (BSc Economics) και μεταπτυχιακές (MSc Economics) σπουδές στα οικονομικά με ειδίκευση στη νομισματική και τραπεζική θεωρία στο London School of Economics and Political Science του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. Παράλληλα, την περίοδο 1962-1963 εργάστηκε ως Λέκτορας στο City of London College. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα το 1963, έγινε Τακτικός Βοηθός της Β’ Έδρας Πολιτικής Οικονομίας (1964-1968) στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, όταν την έδρα κατείχε ο καθηγητής Ξενοφών Ζολώτας. Κατά την περίοδο 1968-1969 δίδασκε, επίσης, και στο Κολλέγιο Αθηνών. Προσελήφθη στην Τράπεζα της Ελλάδος το 1963 και εργάστηκε ως Οικονομολόγος στη Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών μέχρι και τη συνταξιοδότησή του το 2001 με τον βαθμό του Διευθυντή-Συμβούλου, με εξαίρεση την περίοδο 1969-1974 όταν είχε φυλακιστεί από τη Δικτατορία (1969-1972). Μετά την αποφυλάκισή του, εργάστηκε στην ελληνική τσιμεντοβιομηχανία “Τιτάν” (1973-1974). Κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του από τη Δικτατορία, μετέφρασε αρκετά βιβλία στα ελληνικά, κυριότερα εκ των οποίων ήταν η “Οικονομική” του Paul Samuelson μαζί με τον καθηγητή Σάκη Καράγιωργα και η “Αλαζονεία της Δύναμης” του Αμερικανού Γερουσιαστή J. William Fulbright. Την περίοδο 1994-1997 ήταν Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Διεπιχειρησιακού Συνδέσμου Βιομηχανικής και Επαγγελματικής Επιμόρφωσης (ΙΒΕΠΕ). Υπήρξε, επίσης, Ειδικός Σύμβουλος της Κυπριακής Τράπεζας Αναπτύξεως (Cyprus Development Bank – 1995-1996) για θέματα συνεργασίας Κύπρου-Παλαιστίνης.
Συνδικαλιστική – Πολιτική Δράση
Με την επιβολή της Δικτατορίας το 1967, εντάχθηκε στην αντιστασιακή οργάνωση “Δημοκρατική Άμυνα” και, μετά τη σύλληψη του Σάκη Καράγιωργα τον Ιούλιο του 1969, συλλαμβάνεται και ο ίδιος και κρατείται στα κρατητήρια της Αστυνομικής Διεύθυνσης Νέας Ιωνίας. Ακολουθεί η δίκη της αντιστασιακής οργάνωσης (“Δίκη των 35”) και η καταδίκη του από το Έκτακτο Στρατοδικείο σε πενταετή φυλάκιση, ποινή που θα εκτίσει έως την αποφυλάκισή του τον Νοέμβριο του 1972. Φυλακίστηκε διαδοχικά στις Φυλακές Αβέρωφ, Κορυδαλλού, Επταπυργίου και Κέρκυρας. Με την πτώση της Δικτατορίας και την ανάληψη της Πρωθυπουργίας από τον Κ. Καραμανλή, ανέλαβε Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Οικονομικών στην Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας του 1974, με Υπουργό τον Γιάγκο Πεσμαζόγλου. Με τη διενέργεια των εκλογών του Νοεμβρίου 1974 και τη λήξη της θητείας του στο Υπουργείο Οικονομικών, επανήλθε στην Τράπεζα της Ελλάδος και δραστηριοποιήθηκε στον χώρο του συνδικαλισμού. Εκλεγόταν επί σειρά ετών Πρόεδρος του Συλλόγου Υπαλλήλων Τραπέζης της Ελλάδος (1976-1985) και διετέλεσε δύο φορές Πρόεδρος της ΟΤΟΕ (1976-1979 & 1987-1989). Παράλληλα, υπήρξε Μέλος της Διοίκησης της ΓΣΕΕ (1983-1985 & 1989) και Μέλος του Γενικού Συμβουλίου της Τράπεζας της Ελλάδος (1982-1987) εκπροσωπώντας τους εργαζόμενους. Η περίοδος δραστηριοποίησής του συνδέθηκε με θετικές για τους εργαζόμενους εξελίξεις, όπως η θέσπιση της πενθήμερης εργάσιμης εβδομάδας. Ο ίδιος τοποθετούνταν πάντοτε υπέρ του ανεξάρτητου συνδικαλισμού, αντιπαρατιθέμενος στον κομματικό. Το 1989 ανέλαβε Υπουργός Εργασίας στην Κυβέρνηση Τζαννετάκη. Ήταν υποψήφιος βουλευτής και υποψήφιος βουλευτής Επικρατείας με τον Συνασπισμό στις εκλογές του Νοεμβρίου 1989 και Απριλίου 1990 αντιστοίχως, ενώ υπήρξε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής ως ανένταχτος (1989-1992). Την περίοδο 1998-2002 διετέλεσε Νομαρχιακός Σύμβουλος Αθηνών, εκλεγμένος με την παράταξη της Νομαρχιακής Αγωνιστικής Συνεργασίας (ΝΑΣ).
Άλλες Δραστηριότητες
Έντονη δράση ανέπτυξε και στον τομέα των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, κυρίως στα ανθρώπινα δικαιώματα. Υπήρξε Πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Διεθνούς Δημοκρατικής Αλληλεγγύης (1990-2007), μέλος της Ελληνικής Επιτροπής Διεθνούς Ύφεσης και Ειρήνης καθώς και Μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του Ευρωμεσογειακού Δικτύου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (EΜHRΝ – 2003-2006). Ήταν, επίσης, ενεργό μέλος της κοινότητας των Αιγυπτιωτών Ελλήνων. Διετέλεσε Α’ Αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Αιγυπτιωτών Ελλήνων (1976-1990), ενώ το 1992-1993 υπήρξε ιδρυτικό μέλος και πρώτος Πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής Αιγυπτιώτικων Σωματείων Ελλάδας-Αιγύπτου (ΣΕΑΣΕΑ) και του Συνδέσμου Ελληνο-Αιγυπτιακής Φιλίας (ΣΕΑΦ). Το 1991 τιμήθηκε με το Παράσημο Α’ Τάξεως του Τιμίου Σταυρού του Αποστόλου και Ευαγγελιστή Μάρκου από τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Παρθένιο Γ’.
Σε εξέλιξη βρίσκεται, στο Ελ Αλαμέιν, το πρωινό εργασίας του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, Σάμεχ Σούκρυ. Ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών προσκάλεσε τον κ. Γεραπετρίτη, ο οποίος συμμετείχε στη χθεσινή αντιπροσωπεία υπό τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, και τις συνομιλίες με τον Αιγύπτιο Πρόεδρο, να παρατείνει τη διαμονή του στην Αίγυπτο για ακόμη μία ημέρα προκειμένου να συνεχιστούν οι συνομιλίες Ελλάδας-Αιγύπτου σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.
Οι σημερινές συνομιλίες εστιάζονται στο follow up όσων συζητήθηκαν χθες μεταξύ των δύο αντιπροσωπειών. Η αιγυπτιακή πλευρά, όπως υπογραμμίζουν, εκτιμά ιδιαίτερα τη συμβολή της Ελλάδας στην κατανόηση των αιγυπτιακών θέσεων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στη σημερινή συνάντηση δίνεται ιδιαίτερη έμφαση σε περιφερειακά και διεθνή ζητήματα.
Χθες το βράδυ ο υπουργός Εξωτερικών μίλησε στο αιγυπτιακό τηλεοπτικό δίκτυο Al Qaheera, ενώ παραχώρησε χωριστή συνέντευξη στο Alghat, αραβικό τηλεοπτικό κανάλι με εμβέλεια σε όλη τη Μέση Ανατολή.
Ο κ. Γεραπετρίτης παρουσίασε στα αραβικά τηλεοπτικά δίκτυα εκτενώς τις θέσεις της Ελλάδας για τις διμερείς σχέσεις Ελλάδας-Αιγύπτου και για τα σημαντικότερα περιφερειακά και διεθνή θέματα (εξελίξεις σε Λιβύη, Νίγηρα, Σουδάν, Ουκρανία, κλιματική κρίση, παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια, περιφερειακή ενεργειακή συνεργασία).
Μετά την συνάντηση που είχε ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με τον Πρόεδρο της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι, στο Προεδρικό Μέγαρο στο Ελ Αλαμέιν, όπου εκεί συζήτησαν για τη συνεργασία των δύο χωρών στο ενεργειακό πεδίο και σε ζητήματα που αφορούν το εργατικό δυναμικό, ο πρωθυπουργός κατευθύνθηκε προςτο μνημείο των Ελλήνων πεσόντων στη μάχη του Ελ Αλαμέιν στην Αίγυπτο.
Με την υψηλή του συνοδεία, απαρτιζόμενη από τον υπουργό Εθνικής Άμυνας Νίκο Δένδια, τον Υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Γεραπετρίτη και άλλους, τον υποδέχθηκαν εκεί με θέρμη: η προεξάρχουσα μορφή του Πατριάρχη και Πάπα Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής κ. Θεοδώρου Β’ με την συνοδεία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Ναυκράτιδος κ. Παντελεήμονος, Αρχιγραμματέα της Ιεράς Συνόδου, ο Πρέσβυς της Ελλάδος στο Κάϊρο κ. Νικόλαος Παπαγεωργίου, ο Γενικός Πρόξενος της Αλεξάνδρειας – και Πρέσβης πλέον στο βαθμό – κ. Αθανάσιος Κοτσιώνης συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Ιωάννα, η Γενική Πρόξενος Καΐρου κα. Δέσποινα Χασιρτζόγλου, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας κ. Ανδρέας Βαφειάδης με τον Γενικό Γραμματέα κ. Νικόλαο Κατσιμπρή, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου κ. Χρήστος Καβαλής με τον Αντιπρόεδρο κ. Μιχάλη Γκρουνστέιν, η Πρόεδρος του Ελληνικού Ναυτικού Ομίλου Αλεξανδρείας και του «Πτολεμαίου Α΄» κα. Λιλίκα Θλιβίτου και άλλοι πολλοί θεσμικοί και, υψηλόβαθμοι κρατικοί και στρατιωτικοί αξιωματούχοι του Αιγυπτιακού κράτους.
Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, με το που εισήλθε εντός του Ελληνικού Στρατιωτικού Μνημείου, κατέθεσε στέφανο δόξας και τιμής προς τους Έλληνες πεσόντες που πολέμησαν το ναζισμό, ενώ στη συνέχεια ακούστηκαν οι δύο εθνικοί ύμνοι Ελλάδος και Αιγύπτου. Μια άκρως συγκινητική στιγμή για όλους τους παρευρισκόμενους και ταυτόχρονα υπενθύμιση ενός ιστορικού γεγονότος, κατά το οποίο Έλληνες αξιωματικοί και οπλίτες έχασαν τη ζωή τους μαχόμενοι υπό τις εντολές του συνταγματάρχη Κατσώτα, στις 23 Οκτωβρίου 1942, σε μια από τις σημαντικότερες στρατηγικά επιχειρήσεις του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Ακολούθως ο Πατριάρχης και Πάπας Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής Θεόδωρος Β’, τέλεσε επιμνημόσυνη δέηση τιμώντας τις ψυχές εκείνων που χάθηκαν για έναν ελεύθερο κόσμο. Η σιωπή των πάντων απέναντι απ΄ την δεσπόζουσα μορφή του Μακαριωτάτου ήταν ένα ισχυρό αποδεικτικό στοιχείο του σεβασμού και της ευγνωμοσύνης των θνητών προς τους τεθνεώτες ήρωες.Να σημειωθεί ότι ο Μακαριώτατος προσέφερε ιερό εικόνισμα του Οσίου Κυριακού του Αναχωρητού προς τον κ. Μητσοτάκη.
Το άγημα των Προσκόπων Αλεξανδρείας ήταν εκεί όπως πάντα, με τους βαθμοφόρους του: Άρη Μαρκοζάνη, Τζόνι Μύρο, Γιώργο Μπούλο (Διευθυντής της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας) και Γιώργο Μανδραγό.
Ο Πρωθυπουργός τίμησε τους παρισταμένους χαιρετώντας δια χειραψίας άπαντες, και στο τέλος δεν χάλασε το χατίρι κανενός να φωτογραφηθεί μαζί τους.
Ήταν μια σύντομη επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Αίγυπτο, όπου εκτός από τη σημαντική συνομιλία που είχε με Πρόεδρο της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι και τις ευχαριστίες που του απεύθυνε για την βοήθεια και στήριξή του στο θέμα των πυρκαγιών, έδωσε και το στίγμα της Μη Λήθης όσον αφορά στους Έλληνες αξιωματικούς και στρατιώτες που χάθηκαν στην ιστορική μάχη του Ελ Αλαμέιν.
Ο Νίκος Δένδιας συναντήθηκε στο Ελ Αλαμέιν με τον στρατηγό Ζάκι. Οι υπουργοί Άμυνας Ελλάδας και Αιγύπτου δεν εξέφρασαν απλά την κοινή τους θέληση να εμβαθύνουν ακόμα περισσότερο τη συμμαχία των δύο αρχαίων χωρών αλλά ακόμα περισσότερο τόνισαν την αποφασιστικότητά τους να συνεχίσουν να συμβάλλουν μαζί, Ελλάδα και Αίγυπτος, στην ασφάλεια και σταθερότητα της Ανατολικής Μεσογείου.
Αξίζει να σημειωθεί σε αυτό το σημείο ότι Έλληνες και Αιγύπτιοι είναι σύμμαχοι από τη μάχη του Καντές το 1274 π.Χ., όταν οι Έλληνες του Χαλκού (Μυκηναίοι) παρατάχθηκαν στο πλευρό των αιγυπτιακών αυτοκρατορικών στρατευμάτων και μαζί αναχαίτισαν τους Χετταίους, που κατείχαν τη γεωγραφική περιοχή της σημερινής Τουρκίας.
Ο Νίκος Δένδιας έγραψε στο Twitter:
«Συναντήθηκα σήμερα, στο περιθώριο της επίσημης επίσκεψης του Έλληνα πρωθυπουργού στην ιστορική πόλη Ελ Αλαμέιν,με τον Αιγύπτιο ομόλογό μου, Στρατηγό Ζάκι.
»Εκφράσαμε την ισχυρή κοινή θέλησή μας να εμβαθύνουμε, ακόμη περισσότερο, την στρατηγική αμυντική σχέση των χωρών μας και να συμβάλλουμε στην ασφάλεια και την σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο.
»Η διμερής αμυντική συνεργασία μας έχει αποκτήσει μία αυξανόμενη δυναμική τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα λόγω της συχνής διεξαγωγής διακλαδικών ασκήσεων και τη συμμετοχή στελεχών των δύο χωρών σε εξειδικευμένες επιχειρησιακές εκπαιδεύσεις και δράσεις που συνολικά προάγουν την διακλαδικότητα και τους ισχυρούς δεσμούς μεταξύ των Ενόπλων Δυνάμεών μας.
»Ευχαρίστησα και από πλευράς μου τον Αιγύπτιο ομόλογό μου για την αποστολή από την Αίγυπτο, 3 ελικοπτέρων, για την καταπολέμηση των πυρκαγιών, γεγονός που συνιστά έμπρακτη έκφραση αλληλεγγύης και συμπαράστασης προς την Ελλάδα».
