Blog

Οι πολυφαινόλες που περιέχει το λάδι της ελιάς όπως φαίνεται δεν ωφελούν μόνο την υγεία μας αλλά και το ίδιο το ελαιόλαδο, το οποίο τα τελευταία χρόνια κατακτά τις αγορές του πλανήτη ως ωφέλιμο τρόφιμο. Αυτές οι πολύτιμες ουσίες αναδεικνύονται επίσης σε ένα «δυνατό χαρτί» ικανό να δώσει νέα ώθηση στην παραγωγή ελαιολάδου στη χώρα μας. Τα ελληνικά ελαιόλαδα είναι όπως αποδεικνύεται ιδιαίτερα πλούσια σε φαινολικά συστατικά έναντι των ανταγωνιστών τους και χάρη σε αυτό το πλεονέκτημα μπορούν πλέον να αποκτήσουν ισχυρότερη παρουσία διεθνώς. Κάποια πρώτα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση έχουν μάλιστα ήδη αρχίσει να γίνονται.

ΠΡΩΤΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Στο διεθνές συνέδριο για τα βιοδραστικά συστατικά του ελαιολάδου που διοργανώθηκε στην Ορλεάνη της Γαλλίας από τον καθηγητή Λέανδρο Σκαλτσούνη, διευθυντή του Τομέα Φαρμακογνωσίας και Χημείας Φυσικών Προϊόντων της Φαρμακευτικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), σε συνεργασία με το εκεί πανεπιστήμιο, μία από τις παρουσιάσεις αφορούσε αυτήν ακριβώς την ελληνική υπεροχή. Εγινε από τον καθηγητή Γκίντερ Μπον, επικεφαλής του Ινστιτούτου Αναλυτικής Χημείας και Ραδιοχημείας του Πανεπιστημίου Ίνσμπρουκ της Αυστρίας, ο οποίος στο πλαίσιο μιας μελέτης του διερεύνησε την περιεκτικότητα των ελαιολάδων του σουπερμάρκετ σε φαινολικά συστατικά. Ο καθηγητής πήρε δείγματα από ιταλικά, ισπανικά και ελληνικά ελαιόλαδα που κυκλοφορούν στην αυστριακή αγορά και τα ανέλυσε με την προτεινόμενη από το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου (IOC) μέθοδο της υγρής χρωματογραφίας HPLC. Οι αναλύσεις του έδειξαν ότι τα ελαιόλαδα της Ελλάδας είχαν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε φαινολικά συστατικά από εκείνα της Ιταλίας και της Ισπανίας- ήταν δηλαδή τα πλουσιότερα σε πολυφαινόλες στην Ευρώπη.

Ο «πολυφαινολικός πλούτος» των ελληνικών λαδιών διαπιστώνεται όμως συνεχώς και στην Ελλάδα, από τις αναλύσεις που κάνουν ο κ. Σκαλτσούνης και οι συνεργάτες του στο πλαίσιο της πολυετούς έρευνάς τους. «Στο εργαστήριό μας έχει ξεκινήσει τα τελευταία τρία χρόνια και συνεχίζει να πραγματοποιείται μια εις βάθος έρευνα στα φαινολικά συστατικά του ελαιολάδου» λέει ο Παναγιώτης Σταθόπουλος, ο οποίος ανήκει στο διδακτικό και ερευνητικό προσωπικό της Φαρμακευτικής Σχολής του ΕΚΠΑ. «Βασικός στόχος της έρευνας αυτής είναι η ανάδειξη των παραγόντων που επιδρούν θετικά στα φαινολικά συστατικά και η ανάπτυξη των κατάλληλων αναλυτικών μεθοδολογιών που θα επιτρέπουν την ανίχνευση και τον ποσοτικό προσδιορισμό τους». Στο πλαίσιο μιας εκτεταμένης χαρτογράφησης του ελληνικού ελαιολάδου οι επιστήμονες αναλύουν δείγματα (μέχρι στιγμής περισσότερα από 1.000) που τους αποστέλλουν παραγωγοί από διάφορες περιοχές της χώρας χρησιμοποιώντας την προτεινόμενη από το IOC τεχνική της υγρής χρωματογραφίας HPLC με ανιχνευτή υπεριώδους. Παράλληλα ελέγχουν όλες τις παραμέτρους που θα μπορούσαν να παίζουν ρόλο στη σύσταση του λαδιού: την περιοχή προέλευσης, την ποικιλία του ελαιόδεντρου, τις εδαφολογικές και κλιματικές συνθήκες της ελαιοπαραγωγικής περιοχής, τον τρόπο καλλιέργειας (αν είναι συμβατική, βιολογική ή ολοκληρωμένης διαχείρισης), το είδος του ελαιοτριβείου (διφασικό ή τριφασικό) και τις συνθήκες κατά τη διαδικασία της ελαιοποίησης (χρόνος μάλαξης, θερμοκρασία στον μαλακτήρα κ.λπ.).

ΤΟ «TOP 10» ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

Τα έως τώρα αποτελέσματα δείχνουν ότι σε μεγάλο ποσοστό τα ελληνικά ελαιόλαδα είναι ιδιαίτερα πλούσια σε πολυφαινόλες. Αρκετά από αυτά καλύπτουν και με το παραπάνω τις «απαιτήσεις» του ισχυρισμού υγείας που έχει εγκρίνει η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), αφού βρίσκονται δύο και τρεις φορές πάνω από το όριο των 5 mg υδροξυτυροσόλης και παραγώγων της ανά 20 γραμμάρια ελαιολάδου (αναλυτικά για τον κανονισμό υγείας και τις βιοδραστικές ιδιότητες των φαινολών δείτε στις επόμενες σελίδες). 

Στο συνέδριο της Ορλεάνης όπου παρουσίασαν τα ευρήματά τους, οι ερευνητές παρουσίασαν επίσης και το «Top 10» των πλουσιότερων σε φαινολικά συστατικά ελαιολάδων για την ελαιοκομική περίοδο 2015-2016 (όπως είπαν, το κάνουν κάθε χρόνο). Τα «καλύτερα» από αυτή την άποψη ελαιόλαδα της εφετινής χρονιάς (μην τα αναζητήσετε στο σουπερμάρκετ, δεν θα τα βρείτε) έχουν παραχθεί τόσο από βιολογικές όσο και από συμβατικές ή ολοκληρωμένης διαχείρισης καλλιέργειες, καθώς και από διαφορετικές ποικιλίες ελιάς. Οι περιοχές που ξεχώρισαν ήταν η Κρήτη (Λασίθι, Ι. Χρονάκης – Ηράκλειο, Ι. Σφακιανάκης – Ρέθυμνο, Γ. Ξερουδάκης), η Λακωνία (Π. Κουσούλης και Π. Ρενιέρης), το Αγιον Ορος (Γ. Χατζόπουλος), η Αρκαδία (Κ. Μαθιόπουλος), η Μεσσηνία (Ευ. Μπουρλούκας), η Κέρκυρα (Ν. Πολυχρονιάδη) και η Κεφαλλονιά – Ιθάκη (Γ. Θεοτοκάτος).

Πέραν της δυναμικής παρουσίας της Κρήτης και της Λακωνίας, δεν μπορεί εύκολα κάποιος να εντοπίσει κοινά χαρακτηριστικά σε αυτόν τον κατάλογο. Τι είναι λοιπόν αυτό που κάνει ένα λάδι να έχει περισσότερες πολυφαινόλες από κάποιο άλλο; «Σημαντικό ρόλο φαίνεται να διαδραματίζουν τόσο η χημική σύσταση του εδάφους όσο και οι κλιματικές συνθήκες που επικρατούν στις επί μέρους περιοχές του ελλαδικού χώρου. Αυτοί οι παράγοντες δρουν συνεργιστικά και πιθανότατα ευνοούν τη βιοσύνθεση των φαινολών, οι οποίες από το ελαιόδεντρο περνούν στον καρπό και τελικά στο ελαιόλαδο μέσω της ελαιοποίησης» αναφέρει ο κ. Σταθόπουλος.

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΠΟ ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΕ ΠΕΡΙΟΧΗ

Όσον αφορά τις επί μέρους περιοχές του ελλαδικού χώρου, όπως επισημαίνει ο κ. Σταθόπουλος, οι δύο κύριες ελαιοπαραγωγικές περιοχές της χώρας μας, η Πελοπόννησος και η Κρήτη, φαίνεται να έχουν και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον από την άποψη των φαινολικών συστατικών, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ελαιόλαδα από άλλες περιοχές δεν μπορούν να εμφανίσουν την ίδια δυναμική. «Το ενδιαφέρον μας επικεντρώθηκε στις περιοχές αυτές λόγω του μεγάλου αριθμού δειγμάτων που αναλύθηκαν στο εργαστήριό μας και τα οποία μάς επιτρέπουν να εξαγάγουμε στατιστικά ασφαλή συμπεράσματα για τη φαινολική σύσταση των ελαιολάδων των περιοχών αυτών» διευκρινίζει. «Έτσι λοιπόν, τα ελαιόλαδα της Κρήτης σε γενικές γραμμές φαίνεται να είναι πλούσια σε ελαιασίνη και ελαιοκανθάλη, ενώ τα ελαιόλαδα της Πελοποννήσου φαίνεται ότι είναι πλούσια σε υδροξυτυροσόλη και τυροσόλη».

Όπως προσθέτει ο ερευνητής, προκειμένου να ολοκληρωθεί η χαρτογράφηση του ελληνικού ελαιολάδου και να διερευνηθεί καλύτερα η φαινολική του σύσταση ανά περιοχή, πρέπει να αναλυθεί μεγαλύτερος αριθμός δειγμάτων. Όσοι ελαιοπαραγωγοί επιθυμούν να συμμετάσχουν στην έρευνα μπορούν να επικοινωνήσουν μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση [email protected] ώστε να τους δοθούν κατάλληλες πληροφορίες για την αποστολή των δειγμάτων τους.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΟΥ ΕΛΑΙΟΤΡΙΒΕΙΟΥ

Από εκεί και πέρα οι άλλες παράμετροι βρίσκονται ακόμη υπό διερεύνηση. Κάποια στοιχεία έχουν αρχίσει ωστόσο να αναδεικνύονται και ένα από αυτά είναι το είδος του ελαιοτριβείου. «Φαίνεται ότι το διφασικό ελαιοτριβείο, δηλαδή η απουσία νερού, οδηγεί σε ελαιόλαδα πλούσια σε πολυφαινόλες και γι’ αυτόν τον λόγο τώρα γίνεται μια προσπάθεια να αντικατασταθούν όλα τα παλιά τριφασικά ελαιοτριβεία με διφασικά» αναφέρει ο ερευνητής. «Στα τριφασικά ελαιοτριβεία προσθέτουν νερό, με αποτέλεσμα όλες οι φαινόλες να ξεπλένονται και να περνάνε στον κατσίγαρο. Βέβαια εμείς στο εργαστήριό μας έχουμε αναπτύξει εξειδικευμένα πρωτόκολλα σε εργαστηριακό και πιλοτικό επίπεδο με τα οποία μπορούμε από τα παραπάνω «υποπροϊόντα» των ελαιοτριβείων να αναπτύξουμε προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας τα οποία έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούνται ευρέως στην αγορά ως πρόσθετα σε φαρμακευτικά σκευάσματα, συμπληρώματα διατροφής καθώς επίσης σε καλλυντικά προϊόντα».

Ένας άλλος παράγοντας που ενδεχομένως ευνοεί τη βιοσύνθεση των πολυφαινολών, σύμφωνα με τις παρατηρήσεις των ερευνητών, φαίνεται να είναι το υψόμετρο, κάτι το οποίο οι επιστήμονες σκοπεύουν να εξετάσουν στην επόμενη μελέτη τους. «Αυτή η μελέτη θα ξεκινήσει εφέτος με συλλογή δειγμάτων από διάφορα πεδινά, ημιορεινά και ορεινά μέρη της Ελλάδας, για να μελετήσουμε πώς επηρεάζεται η φαινολική σύστασή τους σε σχέση με το υψόμετρο» επισημαίνει ο κ. Σταθόπουλος. «Επιπλέον συλλέγοντας στοχευμένα δείγματα από παραθαλάσσιες και απομακρυσμένες από τη θάλασσα περιοχές θα διερευνήσουμε το πώς επηρεάζουν οι τοπογραφικές διαφοροποιήσεις τα επίπεδα των πολυφαινολών στο ελαιόλαδο».

ΕΦΟΔΟΣ ΣΤΙΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΓΟΡΕΣ

Η υψηλή περιεκτικότητα των ελληνικών ελαιολάδων σε φαινολικά συστατικά που έχει αναδειχθεί από τις μελέτες του καθηγητή Γκίντερ Μπον στο Πανεπιστήμιο του Ίνσμπρουκ και του καθηγητή Λέανδρου Σκαλτσούνη στη Φαρμακευτική Σχολή του ΕΚΠΑ φαίνεται να δίνει στα ελληνικά ελαιόλαδα νέα θέση στις διεθνείς αγορές, και μάλιστα με τρόπους που ενδεχομένως κανείς δεν είχε φανταστεί ως πρόσφατα. Η αυστριακή εταιρεία Bonsalpo, για παράδειγμα, αποφάσισε να βάλει από το 2016 και στο εξής ελληνικό λάδι (από την Κρήτη) σε μπουκάλια διακοσμημένα με κρύσταλλα του διάσημου οίκου Swarovski, τα οποία διαθέτει ως προϊόν πολυτελείας στην ευρωπαϊκή και όχι μόνο αγορά.

Μια ελληνική βιομηχανία είχε ωστόσο μια ακόμη πιο πρωτοποριακή ιδέα. Το λάδι που είναι πλούσιο σε πολυφαινόλες είναι επίσης πικρό και όχι και τόσο φιλικό προς τον ουρανίσκο, ιδιαίτερα των κατοίκων των χωρών που δεν είναι εξοικειωμένοι με αυτό. Έτσι, σε μια παγκόσμια πρωτοτυπία, η InterMed σε συνεργασία με τη UNI-PHARMA -όμιλος Φαρμακευτικών Εταιρειών Τσέτη- σκέφθηκε να το κλείσει, μαζί με τα ευεργετικά φαινολικά συστατικά του, σε μια κάψουλα, η οποία ετοιμάζεται να κατακτήσει όχι μόνο την ελληνική και την ευρωπαϊκή αλλά και άλλες αγορές του πλανήτη. «Το ελαιόλαδο μπορεί να αποτελέσει τη μεσογειακή απάντηση στα ω3» λέει στο «Βήμα» η Ιουλία Τσέτη, φαρμακοποιός και πρόεδρος του ομίλου, ο οποίος μετέχει επίσης στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα για τη μελέτη της φαρμακολογίας των πολυφαινολών του ελαιολάδου που έχει αναλάβει η ομάδα του κ. Σκαλτσούνη σε συνεργασία με πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα από την Ελλάδα, την Ισπανία, την Αυστρία, την Ιταλία, τη Γερμανία και τη Γαλλία.

Το σκεύασμα, με την ονομασία Olivomed, βρίσκεται στο τελικό στάδιο της ανάπτυξής του και θα κυκλοφορήσει μέσα στους επόμενους μήνες ως συμπλήρωμα διατροφής. «Θα είναι μια μαλακή κάψουλα η οποία θα περιέχει ελαιόλαδο και εκχύλισμα ελαιολάδου πλούσιο σε υδροξυτυροσόλη» διευκρινίζει ο Γρηγόρης Μούντριχας από το τμήμα έρευνας και ανάπτυξης της InterMed. «Σε δύο κάψουλες θα περιέχεται πολύ περισσότερη υδροξυτυροσόλη από όση μπορεί να πάρει κάποιος από 20 γραμμάρια ενός καλού ελαιολάδου. Και θα γλιτώνει την πικρή γεύση».

(neoskosmos.com)

Και δεύτερο ομογενή απέκτησε η ελληνική κυβέρνηση, αφού μετά την κ. Ράνια Αντωνοπούλου (που παρέμεινε και μετά τον ανασχηματισμό στη θέση της αναπληρώτριας υπουργού Εργασίας), στη σύνθεσή της υπάρχει πλέον και ο Ελληνοαμερικανός καθηγητής Δημήτρης Παπαδημητρίου, ο οποίος τοποθετήθηκε υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης. Οι δυο τους μάλιστα τυγχάνει να είναι σύντροφοι.

Ο διορισμός κ. Παπαδημητρίου αποτέλεσε σε γενικές γραμμές έκπληξη:

Πρώτον, γιατί το όνομά του δεν είχε ακουστεί κατά την παραφιλολογία που είχε επικρατήσει όλες τις προηγούμενες ημέρες γύρω από τον επικείμενο ανασχηματισμό και, δεύτερον, γιατί σύμφωνα με πληροφορίες που είχε στη διάθεσή του ο «Ε.Κ.», η κ. Αντωνοπούλου είχε κουραστεί (και ενδεχομένως απογοητευθεί) από την κατάσταση στο υπουργείο της αρμοδιότητάς της και σκόπευε να επιστρέψει στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Αντ’ αυτού, και η ίδια παρέμεινε στη θέση της, αλλά και ο σύντροφος της κάνει το αντίστροφο ταξίδι εντασσόμενος στο δυναμικό της ελληνικής κυβέρνησης.

Ο 70χρονος Δημήτρης Παπαδημητρίου φέρει ένα πλούσιο βιογραφικό. Είναι απόφοιτος του τμήματος Οικονομικών του Πανεπιστημίου Columbia και κάτοχος MA και PhD στις Οικονομικές Επιστήμες από το Πανεπιστήμιο New School for Social Research, της Νέας Υόρκης. Είναι πρόεδρος του Levy Economics Institute από την ίδρυση του το 1986 και επίτιμος αντιπρόεδρος. Παράλληλα, είναι καθηγητής του Bard College στη Νέα Υόρκη από το 1977 και αντιπρόεδρος του Bard College στο Simon Rock από το 1979 μέχρι και σήμερα.

Το βιογραφικό του περιλαμβάνει τη θέση του επίτιμου καθηγητή στην Ακαδημία Οικονομικών Επιστημών της Σαγκάης το 2002 και τη συμμετοχή του στην επιτροπή αναθεώρησης του εμπορικού ελλείμματος του αμερικανικού Κογκρέσου (1999-2001). Διετέλεσε γραμματέας και ταμίας της εταιρείας ασφαλειών ζωής William Penn.

Επιπλέον, διετέλεσε διευθύνων σύμβουλος της BARD Real Estate GmbH (2011-2015), και διευθύνων σύμβουλος του Bard College του Βερολίνου GmbH (2011-2015).

Είναι πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Αμερικανικής Συμφωνικής Ορχήστρας και των Συντακτικών Επιτροπών του Δελτίου Πολιτικής Οικονομίας (2006 Πρόκληση (2004 -) και της Εφημερίδας της οικονομικής Ανάλυσης (2010 -). Επίσης, ήταν στη συντακτική επιτροπή της επανεξέτασης του εισοδήματος και περιουσίας (1998-2004), 18 και το Eastern Economic Journal, (1994-1997).

Παράλληλα, έχει δημοσιεύσει τις μελέτες του σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά, όπως το «Journal of Economic Issues», «European Journal of Political Economy», «Review of Political Economy», «Challenge». Εγραψε και επιμελήθηκε 13 βιβλία που έχουν εκδοθεί από τους εκδοτικούς οίκους «Palgrave Macmillan», «Edward Elgar», και «McGraw-Hill». Εχει παρουσιάσει τις εργασίες του σε διεθνή επιστημονικά και τραπεζικά συνέδρια.
Το Levy Institute

To Levy Economics Institute of Bard College (όπως είναι το πλήρες όνομά του) είναι ένα think tank που ιδρύθηκε το 1986 με δωρεά του επενδυτή Leon Levy (το αρχικό όνομα του Ινστιτούτου ήταν Jerome Levy Economics Institute). Οι επαφές του Levy Economics Institute και του κ. Παπαδημητρίου με τον ΣΥΡΙΖΑ, έχουν ιστορία κάποιων ετών.

Η σύνδεση έγινε το 2012 με την μεσολάβηση του αείμνηστου Γεράσιμου Αρσένη και της συζύγου του κ. Λούκα Κατσέλη. Η επαφή του αμερικανικού ιδρύματος με το Ινστιτούτου Ερευνών και Πολιτικής Στρατηγικής για την Ανάπτυξη και τη Διακυβέρνηση (ΙΝΕΡΠΟΣΤ) που είχε ιδρύσει ο Γεράσιμος Αρσένης αποτέλεσε δίαυλο πληροφοριών και έδωσε στοιχεία για την επίδραση των μνημονίων στην ελληνική οικονομία προς τον ανερχόμενο ΣΥΡΙΖΑ με πρώτους αποδέκτες τον Γιάννη Δραγασάκη και τον Νίκο Παππά.

Τον Νοέμβριο του 2013 σε εκδήλωση, που έκανε στην Αθήνα το ΙΝΕΡΠΟΣΤ και στο οποίο συμμετείχαν πολλά στελέχη του Ινστιτούτου Levy, ο Πρωθυπουργός κ. Αλέξης Τσίπρας ήταν κεντρικός ομιλητής.

Με την νίκη του ΣΥΡΙΖΑ τον Ιανουάριο του 2015, γίνεται η πρώτη μεταγραφή από το Bard College στο πρόσωπο της κ. Ράνιας Αντωνοπούλου (συντρόφου του κ. Παπαδημητρίου), η οποία επέστρεψε στην Ελλάδα μετά από 37 χρόνια στις ΗΠΑ για να αναλάβει την ευαίσθητη θέση της αναπληρώτριας υπουργού Εργασίας με αρμοδιότητα την καταπολέμηση της ανεργίας.

(www.ekirikas.com)

(www.newsbomb.gr)

Στους εορτασμούς για τα 20 χρόνια δράσης του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, ο πρόεδρος του Ιδρύματος Νιάρχος, Ανδρέας Δρακόπουλος, απάντησε σε σειρά ερωτήσεων.

«Το έργο περιλαμβάνει δυο μεγάλους εθνικούς φορείς, την Εθνική Βιβλιοθήκη και την Εθνική Λυρική Σκηνή. Δεν θα μπορούσαμε να το “τρέξουμε” εμείς», ήταν η απάντηση του Α. Δρακόπουλου. «Μέχρι τώρα έχουμε συνεργαστεί εξαιρετικά με περισσότερες από μια κυβερνήσεις. Δεν υπάρχουν κρυφές ατζέντες. Το ίδιο ελπίζουμε να γίνει και στο μέλλον. Το έργο το αναλαμβάνει το ελληνικό κράτος ως κοινό», συμπλήρωσε αναφέροντας, ωστόσο, ότι το ΚΠΙΣΝ θα ενισχύεται οικονομικά από το ΄Ιδρυμα. Με τι πσοό; Αυτό μένει να αποφασιστεί, όπως είπε. 

Ενα από τα πιο ενδιαφέροντα κομμάτια της συνέντευξης τύπου ήταν οι ερωτήσεις που δέχτηκαν οι ομιλητές, μεταξύ των οποίων και από τη μητέρα του Ανδρέα Δρακόπουλου, Ελένη Μερκάτη  που έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνουν για να σωθεί το Ιδρυμα Τζένης Καρέζη  καθώς αναρωτήθηκε αν θα συνεχιστεί η επιδότησή της πολύ σημαντικής ανακουφιστικής φροντίδας ασθενών που πάσχουν από καρκίνο κι άλλες σπάνιες παθήσεις από το ΄Ιδρυμα.    «Είναι η μητέρα μου», εξήγησε στο έκπληκτο ακροατήριο ο Πρόεδρος του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, και εγγονός του μεγιστάνα, Ανδρέας Δρακόπουλος, Και στη συνέχεια στρεφόμενος προς την ίδια την ενημερώνει: «Θα πρέπει να κάνετε την αίτησή σας και να αξιολογηθεί όπως συμβαίνει με όλες τις αιτήσεις…» 

Από τις αμέτρητες αιτήσεις για οικονομική ενίσχυση λαμβάνει ημερησίως το ΄Ιδρυμα «προχωρά» ένα 5%.. «Δεν εξετάζουμε τόσο έντονα σε το λέμε ναι αλλά σε τι λέμε όχι», ανέφερε μεταξύ άλλων ο Στέλιος Βασιλάκης, Γενικός Διευθυντής Προγραμμάτων και Στρατηγικής, ενώ είχε προηγηθεί ο χαιρετισμός του κ. Δρακόπουλου και η ομιλία του Δημήτρη Πρωτοψάλτου, γενικού διευθυντή του ΚΠΙΣΝ.

Μια άλλη ερώτηση που ακούστηκε στους χώρους του ΚΠΙΣΝ ήταν αν θα ερχόταν ποτέ στην Ελλάδα η μυθική συλλογή έργων τέχνης της οικογένειας Νιάρχου. «Οι πίνακες είναι προσωπική ιδιοκτησία. Είναι κάτι “έξω από τα χέρια μας”», ανέφερε ο κύριος Δρακόπουλος συμπληρώνοντας ωστόσο πως «ελπίδα πάντα υπάρχει». Απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις – εκκλήσεις ο κ. Δρακόπουλος ανέφερε επίσης ότι το ΄Ιδρυμα θα εξετάσει σοβαρά να ενισχύσει την έλλειψη ασθενοφόρων αλλά και τους καρκινοπαθείς που βιώνουν έναν προσωπικό Γολγοθά στη χώρα μας.

Από τις δωρεές που ακούστηκαν στο τομέα της Παιδείας ξεχώρισαν η ΄Ιδρυση έδρας αρχαϊκών και βυζαντνών σπουδών στην Κωνσταντινούπολη (από το 2015), η εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας στο Πανεπιστήμιο του Γιέιλ αλλά και σε 20 Πανεπιστήμια στην Κίνα, το πρόγραμμα της συνεργασίας διακεκριμένων Ελλήνων της διασποράς με ελληνικά Πανεπιστήμια, ενώ στον τομέα της Κοινωνικής Πρόνοιας και σε σχέση με την ανεργία, η χαρτογράφηση του ελληνικού αγροτικού χώρου με 20 μελέτες από ελληνικά και ξένα Πανεπιστήμια.

Θέμα χρόνου η επαναλειτουργία των κινηματογράφων Αττικό και Απόλλων

Οπως ανακοινώθηκε χθες από τους ανθρώπους του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, εγκρίθηκε δωρεά για τις εργασίες που χρειάζονται, ώστε να ξαναζωντανέψουν όχι μόνον οι δύο σημαντικοί για τη ζωή της πόλης κινηματογράφοι, αλλά και να αναπνεύσει μια περιοχή που τα τελευταία χρόνια είναι ανοικτή πληγή. 

Από την έναρξη της λειτουργίας του, το 1996, έως σήμερα το ΙΣΝ έχει διαθέσει συνολικά €1,56 δισεκατομμύρια, μέσω 3.646 δωρεών προς μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, σε όλο τον κόσμο, σε τέσσερις βασικούς τομείς: Τέχνες και Πολιτισμός, Παιδεία, Υγεία και Αθλητισμός, και Κοινωνική Πρόνοια. H έως τώρα δράση του ΙΣΝ εξαπλώνεται σε 111 χώρες, με ιδιαίτερη έμφαση στην Ελλάδα, όπου εκτός των άλλων αναπτύσσονται και ορισμένες από τις σημαντικότερες πρωτοβουλίες του Ιδρύματος, όπως είναι η ανάπτυξη του ΚΠΙΣΝ, καθώς και πρωτοβουλίες που εστιάζουν στην καταπολέμηση των συνεπειών της κρίσης και της νεανικής ανεργίας.

Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια των 20 τελευταίων ετών, το ΙΣΝ, έχει πραγματοποιήσει συνολικά:

Τέχνες & Πολιτισμός: 752 δωρεές (ύψους €387 εκατ.), με κύριους στρατηγικούς στόχους να διευρυνθεί η πρόσβαση του κοινού στις Τέχνες, να προωθηθεί η ελληνική τέχνη και ο πολιτισμός σε παγκόσμιο επίπεδο, να ενθαρρυνθούν οι δημιουργικές συνεργασίες μεταξύ φορέων, οργανισμών και καλλιτεχνών σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, καθώς και να ενισχυθεί ο κοινωνικός ρόλος που μπορεί να επιτελέσουν οι πολιτιστικοί οργανισμοί σήμερα.

Παιδεία: 1.107 δωρεές (ύψους €484 εκατ.), μέσω των οποίων υλοποιούνται καινοτόμα εκπαιδευτικά προγράμματα, θεμελιώνονται νέα, πρωτοποριακά εκπαιδευτικά κέντρα σε Ελλάδα και εξωτερικό, και δημιουργούνται σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης ικανοτήτων (προγράμματα capacity building) προς όφελος ποικίλων κοινωνικών ομάδων.

Υγεία & Αθλητισμός: 672 δωρεές (ύψους €287 εκατ.), που έχουν ως στόχο να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στη διεύρυνση της προσβασιμότητας σε ολοκληρωμένες υπηρεσίες υγείας και φροντίδας.

Κοινωνική Πρόνοια: 1.115 δωρεές συνολικά (ύψους €409 εκατ.), που εστιάζουν κυρίως στις ανάγκες των πλέον ευπαθών κοινωνικών ομάδων (παιδιά, ηλικιωμένοι, πρόσφυγες, άστεγοι, άτομα με αναπηρία, κ.ά.).

Πρωτοβουλίες Ενάντια στην Κρίση & για την Επανεκκίνηση και Ενίσχυση των Νέων

 Επιπλέον των τακτικών δωρεών του, και με στόχο να συνδράμει στις προσπάθειες αντιμετώπισης των πολύπλευρων συνεπειών της κρίσης στην ελληνική κοινωνία, το ΙΣΝ ξεκίνησε από το 2012 νέες επιμέρους πρωτοβουλίες, συνολικού ύψους €300 εκατομμυρίων, με στόχο την άμεση παροχή βοήθειας σε όλους όσοι βάλλονται περισσότερο από την κρίση, καθώς και τη δημιουργία νέων ευκαιριών και καλύτερων προοπτικών εργασίας για τη νέα γενιά, η οποία πλήττεται από ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας στην Ευρώπη.

Από το σύνολο των δωρεών του Ιδρύματος, 494 δωρεές ύψους €164 εκατομμυρίων εντάσσονται στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας Ενάντια στην Κρίση.  

Στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας για την Επανεκκίνηση και Ενίσχυση των Νέων το ΙΣΝ έχει πραγματοποιήσει 57 δωρεές ύψους €38 εκατομμυρίων.

(www.kerdos.gr)

Για άλλη μια χρονιά την Κυριακή 16 Οκτωβρίου 2016 στο Άστυ Αιγυπτιωτών Κηφισιάς πραγματοποιήθηκε το ετήσιο μνημόσυνο για τους πεσόντες Αιγυπτιώτες κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στην δέηση χοροστάτησε ο Μητροπολίτης Γουινέας κ. Γεώργιος.

Την ομιλία για την σημασία της εκδήλωσης έκανε ο Πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Καΐρου κ. Μιχάλης Μπίσκος τονίζοντας την ιδιαίτερη προσφορά των Αιγυπτιωτών Ελλήνων προβάλλοντας παράλληλα το έργο της θυσίας στα μέτωπα των μαχών.

Επίσης συγκινητική ήταν η απαγγελία των ηθοποιών  κ. κ. Βαρβάρας Κυρίτση και Πάνου Κατέρη.  Τα ονόματα των πεσόντων εκφωνήθηκαν από το μέλος του Δ.Σ. του Συνδέσμου κ. Μάνο Θεοδούλου.

Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου κ.  Κώστας Μιχαηλίδης  εκ μέρους του Συνδέσμου Αιγυπτιωτών Ελλήνων τίμησε τον Πρέσβη της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου κ. Ahmed el Bidewy  λόγω της αποχώρησης του από την χώρα μας.

Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν ο Μορφωτικός Ακόλουθος κ. Hussein Marie Mahmoud, ο Δήμαρχος Κηφισιάς, ο Πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Πολεμιστών Εκστρατευτικών Σωμάτων Μέσης Ανατολής Ριμινιτών Ιερολοχιτών κ. Γεώργιος Μονογυιός , εκπρόσωποι των Ελληνικών Κοινοτήτων της Αιγύπτου, Πρόεδροι και εκπρόσωποι των Αιγυπτιώτικων Σωματείων.

Το Σπίτι του Κ.Π.Καβάφη επέλεξε ο Διευθυντής του Ελληνικού Πολιτιστικού Κέντρου Καΐρου κ. Χρίστος Παπαδόπουλος για να παρουσιάσει τη νέα του ποιητική του συλλογή.

Η κ. Σταυρούλα Σπανούδη, διευθύντρια του Παραρτήματος Αλεξάνδρειας του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού το οποίο διοργάνωσε την παρουσίαση σε συνεργασία με τις Εκδόσεις Μικρή Άρκτος, παρουσίασε τον ποιητή και στη συνέχεια έδωσε το λόγο στον μεγάλο Αλεξανδρινό ποιητή, βραβευμένο με το Λογοτεχνικό Βραβείο Καβάφη και εξέχον μέλος της Ένωσης Λογοτεχνών Αλεξάνδρειας κ. Φουάντ Νταμάν. Στη συνέχεια ο ίδιος ο ποιητής αναφερθηκε στη συλλογή του, διευκρινίζοντας ότι τα ποιήματα που περιέχει γράφτηκαν ανάμεσα στο 1997 και 2007, χρόνια που προετοίμαζαν τον ερχομό του στην Αίγυπτο. Αφού ανέφερε ότι χαίρεται ιδιαίτερα που η πρώτη παρουσίαση της συλλογής του γίνεται στην εμβληματική για την παγκόσμια λογοτεχνία πόλη της Αλεξάνδρειας, στο χώρο που καθαγίασε ο Καβάφης, στη συνέχεια απαγγέλθηκαν ποιήματα της συλλογής, στα ελληνικά και στα αραβικά, από τον Χρίστο Παπαδόπουλο, τον Φουάντ Ταμάν, τον δρ. Χάλεντ Ραούφ, μεταφραστή Ελληνικής Λογοτεχνίας, στα αραβικά που ανέλαβε τη διερμηνεία και τις μεταφράσεις της εκδήλωσης και τον φιλόλογο-ιστορικό κ. Ιωσήφ Ψαρουδάκη.

Στο τέλος της εξαιρετικής βραδιάς το Ε.Ι.Π πρόσφερε στους καλεσμένους ένα λιτό κέρασμα και ο κ. Χρίστος Παπαδόπουλος υπέγραψε τις αφιερώσεις στα βιβλία που διατέθηκαν.

Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν τιμώντας τον ποιητή με την παρουσία τους ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στην Αλεξάνδρεια κ. Εμμανουήλ Κακαβελάκης, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξάνδρειας κ. Ιωάννης Παπαδόπουλος, η Πρόεδρος του Συλλόγου Επιστημόνων Αλεξάνδρειας Πτολεμαίος Α’” δρ. Λιλίκα Θλιβίτου, οι Κοινοτικοί Επίτροποι κ.κ Κάβουρας Δημήτρης και Νικόλαος Κατσιμπρής, η διευθύντρια του Αβερώφειου Γυμνασίου-Λυκείου κ. Δέσποινα Κολοκοτρώνη, ο πρώην διευθυντής του Παραρτήματος Αλεξανδρείας κ. Βασίλειος Φιλιππάτος, πολλοί εκπαιδευτικοί των Ελληνικών Σχολείων καθώς και άλλοι Αλεξανδρινοί, Έλληνες και Αιγύπτιοι.

Λίγα Λόγια για την Ποιητική Συλλογή

Η γλώσσα της φυγής είναι η πρώτη ποιητική συλλογή του Χρίστου Γ. Παπαδόπουλου και κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μικρή Άρκτος.

Θεσσαλονίκη- Αθήνα- Κάιρο. Τρεις πόλεις σταθμοί στη ζωή  του Χρίστου Γ. Παπαδόπουλου. Η πρώτη, η πόλη που γεννήθηκε κι έζησε δουλεύοντας από κλητήρας ως διαχειριστής αποθήκης χημικών και «η πόλις» που τον ακολουθεί, η δεύτερη, η πόλη που διορίστηκε ως δάσκαλος κι έζησε δέκα χρόνια, και η τελευταία, η πόλη όπου ζει εδώ και μια δεκαετία σχεδόν και θεωρεί καρμικό του προορισμό, εργαζόμενος ως διευθυντής του Ελληνικού Πολιτιστικού ΚέντρουΚαΐρου.

«Η γλώσσα της φυγής», η πρώτη ποιητική του συλλογή, γράφτηκε στο μεσοδιάστημα ανάμεσα στις δύο φυγές του. Ξεκίνησε να γράφεται το 1997 όταν έφυγε από τη Θεσσαλονίκη για Αθήνα και ολοκληρώθηκε δέκα χρόνια αργότερα, λίγο πριν φύγει για το Κάιρο.

Τόποι, άνθρωποι, σχέσεις, νοσταλγία για ό,τι έφυγε, γίνονται δρόμοι που συνθέτουν το ταξίδι του στον χώρο, στο χρόνο, στη μνήμη και στην ελληνική γλώσσα, εν αναμονή του μέλλοντα στην μητρική γλώσσα των ονείρων του, τη γλώσσα της φυγής.

Τα 38 ποιήματα της συλλογής, φυλαγμένα για χρόνια στο συρτάρι του, εμπιστεύτηκε στην Μικρή  Άρκτο και κυκλοφορούν με το εξώφυλλο που επέλεξε, το ζωγραφικό έργο του Ανδρέα Γεωργιάδη από την ενότητα Διασχίζοντας τον Νείλο, να επισφραγίζει  το ταξίδι του με μια ποιητική  απεικόνιση του προορισμού στον ενεστώτα χρόνο.

Η συλλογή  τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο στον Πανελλήνιο διαγωνισμό ποίησης  «Κούρος Ευρωπού»  το 2007, με πρόεδρο της επιτροπής βράβευσης την πανεπιστημιακό και ποιήτρια Ζωή Σαμαρά και εισηγητή τον πανεπιστημιακό Δημήτρη Κόκορη.

Ο Χρίστος Γ. Παπαδόπουλος πρωτοεμφανίστηκε ως στιχουργός το 1993 και οι στίχοι του χαρακτηρίζονται από μια ποιητική ατμόσφαιρα. Καθόλου τυχαία ο Μάνος Χατζιδάκις, το 1992,  ονόμασε έναν κύκλο τραγουδιών του σε μουσική Δ. Μαρκατόπουλου κι ερμηνεία Παντελή Θεοχαρίδη «Τα τραγούδια του χαμένου ποιητή» (Σείριος 2001). Ως στιχουργός ξεκίνησε και τη συνεργασία του με τη Μικρή Άρκτο με το βιβλίο –cd «Το φτερό του δράκου» (13 μουσικά παραμύθια) που εκδόθηκε το 2010. Ακολούθησε «Το παραμύθι της τετράγωνης λογικής», ένα αλληγορικό  παραμύθι για μικρούς και μεγάλους, το 2013.

Για μια ακόμη φορά η Αλεξανδρινή Αρχαιολόγος και Ιστορικός Τέχνης Ειρήνη Χρυσοχέρη τίμησε με την παρουσία της το Σύλλογο Ελλήνων Επιστημόνων Αλεξανδρείας «Πτολεμαίος Α’» με μία αρκετά ενδαφέρουσα διάλεξη θέμα της οποίας ήταν “Οριενταλισμός και εξωτισμός: η εικαστική αναπαράσταση της Ανατολής”. Η διάλεξη δόθηκε το Σάββατο 5 Νοεμβρίου στην αίθουσα εκδηλώσεων του Συλλόγου Ελλήνων Επιστημόνων Αλεξανδρείας «Πτολεμαίος Α’» και με την παρουσία τους τίμησαν τόσο το Σύλλογο, όσο και τη διαλέκτρια, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Ναυκράτιδος κ. Μελέτιος, ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στην Αλεξάνδρεια κ. Εμμανουήλ Κακαβελάκης, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας κ. Ιωάννης Παπαδόπουλος, η Γενική Γραμματέας της Ε.Κ.Α. κα Άρτεμις Γεροντάκη, οι Κοινοτικοί Επίτροποι της Ε.Κ.Α. κ. Νικόλαος Κατσιμπρής και Δημήτριος Κάβουρας, ο Εκπρόσωπος της Ε.Κ.Α. στην Ελλάδα κ. Εδμόνδος Κασιμάτης και αρκετά μέλη της παροικίας.

Η Πρόεδρος του Συλλόγου κα Λιλίκα Θλιβίτη στον εναρκτήριο λόγω της σχετικά με το θέμα της παρουσίασης ανέφερε: «Πρόκειται για ένα θεμα που αφορὰ σε μία ενδιαφέρουσα πολιτιστικὴ πλευρὰ του 19ου έως και των αρχὼν τοῦ 20ου αιώνα. Κατὰ το δεύτερο μισὸ του 18ου αιώνα, με τον «Διαφωτισμὸ» και τον «Νεοκλασικισμὸ» μέσα σε ενα υπερεθνικό πλαίσιο αναφοράς, είχε υπάρξει ενας προσανατολισμὸς στην λογική, τα φώτα της γνωσης και τα δημοκρατικὰ ιδεώδη τη Αρχαίας Αθήνας. Αντίθετα τον 19ο έως τις αρχὲς του 20ου αιώνα, με τον «Ρωμαντισμὸ» και τον «Οριενταλισμὸ» αναζητήθηκαν εθνικὲς αφετηρίες, συσχετισμένες προς την φυσική, συναισθηματικὴ και την προσωπική ελευθερία του ανθρώπου. Ενώ ο «Ρωμαντισμὸς» είχε ως πλαίσιο ενδιαφέροντος τον κόσμο της Δυτικὴς Ευρώπης, ο «Οριενταλισμός» σήμανε μία επέκτασι του ίδιου ενδιαφέροντος προς τον κόσμο της Ανατολής, στην οποία τότε συμπεριλαμβανόταν και ο σημερινὸς ελληνικὸς χώρος. Με τον «Οριενταλισμό» καλύφθηκε το ανδιαφέρον της Δύσης ώστε να γνωρίσει πλευρὲς της ηθογραφίας αλλὰ και της μνημειακής τοπιογραφίας του κόσμου της Ανατολής. Τοιουτοτρόπως εξάπτοντας φαντασία καὶ πάθη εικονίσθηκαν εξωτικὲς ηθογραφικες σκηνές, ὴ πλευρὲς μνημειακὴς ιδεαλιστικής τοπιογραφίας, από την αρχαιότητα έως και τις αρχὲς του 20ου αιώνα. Στὸ πλαίσιο αυτὸ η παρουσιάστριά μας θα μιλήσει για την ωραιοποιημένη απεικόνιση προσώπων και τοπίων της Ανατολής που, δια του «Οριενταλισμού», καλλιεργήθηκε στους Ευρωπαίους ή ευρύτερη εικόνα μιας φανταστικής και εξωτικής Ανατολής. Ενα βασικό ερώτημα που θα απασχολήσει την ομιλήτρια, αφορὰ στον τρόπο με τον οποίο η Δύση ανακάλυψε, κατέγραψε, φαντάστηκε και, κατά μια έννοια, «επινόησε» την Ανατολή».

Λίγα Λόγια για τη Διαλέκτρια:

Η Ειρήνη Χρυσοχέρη γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια. Σπούδασε Ιστορία της Τέχνης και Aρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και έκανε μεταπτυχιακὲς σπουδὲς στην Ενάλια Αρχαιολογία και την Κοινωνικὴ Ανθρωπολογία. Αυτὲς τις μέρες καταθέτει το διδακτορικὸ της στο τμήμα Οπτικὴς Ανθρωπολογίας (Visual Anthropology) του πανεπιστημίου Goldsmiths του Λονδίνου.

Έχει συνεργαστεὶ με πολλούς πολιτιστικοὺς φορεὶς στην υλοποίηση εκδηλώσεων, ενὼ τα τελευταία χρόνια έχει διδάξει Ιστορία της Τέχνης σε ιδιωτικὰ και δημόσια ιδρύματα και σχολές, μεταξὺ των οποίων τη Σχολὴ Καλὠν Τεχνὠν Αλεξανδρείας, το Μουσείο Μπενάκη, το Ίδρυμα Θεοχαράκη, το Μουσείο Ηρακλειδὼν, κ.α. Έχει, επίσης, ασχοληθεὶ με το ντοκυμαντὲρ συμμετέχοντας σε πολλά workshops και ως ερευνήτρια σε μια σειρὰ ντοκυμαντὲρ για Ελληνικοὺς και ξένους φορείς. Τέλος, έχει επιμεληθεὶ μια σειρὰ εκθέσεων στην Ελλάδα και την Αίγυπτο, μεταξύ των οποίων και μία έκθεση η οποία ειναι επισκεψιμη στο Ελληνικὸ Γενικό Προξενείο τῆς Αλεξανδρείας.